10.05.1975
Sameinað þing: 75. fundur, 96. löggjafarþing.
Sjá dálk 3770 í B-deild Alþingistíðinda. (2899)
236. mál, heimildir Færeyinga til fiskveiða við Ísland
Eyjólfur K. Jónsson:
Herra forseti. Ég styð að sjálfsögðu, eins og ég hygg að allir aðrir hv. þm. geri, samþykkt þessa máls. En mig langar til að nota þetta tilefni til að koma á framfæri hér á hinu háa Alþ. hugmynd, sem ég raunar hef hreyft á öðrum vettvangi, um samskipti íslendinga og færeyinga sem varða fiskveiðimálefni.
Nú í sumar hlýtur að því að koma að á ný verði teknar upp viðræður milli landsstjórnar Færeyja og íslensku ríkisstj. um áframhaldandi fiskveiðiréttindi, og ég hygg að þess vegna sé eðlilegt að þessi till. komi fram. En hún er á þann veg að við íslendingar göngum jafnvel ekki skemur en það í tilboðum okkar til færeyinga um fiskveiðiréttindi í nánustu framtíð og jafnvel um alla framtíð að fiskveiðilögsaga þessara tveggja ríkja yrði ein og hin sama. Ég vil a. m. k. hreyfa þeirri hugmynd að þetta mál fái skoðun. Ég legg á það mikla áherslu að samskipti milli þessara tveggja þjóða verði stórum aukin.
Hér var á Alþ. fyrir nokkrum árum samþ. einróma till. um að íslendingar beittu sér fyrir auknum samskiptum þessara grannþjóða, en þar var aðeins um orðin ein að ræða. Við höfum ekkert gert raunhæft í því efni. Hins vegar hafa færeyingar nú í undirbúningi siglingar milli landanna. Þeir vilja leitast við að auka samskiptin við okkur, en við höfum í litlu sem engu sýnt að við viljum auka samskipti við þessa nánustu frændþjóð okkar.
Það má vel vera að einhverjir agnúar kunni að finnast á því að hafa sameiginlega fiskveiðilandhelgi með Færeyjum. Mér hafði raunar dottið í hug að við gætum hugsanlega einnig haft sameiginlega fiskveiðilögsögu með grænlendingum er tímar liðu. En ef þeir agnúar finnast, þá verða þeir skoðaðir.
Ég held að við eigum ekki einungis að skoða þetta atriði, að færeyingar megi veiða í okkar fiskveiðilandhelgi og við í þeirra, heldur jafnvel líka að um sameiginleg löndunarréttindi yrði að ræða í þessum tveimur löndum. Við höfum tekið upp samvinnu við færeyinga um sölu á þeirra afurðum eins og okkar fiskafurðum á Bandaríkjamarkaði, t. d., og hygg ég að slík samvinna sé báðum þjóðunum til góðs, en tilgangur minn hingað í pontuna var að vekja athygli á þessari hugmynd. Ef einhverjir gagnrýna hana nú eða síðar, þá tek ég auðvitað tillit til þeirrar gagnrýni, en mér finnst að hér á á þessum stað þurfi þessi orð að verða sögð áður en gengið verður til samninga við færeyinga næst og kannske líka með hliðsjón af því að það verði nokkuð ljóst, þegar 200 mílurnar hafa verið samþ., að áhersla verði á það lögð að fiskstofnar verði hæfilega nýttir. Fyrstu árin kann svo að fara að ekki verði talið að við íslendingar getum að fullu einir nýtt öll fiskimið innan 200 mílnanna, og þá liggur auðvitað alveg beint við að mínu mati að það verði færeyingar fyrst og fremst sem þar komi til skjalanna og fái að hagnýta það sem afgangs er. Að því er varðar deilu færeyinga um fiskveiðitakmörk vegna Rockalls, þá eigum við íslendingar að sjálfsögðu að styðja þá í baráttunni gegn því að bretar geti helgað sér þann klett, ef hann yrði þá að grunnlínupunkti sem er ekki heldur ljóst. Við eigum að hafa fulla samstöðu einnig í því efni. Ég veit að þm. allir vilja sem best samskipti við færeyinga og vona þess vegna að það verði ekki tekið óstinnt upp að ég hreyfi þessari hugmynd.