14.05.1975
Efri deild: 90. fundur, 96. löggjafarþing.
Sjá dálk 4098 í B-deild Alþingistíðinda. (3349)
251. mál, ráðstöfun gengismunar í þágu sjávarútvegsins
Steingrímur Hermannsson:
Herra forseti. Ég skal nú ekki teygja lopann mjög um þetta mál, enda hef ég gert grein fyrir almennri afstöðu minni til þessa máls við 1. umr. Þó komu nokkur atriði fram hjá hæstv. sjútvrh. sem ég tel mér skylt að fjalla um. Fyrst og fremst það viðhorf hans sem ég skil svo að okkur tveimur flm. úr meiri hl. sem flytjum brtt. við þetta frv., ætti ekki að vera þörf á slíku vegna þess undirbúnings sem málið hefur fengið áður. Það er alveg rétt hjá hæstv. sjútvrh. að málið var rætt af meiri hl. Ég held ég fari rétt með að tveir fundir voru haldnir á skrifstofu hans, sá síðari 9. apríl kl. 10. Á fyrri fundinum kom fram mikil gagnrýni á þau drög sem lágu fyrir. Tekið var tillit til þeirra ábendinga og skýrt frá því á síðari fundinum að verulegar breyt. yrðu gerðar. Ég er hér með blað, þar sem ég skrifaði þessar breyt. Síðan fengum við drög að frv. sem er prentað 10. apríl og ræddum það í okkar hóp, framsóknarmenn, 14. og 15. apríl. Þá komu þegar fram ýmsar athugasemdir, eins og t.d. við b-lið, annað orðalag á honum. Sá liður var runninn undan rifjum okkar framsóknarmanna, þ.e.a.s. 50 millj. kr. til að bæta eigendum fiskiskipa sem ekki fengju tjón sitt bætt að öðru leyti þegar þau væru dæmd ónýt. Og sömuleiðis komu fram ýmsar spurningar. Ég gerði ráð fyrir því að annar fundur yrði til þess að ræða þessi mál. Það getur verið misskilningur hjá mér því að svo varð ekki og frv. var lagt fram 21. apríl, á mánudegi, þannig að um það var ekki rætt frekar.
Ég er ekki út af fyrir sig að áfellast neinn fyrir þetta, en ég legg þessar upplýsingar hér fram til þess að skýra það, að við töldum ekki að fullu útrætt í meiri hl. um þetta mál þegar það var lagt fram. Enda bendir ýmislegt til þess, að svo hafi einnig verið lítið á málið í Nd. því að fulltrúar meiri hl. þar gera sannarlega brtt. við frv., þrátt fyrir þennan undirbúning og umr. sem áður fóru fram. Spurningin er því í raun og veru sú hvort sjútvn. þessarar d. leyfist sem síðari n. að gera brtt. við frv. Ég sem formaður þeirrar n. held því skýlaust fram að henni beri skylda til þess að skoða frv. og leggja fram þær brtt. sem meðlimir hennar telja réttar.
Hv. 5. þm. Austf. hefur gert það ítarlega grein fyrir brtt. okkar að ég þarf ekki að fjalla um þær. Ég hef hlustað með mikilli athygli á það sem fram hefur komið í sambandi við brtt. okkar við ákvæði til bráðabirgða, bæði á nefndarfundum og hér, og hef sannfærst um að sá grundvöllur, sem við leggjum til, sé sá eini heilbrigði og rétti í stöðu sem ég viðurkenni þó að verður aldrei fyllilega metin, því að óvissa er mikil. Mér þykir undarleg sú ákvörðun eða sú yfirlýsing hjá meðlimum sjútvn. Nd. og eiginlega líkjast helst sleggjudómi, það sem þeir leggja fram um frádrátt frá sannanlegum birgðum og hér hefur verið rakið. Ég ætla ekki að lengja mál mitt með því að ræða það. Mér sýnist í till. okkar byggt á eina rökrétta grundvellinum sem finnanlegur er í þessari stöðu.
Ég skal ekki lengja þetta en ég vil að lokum aðeins segja eftirfarandi um brtt. minni hl.: Ég hef mikla samúð með þeirri brtt. minni hl. að veita heimild til þess að undanskilja einnig saltaðan smáfisk. Ég get nefnt dæmi sem ég held að sé fróðlegt fyrir dm. að heyra. Í Grímsey á árinu 1974 var söluverðmæti saltaðs fisks 29 millj. 750 þús. kr. Það voru 254 tonn. Af því voru 163.5 smálestir smáfiskur. Þessir menn borga í Olíusjóð með þeirri hækkun, sem nú verður samkvæmt þessu frv. 3 millj. 420 þús. kr. á þessum grundvelli 1974. Viðbótin verður 1.8 millj. kr. En þeir nota samtals 35 294 lítra af olíu og fá því til baka 608 233 kr., þ.e.a.s. þessir litlu trillukarlar þarna borga nálægt því 3 millj. kr. styrk til blessaðra togaranna okkar. Þetta er ekki fallegt dæmi og það er sannanlegt að atvinnuvegur og atvinnulíf í Grímsey hvílir algjörlega á þessu. Hitt er svo annað mál, sem ég hef lýst í n., að ég tel mjög vafasamt í lögum frá Alþ. að verðlauna smáfiskadrápið. Við reynum að draga úr því á annan máta, og ég tel hættulegt m.a. með tilliti til málflutnings okkar á alþjóðlegum grundvelli að láta slíkt út berast. Þetta hef ég rætt við hæstv. sjútvrh. og hann hefur mætt á fundi með mér og nokkrum öðrum og rætt þetta mál og tjáð sig fúsan til að leita að öðrum leiðum, og ég legg allt traust mitt á að það verði gert. Ég vona að þær tölur, sem ég fór með hér áðan, sannfæri hann, ef hann hefur ekki verið sannfærður áður, um það hvað þetta er nauðsynlegt. Ljóst er að varla verður saltað lengur í Grímsey ef þessi byrði verður lögð óskert á þá, sem þar búa. Þetta er mikilvægt mál, en ég mun þó greiða atkv. gegn þessari brtt. En ég geri það í trausti þess að leitað verði að leiðum til þess að bæta slíkum stöðum þessa miklu byrði.