25.02.1976
Neðri deild: 64. fundur, 97. löggjafarþing.
Sjá dálk 2173 í B-deild Alþingistíðinda. (1767)
Umræður utan dagskrár
Lúðvík Jósepsson:
Herra forseti. Ég vil fyrst þakka hæstv. dómsmrh. fyrir svör hans hér og einnig hæstv. forsrh., — hæstv. dómsmrh. fyrir að hann lýsti því hér yfir að það yrði í engu slakað á okkar landhelgisgæslu, heldur væri nú unnið að því að athuga um eflingu hennar og það tel ég út af fyrir sig rétt. Ég vil líka leyfa mér að skilja ummæli hans í lok hans máls, þar sem hann sagði að hann teldi þá menn vera blinda sem ekki sæju hvað skrifað væri á vegginn í þessu máli, þannig að þar komi fram mjög alvarlega hótun frá íslensku ríkisstj. í sambandi við hugsanlegar aðgerðir hennar, þó að ég hafi ekki aðstöðu til þess að ráða nákvæmlega hvað þarna er á bak við. Ég hlýt þó að skilja þetta þannig að hér sé um býsna alvarlega hótun að ræða. En hún mætti gjarnan koma fram nokkru skýrar að mínum dómi til þess að þeir skilji hvað fyrir okkur vakir sem þurfa að skilja það mál.
Ég verð að segja það, að mér þykir heldur miður að hæstv. ríkisstj. hefur ekki enn þá fundið tíma til að ræða slíka atburði eins og þá, sem gerðust í gær á fiskimiðunum. Ég tel það, eins og ég sagði áður, mikinn veikleika og í því felist viss hætta af okkar hálfu að geta ekki brugðist fljótt við þegar slíkt gerist eins og það sem gerðist í gær og aftur í dag á miðunum. Slíkir atburðir kalla á skjót viðbrögð og að sjálfsögðu á réttar aðgerðir. Ég tel að það sem kom fram hjá hæstv. forsrh. um að þetta mál verði tekið upp í fastaráði NATO og málið verði kært þangað, allt slíkt sé í rauninni ekkert annað en hégóminn einn. Það er búið að eltast svo lengi við slíkar leiðir, slíkar aðfarir, að við vitum að þær gera ekkert gagn. Hér þarf aðgerðir af okkar hálfu, og við vitum vel að við getum gripið til ýmiss konar aðgerða sem eflaust yrði tekið tillit til.
Hæstv. forsrh. svaraði því hér til að hann teldi að hér væri ekki um beinar till. hjá utanrrh. norðmanna að ræða til lausnar á deilunni, heldur lauslegar hugmyndir, — hugmyndir sem fyrst og fremst væri verið að fjalla um innan NATO, eftir því sem ég skildi hans mál, og ekki væri hægt að tala um að lægju fyrir íslensku ríkisstj. til ákvörðunartöku. En fréttin, sem ég vitnaði til, var um það samkv. símtali, sem skýrt var frá í einu blaðanna, einmitt við höfuðstöðvar NATO í Brüssel, að þeir á þeim stað teldu sig nú bíða eftir víðbrögðum íslensku ríkisstj. og þeirrar bresku við þessum hugmyndum. En ég vil láta það koma fram í þessu sambandi að eitt af því, sem ég tel líka allt of veikt í framkomu okkar í slíkum átökum eins og yfir standa, sé þegar í sífellu er verið að ræða um samningagerð við árásaraðilann, í hvert skipti sem hann greiðir okkur nýtt og nýtt högg. Þegar bretar taka hér upp alveg ný vinnubrögð, ósvífnari en áður, þá segja menn: Nú erum við að athuga um nýjar hugmyndir um samninga. — Þetta býður að mínum dómi hættunni heim. Bretar trúa því þá enn að þeir geti knúið okkur til samninga, þeir geti lamið okkur til hlýðni, og það sama er auðvitað uppi á teningnum ef við bíðum óhæfilega með okkar viðbrögð, okkar svör, þegar slíkir atburðir gerast. Það býður aukinni hættu heim.
Ég endurtek það sem ég hef sagt hér áður, að ég beini því til hæstv. ríkisstj, að hún taki þessi mál alvarlegum tökum, hún leiti eftir samstarfi einnig við stjórnarandstöðuna um hvað eigi að gera, til þess að sem mest samstaða geti verið okkar megin um aðgerðir í málinu, hafi fullt og náið samráð við utanrmn. Alþ. og landhelgisnefnd og reynt verði sem sagt að fá samstöðu um þær aðgerðir sem gripið verður til. Ég hef lýst mínum hugmyndum, og ég efast ekkert um að það er mikill meiri hluti landsmanna sem gerir kröfu um að við beitum þeim ráðum sem ég hef minnst á, vegna þess að menn trúa því að þau ráð mundu gera gagn í deilunni.