WPC 2 ZB|rX;rshamar 3h - lp14o4 PC&P 6&A4 ЂLET2$ b4 PC HAU2= 6&>  ?   +l2  b4 PC    o4 PC 2ptxHAU3Haus #2 fyrir skjalaritun.T  1988. ! 1058 r fr stofnun AlYingis. 111. l?ggjafarYing. ! . ml. LET6Venjulegt 4 (Times Roman 14,0 pt).$$ p4 PC  p4 PC FEGR gP  GLEI  d d 20[.o4 PC&P34 `Times Roman&b4 PCP14 `Times Romanb4 PCP14 `Times Romanb4 PCP14 `Times Romano4 PC&P34 `Times Roman&b4 PCP14 `Times Romanb4 PCP14 `Times Romanp4 PCP24 `Times Romanp4 PCP24 `Times Romanp4 P CP24 `Times Romanb4 P CP14 `Times Roman23oEN LET2  b4 PC  HAU2  6&>  ? ?   +l2   2IS b4 PC  ? ? +l2 22IS b4 PC  ? ? +l2 2 HAU3 1988. ! 1058 r fr stofnun AlYingis. 111. l?ggjafarYing. ! 6HAU3. ml. LET6 p4 P C  SY. IS6. Tillaga til Yingslyktunar LET6 b4 P C ۃ  FEGR  gP    r um umhverfisfr%Wslu.   Flm.: Krist1n Halld;rsd;ttir, Danfr1Wur Skarph)Winsd;ttir, GuWrCn Agnarsd;ttir, GuWrCn J. Halld;rsd;ttir, Krist1n Einarsd;ttir, Mlmfr1Wur SigurWard;ttir. + AlYingi lyktar aW fela menntamlarWherra aW efla og samr%ma fr%Wslu um umhverfisml 1 grunnsk;lum og framhaldssk;lum landsins og  meWal almennings. GLEI d  GreinargerW.GLEI gP ۃ + AW margra liti er maWurinn, sem svo lengi hefur litiW  sig sem herra jarWarinnar, langt  veg kominn meW aW tort1ma umhverfi s1nu og Yar meW sjlfum s)r. VerWi ekki snarlega snCiW af Yeirri braut erum viW aW bregWast afkomendum okkar meW Yv1 aW f Yeim 1 hendur verra umhverfi en okkur var trCaW fyrir og viW getum ekki afsakaW okkur meW Yv1 aW viW h?fum ekki vitaW betur. + StaWreyndirnar blasa viW allt 1 kringum okkur. MarghttaWar ranns;knir og m%lingar upplUsa okkur um jarWvegs- og gr;WureyWingu, ofnUtingu auWlinda og mengun 1 lofti, vatni og sj;, sem stefnir ?llu l1fi 1 voWa, jafnvel Y;tt unnt yrWi aW koma 1 veg fyrir mestu ;gn l1fs  j?rWu, kjarnorkustyrj?ld. Einstaklingar, samt?k, r1kisstj;rnir og alYj;Wastofnanir, svo sem SameinuWu Yj;Wirnar, hafa safnaW upplUsingum og sett fram stefnum?rkun um hvaW gera m til Crb;ta svo aW maWurinn gangi ekki st?Wugt  umhverfi sitt og tort1mi meW Yv1 sjlfum s)r aW lokum. M?nnum er l?ngu orWiW lj;st aW ekki er n;g aW taka fr og friWa skika h)r og Yar Y;tt YaW s) l1ka nauWsynlegt. ViW verWum aW horfa  j?rWina sem heild og skilja Y%r takmarkanir sem nttCran setur okkur um leiW og viW notum og nj;tum Yeirra auWlinda sem hCn gefur. + M;Wir j?rW setur kveWin l?gml. MaWurinn gengur Yvert  m?rg Yeirra  leiW sinni til hmarksskammt1magr;Wa og tekur hvorki tillit til hagsmuna heildarinnar, jarWar n) framt1War. Xetta dekur viW skammt1masj;narmiW er orWiW mannkyninu dUrkeypt og ml til komiW aW viW taki sC langt1mahagfr%Wi sem felst 1 umhverfisvernd. En umhverfisvernd er aW ganga um hverja auWlind meW virWingu og n%rg%tni, taka aWeins vextina en lta h?fuWst;linn ;snertan til Yess aW afkomendur okkar fi notiW s?mu nttCrug%Wa og nClifandi kynsl;Wir. + 0slendingum er tamt aW telja umhverfisml 1 g;Wu lagi h)r  landi, dyggilega studdir af erlendum ferWam?nnum sem teyga aW s)r hreina loftiW, dsama t%rt vatniW og falla 1 stafi yfir ;byggWum landsins. En Y;tt viW bCum enn viW minni mengun en helstu iWnr1ki heims Y fer Yv1 fjarri aW viW h?fum efni  Yv1 aW hreykja okkur. StaWreyndin er sC aW viW h?fum fariW illa meW Y nttCru sem okkur hefur veriW trCaW fyrir. M Yar minna  ofnUtingu fiskistofna, gegndarlausa gr;WureyWingu og linku viW endurheimt og varWveislu landg%Wa, hirWuleysi 1 umgengni um viWkv%m landsv%Wi, ;skipulagWar veiWar villtra dUra, mengun fr verksmiWjum, h?mluleysi 1 notkun einnota umbCWa, ;viWunandi stand 1 frrennslismlum, k%ruleysi um varnir gegn ol1umengun, sl%man frgang  Crgangi og sinnuleysi um endurnUtingu og endurvinnslu. H)r verWur aW snCa viW blaWinu og ganga 1 liW meW nttCrunni. + XaW eina sem getur forWaW manninum fr Yv1 aW Yurrausa auWlindir jarWar og eyWileggja YaW umhverfi sem hann lifir  er st;raukin Yekking og skilningur  nttCrunni. AW Yv1 Yarf aW vinna n tafar meW skipulegum h%tti og  ?llum stigum Yar sem Yv1 verWur viW komiW. + Xrtt fyrir kv%Wi um umhverfisfr%Wslu 1 grunnsk;lal?gum og 1 l?gum um nttCruvernd er mla sannast aW sl1k fr%Wsla er kaflega tilviljanakennd og af skornum skammti og m Umsu um kenna. Fyrst og fremst er Y; s?kin stj;rnvalda. XaW er nefnilega ekki n;g aW setja kv%Wi 1 l?g; YaW verWur einnig aW skapa skilyrWi til aW framfylgja Yeim. + XaW er til l1tils aW leggja NttCruverndarrWi Y kv?W  herWar aW YaW ?... hafi forg?ngu um fr%Wslu fyrir almenning um nttCru landsins og leitist viW aW efla huga  nttCruvernd, m.a. meW Ctgfustarfsemi, kynningu 1 sk;lum og fj?lmiWlunart%kjum , eins og segir 1 l?gum um nttCruvernd fr 1971, ef Yv1 er ekki gert kleift aW rWa starfsf;lk til Yess aW sinna Yessari lagaskyldu. Xrtt fyrir manneklu og l1til aurarW hefur Y; NttCruverndarrW sinnt umhverfisfr%Wslu eftir f?ngum. Einnig ber aW geta um gagnmerka starfsemi Landverndar og fleiri samt?k hugamanna hafa lagt sitt af m?rkum. + 0 grunnsk;lal?gum er kv%Wi sem lUtur aW umhverfisfr%Wslu. Xv1 Yarf aW fylgja eftir meW Ctgfu nmsefnis og Yjlfun kennara. Annars kemur YaW fyrir l1tiW. Vissulega hafa margir f%rir og hugasamir kennarar unniW frb%rt starf  Yessum vettvangi og ekki er alltaf nauWsyn fl;kinna kennslut%kja. En eigi aW vera unnt aW n markmiWum umhverfisfr%Wslu er nauWsynlegt aW skipuleggja hana og samr%ma og tryggja aW allir fi notiW hennar. + Samkv%mt upplUsingum Xorvalds Arnar rnasonar, nmsstj;ra 1 nttCrufr%Wum, er umhverfisfr%Wslu sinnt 1 heldur vaxandi m%li 1 grunnsk;lum, en mj?g undir einst?kum sk;lum og kennurum komiW hvernig til tekst. Allir kennaranemar f stutt nmskeiW 1 umhverfisfr%Wslu og auk Yess geta Yeir valiW stutt nmskeiW 1 nttCruvernd. L1til eftirspurn hefur veriW eftir nmskeiWum 1 umhverfisfr%Wslu fyrir starfandi kennara. 0 framhaldssk;lum er l1tiW um markvissa umhverfisfr%Wslu nema aW Yv1 marki sem vistfr%Wi er innifalin 1 l1ffr%Wi. Lj;st er Yv1 aW grunninn Yarf aW styrkja og byggja myndarlega ofan . +  rWstefnu, sem haldin var  vegum UNESCO 1 Tb1l1s1 riW 1977, voru markmiW umhverfisfr%Wslu skilgreind  eftirfarandi htt: ?1. + Vekja athygli einstaklinga og h;pa  umhverfi s1nu og Yeim vandamlum sem Yar b1Wa Crlausnar. 2. + Auka Yekkingu og skilning f;lks  nttCrunni og umhverfi s1nu 1 heild svo YaW geri s)r betur grein fyrir hrifum gj?rWa mannsins. 3. + Efla viWhorf byrgWar gagnvart umhverfi og vilja til aW vinna aW nttCruvernd og fegrun umhverfis. 4. + Xjlfa nemendur 1 aW skilgreina og leysa umhverfisvandaml. 5. + Auka h%fni til aW vega og meta kvarWanir og athafnir Ct fr margv1slegum forsendum, svo sem vistfr%Wilegum, fjrmlalegum, f)lagslegum, fagurfr%Wilegum, hagfr%Wilegum, uppeldislegum o.s.frv. 6. + StuWla aW Yttt?ku 1 fyrirbyggjandi aWgerWum.  +  s?mu rWstefnu var enn fremur samYykkt aW 1 umhverfisfr%Wslu b%ri aW leggja herslu  eftirfarandi atriWi: ?1. + Umhverfisfr%Wsla Yarf aW fjalla um umhverfiW 1 heild, b%Wi nttCruna og YaW sem menn hafa gert (b%Wi nttCrufr%Wi og samf)lagsfr%Wi). 2. + Umhverfisfr%Wsla Yarf aW vara %vilangt og fara fram  ?llum sk;lastigum auk hvers kyns fr%Wslu utan sk;la. 3. + Umhverfisfr%Wsla  aW vera ;fagbundin og hluti af kennslu 1 ?llum nmsgreinum  ?llum sk;lastigum. 0 nmsskr og kennsluleiWbeiningum ber aW taka s)rstakt tillit til umhverfisfr%Wslu. 4. + Fr%Wa Yarf um nnasta umhverfi og s1Wan mlefni h)raWsins, landsins og heimsins alls. 5. + herslu Yarf aW leggja  Yau vandaml sem efst eru  baugi  hverjum staW, en taka jafnframt miW af s?gunni og sp um nnustu framt1W. 6. + Fr%Wslan verWur aW stuWla aW Yv1 aW einstaklingar, fj?lskyldur, f)l?g og Yj;Wir taki byrgW  umhverfinu. 7. + Umhverfisfr%Wsla Yarf aW stuWla aW Yv1 aW tekiW s) fullt tillit til verndunarsj;narmiWa og hugsanlegra skaWlegra afleiWinga Yegar verk eru skipul?gW.  + Um allan heim er nC smm saman aW gl%Wast skilningur manna  og vitund um nauWsyn Yess aW ganga um nttCruna meW virWingu og n%rg%tni, b%ta fyrir nttCruspj?ll og sj til Yess aW afkomendur okkar fi notiW a.m.k. s?mu nttCrug%Wa og nClifandi kynsl;Wir. SC hugarfarsbreyting gengur Y; allt of, allt of h%gt. MannkyniW g%ti falliW  t1ma. + 0slendingar g%tu orWiW fyrirmynd annarra 1 Yessum efnum ef vilji v%ri fyrir hendi. Til Yess Yarf markvissa, ?fluga umhverfisfr%Wslu 1 sk;lum og  meWal almennings. Aukinn skilningur er lykilorWiW. S er tilgangurinn meW flutningi Yessarar till?gu sem var 1 fyrsta sinn til umr%Wu  110. l?ggjafarYingi, en varW Y ekki afgreidd.