WPC 2_BNa Z3|omanTimes RomanTimes Roman Bold\  PCXP"m^2CRddCCCdq2C28dddddddddd88qqqYzoCNzoozzC8C^dCYdYdYCdd88d8ddddCN8ddddY`(`lC2CC!CCCCCCCCCCd8YYYYYYzYzYzYzYC8C8C8C8ddddddddddYdddddodYYYYYYYdzYzYzYzYddddddddC8C8C8C8Ndz8z8z8z8z8ddddddCCCoNoNoNoNz8z8z8dddddddzYzYzYdz8dCoNz8dddddNF2[dCYddddd7>d<d<$YYdCCddooCY,PX;NXXXXX17X5X5 NNX;;XXbb;N5ddaa~1d::aaa~~~dkkGd0~W,Iykk~~~~NkktWaaa~~~πovakIlWlNlWk\;:ayaX\rWaabaikNlNzf\ayyoNk::affyonk~oooooooooooooooooooNNNNNNNkkkkkkkkkkkkkkkkkkkk::::::::::::aaaaaaaffffffffffffyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyl;z"m^,;bXX;;;Xe,;,1XXXXXXXXXX;;eeeXvvlEXvlbvv;1;gX;XbNbN;Xb1;b1bXbbNE;bXXXNF'F\;,;;;;;;;;;;;;b1XXXXXNvNvNvNvNE1E1E1E1bXXXXbbbbXXbXXXXlbXXXNNNNbvNvNvNvNXXXXXXbbE1E1E1E1Xbv1v1v1v1v1bbbbXXNNNbEbEbEbEv;v;v;bbbbbbXvNvNvNbv1bNbEv;XXbXbN>,_X;XXXXXX5:X5X51XXX;;XXbb;X5eeaa~1e::aaa~~~ekkGe0~W,Iykk~~~~NkktWaaa~~~πovakIlWlNlWk\;:ayab\rWaabaikNlNzf\ayyoNk::affyonk~oooooooooooooooooooNNNNNNNkkkkkkkkkkkkkkkkkkkk::::::::::::aaaaaaaffffffffffffyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyl;z"m^:N_uu¶NNNu:N:AuuuuuuuuuuAAhרN[ϨܨNANmuNhuhuhNuuAAuAuuuuN[Auuuuhp/p~N:NN'NNNNNNNNNNuAhhhhhϜhhhhhNANANANAuuuuuuuuuuhuuuuuuhhhhhhhuhhhhuuuuuuuuNANANANA[uAAAAAuuuuuuϨNNN[[[[AAAuuuuuuܨuhhhuAuN[AuuuuuNR:juNhuuuuu@HuFuF*hhuNNuuNhFфA'MM捍]@s:`捍fsϨ`sfszNMuzsffzfMMfffffffMMMMMMMMMMMMN"m^:NuuNNNu:N:AuuuuuuuuuuNNu٨[uܨ騨NANuNuhhNuANA‚uh[Nuuuh\3\yN:NN'NNNNNNNNNNAuuuuu騨hhhhh[A[A[A[Auuuuuuuuuuuuuhhhhhhhhuuuuuu[A[A[A[AuAAAAAuu騨hhh[[[[NNN騨uhhhAh[NuuuNR:~uNuuuuuuFMuFuFAuuuNNuuNuFхA'MM捍]@s:`捍fsϨ`sfszNMςzsffzfMMfffffffMMMMMMMMMMMMN2D'Za&\ a#7oC2o\  PCXP1b;,5b\  PCP1f;, f4  p(AC@N::p\  PCP@N: /p4  p(AC</a;,KRa*f9 xCXm)S2& S\  PCP~~πovakIlWlNlWk\;:ayaX\rWaabaikNlNzf\ayyoNk::affyonk~oooooooooooooooooooNNNNNNNkkkkkkkkkkkkkkkkkkkk::::::::::::aaaaaaaffffffffffffyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyl;z"m^,;JXX;;;Xw,;,1XXXXXXXXXX;;wwwXllvll;NvbvllXbllbbE1EKX;XXNXN1XX11N1XXXXEE1XNvNNEG1G`;,;;;;;;;;;;;;X1lXlXlXlXlXvvNlNlNlNlN;1;1;1;1vXXXXXXXXXbNlXXXXbNXlXlXlXlXvNvNvNvNXlNlNlNlNXXXXXXXX;1;1;1;1NvNb1b1b1b1b1vXvXvXvXXXvlElElEXEXEXEXEb1b1b1XXXXXXvbNbEbEbEXb1vXlEXEb1bNbNXXXN>,\XEXXXXXX17X5X5&bbX;;XXXX;b5wwaa~1w::aaa~~~wkkGw0~W,Iykk~~~~NkktWaaa~~~πovakIlWlNlWk\;:ayaX\rWaabaikNlNzf\ayyoNk::affyonk~oooooooooooooooooooNNNNNNNkkkkkkkkkkkkkkkkkkkk::::::::::::aaaaaaaffffffffffffyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyl;z7oC2o\  PCXP1b;,5b\  PCP1f;, f4  p(AC@N::p\  PCP@N: /p4  p(AC</a;,KRa*f9 xCXm)S2& S\  PCP<o'S2&KDS*f9 xCXm)T2&0בT9 xIC"m^&2=KK}u222KU&2&*KKKKKKKKKK**UUUClddl\Sll2:l\llSldS\llll\2*2FK2CKCKC2KK**K*uKKKK2:*KKlKKCHHQ2&222222222222K*lClClClClCddC\C\C\C\C2*2*2*2*lKlKlKlKlKlKlKlKlKlKlClKlKlKlKlKSKlClClCdCdCdCdClK\C\C\C\ClKlKlKlKlKlKlKlK2*2*2*2*:lK\*\*\*\*\*lKlKlKlKlKlKld2d2d2S:S:S:S:\*\*\*lKlKlKlKlKlKllK\C\C\ClK\*lKd2S:\*lKlKlKlKlKN5&DK2CKKKKK)/qqK-rrKq-CCK22KKSS2C-UURRk*U11RRRkskkUZZ<U){kJ%>gwZZskkkkB{sssZZcJRRRkkkl_dRZ>\J\B\JlZoN21mRgRKlNaJlRsRSRYZB\BhVrNlRwgsg_BZ11RVVg_]Zk___________________BBBBBBBZZZZZZZZZZZZZZZZZZZZ111111111111RRRRRRRVVVVVVVVVVVVggggggggggggggggggggl\l2lhsl2x,av'*h+h,"m^&2?KK}u222Ke&2&*KKKKKKKKKK22eeeK\\dl\\ll2CdS}dl\l\KSl\}\SS:*:?K2KKCKC*KK**C*lKKKK::*KCdCC:<)gwZZskkkkB{sssZZcJRRRkkkl_dRZ>\J\B\JlZoN21mRgRKlNaJlRsRSRYZB\BhVrNlRwgsg_BZ11RVVg_]Zk___________________BBBBBBBZZZZZZZZZZZZZZZZZZZZ111111111111RRRRRRRVVVVVVVVVVVVggggggggggggggggggggl\l2lhslHAU3Haus #2 fyrir skjalaritun.j j X  1995!96. ! 1065 r fr stofnun AlYingis. 120. l?ggjafarYing. ! . ml. DLRTveir dkar fyrir r%Wuritun.$^  SP3Spss1ur (e=2,30 n=0,90) f/r%Wuritun.o ? 2 /(,h-a:.p.DSK1Dlkaskilgreining fyrir r%Wuritun.0X` hp x (#%'0*,.8135@8:mSP1Spss1ur (v=2,22 h=2,22) f/r%Wuritun.   TABASetur inn tab f. h. j. dalk ;G@LIN1Setur l1nuh%W og l1nubil f/r%Wuritunr22M=/ x1 j2 jl2HAU1Haus fyrir r%Wuritun.uritun.uhaus."^ ^4 PC'    ?  3'3'Standard6&6&Standard/&U("Von `*@ X` hp x (#%'0*,.8135@8:mX(T1X)ttir Yrj punkta fyrir r%Wuritun.   ddAP APAP EFN1Setur inn merkingu fyrir efnisyfirlit (Col 1). JEFN2Setur inn merkingu fyrir efnisyfirlit (Col 2). L2M8 e3 Am34x7UPHSHnikun i vinstri upphafsstodu   HAULUppsetn.  landscape listum E 6&6&Standard(1.h) - HP LJ IIIISKJALAP.PRS&6&6StandardHaus fyrir ferWareikning     USKLrD yx dddy   AnnaW yx Gdddy   Alls: yx dddy T yx dddy   ____________________________ ritun yfirmanns HLINEHline}I! ybdddy2;p8n9a]::VIKLVikulina yx dddy  yx dddy   FFmFeedF?st blaWs1Wuskil]  TABTab i haus og faetur X8 MLINmjo lina} yb dddy2=a;&<\<e2=HJFNH%gri j?fnun. ` "NSNTLStaf- og t?luliWaskilgreining (1. a. 1.).X T I. A. 1. a.(1)(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)TXSTRXankastrik."HNK1Hnikar upp um 0.1c.  2?e=n.>l>|?HNK3Hnikar upp um 0.3c.  r NBLSSetur nUja blaWs1Wu.s  TABRSetur inn INNDRTT+MARREL.5 X  LETCOUR  @Velur courier letur$KY x_  @CY 2+C|?|2@|@*ACU10Courier 10pt Line Draw$ d  @R  CU8Courier 8pt Line Draw$a P  @  CU12Courier 12pt Line Draw$, Xx  @r  \ HAUFREHaus fyrir ferWareikninga} 6&6&StandardHaus #2 fyrir skjalaritun.6&6&Standard*@   X` hp x (#%'0*,.8135@8:`?b`/ULUndirliWur.</LIAWalliWur.=/I3InnstiliWur.sem ritarar setja inn).>J  `   @ h"(1)؃/KAKafli.? n -2b@s9aAbaBxbCbb/BRkv%Wi.@ $ v a, à  /KGKaflagreinarnCmer.A z -GLEIGleitt letur.B ddd dd /GNGreinarnCmer.f greinarnCmeri.C x -2hD#cEi=eFxeGfFORSForseti gj?rir kunnugt.DJ p4 PC%  ddnd F dJ4 PC'm ORSETI  p4 PC% 0 dJ4 PC'm SLANDS Z   b4 PC' gj?rirXkunnugt: p4 PC%  ndnd  dJ4 PC'm  p4 PC%  dJ4 PC'm  b4 PC' /UFUndirfyrirs?gn.E #2 a,ÃX(T2X)ttir Yrj punkta fyrir skjalaritun.F ddUP UPUP TT07T?flutexti fyrir t?flu meW sj? dlkum.G֔X` hp x (#%'0*,.8135@8:zL]qMWsNQuOKwTT08T?flutexti fyrir t?flu meW tta dlkum.LxEX` hp x (#%'0*,.8135@8:6&StandardSKJALDB.PRSo\ *  ?   X` hp x (#%'0*,.8135@8:_K6&StandardSKJALDB.PRSo\ *    } X` hp x (#%'0*,.8135@8:gwZZskkkkB{sssZZcJRRRkkkl_dRZ>\J\B\JlZoN21mRgRVlNaJlRsRSRYZB\BhVrNlRwgsg_BZ11RVVg_]Zk___________________BBBBBBBZZZZZZZZZZZZZZZZZZZZ111111111111RRRRRRRVVVVVVVVVVVVggggggggggggggggggggl\l2lhsl /SiLET2  b4 PC5  c*BHAU2  6&6&StandardntersLAUSASKJ.PRSo46&>6&StandardntersLAUSASKJ.PRSo4  ?   X` hp x (#%'0*,.8135@8: Nnari reglur um framkv%md laganna. ++ D;msmlarWherra setur nnari reglur um framkv%md laga Yessara. $41. gr. "Refsingar.z$ (g%g%//Ԍ++ Brot gegn 19.!21. gr. varWa f)sektum nema Yyngri refsing liggi viW samkv%mt ?Wrum l?gum. ++ $42. gr. e"Gildistaka. ++ 1. L?g Yessi ?Wlast gildi 1. jCl1 1997. ++ 2. Fr sama t1ma falla Cr gildi l?g um l?greglumenn, nr. 56/1972, samt s1Wari breytingum. X falla Cr gildi l?g um ranns;knarl?greglu r1kisins, nr. 108/1976, samt s1Wari breytingum. $43. gr. Breytingar  ?Wrum l?gum. ++ ViW gildist?ku laga Yessara breytast eftirfarandi lagakv%Wi: ++ 1. 0 staW orWanna ?(ranns;knarl?greglustj;ra r1kisins)  1 1. mlsl. 4. mgr. 82. gr. almennra hegningarlaga, nr. 19/1940, kemur: (r1kisl?greglustj;ra). ++ 2. 0 staW orWanna ?l?greglustj;rinn 1 Reykjav1k  1 2. mgr. 4. gr. laga um almannavarnir, nr. 94/1962, kemur: r1kisl?greglustj;ri. ++ 3. 1. mgr. 5. gr. laga um Landhelgisg%slu 0slands nr. 25/1967, orWast svo: ++   Skipshafnir varWskipa fara meW l?gregluvald Yegar Y%r annast eWa aWstoWa viW l?gg%slu.Ʒ+ ++ 4. 1. mlsl. 2. mgr. 108. gr. laga um tekjuskatt og eignarskatt, nr. 75/1981, fellur brott. ++ 5. 0 staW orWanna ?Ranns;knarl?greglu r1kisins  1 2. mlsl. 8. mgr. 28. gr. og 5. mgr. 31. gr. laga um staWgreiWslu opinberra gjalda, nr. 45/1987, kemur: l?greglu. 1. mlsl. 2. mgr. 31. gr. s?mu laga fellur brott. ++ 6. 0 staW orWanna ?l?greglustj;rinn 1 Reykjav1k  1 2. mgr. 113. gr. umferWarlaga nr. 50/1987 kemur: r1kisl?greglustj;ri. ++ 7. 0 staW orWanna ?Ranns;knarl?greglu r1kisins  1 9. mgr. 27. gr. laga um virWisaukaskatt, nr. 50/1988, kemur: l?greglu. 1. mlsl. 2. mgr. 41. gr. s?mu laga fellur brott. ++ 8. ViW 1. mgr. 22. gr. laga um brunavarnir og brunaml, nr. 41/1992, b%tist nUr mlsliWur sem hlj;War svo: L?greglustj;ri skal sj um aW l?gregluranns;kn fari fram Yegar eftir brunatj;n. ++ 9. 0 staW orWsins ?ranns;knarl?greglustj;ri  1 1. mgr. 9. gr. laga um Kjarad;m og kjaranefnd, nr. 120/1992, kemur: r1kisl?greglustj;ri. ++ 10. 0 staW orWanna ?l?greglustj;rinn 1 Reykjav1k  1 1. mgr. 20. gr. laga um eftirlit meW Ctlendingum, nr. 45/1965, kemur: r1kisl?greglustj;ri. BGLEI ggd Athugasemdir viW lagafrumvarp Yetta.BGLEI dgg ۃ & I. ++ Xann 29. janCar 1992 skipaWi Xorsteinn Plsson d;msmlarWherra nefnd til Yess m.a. aW endurskoWa l?g um l?greglumenn og l?g um Ranns;knarl?greglu r1kisins. 0 nefndina voru skipaWir: Xorsteinn Geirsson, rWuneytisstj;ri 1 d;ms- og kirkjumlarWuneytinu, formaWur, Bogi Nilsson, ranns;knarl?greglustj;ri r1kisins, B?Wvar Bragason, l?greglustj;ri 1 Reykjav1k, HallvarWur EinvarWsson r1kissaks;knari og :lafur K. :lafsson, sUslumaWur 1 Stykkish;lmi. Ritari nefndarinnar var Hjalti Z;ph;n1asson, skrifstofustj;ri 1 d;ms- og kirkjumlarWuneytinu. X var Svala :lafsd;ttir l?gfr%Wingur rWin starfsmaWur nefndarinnar 1 apr1l 1993.z$ (g%g%//Ԍ++ Nefndin skilaWi till?gum s1num 1 n;vember 1993 og var full samstaWa 1 nefndinni um ?nnur atriWi en skipulag yfirstj;rnar l?greglunnar, en um YaW atriWi komu fram tv%r till?gur. L?gWu tveir nefndarmenn til aW Ranns;knarl?gregla r1kisins yrWi l?gW niWur en verkefni hennar yrWu falin l?greglustj;rum og r1kisl?greglustj;ra sem skyldi auk stj;rnsUslu starfr%kja ranns;knardeildir til aWstoWar l?greglustj;rum en auk Yess rannsaka tiltekin brot sjlfst%tt. Xr1r nefndarmenn l?gWu hins vegar til aW r1kisl?greglustj;ri fengist eing?ngu viW stj;rnsUslu en aW Ranns;knarl?gregla r1kisins yrWi starfr%kt fram 1 nokkuW breyttri mynd Yar sem henni var samkv%mt till?gunni %tlaW aW fst einv?rWungu viW ranns;kn st%rri brotamla. Xessar till?gur voru yfirfarnar 1 d;msmlarWuneytinu og m.a. leitaW umsagnar SUslumannaf)lags 0slands sem studdi till?gu meiri hluta nefndarinnar. ++ MeginniWurstaWan varW sC aW 1 frumvarpinu var lagt til aW emb%tti r1kisl?greglustj;ra yrWi komiW  f;t og Ranns;knarl?gregla r1kisins l?gW niWur 1 nCverandi mynd. Auk Yessa gerWi rWuneytiW Umsar breytingar  kv%Wum sem varWa l?greglumenn 1 samr%mi viW athugasemdir Landssambands l?greglumanna viW upphafleg frumvarpsdr?g. ++ Frumvarp Yetta var lagt fyrir AlYingi til kynningar  117. l?ggjafarYingi 1993! ^ 94. ++ Xann 31. ma1 1995 skipaWi d;msmlarWherra nefnd til aW yfirfara og endurskoWa frumvarp til l?greglulaga. Nefndin var skipuW Yeim SigurWi T. MagnCssyni skrifstofustj;ra sem jafnframt var formaWur nefndarinnar, Eir1ki T;massyni pr;fessor og J;nasi MagnCssyni ranns;knarl?greglumanni. S1mon Sigvaldason, deildars)rfr%Wingur 1 d;msmlarWuneyti, hefur veriW ritari nefndarinnar. ++ Nefndinni var jafnhliWa faliW aW gera till?gur aW breytingum  l?gum um meWferW opinberra mla, nr. 19/1991, sem nauWsynlegar v%ru til aW samr%mi n%Wist viW efni l?greglulagafrumvarpsins. ++ Nefndin hefur aW miklu leyti stuWst viW fyrra frumvarp en auk Yess v1Wa leitaW fanga, svo sem 1 norr%nni l?ggj?f um l?greglumlefni og hugmyndum sem fram hafa komiW  fundum meW l?greglustj;rum og l?greglum?nnum. ++ MarkmiW nefndarinnar hafa einkum veriW Yessi:  a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) :/I1 @+ 1.ۃT EndurskoWun  skipulagi %Wstu stj;rnar l?greglunnar.Ʒ  :/I1 @+ 2.ۃT AW tengja kv%Wi l?greglulaga viW endurskoWun  kv%Wum um k%ruvald 1 l?gum um meWferW opinberra mla meW YaW aW markmiWi aW gera ranns;knir afbrota hraWari og skilvirkari. Ferill mla  ranns;knar- og k%rustigi verWi einfaldaWur og l?greglustj;rum faliW k%ruvald 1 fleiri brotaflokkum Yannig aW allur Yorri sakamla verWi rannsakaWur undir stj;rn Yess l?greglustj;ra sem semur k%ru 1 mli og s%kir YaW fyrir h)raWsd;mi.Ʒ  :/I1 @+ 3.ۃT L?gfesting skUrari reglna um framkv%md l?greglustarfa, Yar  meWal um Y%r aWgerWir sem l?greglu er heimilt er aW gr1pa til 1 Yeim tilgangi aW halda uppi l?gum og reglu 1 landinu. Ʒ  :/I1 @+ 4.ۃT L?gfesting skUrari reglna um r)ttindi og skyldur l?greglumanna.Ʒ ++ FrumvarpiW hefur veriW endurskoWaW 1 heild og talsverWar breytingar veriW gerWar  greinaskipan Yess. EndurskoWunin hefur Y; einkum beinst aW kv%Wum um yfirstj;rn l?greglunnar. Eins og 1 fyrra frumvarpi er lagt til aW emb%tti r1kisl?greglustj;ra verWi komiW  f;t og aW YaW taki viW Umsum verkefnum d;msmlarWuneytisins, hluta af verkefnum Ranns;knarl?greglu r1kisins sem gert er rW fyrir aW verWi l?gW niWur og Umsum sm%rri verkefnum fr l?greglustj;ranum 1 Reykjav1k. ++ Flest ranns;knarverkefni Ranns;knarl?greglu r1kisins verWi f%rW til l?greglustj;ra 1 h)raWi. Ranns;knardeildir eWa v1sir aW ranns;knardeildum eru til staWar hj ellefu l?gregluemb%ttum. Til aW m%ta auknum ranns;knarverkefnum er lagt til aW tveimur nUjumz$ (g%g%// ranns;knardeildum verWi komiW  f;t, Y.e. viW emb%tti l?greglustj;ranna  SauWrkr;ki og SeyWisfirWi. Ranns;knarl?gregludeildir, sem nC eru viW emb%tti l?greglustj;ranna 1 K;pavogi og  Keflav1kurflugvelli, munu ekki teljast til s)rstakra ranns;knardeilda skv. 8. gr. en starfsemi Yeirra verWur Y; aW mestu ;breytt fr Yv1 sem nC er. Ekki er gert rW fyrir f%kkun l?greglumanna 1 Yessum deildum. Hins vegar er lagt til aW ranns;knardeild verWi f%rW fr emb%tti sUslumannsins  EskifirWi til sUslumannsins  SeyWisfirWi. Xar meW verWi starfr%ktar t1u s)rstakar ranns;knardeildir sem sinni meginYorra allra viWameiri l?gregluranns;kna 1 landinu. Xar sem st%rsti hluti Yeirra ranns;kna sem Ranns;knarl?gregla r1kisins hefur fariW meW tengist umd%mi l?greglustj;rans 1 Reykjav1k er fyrirsjanlegt aW verkefni emb%ttisins munu st;raukast. Leitast verWur viW aW flytja til st?Wugildi 1 samr%mi viW tilflutning verkefna. ++ M?rg kv%Wi frumvarpsins eru efnislega samhlj;Wa eldri lagakv%Wum eWa staWfesting  gildandi ;l?gfestri r)ttarframkv%md. GerW er grein fyrir helstu nUm%lum 1 frumvarpinu s1War 1 Yessum athugasemdum. ++ Frumvarpinu, ef aW l?gum verWur, er %tlaW aW koma 1 staW laga um l?greglumenn, nr. 56/1972, samt s1Wari breytingum. Xau l?g eru aW stofni til l?g nr. 92/1933 sem s1Wan hafa s%tt nokkrum breytingum og Yr1vegis veriW gefin Ct sem nU l?g, s1Wast sem l?g nr. 56/1972. 0 frumvarpinu er enn fremur gert rW fyrir aW l?g um Ranns;knarl?greglu r1kisins, nr. 108/1976, samt s1Wari breytingum, falli Cr gildi. ++ }% II. S?gulegt yfirlit. A. L?greglustj;rn. ++ Til hagr%Wis Yykir r)tt aW skipta umfj?lluninni um l?greglustj;rn 1 landinu 1 tvo Y%tti, Y.e. l?greglustj;rn utan Reykjav1kur og l?greglustj;rn 1 Reykjav1k. VerWur h)r aWeins drepiW  aWalatriWi. ++ L?greglustj;rn utan Reykjav1kur. ++ SUslumenn hafa fr fornu fari haft meW h?ndum l?greglustj;rn. Xeirra er fyrst getiW sem emb%ttismanna konungs h)r  landi 1 Gamla sttmla, Jrns1Wu og J;nsb;k. SUslumenn voru l?greglustj;rar og innheimtumenn konungstekna. X ?nnuWust Yeir fullnustu d;ma o.fl. ++ X;tt margv1slegar breytingar hafi veriW gerWar  skipan l?greglumla 1 Reykjav1k hefur l?greglustj;rn utan Reykjav1kur fram veriW 1 h?ndum sUslumanna eins og hCn er raunar nC. SUslumenn hafa lengst af haft meW h?ndum hlutverk flestra Yeirra aWila sem nC eiga hlut aW meWferW sakamla, Y.e. l?greglustj;rn, ranns;kn mla utan og innan r)ttar og hlutverk s%kjanda. X ttu Yeir aW sinna Umsum Yeim skyldum sem verjendum eru nC faldar. Loks f;ru sUslumenn meW d;msvald 1 h)raWi. Hlutverk sUslumanna hefur raunar lengst af veriW v1Wt%kara en Yetta svo sem kunnugt er Y;tt ekki verWi fjallaW frekar um YaW h)r. ++ MeW l?gum um meWferW opinberra mla, nr. 27/1951, var dregiW Cr k%ruvaldi d;mara (l?greglustj;ra) og kv?rWun um saks;kn f%rW aW mestu leyti til d;msmlarWherra. Angi af mlsh?fWunarvaldi d;mara h)lst Y; 1 einf?ldum mlum. MeW l?gum nr. 57/1961 var gerW sC breyting aW k%ruvaldiW var f%rt til s)rstaks opinbers k%randa, saks;knara r1kisins. T;k hann Y viW k%ruvaldi Yv1 sem d;msmlarWherra hafWi haft meW h?ndum samkv%mt l?gum nr. 27/1951. ++ Hlutverk k%randans breyttist aW ?Wru leyti ekki Yannig aW d;marar f;ru fram meWz$ (g%g%// Y Y%tti k%ruvalds sem Wur var lUst. ++ MeW l?gum um aWskilnaW d;msvalds og umboWsvalds 1 h)raWi, nr. 92/1989, var s)rst?kum h)raWsd;mst;lum komiW  f;t v1Ws vegar um landiW (alls tta talsins) og d;msvaldiW tekiW af sUslum?nnum og fengiW s)rst?kum h)raWsd;murum 1 hendur sem starfa viW hina nUju h)raWsd;mst;la. MeW l?gum um meWferW opinberra mla, nr. 19/1991, var l?greglustj;rum faliW k%ruvald 1 veigaminni mlum, hverjum 1 s1nu umd%mi, sbr. nnar 28. gr. Yeirra laga, sbr. 3. gr. laga nr. 38/1993, auk Yess sem Yeim var falinn flutningur Yeirra mla sem Yeir h?fWa 1 h)raWi, sbr. 2. mgr. 29. gr. laga nr. 19/1991. Eftir Yessar breytingar eiga sUslumenn ekki annan hlut aW meWferW sakamla en almenna l?greglustj;rn, ranns;kn mla utan r)ttar og k%ruvald 1 kveWnum mlaflokkum. ++ Xegar b%ir uxu og fengu kaupstaWarr)ttindi urWu Yeir jafnframt s)rst?k l?gsagnarumd%mi og Yar voru sett  stofn s)rst?k emb%tti b%jarf;geta sem h?fWu sama hlutverk og sUslumenn, Yar meW talin l?greglustj;rn. X voru s)rst?k l?greglustj;raemb%tti sett  stofn 1 :lafsfirWi, Bolungarv1k, Hafnarhreppi 1 Austur-SkaftafellssUslu og  Keflav1kurflugvelli. X;tt emb%tti Yessi b%ru Yannig annaW heiti var hlutverk Yeirra 1 ?llum aWalatriWum hiW sama og sUslumanna og b%jarf;geta. MeW l?gum um skipan d;msvalds 1 h)raWi, l?greglustj;rn, tollstj;rn o.fl., nr. 74/1972, var kveWiW  um stofnun s)rstakra d;maraemb%tta 1 tengslum viW sum emb%tti b%jarf;geta og sUslumanna. Var sl1kum d;maraemb%ttum komiW  f;t  Akureyri, 1 Vestmannaeyjum,  Selfossi og 1 Keflav1k, HafnarfirWi og K;pavogi. Xar var Y; ekki um aW r%Wa ?sjlfst%Wa  d;mst;la 1 venjulegri merkingu Yess orWs. Eftir gildist?ku aWskilnaWarlaganna, nr. 92/1989, er heitiW ?sUslumaWur  notaW um ?ll Yau emb%tti sem Wur h)tu Umist sUslumaWur, b%jarf;geti eWa l?greglustj;ri. Eftir sem Wur er Y; s)rstakur l?greglustj;ri 1 Reykjav1k eins og nnar verWur vikiW aW h)r  eftir. ++ L?greglustj;rn 1 Reykjav1k. ++ riW 1803 var Reykjav1k gerW aW s)rstakri d;mYingh og skipaWur Yar b%jarf;geti, en fram aW Yeim t1ma heyrWi b%rinn undir umd%mi sUslumannsins 1 Gullbringu- og Kj;sarsUslu. Fyrst um sinn gegndi sUslumaWurinn Yar emb%tti b%jarf;geta, eWa til rsins 1806. ++ L?greglustj;rn og meWferW sakamla 1 Reykjav1k var 1 h?ndum b%jarf;geta allt til rsins 1917. MeW l?gum um skiftingu b%jarf;getaemb%ttisins 1 Reykjav1k og um stofnun sjerstakrar tollg%slu 1 Reykjav1kurkaupstaW, nr. 26/1917, var stofnaW s)rstakt l?greglustj;raemb%tti og verkefni f%rW fr b%jarf;getaemb%ttinu til l?greglustj;raemb%ttisins. Undir emb%tti l?greglustj;ra heyrWu stj;rn l?greglu- og tollamla, aWalinnheimta  tekjum landssj;Ws, skipaafgreiWslur o.fl., sbr. 1. gr. laganna. ++ Aftur voru sett l?g um d;msmlastarfa, l?greglustj;rn, gjaldheimtu o.fl. 1 Reykjav1k riW 1928 (nr. 67). Megininntak Yeirra var stofnun s)rstaks emb%ttis tollstj;ra og voru verkefni f%rW fr l?greglustj;raemb%ttinu til hans. Skv. 3. gr. laganna skyldi l?greglustj;ri hafa  hendi: L?greglustj;rn, meWferW sakamla og almennra l?greglumla og aW leggja d;m  Yau. X skyldu falla til hans strandml, l?gskrning skipshafna, m%ling og skrsetning skipa, heilbrigWisml, firmaskrsetning, vegabr)f, CrskurWun ft%kramla, umsj;n hegningarhCssins 1 Reykjav1k, Ctnefning mats- og skoWunarmanna utan r)ttar, afgreiWsla leyfisbr)fa til atvinnurekstrar, l?ggilding atvinnub;ka, afgreiWsla vottorWa um uppruna v?ru, hlunninda- og aflaskUrslur og manntal 1 Reykjav1k. Xar meW var l?greglustj;raemb%ttiW 1 Reykjav1k orWiW aW sjlfst%Wu emb%tti Y; aW Yv1 fylgdu aW v1su enn margv1sleg st?rf l?greglumlum ;viWkomandi. MeW l?gum nr. 67/1928 var enn fremur stofnaW emb%tti l?gmanns 1 Reykjav1k sem hafWi meW h?ndum Yau verkefni sem s1Warz$(g%g%// voru falin emb%ttum borgard;mara og borgarf;geta. ++ MeW l?gum um d;msmlast?rf, l?greglustj;rn, gjaldheimtu o.fl. 1 Reykjav1k, nr. 67/1939, var emb%tti l?greglustj;rans 1 Reykjav1k skipt 1 tvennt: Sakad;maraemb%tti og l?greglustj;raemb%tti. Xar meW fluttist ranns;knarvald og d;msvald 1 opinberum mlum 1 hendur sakad;mara. L?greglustj;rinn f;r meW l?greglustj;rn, strandml, Ctlendingaeftirlit, heilbrigWisml og Ctgfu vegabr)fa, sbr. 4. gr. laganna. Sakad;mara var aftur  m;ti faliW aW fara meW opinber ml og barnsfaWernisml, ranns;kn Yeirra fyrir d;mi og utan d;ms og d;msupps?gn, uppkvaWningu meWlagsCrskurWa, framkv%md refsid;ma, stj;rn ranns;knarl?greglu og umsj;n hegningarhCssins, sbr. 3. gr. laganna. Fyrir gildist?ku laga nr. 67/1939 voru engin s)rst?k kv%Wi 1 l?gum ranns;knarl?greglu Y;tt v1sir aW ranns;knarl?greglu hefWi orWiW til meW 2. gr. laga um l?greglumenn, nr. 92/1933. ++ MeW l?gum um d;msmlast?rf, l?greglustj;rn, gjaldheimtu o.fl. 1 Reykjav1k, nr. 65/1943, var hvorki hr;flaW viW starfssviWi sakad;mara n) l?greglustj;ra. Meginbreytingin, sem f;lst 1 Yessum l?gum, var sC aW l?gmannsemb%ttinu var skipt 1 tvennt: Emb%tti borgard;mara og borgarf;geta. ++ L?g nr. 65/1943 voru felld Cr gildi meW l?gum um d;msmlast?rf, l?greglustj;rn, gjaldheimtu o.fl. 1 Reykjav1k, nr. 98/1961. Ekki er st%Wa til aW rekja h)r Y%r breytingar sem Yau h?fWu 1 f?r meW s)r Yar sem Y%r f;lu ekki 1 s)r neinar breytingar  l?greglustj;rn. Enn voru l?g nr. 98/1961 felld Cr gildi meW l?gum um skipan d;msvalds 1 h)raWi, l?greglustj;rn, tollstj;rn o.fl., nr. 74/1972. Meginbreytingin, sem f;lst 1 l?gunum fr 1972, var sC aW viW nokkur umfangsmestu emb%tti sUslumanna og b%jarf;geta voru skipaWir d;marar 1 staW l?gl%rWra fulltrCa sem h?fWu fram aW Yv1 veriW l?ggiltir til Yess aW fara meW og d%ma ml  byrgW yfirmanna sinna. X var kv%Wi Yess efnis aW l?greglustj;ri f%ri meW heilbrigWisml eins og veriW hafWi 1 eldri l?gum fellt niWur Y;tt hann annaWist eftir sem Wur hvers konar l?gg%slu  Yessu sviWi. ++ MeW l?gum um ranns;knarl?greglu r1kisins, nr. 108/1976, og meW l?gum um breyting  l?gum nr. 74/1972, um skipan d;msvalds 1 h)raWi, l?greglustj;rn, tollstj;rn o.fl., nr. 109/1976, voru gerWar verulegar breytingar  skipan l?greglumla. Meginbreytingin f;lst 1 stofnun Ranns;knarl?greglu r1kisins. MeW Yv1 var stj;rn ranns;knarl?greglu tekin Cr h?ndum sakad;maraemb%ttisins 1 Reykjav1k og hCn fengin ranns;knarl?greglustj;ra r1kisins. MeW Yessu var stigiW spor 1 Y tt aW aWskilja d;msvald 1 opinberum mlum og l?greglustj;rn Y;tt eigi Y%tti f%rt aW st1ga YaW skref til fulls. ++ Ranns;knarl?gregla r1kisins. ++ Samkv%mt 3. gr. laga um ranns;knarl?greglu r1kisins, nr. 108/1976, sbr. 1. og 2. t?lul. 70. gr. laga nr. 92/1991, hefur hCn meW h?ndum l?gregluranns;knir brotamla 1 stj;rnsUsluumd%mum Reykjav1kur, K;pavogs og HafnarfjarWar aW Yv1 leyti sem Y%r eru ekki 1 h?ndum l?greglustj;ra Yar samkv%mt kv%Wum laganna eWa annarra r)ttarreglna. Auk Yess er d;msmlarWherra heimilt aW auka viW aWalstarfssv%Wi Ranns;knarl?greglunnar meW Yv1 aW fela henni brotaranns;knir almennt 1 stj;rnsUsluumd%mum Keflav1kur og Keflav1kurflugvallar. X skal Ranns;knarl?gregla r1kisins skv. 4. gr. laga nr. 108/1976, sbr. 3. t?lul. 70. gr. laga nr. 92/1991, veita l?greglustj;rum hvar sem er  landinu aWstoW viW ranns;kn brotamla Yegar Yeir ;ska og ranns;knarl?greglustj;ri og/eWa r1kissaks;knari telja YaW nauWsynlegt. R1kissaks;knari getur og faliW ranns;knarl?greglu r1kisins ranns;knir einstakra mla hvar sem er  landinu Yegar hann telur Yess Y?rf. Loks getur ranns;knarl?greglustj;ri aW eigin frumkv%Wi tekiW 1 s1nar hendur ranns;kn mls utan Yeirra umd%ma sem upp eru talin 1 3. gr., en tilkynna skal hann viWkomandi l?gz$(g%g%//Ԯreglustj;ra um mliW svo flj;tt sem verWa m enda ber honum aW veita ranns;knarl?greglu r1kisins alla nauWsynlega aWstoW. Emb%tti Ranns;knarl?greglustj;ra r1kisins heyrir beint undir d;msmlarWherra. TaliW var aW Yetta v%ri nauWsynlegt Yar sem ranns;knarl?greglustj;ri Yyrfti aW hafa jafna aWst?Wu gagnvart ?llum l?greglustj;rum  landinu st?Wu sinnar vegna. Hann verWur Y; aW hl1ta fyrirm%lum r1kissaks;knara l?gum samkv%mt eins og aWrir l?greglustj;rar. ++ Samkv%mt 6. gr. laganna um Ranns;knarl?greglu r1kisins skulu starfa s)rstakar ranns;knarl?gregludeildir undir stj;rn viWkomandi l?greglustj;ra viW emb%tti l?greglustj;ra 1 umd%mum Yar sem Ranns;knarl?gregla r1kisins hefur meW h?ndum l?gregluranns;knir brotamla sem talin eru upp 1 3. gr. s?mu laga. Samkv%mt kv%Winu er verksviW Yeirra takmarkaW viW kveWnar tegundir brota, sbr. einnig reglugerW um samvinnu og starfsskiptingu milli l?greglustj;ra og ranns;knarl?greglu r1kisins nr. 253/1977, sbr. reglugerW nr. 315/1986. ++ Xrtt fyrir stofnun Ranns;knarl?greglu r1kisins gera l?gin rW fyrir Yv1 aW viW l?greglustj;raemb%ttin utan Yeirra umd%ma sem talin eru upp 1 3. gr. skuli starfa s)rstakar ranns;knarl?gregludeildir samkv%mt nnari kv?rWun d;msmlarWherra, sbr. 7. gr. X%r eru nC starfr%ktar viW eftirtalin l?greglustj;raemb%tti:  Akranesi, 0safirWi, Akureyri, EskifirWi, 1 Vestmannaeyjum og  Selfossi. B. L?gg%slumenn. Fyrstu l?gg%slumennirnir. ++ Fyrsti v1sir aW s)rstakri st)tt l?gg%slumanna h)r  landi 1 nCt1maskilningi varW ekki til fyrr en um miWja 18. ?ld Yegar rWnir voru s)rstakir n%turverWir 1 Reykjav1k 1 tengslum viW Innr)ttingar SkCla MagnCssonar landf;geta. Hlutverk Yeirra var fyrst og fremst aW vakta verksmiWjurnar um n%tur. KostnaWur vegna Yessa var greiddur af innr)ttingunum. 0 erindisbr)fi, sem n%turv?rWum var sett 1778, kemur fram aW Yeim hafi einnig veriW %tlaW almennt l?gg%sluhlutverk 1 b%num, Y.e. YaW starf sem nC er faliW l?gregluYj;num. N%turverWirnir voru aW jafnaWi tveir talsins. Xessi l?gg%sla n%turvarWanna var ltin n%gja fram til 1803. KostnaWur vegna hennar f%rWist Y; yfir  b%jarsj;W riW 1791. ++ Xegar Reykjav1k var gerW aW s)rstakri d;mYingh og skipaWur b%jarf;geti Yar riW 1803 voru enn fremur tveir dagl?gregluYj;nar rWnir honum til aWstoWar. ++ Xessi skipan  l?gg%slumlum 1 Reykjav1k h)lst allt til rsins 1855 er dagl?gregluYj;num var fj?lgaW 1 Yrj. Laun tveggja Yeirra voru lengst af greidd Cr landssj;Wi en Yess YriWja Cr JafnaWarsj;Wi SuWuramtsins. Fr 1879 greiddi b%jarsj;Wur kostnaW vegna dagl?greglumanna. Jafnframt dagl?gregluYj;nunum st?rfuWu n%turverWir 1 Reykjav1k sem kostaWir voru af b%jarsj;Wi. X; var aWeins einn n%turv?rWur fr rinu 1803 fram til 1865, en eftir YaW voru Yeir tveir. Var ?Wrum %tlaWur austurb%rinn til eftirlits, en hinum vesturb%rinn. ++ Fyrsta erindisbr)f handa l?gg%slum?nnum 1 Reykjav1k var sett 21. mars 1889 og nWi b%Wi til l?gregluYj;na og n%turvarWa, sj kansell1br)f fr 19. n;vember 1839. 0 1. gr. erindisbr)fsins sem bar heitiW ?Erindisbr)f til brWabirgWa handa l?gg%zlum?nnum 1 Reykjav1k  sagWi: ++ ?XaW er skylda l?gg%zlumanna, hvort heldur eru l?gregluYj;nar eWa n%turverWir, aW reyna aW sporna viW gl%pum og afbrotum og leitazt viW aW koma Yeim upp. Svo ber Yeim og aW hafa vakandi auga  Yv1, aW almennum friWi og reglu s) eigi raskaW, og aW breytt s) eftir Yar aW lCtandi lagafyrirm%lum og l?gregluskipunum.  ++ X er 1 erindisbr)finu m%lt fyrir um bCnaW og einkenni l?gregluYj;na og n%turvarWa,z$(g%g%// nnar kveWiW  um starfsskyldur Yeirra, heimildir Yeirra til aW taka menn fasta o.fl. 0 erindisbr)finu er aW finna m?rg Yau fyrirm%li og grundvallarreglur sem gildandi l?greglul?g byggja . M sem d%mi nefna aW 1 4. gr. erindisbr)fsins, sem fjallar um heimild l?greglu til aW taka menn fasta, g%tir meWalh;fsreglunnar. Xar segir m.a.: ++ ?Heimild Y er l?gg%zlum?nnum er veitt til aW taka menn fasta, skulu Yeir varast aW nota aW ;fyrirsynju, og, Yegar Yeir beita henni, forWast allar misYyrmingar.  ++ riW 1890 voru sett l?g nr. 1. um l?greglusamYykktir fyrir kaupstaWina. L?greglusamYykkt var gerW 1 Reykjav1k meW heimild 1 Yeim l?gum strax sama r, sbr. l?greglusamYykkt fyrir Reykjav1kurkaupstaW, nr. 172/1890. 0 l?gunum og samYykktinni voru m.a. kv%Wi um greiWslu kostnaWar vegna starfsemi l?greglunnar. ++ L?g um l?greglumenn. ++ Gildandi l?greglul?g eru aW stofni til l?g um l?greglumenn, nr. 92/1933. Megintilgangur laganna fr 1933 var aW m%la fyrir um Yttt?ku r1kisins 1 greiWslu kostnaWar vegna rekstrar l?gregluliWa. 0 greinargerW meW frumvarpi Yv1, er varW aW l?gum nr. 92/1933, kom fram aW r1kiW hefWi fram til Yessa ekki tekiW annan Ytt 1 rekstri l?greglu en aW skipa og launa l?greglustj;ra sem stj;rnuWu l?gregluliWi Yv1 sem b%jarf)l?gin l?gWu til. TaliW var eWlilegt, m.a. til aW efla l?gg%sluna 1 landinu, aW leggja aukinn kostnaW  r1kiW vegna Yessa. Um Yetta eru fyrirm%li 1 1. og 2. gr. laganna. ++ 0 l?gunum er enn fremur aW finna Umis fyrirm%li sem lCta aW st?rfum l?greglumanna, r)ttindum Yeirra og skyldum, en nokkur Yeirra kv%Wa er aW finna 1 gildandi l?gum, l1tiW eWa ekkert breytt. 0 l?gunum var enn fremur aW finna heimild fyrir rWherra til aW kalla til varal?greglu Yegar s)rstaklega st%Wi  og hann teldi nauWsynlegt ?ryggi b%jar aW aukiW v%ri viW hiW reglulega l?gregluliW. X var v1si aW ranns;knarl?greglu komiW  f;t meW l?gunum og hCn gerW aW s)rstakri deild l?greglunnar 1 Reykjav1k. Flj;tlega eftir gildist?ku laganna fr 1933 kom 1 lj;s s galli  Yeim aW erfitt var aW hreyfa l?gregluliW milli staWa.  haustYingi 1939 var Yv1 flutt frumvarp til laga um breytingar  l?gum um l?greglumenn, nr. 92/1933, sem miWaWi aW Yv1 aW b%ta Cr Yessum galla, m.a. meW Yv1 aW rUmka heimild rWherra til aW kalla til varal?greglumenn sem r1kiW skyldi greiWa allan kostnaW af og aW setja fyrirm%li um skyldur nnar tilgreindra l?greglumanna til aW gegna l?gg%slust?rfum hvar sem var  landinu ef s)rstaklega st%Wi . X var 1 l?gunum aW finna kv%Wi sem miWaWi aW Yv1 aW koma upp sjlfboWaliWssveitum l?gg%slumanna 1 Yeim tilgangi aW koma 1 veg fyrir aW samkomur Cti um sveitir og sjvarYorp Yar sem var l1til eWa engin l?gg%sla f%ru Cr b?ndunum vegna drykkjuskapar. FrumvarpiW var samYykkt og fellt inn 1 l?g nr. 92/1933 og l?gin gefin Ct 1 heild  nU sem l?g um l?greglumenn, nr. 50 12. febrCar 1940. ++ Engar mikilv%gar breytingar voru gerWar  skipan l?gg%slunnar 1 landinu fyrr en meW gildandi l?gum um l?greglumenn, nr. 56 29. ma1 1972. ++ Allt fr gildist?ku laganna fr 1940 h?fWu Yau sj;narmiW veriW berandi aW styrkja Yyrfti l?gg%sluna 1 landinu enn frekar og auka hlutdeild r1kisins 1 greiWslu kostnaWar vegna hennar. Voru kv%Win um hlutdeild r1kissj;Ws 1 greiWslu kostnaWar viW l?gg%slu 1 kaupst?Wum af Umsum talin ;sanngj?rn og leiWa til misr)ttis (AlYt. A 1959, bls. 409). Vegna Yessa voru tv1vegis gerWar smv%gilegar breytingar  l?gunum fr 1940 sem ttu aW koma til m;ts viW framangreind sj;narmiW, sbr. l?g nr. 45/1956 og l?g nr. 61/1961. X voru aftur gerWar nokkrar breytingar riW 1963 og l?gin gefin Ct 1 heild  nU sem l?g um l?greglumenn, nr. 56 20. apr1l 1963. ++ XaW var svo ekki fyrr en  92. l?ggjafarYingi 1971! R 72 sem n%st var lagt fyrir AlYingiz$(g%g%// frumvarp til nUrra laga um l?greglumenn. Veigamesta breytingin, sem YaW frumvarp f;l 1 s)r, var sC aW gert var rW fyrir Yv1 aW r1kiW b%ri allan kostnaW af almennri l?gg%slu 1 landinu. L?greglumenn urWu Yar af leiWandi starfsmenn r1kisins 1 staW Yess aW vera starfsmenn sveitarf)laga. Enn fremur var 1 1. gr. sett almennt kv%Wi um verkefni l?gregluliWs, en samsvarandi kv%Wi hafWi ekki veriW 1 l?gum um l?greglumenn fram aW Yv1. Loks voru reglur um yfirstj;rn l?greglu markaWar meW skUrari h%tti en Wur hafWi veriW. Frumvarp Yetta var samYykkt sem l?g um l?greglumenn, nr. 56 29. ma1 1972. ++ Fr 1972 hafa nokkrar breytingar veriW gerWar  l?gunum. MeW l?gum nr. 82/1986 var lagt bann viW Yv1 aW l?greglumenn r1kisins gerWu verkf?ll eWa t%kju Ytt 1 verkfallsboWun. MeW l?gum nr. 26/1987 var sett kv%Wi sem heimilaWi l%kkun eWa niWurfellingu skaWab;ta vegna tj;ns sem l?greglumenn valda viW skyldust?rf og eru af v?ldum mistaka eWa vanr%kslu. kv%Wi Yetta var afnumiW meW nUjum skaWab;tal?gum, nr. 50/1993. X voru meW l?gum nr. 64/1989 sett kv%Wi um menntun l?greglumanna og b;taskyldu r1kissj;Ws gagnvart l?greglum?nnum sem slasast eWa verWa fyrir ?Wru tj;ni vegna starfs s1ns. L1tils httar breytingar voru gerWar meW l?gum nr. 108/1988 og 92/1991 sem ekki er st%Wa til aW rekja h)r. ++ Samantekt um nCverandi skipan l?gg%slumla. ++ $Wsti yfirmaWur l?gg%slunnar 1 landinu er d;msmlarWherra. Undir hann heyra emb%tti l?greglustj;ra, Y.e. l?greglustj;rar 1 umd%mum og ranns;knarl?greglustj;ri r1kisins. L?greglustj;rar 1 umd%mum fara meW almenna l?greglustj;rn  hverjum staW en ranns;knarl?greglustj;ri fer meW ranns;kn opinberra mla meW Yeim takm?rkunum sem nnar er kveWiW  um 1 l?gum og reglugerWum. ++ x% III. ă A  Helstu breytingar og nUm%li frumvarpsins. ă ++ FrumvarpiW sem h)r liggur fyrir skiptist 1 n1u kafla. +l2 @@+l2B@@о++   Jl I.kafli fjallar um hlutverk l?greglu o.fl., ++   Jl II.kafli um skipulag l?greglu og %Wstu stj;rn, ++   Jl III.kafli um skyldur l?greglumanna og framkv%md l?greglustarfa, ++   J|l IV.kafli um veitingu l?greglumannsstarfa, ++   Jl V.kafli um Umis atriWi sem varWa starfskj?r l?greglumanna, ++   J|l VI.kafli um l?gg%slukostnaW, ++   J>l VII.kafli um k%rur  hendur l?greglu, ++   Jl VIII.kafli um L?greglusk;la r1kisins og ++   J|l IX.kafla, Umis kv%Wi.  3ВDSK2 +l2B@@+l2  Helstu nUm%li 1 frumvarpi til l?greglulaga.  1. a. a. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a) :/I1 @+ 1.ۃT Lagt er til aW gerW verWi sC grundvallarbreyting  skipulagi l?greglunnar og %Wstu stj;rn hennar aW komiW verWi  f;t emb%tti r1kisl?greglustj;ra er fari meW yfirstj;rn l?greglu r1kisins 1 umboWi d;msmlarWherra. R1kisl?greglustj;raemb%ttinu er %tlaW aW taka viW Umsum verkefnum sem fram til Yessa hafa heyrt undir l?gg%sluskrifstofu d;ms- og kirkjumlarWuneytisins, Ranns;knarl?greglu r1kisins og aW litlu leyti l?greglustj;rann 1 Reykjav1k. Sj 4. og 5. gr. Ʒ  :/I1 @+ 2.ۃT ViW emb%tti r1kisl?greglustj;ra verWi starfr%kt ranns;knardeild 1 skatta- og efnahagsbrotamlum og stoWdeild s)rh%fWra ranns;knarmanna til aW aWstoWa einst?k l?gregluemb%tti viW ranns;kir erfiWra brotamla. Sj a- og b-liW 2. mgr. 5. gr. Ʒz$(g%g%//Ԍ :/I1 @+ 3.ۃT ViW emb%tti r1kisl?greglustj;ra verWi starfr%kt ranns;knarstofa til aW sinna skjalaranns;knum, fingrafararanns;knum og sl1kum t%knilegum ranns;knum. Sj e-liW 2. mgr. 5. gr. Ʒ  :/I1 @+ 4.ۃT ViW emb%tti l?greglustj;rans 1 Reykjav1k verWi skipaWur varal?greglustj;ri. Sj 1. mgr. 6. gr.Ʒ  :/I1 @+ 5.ۃT L?gfesting kv%Wa um starfssv%Wi l?greglumanna, Yar  meWal heimild d;msmlarWherra til aW kveWa aW hluti l?gregluliWs skuli gegna l?greglust?rfum alls staWar  landinu. MeW Yessu er %tlaW aW tryggja nauWsynlegan hreyfanleika l?greglu. Sj 7. gr.Ʒ  :/I1 @+ 6.ۃT Ranns;knir meginYorra mla verWi fluttar til l?greglustj;ra 1 h)raWi. Sj. 8. gr. Ʒ  :/I1 @+ 7.ۃT Landinu verWi skipt 1 t1u ranns;knarumd%mi og s)rstakar ranns;knardeildir starfr%ktar viW emb%tti t1u l?greglustj;ra. L?greglumenn 1 ranns;knardeildum rannsaki eWa aWstoWi viW ranns;kn  st%rri brotum 1 umd%mi ranns;knardeildarinnar undir stj;rn l?greglustj;ra  hlutaWeigandi emb%tti. Sj 8. gr.Ʒ  :/I1 @+ 8.ۃT T%knideild verWi rekin fyrir allt landiW viW emb%tti l?greglustj;rans 1 Reykjav1k til aW sinna eWa aWstoWa viW ranns;knir  vettvangi og aWrar sl1kar ranns;knir. Sj 4. mgr. 8. gr.Ʒ  :/I1 @+ 9.ۃT L?gfest verWi hverjir hafi l?gregluvald. Sj 9. gr.Ʒ  :/I1 @F+ 10.ۃT L?gfesting kv%Wa um samstarfsnefndir l?greglu og sveitarf)laga og samvinnu l?greglu viW ?nnur stj;rnv?ld. Sj 11. og 12. gr. Ʒ  :/I1 @F+ 11.ۃT L?gfest kv%Wi um skyldur l?greglumanna, valdbeitingarheimildir, handt?kuheimildir, leit  m?nnum og ?nnur afskipti af borgurunum. Sj III. kafla. Ʒ  :/I1 @F+ 12.ۃT L?gfest verWi s)rstakt kv%Wi um Yagnarskyldu starfsmanna l?greglu. Sj 22. gr.Ʒ  :/I1 @F+ 13.ۃT L?gfesting kv%Wa um aukast?rf l?greglumanna. Sj 32. gr. Ʒ  :/I1 @F+ 14.ۃT L?gfesting reglna um meWferW k%ra  hendur l?greglum?nnum vegna %tlaWra refsiverWra brota viW framkv%md l?greglustarfa. Sj VII. kafla.Ʒ  :/I1 @F+15.ۃT Breytingar  skipulagi L?greglusk;la r1kisins. Sj 36.!  38. gr. Ʒ  ;/I2 ++  @ a.ۃ-llR1kisl?greglustj;ri kveWur fj?lda nema r hvert og auglUsir eftir nemum 1 sk;lann  landsv1su. Sj 1. mgr. 38. gr. Ʒl  ;/I2 ++  @z b.ۃ-llInnt?kuskilyrWi sett 1 l?g. Sj 2. mgr. 38. gr. Ʒl  ;/I2 ++  @ c.ۃ-llValnefnd velur nema 1 sk;lann. Sj 3. mgr. 38. gr.Ʒl  ;/I2 ++  @z d.ۃ-llFyrri ?nn ;launuW. Sj 4. mgr. 38. gr. Ʒl  ;/I2 ++  @ e.ۃ-llSk;lastj;ri l?gfr%Wingur. Sj 1. mgr. 37. gr.Ʒl  ;/I2 ++  @ f.ۃ-llYfirl?gregluYj;nn og aWstoWaryfirl?gregluYj;nn verWi starfandi viW sk;lann. Sj 2. mgr. 37. gr.Ʒl ~&IV. m B%tt staWa kvenna 1 l?greglu. ++ Um ram;tin 1995/1996 voru einungis 25 konur viW st?rf sem l?greglumenn 1 l?greglu r1kisins eWa rCmlega 4% af heildarfj?lda l?greglumanna. Hlutfall kvenna 1 starfsliWi l?greglustj;ra var Y; nokkru h%rra. NokkuW hefur veriW gert til aW b%ta h)r Cr en svo lgt hlutfall kvenna 1 l?greglu er ;viWunandi. L?greglustj;rum hefur m.a. veriW bent  aW setja 1 auglUsingar um lausar st?Wur innan l?greglu s)rstaka hvatningu til kvenna um aW s%kja um st?Wurnar. Hlutast?rf 1 l?greglu hafa veriW ft1W og vinnut1mi oft  t1Wum ;sveigjanlegur. Xetta samt fleiru hefur ekki laWaW konur aW l?greglust?rfum og eins hafa reglur um lgmarksh%W Yrengt verulega Yann h;p kvenna sem tt hefur Yess kost aW komast 1 L?greglusk;la r1kisins.z$(g%g%//Ԍ++ 0 Yessu frumvarpi eru nokkur nUm%li sem eru til Yess fallin aW auWvelda konum inng?ngu 1 l?greglu. M Yar helst nefna breytingar  kv%Wum um innt?ku nema 1 l?greglusk;lann 1 38. gr., sbr. einnig fyrir%tlanir um aW f%ra niWur lgmarksh%W kvenna meW nUrri reglugerW um sk;lann. ++ D;msmlarWherra hefur nUlega komiW  f;t starfsh;pi til aW kanna st?Wu kvenna innan l?greglunnar og gera till?gur aW Crb;tum  Yeim sviWum Yar sem talin verWur Y?rf  aW b%ta st?Wu kvenna innan l?greglu r1kisins. Starfsh;pnum er einnig %tlaW aW gera till?gur um aWgerWir sem leitt geti til fj?lgunar kvenna 1 l?greglu r1kisins. Xess m v%nta aW till?gur vinnuh;psins muni hafa hrif  framkv%md Yessara laga og setningu reglugerWa  grundvelli Yeirra. ++ &V. Aldur l?greglumanna. ++ MeWalaldur l?greglumanna 1 nokkrum l?gregluliWum h)r  landi er orWinn mj?g hr og nlgast hj einstaka emb%ttum 50 r. NC eru 33 l?greglumenn 65 ra eWa eldri og 43 til viWb;tar  aldrinum 60 til 64 ra. Xessi aldursdreifing l?greglumanna Yykir aW m?rgu leyti ;heppileg. ++ Um aldurshmark l?greglumanna gilda nC kv%Wi 13. gr. laga nr. 38/1954, um r)ttindi og skyldur starfsmanna r1kisins. Samkv%mt 1. mgr. 13. gr. skal starfsmanni veitt lausn Yegar hann er fullra 70 ra. X; er starfsmanni heimilt, skv. 2. mgr. 13. gr., aW lta af st?rfum meW r)tti til eftirlauna og/eWa l1feyris, hven%r sem er eftir aW hann er orWinn 65 ra eWa fyrr ef hann hefur unniW s)r Yann r)tt samkv%mt ?Wrum l?gum. Nokkur umr%Wa hefur veriW um nauWsyn Yess aW l%kka aldurshmark l?greglumanna umfram YaW sem almennt gildir um opinbera starfsmenn. Byggist sC umr%Wa  eWli l?greglumannsstarfans. L?greglumenn vinni ;reglulegan vinnut1ma, samfara mikilli spennu. Er almennt taliW aW Y%r ;v%ntu aWst%Wur er b1Wa l?greglumanna 1 starfi og oft  t1Wum ;hugnalegar aWkomur hafi umtalsverW hrif  andlega og l1kamlega l1Wan Yeirra. F%rW hafa veriW fyrir Yv1 gild r?k aW l1faldur l?greglumanna s) styttri en almennt gerist. X Yurfa flestir l?greglumenn aW vera undir YaW bCnir 1 st?rfum s1num aW beita l1kamlegu valdi eWa taka Ytt 1 l?gregluaWgerWum Yar sem reynir  Yrek og Cthald. ++  grundvelli framangreindra sj;narmiWa hefur aldurshmark l?greglumanna veriW f%rt niWur fr Yv1 sem almennt gerist 1 ngrannal?ndum okkar. 0 Danm?rku er hmarksaldur l?greglumanna 63 r, en annarra starfsmanna 67 r. L?greglumenn geta Y; ltiW af st?rfum eftir 60 ra aldur meW samsvarandi frdrtt 1 eftirlaunum. 0 Noregi er aldurshmark l?greglumanna 60 r, en annarra starfsmanna 67 r. 0 Finnlandi fara l%gra settir l?greglumenn  eftirlaun 60 ra en Yeir h%rra settu 63 ra.  0rlandi er aldushmark l?greglumanna 57 r, en annarra starfsmanna 65 r. 0 Belg1u, Hollandi, LCxemborg og XUskalandi er eftirlaunaaldur l?greglumanna almennt 60 r en eftirlaunaaldur starfsmanna l?greglu meW stj;rnsUsluverkefni er Y; 1 sumun tilfellum 65 r. ++ 0 nefnd Yeirri sem faliW var aW semja frumvarp Yetta var r%tt um aW f%ra hmarksaldur l?greglumanna niWur 1 65 r 1 f?ngum fram til rsins 2001. Einn nefndarmanna vildi ganga lengra og f%ra hmarksaldurinn niWur 1 63 r. ++ R1kisstj;rnin taldi ekki heppilegt aW svo st?ddu aW leggja til aW hmarksaldur l?greglumanna yrWi l%kkaWur en samYykkti hins vegar aW d;msmlarWherra skipaWi s)rstaka nefnd til aW gera till?gur varWandi hina ;heppilegu aldurssamsetningu l?greglumanna. Um Umsa aWra kosti getur veriW aW r%Wa 1 Yv1 sambandi aWra en aW f%ra hmarksaldurinn niWur, svo sem aW gefa l?greglum?nnum sem komnir eru  sj?tugsaldur kost  ?Wrum st?rfz$(g%g%//Ԯum hj r1kinu, meW skipul?gWum h%tti, n skerWingar  kj?rum eWa unnum r)ttindum. ++ ~&VI. !Fyrirmyndir. ++ ViW samningu Yessa lagafrumvarps var l?ggj?f annars staWar  NorWurl?ndum sem fyrr segir h?fW til hliWsj;nar, einkum norsk og finnsk l?greglul?g fr rinu 1995. ++ kv%Wi um l?gregluna 1 Danm?rku er aW finna 1 11. kafla d?nsku r)ttarfarslaganna (lov om rettens pleje), nr. 905 fr 1992. Gildandi l?g um l?gregluna 1 Sv1Yj;W (polislag) eru nr. 387 fr 1984. 0 Finnlandi eru l?g um l?gregluna (polislag) nr. 493 fr 1995. 0 Noregi eru gildandi l?g um l?gregluna (lov om politiet) nr. 53 fr 1995. ++ 0 Danm?rku, Sv1Yj;W og Finnlandi eru r1kisl?greglustj;rar undir yfirstj;rn d;msmlarWherra. R1kisl?greglustj;rinn 1 Danm?rku hefur undir sinni stj;rn Y%r deildir l?greglunnar sem ekki eru bundnar viW umd%mi, Yar  meWal umferWarl?gregludeild og ranns;knardeild (kriminalpolitiets rejseafdeling). R1kisl?greglustj;rinn 1 Finnlandi hefur m.a. undir sinni stj;rn r1kisranns;knarl?greglu sem aWstoWar hin staWbundnu l?gregluyfirv?ld viW ranns;kn alvarlegri brota. Verkefni r1kisl?greglustj;rans 1 Sv1Yj;W eru einkum  sviWi stj;rnsUslu en hann getur skipulagt aWgerWir l?greglunnar 1 meiri httar brotamlum. 0 Noregi er ekki r1kisl?greglustj;ri en s)rst?k deild 1 d;msmlarWuneytinu hefur %Wstu stj;rn l?greglumla og er ranns;knarl?greglusveit  vegum deildarinnar til aWstoWar staWbundinni ranns;knarl?greglu. ++ ViW samningu frumvarps Yessa var enn fremur tekiW miW af l?gregluyfirlUsingu Evr;purWsins fr 8. ma1 1979. X var Yess g%tt aW kv%Wi frumvarpsins samr%mdust kv%Wum Yeirra alYj;Wasamninga sem 0sland hefur gerst aWili aW. Athugasemdir viW einstakar greinar frumvarpsins. ă 1!Um I. kafla. ++ 0 I. kafla frumvarpsins er aW finna almenn kv%Wi um starfsemi l?greglu og hlutverk hennar. X er Yar s)rstakt kv%Wi sem m%lir fyrir um aW l?greglu beri 1 st?rfum s1num aW hafa 1 heiWri Yj;Wr)ttarlegar skuldbindingar sem 1slenska r1kiW er aWili aW. Loks er 1 3. gr. skilgreint hugtakiW l?greglumaWur. #Um 1. gr. ++ 0 1. gr. eru almenn kv%Wi um hlutverk l?greglu auk Yess sem 1 1. mgr. er l?gW sC skylda  herWar r1kisvaldinu aW halda uppi l?gregluliWi. ++ 0 2. mgr. eru talin upp hlutverk l?greglunnar. kv%WiW, eins og YaW er h)r, er mun 1tarlegra en 1. gr. gildandi l?greglulaga. Samkv%mt kv%Winu er hlutverk l?greglu margY%tt. ++ 0 a-liW er orWuW sC almenna skylda l?greglu aW halda uppi almanna?ryggi og allsherjarreglu en 1 Yv1 felst einnig g%sla ?ryggis einstakra borgara ef Yv1 er aW skipta. Xetta er efnislega 1 samr%mi viW YaW sem fram kemur 1 1. gr. gildandi l?greglulaga. ++ 0 b-liW er m.a. skilgreint YaW hlutverk l?greglu aW stemma stigu viW afbrotum. H)r er fyrst og fremst tt viW skyldu hennar til afskipta Yar sem brot kunna aW vera yfirvofandi. H)r fellur einnig undir forvarnarstarf en s1fellt meiri hersla hefur veriW l?gW  Yann Ytt 1 starfi l?greglunnar hin s1Wustu r. ++ 0 c-liW er kveWiW  um ranns;knarhlutverk l?greglu og skyldu hennar til aW st?Wva ;l?gm%ta hegWun ef Yv1 er aW skipta. Fyrirm%li um ranns;kn mla og YvingunaraWgerWir l?greglu 1 Ygu ranns;knar mls er aW finna 1 IX.!  XIII. kafla laga um meWferW opinberraz$(g%g%// mla, nr. 19/1991. 0 Yessum liW er einnig kveWiW  um skyldu l?greglu til aW fylgja mlum eftir. H)r er v1saW til Yess aW 1 l?gum um meWferW opinberra mla, nr. 19/1991, sbr. 7. og 8. t?lul. 107. gr. laga nr. 92/1991 og 2. og 4. gr. laga nr. 38/1993, er l?greglu fengin heimild til Yess aW ljCka minni httar opinberum mlum meW sektargerW, sbr. 115. gr., og l?greglustj;rum er faliW k%ruvald 1 veigaminni mlum, sbr. 28. gr. ++ 0 lagatextanum er ltiW n%gja aW v1sa til laga um meWferW opinberra mla 1 heild n frekari tilgreiningar. Xykir fara betur  Yv1 1 lagatexta Yar sem h%tta er  aW nkv%mar tilvitnanir til laga verWi gagnslitlar vegna breytinga  Yeim. M 1 Yv1 sambandi benda  tilvitnun 1 1. gr. gildandi l?greglulaga til laga um meWferW opinberra mla, nr. 82/1961. Xau l?g voru felld Cr gildi meW l?gum nr. 74/1974 sem aftur voru felld Cr gildi meW gildandi l?gum um meWferW opinberra mla, nr. 19/1991. ++ 0 d-liW er kveWiW  um Yj;nustu- og hjlparhlutverk l?greglunnar. OrWalag kv%Wisins er aW hluta s;tt til 2. mlsl. 34. gr. laga um meWferW opinberra mla, nr. 74/1974. ++ 0 e-liW er kveWiW  um Y skyldu l?greglu aW leggja yfirv?ldum, Y.e. stj;rnv?ldum og ?Wrum opinberum aWilum, svo sem d;mst;lum, liW viW framkv%md starfa sinna eftir beiWni Yeirra Yegar l?g bj;Wa eWa venja stendur til Yess. 0 fj?lm?rgum kv%Wum laga er gert rW fyrir Yessu. M sem d%mi nefna 3. mgr. 6. gr. berklavarnalaga, nr. 66/1939, 1. mgr. 14. gr. laga um tilkynningar aWsetursskipta, nr. 73/1952, 4. mgr. 2. gr., 10. gr., 12. gr. og 13. gr. fars;ttalaga, nr. 10/1958 (sbr. 14. gr. laga nr. 108/1988 og 37. gr. laga nr. 92/1991), 3. mgr. 144. gr. laga um loftferWir, nr. 34/1964, 2. mgr. 29. gr. laga um nttCruvernd, nr. 47/1971, 3. mgr. 82. gr. laga um aWbCnaW, hollustuh%tti og ?ryggi  vinnust?Wum, nr. 46/1980, 3. mgr. 7. gr. l?gr%Wislaga, nr. 68/1984, 4. mgr. 230. gr. siglingalaga, nr. 34/1985 (sbr. 1. gr. laga nr. 21/1986 og 13. t?lul. 82. gr. laga nr. 92/1991), 4. mgr. 9. gr. laga um fjr?flun til vegagerWar, nr. 3/1987, 3. mgr. 29. gr. laga um staWgreiWslu opinberra gjalda, nr. 45/1987 (sbr. 14. gr. laga nr. 90/1987), 4. gr. laga um sj;Wi og stofnanir sem starfa samkv%mt staWfestri skipulagsskr, nr. 19/1988, 3. mgr. 4. gr. laga um bifreiWagjald, nr. 39/1988, 3. mgr. 28. gr. laga um virWisaukaskatt, nr. 50/1988, 3. mgr. 24. gr., 29.! -  31. gr. og 75. gr. laga um aWf?r, nr. 90/1989, 11. gr. og 1. mgr. 32. gr. laga um kyrrsetningu, l?gbann o.fl., nr. 31/1990, 2. mgr. 22. gr. og 2. mgr. 58. gr. laga um meWferW opinberra mla, nr. 19/1991, 2. mgr. 60. gr. laga um nauWungars?lu, nr. 90/1991, 3. mgr. 9. gr. og 1. mgr. 55. gr. laga um meWferW einkamla, nr. 91/1991, 14. gr. og 2. mgr. 17. gr. laga um brunavarnir og brunaml, nr. 41/1992, 22. gr. laga um eftirlit meW skipum, nr. 35/1993, 1. mgr. 23. gr. laga um almannatryggingar, nr. 117/1993, og 18. gr. laga um dUravernd, nr. 15/1994. ++ 0 f-liW er kveWiW  um skyldu l?greglu til samvinnu viW ?nnur stj;rnv?ld og stofnanir aW Yv1 marki sem l?g eWa stj;rnvaldsfyrirm%li eru Yv1 ekki til fyrirst?Wu. Sl1k samvinna viW t.d. sk;la og f)lagsmiWst?Wvar er mikilv%gur Yttur 1 forvarnarstarfi l?greglunnar. 0 einst?kum lagakv%Wum er beinl1nis gert rW fyrir sl1kri samvinnu. M sem d%mi nefna 1. mgr. 7. gr. laga um eftirlit meW matv%lum og ?Wrum neyzlu- og nauWsynjav?rum, nr. 24/1936, 267. gr. almennra hegningarlaga, nr. 19/1940, 2. mgr. 30. gr. fengislaga, nr. 82/1969, 3. mgr. 4. gr. umferWarlaga, nr. 50/1987, 3. mgr. 26. gr. laga um brunavarnir og brunaml, nr. 41/1992, og 1. og 5. mgr. 16. gr. laga um vernd barna og ungmenna, nr. 58/1992 ++ Loks kemur fram 1 g-liW skylda l?greglu til aW hafa meW h?ndum ?nnur verkefni sem hin Umsu l?g fela henni eWa byggjast  venju. D%mi um lagakv%Wi Yar sem l?greglu er falinn starfi, auk Yeirra sem aW framan eru talin, m nefna: OpiW br)f (fr kansell1inu) um meWferW  fundnu f) 1 kaupst?Wum, fr 8. jCn1 1811, 3. gr. tilskipunar um skylduz$(g%g%// manna aW bjarga m?nnum sem sUnast dauWir, fr 4. gCst 1819, 2. gr. laga um siglingar og verzlun  0slandi, fr 15. apr1l 1854, 1. gr. laga um viWauka viW tilskipun fyrir 0sland 12. febr. 1872 um s1ldar- og upsaveiWi meW n;t, nr. 53/1901, 7.! < 9. gr. laga um mannskaWaskUrslur og ranns;kn  fundnum l1kum, nr. 42/1913, 2. mgr. 138. gr. vatnalaga, nr. 15/1923, 1. mgr. 1. gr. laga um happdr%tti (lotter1) og hlutaveltur (tomb;lur), nr. 6/1926, 1.! $ 2., 6.!  8., 10.! Y  14., 16.!   21., 23.!  24., 26. og 28.! W 29. gr. laga um um skipstr?nd og vogrek, nr. 42/1926 (sbr. 1.!   2. gr. laga nr. 44/1965, 1. t?lul. 91. gr. laga nr. 90/1991 og 12. gr. laga nr. 92/1991), 9. gr. laga um almannafriW  helgid?gum Yj;Wkirkjunnar, nr. 45/1926, 10. gr. laga um eftirlit meW matv%lum og ?Wrum neyzlu- og nauWsynjav?rum, nr. 24/1936, 4. t?lul. 2. mgr. 3. gr. laga um aW heimila 1 viWeigandi tilfellum aWgerWir  f;lki, er koma 1 veg fyrir, aW YaW auki kyn sitt, nr. 16/1938 (sbr. 1. t?lul. 195. gr. laga nr. 19/1991), 6. mgr. 9. gr. berklavarnalaga, nr. 66/1939, 2.!  3. mgr. 52. gr. og 3. mgr. 54. gr. almennra hegningarlaga, nr. 19/1940 (sbr. 42. t?lul. 194. gr. laga nr. 19/1991 og 1. t?lul. 23. gr. laga nr. 92/1991), 9. og 10. gr. laga um Yj;Wfna 0slendinga, nr. 34/1944, 2. mgr. 6. gr. laga um 1slenskan r1kisborgarar)tt, nr. 100/1952, 2. mgr. 1. gr. laga um 1slensk vegabr)f, nr. 18/1953, 1. mgr. 23. gr. laga um prentr)tt, nr. 57/1956, 6. gr. og 5. mgr. 15. gr. fars;ttalaga, nr. 10/1958, 1. mgr. 7. gr. og 2. mgr. 8. gr. laga um almannavarnir, nr. 94/1962 (sbr. 4.! j  5. gr. laga nr. 85/1985), 6. mgr. 52. gr. og 142. gr. laga um loftferWir, nr. 34/1964, 1. gr. laga um meWferW ?lvaWra manna og drykkjusjCkra, nr. 39/1964, 7. mgr. 1. gr. laga um Ctgfu og notkun nafnsk1rteina, nr. 25/1965, 2. mgr. 20. gr. laga um eftirlit meW Ctlendingum, nr. 45/1965, 1. mgr. 10. gr. laga um meWferW, skoWun og mat  slturafurWum, nr. 30/1966, 1. mgr. 4. gr., 5. gr., 2.! k 3. mgr. 14. gr. og 2. mgr. 20. gr. fengislaga, nr. 82/1969 (sbr. 3. og 8. gr. laga nr. 25/1989 og 2. t?lul. 36. gr. laga nr. 37/1993), 1. og 5. gr. laga um g%Wamat  %WardCn, nr. 39/1970 (sbr. 54. gr. laga nr. 92/1991), 4. gr. laga um skemmtanaskatt, nr. 58/1970, 4. mgr. 35. gr. laga um lax- og silungsveiWi, nr. 76/1970, 3. gr. og 2. mgr. 7. gr. laga um opinberar fjrsafnanir, nr. 5/1977, 5. mgr. 10. gr., 14. gr., 3. mgr. 15. gr., 17. gr., 1. og 6. mgr. 25. gr., 1. mgr. 26. gr., 31. gr. og 32. gr. laga um skotvopn, sprengiefni og skotelda, nr. 46/1977 (sbr. 4. t?lul. 36. gr. laga nr. 37/1993), 12. og 13. gr. iWnaWarlaga, nr. 42/1978, 1. gr., 3. gr., 4. gr. og 8. gr. laga um s?lu notaWra lausafjrmuna, nr. 61/1979, 2. mgr. 81. gr. laga um aWbCnaW, hollustuh%tti og ?ryggi  vinnust?Wum, nr. 46/1980, 3., 7. og 11. gr. laga um veitinga- og gististaWi, nr. 67/1985, 2. mgr. 29. gr. laga um varnir gegn mengun sjvar, nr. 32/1986 (sbr. 1. t?lul. 87. gr. laga nr. 92/1991), 2. mgr. 5. gr. og 9. gr. laga um fjr?flun til vegagerWar nr. 3/1987, 2. mgr. 34. gr., 1. og 2. mgr. 47. gr., 1. mgr. 48. gr., 5. mgr. 51. gr., 2. mgr. 52. gr., 1. mgr. 53. gr., 1. mgr. 70. gr., 3. mgr. 75. gr., 3. mgr. 76. gr., 3. mgr. 77. gr., 1. mgr. 78. gr., 2.!  3. mgr. 81. gr., 82. gr., 2. mgr. 83. gr., 85. gr., 2. mgr. 87. gr., 1. mgr. 103. gr., 2. mgr. 106. gr. og 1.!  4. mgr. 110. gr. umferWarlaga, nr. 50/1987 (sbr. l?g nr. 90/1991 og 44/1993), 7. gr. laga um l?greglusamYykktir, nr. 36/1988, 4. gr. laga um bifreiWagjald, nr. 39/1988, 3. mgr. 23. gr. laga um eiturefni og h%ttuleg efni, nr. 52/1988 (sbr. l?g nr. 1/1992), 1. mgr. 37. gr. Yj;Wminjalaga, nr. 88/1989, 1. mgr. 20. gr., 28. gr., 1.!  2. mgr. 29. gr. og 115. gr. laga um meWferW opinberra mla, nr. 19/1991 (sbr. 7. t?lul. 107. gr. laga nr. 92/1991 og 2. og 4. gr. laga nr. 38/1993), auk Umissa fyrirm%la 1 VI. og IX.!  XIV. kafla s?mu laga, 3. mgr. 11. gr. laga um bCfjrhald, nr. 46/1991, 21. gr. og 1. og 3. mgr. 22. gr. laga um brunavarnir og brunaml, nr. 41/1992 (sbr. 1. gr. laga nr. 67/1994), 14. gr. laga um vernd barna og ungmenna, nr. 58/1992 (sbr. 5. gr. laga nr. 58/1992), 1. mgr. 5. gr. og 26. gr. laga um dUrasjCkd;ma og varnir gegn Yeim, nr. 25/1993, 19. gr. og 2. mgr. 32. gr. laga um eftirlitz$(g%g%// meW skipum, nr. 35/1993, 2. mgr. 3. gr. laga um kirkjugarWa, greftrun og l1kbrennslu, nr. 36/1993, 9. gr., 1. mgr. 10. gr., 1. mgr. 12. gr. og 18. gr. laga um dUaravernd, nr. 15/1994, 10., 57. og 58. gr. vegalaga, nr. 45/1994, 81. gr. hCsaleigulaga, nr. 36/1994, og 9. gr. laga um skoWun kvikmynda og bann viW ofbelsiskvikmyndum, nr. 47/1995. ++ o"Um 2. gr. ++ 0 2. gr. er lagt til aW kveWiW verWi s)rstaklega  um YaW aW l?gregla skuli 1 st?rfum s1num virWa Y%r Yj;Wr)ttarlegu skuldbindingar sem 0sland hefur gerst aWili aW. H)r eru einkum h?fW 1 huga l?g um mannr)ttindasttmla Evr;pu, nr. 62/1994, sem l?gfestu h)r  landi Evr;purWssamning um verndun mannr)ttinda og mannfrelsis fr 4. n;vember 1950, samt s1Wari viWaukum (mannr)ttindasttmla Evr;pu). Einnig koma til lita mannr)ttindayfirlUsing SameinuWu Yj;Wanna fr 1948 og alYj;Wasamningur um borgaraleg og stj;rnmlaleg r)ttindi fr 1966 sem gerWur var  vegum SameinuWu Yj;Wanna. X m nefna V1narsamninga um stj;rnmla- og r%Wissamband fr 24. apr1l 1963 og Evr;pusamning um gagnkv%ma aWstoW 1 sakamlum fr 20. apr1l 1959, samt s1Wari viWauka. Loks m h)r geta Evr;pusamnings um varnir gegn pyndingum og ;mannlegri eWa vanvirWandi meWferW eWa refsingu fr 26. n;vember 1987, sbr. l?g nr. 15/1990. ++ kv%Wi 2. gr. Yj;nar fyrst og fremst Yeim tilgangi aW minna  tilvist Yessara laga og sttmla og undirstrika mikilv%gi Yeirra. ++ #Um 3. gr. ++ 0 3. gr. frumvarpsins er leitast viW aW skilgreina hvaW tt s) viW meW hugtakinu ?l?greglumaWur . Er lagt til aW greint verWi  milli notkunar hugtaksins ?l?greglumaWur  annars vegar og ?handhafi l?gregluvalds  hins vegar, sbr. 9. gr. frumvarpsins. 0 frumvarpinu er orWiW ?l?gregla  notaW sem heildarheiti  Yeirri stofnun Yj;Wf)lagsins sem hefur meW h?ndum l?gg%slu 1 v1Wustu merkingu. ++ 0 1. mgr. 9. gr. frumvarpsins er nnar kveWiW  um YaW hvaWa starfsmenn l?greglu YaW eru sem hafa l?gregluvald. AWrir Yeir sem taldir eru upp 1 2.! ` 8. mgr. 9. gr. frumvarpsins teljast ekki til l?greglumanna enda Y;tt Yeir hafi l?gregluvald. AW ?Wru leyti v1sast til athugasemda viW Y grein. ++ !Um II. kafla. ++ 0 II. kafla frumvarpsins er fjallaW um skipulag l?greglu og %Wstu stj;rn. 0 honum er aW finna helsta nUm%li laganna sem er stofnun emb%ttis r1kisl?greglustj;ra. Samkv%mt kv%Wum frumvarpsins er r1kisl?greglustj;ra %tlaW aW taka viW fj?lm?rgum verkefnum sem fram til Yessa hafa veriW 1 h?ndum d;msmlarWuneytisins, ranns;knarl?greglu r1kisins og l?greglustj;rans 1 Reykjav1k. R1kisl?greglustj;ra er 1 aWalatriWum faliW aW fara meW mlefni l?greglunnar 1 umboWi d;msmlarWherra. Stofnun emb%ttis r1kisl?greglustj;ra er byggist m.a.  Yv1 aW nauWsynlegt s) aW fela einum aWila yfirstj;rn, reglubundiW eftirlit og samr%mingu 1 st?rfum hinna 27 l?gregluemb%tta landsins. Emb%tti r1kisl?greglustj;ra kemur til meW aW verWa falin Umis stj;rnsUsla  sviWi l?gg%slumla, svo sem stj;rn bifreiWa-, t%kja- og fatakaupa l?greglu, Ctgfu l?gregluskilr1kja og jafnvel vegabr)fa. ++ X er gert rW fyrir aW viW emb%tti r1kisl?greglustj;ra verWi starfr%ktar s)rstakar ranns;knardeildir. Annars er gert rW fyrir aW ranns;knarhlutverk emb%ttis r1kisl?greglustj;ra verWi mun minna 1 sniWum en Ranns;knarl?greglu r1kisins. MeginYunginn af l?gregluranns;knum Ranns;knarl?greglu r1kisins f%rist samkv%mt 8. gr. til s)rstakra ranns;knardeilda viW emb%tti t1u l?greglustj;ra.z$(g%g%//Ԍ++ 0 4. gr. frumvarpsins er m%lt fyrir um %Wstu stj;rn l?greglunnar. D;msmlarWherra er enn sem Wur %Wsti yfirmaWur l?greglunnar 1 landinu. X er gert rW fyrir aW s)rstakt emb%tti r1kisl?greglustj;ra fari meW mlefni l?greglunnar 1 umboWi d;msmlarWherra. Hann verWur Y; aW hl1ta fyrirm%lum r1kissaks;knara um ranns;kn mla l?gum samkv%mt eins og aWrir l?greglustj;rar. 0 frumvarpinu er gert rW fyrir aW r1kisl?greglustj;ri skeri skv. 3. mgr. 8. gr. Cr um YaW hvar ml skuli rannsakaW og hvaWa l?greglustj;ri skuli stj;rna ranns;kn Y; aW r1kissaks;knari geti gefiW fyrirm%li um ranns;knina aW ?Wru leyti. ++ 0 5. gr. er hlutverkum r1kisl?greglustj;ra lUst. X er gert rW fyrir aW skipaWur verWi varar1kisl?greglustj;ri sem %tlaW er aW vera staWgengill r1kisl?greglustj;ra 1 fjarveru hans eWa forf?llum. ++ 0 1. mgr. 6. gr. er kveWiW  um skiptingu landsins 1 l?gregluumd%mi og er YaW 1 samr%mi viW l?g um aWskilnaW d;msvalds og umboWsvalds 1 h)raWi, nr. 92/1989, sbr. 11. gr. Yeirra laga. 0 2.! &  4. mgr. 6. gr. frumvarpsins er aW finna Umis nUm%li. 0 2. mgr. er s)rstaklega kveWiW  um sjlfst%Wi l?greglustj;ra 1 starfi Yrtt fyrir aW komiW verWi  f;t emb%tti r1kisl?greglustj;ra. MeW Yv1 er tt viW aW eftir sem Wur s) hver l?greglustj;ri byrgur fyrir framkv%md l?greglustarfa 1 umd%mi s1nu og rekstri emb%ttis s1ns fr degi til dags. R1kisl?greglustj;ra er ekki aW jafnaWi %tlaW aW skipta s)r af daglegum rekstri l?greglustj;raemb%ttanna n)  hann aW gefa l?gregluliWunum fyrirm%li 1 einst?kum mlum nema svo s) um m%lt annars staWar 1 Yessum l?gum eWa 1 ?Wrum l?gum, sbr. t. d. h-liW 1. mgr. 5. gr., a-liW 4. mgr. 7. gr. og 3. mgr. 8. gr. ++ 0 3. og 4. mgr. 6. gr. er s1Wan aW finna heimildir rWherra til aW fela ?Wrum en hinum reglubundna l?greglustj;ra umd%mis l?greglustj;rn Yess. ++ 0 7. gr. eru reglur um starfssv%Wi l?greglu. Xar er aW finna Umis nUm%li sem Y; eru aW mestu leyti 1 samr%mi viW r1kjandi framkv%md. 0 1. mgr. segir aW l?greglumenn fari meW l?gregluvald hvar sem er  landinu. X kemur fram 1 2. mgr. meginreglan um starfssv%Wi l?greglumanna en 1 4. mgr. eru s1Wan tilgreindar aWst%Wur sem r)ttl%ta undantekningar fr henni. ++ 0 8. gr. er aW finna nUm%li um starfsemi s)rstakra ranns;knardeilda sem munu taka viW ranns;knarhlutverki Ranns;knarl?greglu r1kisins aW st%rstum hluta. KveWiW er  um hven%r kalla eigi l?greglumenn 1 ranns;knardeild til aW rannsaka ml eWa aWstoWa viW ranns;kn. Eftir sem Wur verWa sm%rri brot ranns?kuW hj hverju l?gregluemb%tti, eftir atvikum 1 ranns;knarl?gregludeildum Yar sem Y%r hafa veriW til staWar, svo sem 1 K;pavogi og  Keflav1kurflugvelli. ++ 0 9. gr. eru Yeir tilgreindir sem hafa l?gregluvald. Xeir sem nefndir eru 1 1. mgr. teljast til l?greglumanna r1kisins, sbr. 3. gr. frumvarpsins. ++ 0 10. gr. eru kv%Wi um h)raWsl?greglumenn. ++ 0 11. gr. kv%Wi um samvinnu l?greglu viW ?nnur st;rnv?ld og stofnanir. kv%WiW er nUm%li, en almennt lagakv%Wi um samvinnu l?greglu viW ?nnur stj;rnv?ld hefur Y;tt skorta. ++ 0 12. gr. eru kv%Wi um samstarfsnefndir l?greglu og sveitarf)laga sem %tlunin er aW koma  f;t 1 hverju l?gregluumd%mi landsins. kv%WiW er einnig nUm%li. Hugmyndin aW stofnun sl1kra nefnda hefur Y; komiW fram Wur. Var hCn m.a. reifuW af :lafi J;hannessyni, Yverandi fors%tisrWherra, er hann m%lti fyrir frumvarpi Yv1 sem s1War varW aW gildandi l?greglul?gum, nr. 56/1972 (AlYt. B 1971, bls. 1751). ++ #Um 4. gr. ++ Samkv%mt kv%Winu er d;msmlarWherra %Wsti yfirmaWur l?greglunnar. X er gertz$(g%g%// rW fyrir s)rst?ku emb%tti r1kisl?greglustj;ra er fari meW yfirstj;rn l?greglunnar 1 landinu 1 umboWi rWherra. Emb%tti r1kisl?greglustj;ra hefur lengi veriW til 1 Danm?rku, Sv1Yj;W og Finnlandi en annar httur er  yfirstj;rn l?greglu 1 Noregi. Gert er rW fyrir aW emb%tti r1kisl?greglustj;ra heyri undir d;msmlarWherra. Um hlutverk r1kisl?greglustj;ra er nnar fjallaW 1 5. gr. frumvarpsins. ++ Xess skal s)rstaklega getiW aW skv. 10. mgr. 14. gr. auglUsingar um staWfestingu forseta 0slands  reglugerW um Stj;rnarrW 0slands nr. 96/1969 fer utanr1kisrWuneyti meW framkv%md varnarsamnings 0slands og Bandar1kjanna, Yar  meWal l?gregluml innan marka varnarsv%Wanna, sbr. l?g um yfirstj;rn mla  varnarsv%Wunum o.fl., nr. 106/1954. L?gg%sla 1 umd%mi sUslumannsins  Keflav1kurflugvelli heyrir Yv1 ekki undir d;msmlarWherra en engu aW s1Wur er rW fyrir Yv1 gert aW mlefni l?greglunnar  Keflav1kurflugvelli heyri undir r1kisl?greglustj;ra, 1 Yv1 tilviki 1 umboWi utanr1kisrWherra. ++ #Um 5. gr. ++ 0 1. mgr. er hlutverki r1kisl?greglustj;ra lUst 1 meginatriWum: A-liWur:22MiWlun upplUsinga/kvarWana og eftirlit. ++ Eitt af meginhlutverkum r1kisl?greglustj;ra er aW miWla upplUsingum innan l?greglunnar og fylgjast meW og vinna aW Yv1 aW kv?rWunum %Wstu handhafa r1kisvaldsins, hinum p;lit1sku kv?rWunum sem lCta aW l?gg%slu, t.d. forgangsr?Wun verkefna og hvers konar ?Wrum hersluatriWum, verWi fylgt eftir. B-liWur:22MiWlun upplUsinga til d;msmlarWherra. ++ R1kisl?greglustj;ra er jafnframt %tlaW aW miWla upplUsingum fr l?greglunni til %Wstu handhafa r1kisvaldins (d;msmlarWherra). Til Yess aW geta sinnt Yv1 hlutverki verWur r1kisl?greglustj;ri m.a. aW halda eWa hafa yfirumsj;n meW og viWhalda miWl%gum upplUsingakerfum sem l?greglustj;rar beina upplUsingum til meW ?llu Yv1 sem mli skiptir varWandi starfsemi l?greglunnar 1 landinu svo sem nnar verWur kveWiW  um 1 reglugerW.  s1Wustu Yremur rum hefur miklum fjrmunum veriW variW 1 gerW miWl%gra upplUsingakerfa fyrir l?greglu. Xau kerfi, sem Yegar eru komin 1 notkun eru m.a. dagb;k l?greglu og k%ruskr. Dagb;k og k%ruskr eru landskerfi og er veriW aW vinna aW uppsetningu Yeirra  l?greglust?Wvum um land allt samt Yv1 sem veriW er aW tengja l?gregluemb%ttin 1 eitt v1Wnet. R1kisl?greglustj;ri mun samt d;msmlarWuneyti hafa yfirumsj;n meW Yr;un og viWhaldi upplUsingakerfa l?greglu og Yessir aWilar munu samt r1kissaks;knara hafa aWgang aW kerfunum. C-liWur:22Till?gur til d;msmlarWherra um almenn fyrirm%li til l?greglustj;ra. ++ R1kisl?greglustj;ra er %tlaW aW vera til rWuneytis og vinna aW till?gum til d;msmlarWherra um hvers kyns l?greglumlefni 1 formi reglugerWa, reglna eWa almennra fyrirm%la. D-liWur:22Hagr%Wing, samr%ming, framYr;un og ?ryggi. ++ R1kisl?greglustj;ra er %tlaW aW vinna aW og gera till?gur um hvaWeina 1 Yessum efnum og s1Wan miWla kv?rWunum, verklagsreglum og leiWbeiningum til l?greglustj;ra og l?gregluliWa. ++ Honum ber m.a. aW veita d;msmlarWuneyti upplUsingar og vera til rWgjafar um %tlaWa fjrY?rf og nUtingu fjrveitinga, mannahald, t%kjabCnaW, Yar meW taliW t?lvubCnaW, stj;rnun l?gregluliWa, samr%mingu 1 st?rfum  landinu ?llu, Yr;un nUrra vinnuaWferWa og vinnubragWa, forvarnarstarf, nUm%li 1 t%knilegum efnum og Yjlfun, menntun, ?ryggisml Yeirra sem starfa viW l?gg%slu og enn fremur aW r)ttar?ryggi borgaranna. E-liWur:22AlYj;Wasamskipti.z$(g%g%//Ԍ++ H)r er einkum tt viW samskipti innan alYj;Wasamtaka, svo sem alYj;Wal?greglunnar Interpol, en einnig er emb%tti r1kisl?greglustj;ra %tlaW aW vera tengiliWur l?greglu r1kisins 1 l?greglusamstarfi viW ?nnur NorWurl?nd og innan Evr;pska efnahagssv%Wisins. Gert er rW fyrir aW d;msmlarWherra muni kveWa nnar  um 1 reglugerW hvernig samskiptum milli r1kja 1 l?gg%slumlum verWi httaW. F-liWur:22AWstoW og stuWningur viW l?greglustj;ra. ++ Byggt er  Yeirri grundvallarreglu aW l?greglustj;rar stj;rni og beri byrgW  hvers kyns l?gg%slust?rfum, hver 1 s1nu umd%mi. R1kisl?greglustj;ra er %tlaW aW veita l?greglustj;rum stuWning og aWstoW Yegar Yeir leita eftir auk Yess sem hann hefur 1hlutunarvald gagnvart l?greglustj;rum 1 Umsum efnum samkv%mt frumvarpinu. StuWningur eWa aWstoW r1kisl?greglustj;ra kann aW vera f;lginn 1 upplUsingamiWlun einni en annars 1 millig?ngu um sendingu liWsstyrks Cr ?Wru umd%mi, sbr. a-liW 4. mgr. 7. gr. frumvarps Yessa, eftirgrennslan, millig?ngu um aWstoW t%kniranns;knarmanna  vettvangi eWa  ranns;knarstofu, aWstoW ranns;knarl?greglumanna Cr stoWdeild emb%ttis r1kisl?greglustj;ra viW ranns;kn alvarlegra brota o.s.frv. ++ 0hlutun r1kisl?greglustj;ra getur hins vegar veriW f;lgin 1 yfirt?ku  stj;rn eWa fyrirm%lum um framkv%md vandasamra l?gg%sluverkefna, sbr. kv%Wi h-liWar 1. mgr. 5. gr., till?gu til d;msmlarWherra um aW fela l?greglustj;ra t1mabundiW tiltekin l?gg%sluverkefni utan s1ns umd%mis, sbr. niWurlag a-liWar 4. mgr. 7. gr., eWa fyrirm%lum um hvaWa l?greglustj;ri skuli stj;rna ranns;kn tiltekins brots, sbr. 3. mgr. 8. gr. G-liWur:22ViWfangsefni  landsv1su. ++ Til d%mis um viWfangsefni  landsv1su, sem r)tt Yykir aW r1kisl?greglustj;ri annist, m fyrst nefna kerfisbundna s?fnun og Crvinnslu upplUsinga um afbrot og afbrotamenn sem nota m til afbrotagreiningar og miWlunar til l?greglustj;ra 1 Ygu l?gg%slunnar. ++ UpplUsingar um afbrot eiga aW berast tafarlaust fr ?llum l?greglustj;rum  landinu inn 1 miWl%gar skrr og sama mli gengir um fingraf?r af afbrotam?nnum, lj;smyndir, brotaferil o.s.frv. Inn 1 Yessar skrr eWa upplUsingakerfi verWa jafnframt aW berast upplUsingar fr r1kissaks;knara, d;mst;lum og fangelsisyfirv?ldum um framgang og lyktir mla til Yess aW upplUsingar um feril tiltekins mls, Yar meW taliW fullnustu d;ms, liggi fyrir  einum staW. Gert er rW fyrir aW d;msmlarWherra m%li nnar fyrir um Yetta efni 1 reglugerW. H-liWur:22Yfirstj;rn einstakra l?gg%sluverkefna. ++ R)tt Yykir aW r1kisl?greglustj;ri hafi m?guleika  aW hafa yfirstj;rn eWa gefa fyrirskipanir um stj;rnun vandasamra l?gg%sluverkefna. H)r er einkum h?fW 1 huga stj;rn opinberra ht1Warhalda, samkoma eWa annarra viWburWa, svo sem heims;kna erlendra Yj;Wh?fWingja eWa annarra gesta. Einnig g%ti r1kisl?greglustj;ri tekiW 1 s1nar hendur vandas?m l?gg%sluverkefni, svo sem stj;rn l?gregluaWgerWa vegna hefndarverka eWa Yegar almannav eWa h%ttustand kallaWi  samh%fingu l?gregluliWa. Xannig g%ti r1kisl?greglustj;ri til aW mynda tekiW 1 s1nar hendur stj;rn s)rsveitar l?greglunnar 1 Reykjav1k ef Yurfa Y%tti. Xar sem kv%WiW er undantekning fr Yeirri meginreglu 6. gr. aW l?greglustj;rar fari meW l?greglustj;rn hver 1 s1nu umd%mi Yykir r)tt aW samYykkis d;msmlarWherra verWi leitaW hverju sinni Wur en r1kisl?greglustj;ri tekur stj;rn l?gregluaWgerWa 1 s1nar hendur og einnig aW kv?rWunin s) kynnt viWkomandi l?greglustj;ra eWa l?greglustj;rum meW h%filegum fyrirvara sem getur Y; veriW skammur ef aWst%Wur kalla  skj;t viWbr?gW l?greglu. 0 kv%Winu er einnig gefinn s m?guleiki aW r1kisl?greglustj;ri gefi fyrirm%li um l?gregluaWgerWir 1 staW Yess aW taka yfir stj;rn Yeirra en s?mu skilyrWi eru sett fyrir sl1kum afskiptum r1kisl?greglustj;ra.z$(g%g%//Ԍ++ 0 2. mgr. 5. gr. eru nokkur s)rst?k viWfangsefni eWa verkefni r1kil?greglegustj;ra tilgreind en ekki er Yar um t%mandi talningu aW r%Wa Yar sem l?ggjafinn eWa d;msmlarWherra kann aW fela r1kisl?greglustj;ra Umis Yeirra verkefna sem d;msmlarWuneyti sinnir nC eWa nU verkefni  sviWi l?gg%slu. ++ 0 a-liW 2. mgr. er gert rW fyrir aW starfr%kt verWi ranns;knardeild sem rannsaki undir stj;rn r1kisl?greglustj;ra umfangsmikil afbrot  sviWi fjrmla og viWskipta. Xessi brot sem nefnd eru skatta- og efnahagsbrot, en ganga einnig undir samheitinu ?hv1tflibbabrot , geta veriW gr;f auWgunarbrot, brot sem lCta aW l?ggj?f um tekju?flun hins opinbera, gjaldeyrisml, verWlags- og samkeppnisml, verWbr)faviWskipti, stj;rn fiskveiWa og ?nnur brot sem eWli mls samkv%mt teljast til efnahagsbrota. ++ Ranns;kn efnahagsbrota getur oft staWiW 1 mnuWi, jafnvel r, og krefst s)rstakrar Yekkingar  viWskiptum og b;khaldi. Brot Yessi eru meWal Yeirra fl;knustu sem l?gregla Yarf aW gl1ma viW og krefjast s)rh%fingar sem telja verWur aW CtilokaW s) aW byggja upp 1 fleiri en einni ranns;knardeild  landinu. Fela verWur r1kisl?greglustj;ra aW m;ta verklagsreglur og skera Cr um YaW 1 einstaka tilfellum hvaWa brot eWa brotastarfsemi verWi ranns?kuW af Yessari deild en Yess m v%nta aW einkum verWi tekiW tillit til eftirfarandi atriWa:  1. a. a. 1. 1.(a) i) a) a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a) :/I1 @+ a.ۃT umfangs ranns;knarinnar og hve margslungiW mliW er,Ʒ  :/I1 @+ b.ۃT verWm%tanna eWa fjrmunanna sem mlsranns;knin snUst um,Ʒ  :/I1 @+ c.ۃT hvort mliW eWa viWskiptin, sem fjallaW er um 1 ranns;kninni, tengist ?Wru landi,Ʒ  :/I1 @+ d.ۃT hvort um s) aW r%Wa brotastarfsemi 1 atvinnurekstri eWa aWra skipulagWa brotastarfsemi,Ʒ  :/I1 @+ e.ۃT hvort mliW hafi grundvallarYUWingu meW tilliti til almannahagsmuna og um leiW ford%misgildi.Ʒ ++ Mikilv%gt er aW Yeir aWilar, sem faliW verWur k%ruvald 1 Yessum mlaflokki, hafi niW og fastm;taW samstarf viW ranns;knardeildina um ranns;kn brota allt fr upphafi til Yess aW tryggja skilvirkni 1 ranns;kn og meWferW mla Yessarar tegundar. 0 Yessu samhengi m minna  m?guleika r1kissaks;knara samkv%mt l?gum um meWferW opinberra mla til aW gefa l?greglustj;rum fyrirm%li um ranns;kn brota. ++ 0 b-liW 2. mgr. 5. gr. er gert rW fyrir aW starfr%kt verWi viW emb%tti r1kisl?greglustj;ra s)rst?k ranns;knardeild sem annist ranns;knir  landrWabrotum og brotum gegn stj;rnskipan r1kisins og %Wstu stj;rnv?ldum. Deildin starfi einnig sem stoWdeild sem aWstoWi l?greglustj;ra viW ranns;knir alvarlegra brota. MeW alvarlegum brotum er m.a. tt viW manndrp, nauWgun, st;rfellda l1kamsrs og brennu. 0 sl1kum tilvikum geta l?greglustj;rar ;skaW aWstoWar eWa r1kisl?greglustj;ri beinl1nis sent aWstoW. Gert er rW fyrir aW ranns;knarmenn fr emb%tti r1kisl?greglustj;ra aWstoWi hlutaWeigandi ranns;knardeild viW ranns;knina undir stj;rn hlutaWeigandi l?greglustj;ra nema r1kisl?greglustj;ri geri Yar aWra skipan . ++ Loks er 1 niWurlagi b-liWar 2. mgr. gert rW fyrir aW deildin taki viW Yv1 hlutverki Ranns;knarl?greglu r1kisins aW rannsaka ml vegna k%ra  hendur l?greglum?nnum vegna meints brots 1 starfi. ++ Gert er rW fyrir aW 1 Yessari deild vinni fmennur h;pur s)rfr%Winga sem tryggWur verWi aWgangur aW Yekkingu  s)rh%fWum ranns;knum h)rlendis og erlendis og miWli ?Wrum l?greglum?nnum sem viW ranns;knir starfa af Yeirri Yekkingu. ++ 0 c-liW 2. mgr. er gert rW fyrir aW viW emb%tti r1kisl?greglustj;ra verWi almenn deild sem sinni verkefnum sem emb%tti r1kisl?greglustj;ra er faliW skv. 1. mgr. og ekki falla undir verksviW annara deilda, sbr. a-, b- og e-liWi. z$(g%g%//Ԍ++ 0 d-liW 2. mgr. er gert rW fyrir aW starfr%kt verWi alYj;Wadeild viW emb%tti r1kisl?greglustj;ra. Deildin kemur til meW aW sinna Yv1 hlutverki sem r1kisl?greglustj;ra er faliW skv. e-liW 1. mgr. V1sir aW alYj;Wadeild er nC starfr%kt hj Ranns;knarl?greglu r1kisins og sinnur hCn m.a. samskiptum viW Interpol. ++ 0 e-liW 2. mgr. er gert rW fyrir aW ranns;knarstofa  sviWi l?gregluranns;kna verWi starfr%kt viW emb%tti r1kisl?greglustj;ra. X%r ranns;knir, sem einkum er %tlast til aW ranns;knarstofan sinni, eru fingrafararanns;knir, skjalaranns;knir og ranns;knir  sporum, fatnaWi og Yess httar. Ekki er gert rW fyrir aW starfsmenn ranns;knarstofunnar annist ranns;knir  vettvangi nema 1 undantekningartilfellum heldur annist Crvinnslu ranns;knargagna sem aflaW er  vettvangi. ++ Gert er rW fyrir aW viW emb%tti l?greglustj;rans 1 Reykjav1k verWi starfr%kt ?flug t%knideild sem annast geti s)rh%fWar vettvangsranns;knir fyrir ?ll l?gregluemb%tti landsins. Gott samstarf Yarf aW takast milli t%knideildar og starfsmanna ranns;knarstofu r1kisl?greglustj;ra. Afar mikilv%gt er aW myndir af brotam?nnum, upplUsingar um fingraf?r og aWrar sl1kar upplUsingar berist tafarlaust inn 1 miWl%ga gagnagrunna sem varWveittir verWa hj r1kil?greglustj;ra svo aW fullt gagn verWi af sl1kum skrm eWa upplUsingakerfum  landsv1su. ++ EWlilegt er aW kennslburWarnefnd eWa ID-nefnd heyri undir r1kisl?greglustj;ra en hlutverk hennar er aW aWstoWa l?greglustj;ra viW aW Yekkja l1k sem ekki er m?gulegt aW bera kennsl  meW einf?ldum aWferWum. ++ 0 3. mgr. er gert rW fyrir aW d;msmlarWherra setji nnari fyrirm%li um starfsemi emb%ttis r1kissl?greglustj;ra. ++ 0 4. mgr. er kveWiW  um st?Wu varar1kisl?greglustj;ra og hlutverk hans. Um skipun hans og h%fniskr?fur v1sast til 28. gr. frumvarpsins. ++ 0 5. mgr. er aW finna kv%Wi um setningu s)rstaks r1kisl?greglustj;ra til aW fara meW einstakt ml vegna vanh%fis skipaWs r1kisl?greglustj;ra. R1kis?greglustj;ri skal senda d;msmlarWherra tilkynningu Yegar hann telur sig svo tengdan mlsefni aW hann geti ekki um YaW fjallaW. ++ #Um 6. gr. ++ 0 6. gr. frumvarpsins er kveWiW  um skiptingu landsins 1 l?gregluumd%mi og stj;rn Yeirra. ++ Samkv%mt 1. mgr. falla l?gregluumd%min saman viW stj;rnsUsluumd%min eins og Yau eru nC kv?rWuW 1 11. gr. laga um aWskilnaW d;msvalds og umboWsvalds 1 h)raWi, nr. 92/1989, sbr. reglugerW nr. 57/1992. Xau eru nC 27 talsins. 0 aWskilnaWarl?gunum er einnig tekiW fram aW sUslumenn samkv%mt Yeim l?gum fari jafnframt meW l?greglustj;rn aW Yv1 leyti sem hCn er ekki falin ?Wrum, sbr. 10. gr. Yeirra laga. MeW Yessu s1Wasttalda er tt viW emb%tti l?greglustj;rans 1 Reykjav1k, sbr. 1. t?lul. 1. mgr. 12. gr. aWskilnaWarlaganna. Um skipun 1 emb%tti l?greglustj;ra og h%fiskr?fur gilda kv%Wi 14. gr. aWskilnaWarlaganna, sbr. einnig 28. gr. frumvarps Yessa. ++ 0 niWurlagi 1. mgr. er aW finna nUm%li Yar sem lagt er til aW viW emb%tti l?greglustj;rans 1 Reykjav1k skuli starfa varal?greglustj;ri. Allt fr stofnun Ranns;knarl?greglu r1kisins hefur starfaW vararanns;knarl?greglustj;ri viW emb%ttiW. Ef frumvarp Yetta verWur aW l?gum fj?lgar starfsm?nnum l?greglustj;rans 1 Reykjav1k verulega og umsvif starfseminnar eykst. Varal?greglustj;ra er %tlaW aW vera n%strWandi l?greglustj;ra og staWgengill hans. ++ 0 fyrri mlsliW 2. mgr. er kveWiW  um aW l?greglustj;rar annist stj;rn l?greglu, hverz$(g%g%// 1 s1nu umd%mi, og er kv%WiW samhlj;Wa 1. mgr. 2. gr. gildandi l?greglulaga. X er 1 s1Wari mlsliW l?gW hersla  sjlfst%Wi einstakra l?greglustj;ra viW daglega stj;rn og rekstur emb%tta sinna og viW framkv%md l?greglustarfa 1 umd%mi s1nu. ViW tClkun kv%Wisins verWur Y; aW hafa 1 huga aW emb%tti r1kisl?greglustj;ra fer meW yfirstj;rn l?greglu r1kisins 1 umboWi d;msmlarWherra skv. 4. gr., svo og Umis kv%Wi 1 5., 7. og 8. gr. S)rstaklega getur kv%Wi h-liWar 1. mgr. 5. gr. takmarkaW boWvald einstakra l?greglustj;ra t1mabundiW. ++ 0 3. og 4. mgr. er m%lt fyrir um heimild d;msmlarWherra til aW fela ?Wrum en hinum reglubundna l?greglustj;ra umd%mis l?greglustj;rn. ++ Samkv%mt 3. mgr. getur d;msmlarWherra faliW ?Wrum en hinum reglubundna l?greglustj;ra umd%mis aW fara meW l?greglustj;rn Yar t1mabundiW Yegar s)rstaklega stendur  eWa Yegar emb%tti er laust. Algengt er viW Yessar aWst%Wur aW rWherra feli l?greglustj;ra 1 n%rliggjandi umd%mi l?greglustj;rn t1mabundiW. ++ 0 4. mgr. er kveWiW  um setningu l?greglustj;ra ?ad hoc  til meWferWar einstaks mls. H)r er einkum haft 1 huga ef taliW verWur aW hinn reglubundni l?greglustj;ri s) vanh%fur til meWferWar mls samkv%mt almennum reglum. X er hugsanlegt aW kv%Winu verWi beitt ef verkefniW er mj?g s)rstakt eWa umfangsmikiW og Yv1 taliW heppilegt aW fela YaW ?Wrum. ++ #Um 7. gr. ++ 0 7. gr. frumvarpsins er fjallaW um starfssv%Wi l?greglumanna. 0 1. mgr. er s)rstaklega tekiW fram aW l?greglumenn hafi l?gregluvald hvar sem er  landinu. Um l?gregluvald er aW ?Wru leyti fjallaW 1 9. gr. frumvarpsins og athugasemdum viW hana. ++ 0 3. mgr. 2. gr. og 6. gr. gildandi l?greglulaga eru kv%Wi um starfssv%Wi l?greglu. X;tt ekki komi YaW berum orWum fram 1 Yeim l?gum hefur sC meginregla gilt aW starfsvettvangur l?greglumanns s) YaW umd%mi sem hann er skipaWur, settur eWa rWinn til Yess aW starfa 1, enda hefur hingaW til veriW tilgreint 1 skipunarbr)fum l?greglumanna viW hvaWa emb%tti Yeir v%ru skipaWir, settir eWa rWnir. ++ Xrtt fyrir Yessa meginreglu er d;msmlarWherra heimilt skv. 3. mgr. 2. gr. gildandi l?greglulaga aW kveWa aW hluti l?gregluliWs skuli gegna l?greglust?rfum hvar sem er  landinu. SvokallaWri Yj;Wvegal?greglu, sem er hluti af umferWardeild l?greglunnar 1 Reykjav1k, var fyrir rCmum ratug faliW aW gegna sl1ku hlutverki meW formlegum h%tti og um YaW settar starfsreglur. X kemur enn fremur fram 1 6. gr. gildandi l?greglulaga aW standi s)rstaklega  geti rWherra m%lt svo fyrir aW l?gregluliW skuli gegna l?gg%slust?rfum utan umd%mis s1ns og kveWi Y jafnframt hver skuli fara meW stj;rn Yess. X segir aW Yess skuli Y; jafnframt g%ta aW h%gt s) aW halda uppi l?gg%slu  Yeim staW sem liW er flutt fr. 0 framkv%md hefur Y; veriW vikiW fr meginreglunni 1 r1kari m%li. M Yar nefna aW um rabil hefur t1Wkast aW l?greglumaWur fari samt starfsmanni VegagerWarinnar til aW annast Yungam%lingar 1 Umsum l?gregluumd%mum. Sama hefur gilt um BifreiWaskoWun 0slands hf. og Wur BifreiWaeftirlit r1kisins aW l?greglumaWur hefur fariW 1 eftirlitsferWir um landiW samt skoWunar-/bifreiWaeftirlitsmanni fr stofnuninni til l?gg%sluverkefna. Ekki hefur veriW gengiW fr Yv1 meW formlegum h%tti, hvorki meW kv?rWun rWherra n) annars konar staWfestingu, aW Yessir l?greglumenn megi starfa hvar sem er  landinu og er YaW ;heppilegt. HlutaWeigandi l?greglumenn hafa Umist veriW fr emb%tti l?greglustj;rans 1 Reykjav1k, K;pavogi eWa HafnarfirWi. X annast l?greglan 1 Reykjav1k ?ryggisg%slu vegna erlendra Yj;Wh?fWingja og annarra fyrirmenna  ferW um landiW. ++ 0 frumvarpinu er lagt til aW reglur um starfssv%Wi l?greglu verWi markaWar meW skUrariz$(g%g%// h%tti en gert er 1 gildandi l?gum. 0 2. mgr. greinarinnar er orWuW sC meginregla sem talin hefur veriW gilda aW starfsvettvangur l?greglumanns s) YaW umd%mi sem hann er skipaWur, settur eWa rWinn 1 samkv%mt skipunarbr)fi rWherra. ++ 0 3. mgr. er m%lt fyrir um aW d;msmlarWherra geti kveWiW  um aW hluti l?gregluliWs skuli gegna l?greglust?rfum alls staWar  landinu. Heimild Yessari kemur til meW aW verWa beitt varWandi Umis l?gg%sluverkefni, svo sem s)rsveit l?greglunnar 1 Reykjav1k sem fengiW hefur Yjlfun 1 aW fst viW hefndarverk og hvers kyns vopnaWa brotamenn. Xar sem l?greglumenn 1 s)rsveit eru Yeir einu sem fengiW hafa sl1ka Yjlfun h)r  landi er gert rW fyrir aW d;msmlarWherra geti sett reglur um hlutverk sveitarinnar  landsv1su. >nnur l?gg%sluverkefni, sem kv%WiW getur tekiW til, er ranns;knardeild vana- og f1kniefnamla hj l?greglustj;ranum 1 Reykjav1k sem gegnt hefur lykilhlutverki 1 barttu viW innflutning og dreifingu  f1kniefnum. M?rg verkefni deildarinnar teygja anga s1na Ct fyrir umd%mi l?greglustj;rans 1 Reykjav1k og kann aW vera heppilegt aW deildin fi tilteknar heimildir utan s1ns umd%mis auk Yess sem nauWsynlegt er aW hCn aWstoWi aWrar ranns;knardeildir viW ranns;kn f1kniefnabrota. ++ kv%WiW getur einnig tekiW til ?ryggisl?greglu vegna heims;kna erlendra Yj;Wh?fWingja og eftirlits meW ?kuritum, Yungaskattsm%lum, sYunga bifreiWa og ?Wru eftirliti meW ?ryggi bifreiWa en veriW er aW vinna aW breyttu skipulagi l?gg%slu  Yv1 sviWi. ++ 0 4. mgr. er m%lt fyrir um undantekningar fr meginreglunni 1 2. mgr. ++ 0 a-liW er aW finna heimild fyrir r1kisl?greglustj;ra til aW kveWa, aW h?fWu samrWi viW l?greglustj;ra, aW hluti l?gregluliWs skuli t1mabundiW sinna l?gg%slust?rfum utan umd%mis s1ns. Gert er rW fyrir aW heimildinni verWi aWeins beitt Yegar s)rstaklega stendur , svo sem vegna Ctisamkoma eWa annarra sl1kra viWburWa Yar sem Y?rf er fyrir aukna l?gg%slu um t1ma. Xess verWur Y; jafnan aW g%ta aW sl1kar kvarWanir komi ekki niWur  l?gg%slu 1 Yv1 umd%mi sem liW er flutt fr. Fyrirmynd kv%Wisins er 6. gr. gildandi l?greglulaga. ++ 0 niWurlagi a-liWar 4. mgr. er aW finna nUm%li Yar sem lagt er til aW d;msmlarWherra geti aW till?gu r1kisl?greglustj;ra faliW l?greglustj;ra t1mabundiW tiltekin l?gg%sluverkefni utan s1ns umd%mis. ++ H)r er gengiW lengra en 1 fyrri mlsliW a-liW 4. mgr. og raunar er veriW aW leggja til undantekningu fr umd%maskiptingu 1. mgr. 6. gr. X?rfin fyrir sl1kt kv%Wi er nokkur Yar sem v1Wa um landiW hafa skapast venjur sem yfirleitt stafa af fmenni l?greglu, fjarl%gW eWa af ?Wrum hagkv%mnisst%Wum um YaW aW l?greglumenn hafi meW h?ndum l?greglust?rf 1 ?Wru umd%mi en s1nu eigin, Umist aW beiWni viWkomandi l?greglustj;ra eWa n beiWni. 0 sl1kum tilvikum Yykir r)tt aW l?greglustj;ra 1 Yv1 umd%mi sem viWkomandi l?greglumenn starfa hj verWi formlega faliW aW fara meW tiltekin l?gg%sluverkefni 1 ngrannaumd%mi ef YaW Yykir s)rstaklega hagfellt vegna staWhtta eWa af ?Wrum sl1kum staWbundnum st%Wum. Sl1kt fyrirkomulag getur haft verulegan sparnaW 1 f?r meW s)r, dreift verkefnum milli l?gregluliWa  heppilegan htt og eflt l?gg%slu  tilteknum sv%Wum. D%mi um Yetta g%ti veriW aW l?gregla  Akranesi fengi YaW verkefni aW annast umferWarl?gg%slu  Yj;Wvegi nr.1 upp 1 HvalfjarWarbotn eWa aW l?greglumanni  Kirkjub%jarklaustri verWi faliW aW annast l?gg%slu 1 Skaftafelli. ++ Um greiWslu kostnaWar af flutningi l?gregluliWs skv. 3. mgr. og a-liW 4. mgr. v1sast til athugasemda meW 3. mgr. 8. gr. h)r  eftir. ++ 0 b-liW er m%lt fyrir um Yrenns konar undanYgur fr umd%mam?rkum: 0 fyrsta lagi er l?greglumanni heimilt aW fara Ct fyrir umd%mi sitt til Yess aW ljCka l?gregluaWgerW sem hafin er innan Yess. Sem d%mi m nefna ef l?greglumaWur hefur hafiW eftirf?r 1 s1nu eigin umd%mi en verWur aW fara inn 1 annaW umd%mi til aW halda henni fram. 0 ?Wruz$(g%g%// lagi er l?greglumanni heimilt aW fara Ct fyrir umd%mi sitt ef verkefniW krefst Yess. MeW Yv1 er tt viW aW ml Yoli ekki biW eWa g%ti spillst viW biWina. AW s1Wustu er settur s almenni fyrirvari aW l?greglumaWur geti fariW Ct fyrir umd%mi sitt ef brUna nauWsyn ber til, svo sem til Yess aW afstUra yfirvofandi h%ttu  slysum eWa eignaspj?llum. ++ 0 c-liW er lagt til aW l?gfest verWi venja sem myndast hefur 1 Yessu efni. SC ;skrWa starfsregla hefur jafnan gilt aW l?greglumaWur, sem er einkennisbCinn aW st?rfum en  leiW um annaW l?gregluumd%mi, lti til s1n taka l?gbrot sem hann stendur menn aW og hafi afskipti af Yeim. S) Yess kostur reynir l?greglumaWur jafnan aW kveWja til staWarl?greglu Yannig aW hCn taki viW mli en verWi sl1ku ekki komiW viW lUkur hann sjlfur afgreiWslu Yess meW skriflegri k%ru. vallt skal tilkynna um sl1kar k%rur og senda Y%r til l?greglustj;rans 1 umd%minu Yar sem brot var framiW svo flj;tt sem verWa m. ++ Ekki Yykir st%Wa til aW takmarka heimildina samkv%mt kv%Winu viW l?greglumann sem er einkenniskl%ddur aW st?rfum heldur Yykir eWlilegt aW hCn taki til allra l?greglumanna, sem eru aW st?rfum,  ferW um annaW l?greglumd%mi hvort sem Yeir eru einkenniskl%ddir eWa ekki. ++ 0 5. mgr. er l?gW sC skylda  l?greglumann aW tilkynna yfirmanni s1num um aWgerWir s1nar skv. c- eWa d-liW 4. mgr. svo flj;tt sem verWa m. X skal  sama htt tilkynna viWkomandi l?greglustj;ra 1 umd%mi um aWgerWir l?greglumanns. Mundi yfirmaWur l?greglumanns gera YaW eWa l?greglumaWurinn sjlfur eftir atvikum. o"Um 8. gr. ++ 0 8. gr. er aW finna kv%Wi um starfr%kslu ranns;knardeilda viW emb%tti t1u l?greglustj;ra. 0 6. gr. laga um Ranns;knarl?greglu r1kisins, nr. 108/1976, er m%lt fyrir um aW ranns;knarl?gregludeildir skuli starfa undir stj;rn l?greglustj;ra 1 umd%mum Yar sem Ranns;knarl?gregla r1kisins hefur meW h?ndum l?gregluranns;knir brotamla. X er 1 7. gr. s?mu laga kveWiW svo  aW viW l?greglustj;raemb%tti utan starfssv%Wis Ranns;knarl?greglu r1kisins skuli starfa ranns;knarl?gregludeildir samkv%mt kv?rWun d;msmlarWherra. Ranns;knarl?gregludeildir eru nC starfr%ktar viW emb%tti l?greglustj;ranna 1 Reykjav1k, 1 K;pavogi, 1 HafnarfirWi,  Akranesi,  0safirWi,  Akureyri,  EskifirWi,  Selfossi, 1 Vestmannaeyjum, 1 Keflav1k og  Keflav1kurflugvelli eWa viW 11 emb%tti. ++ Ef frumvarp Yetta verWur aW l?gum verWur Ranns;knarl?gregla r1kisins l?gW niWur. 0 5. gr. laganna er einungis gert rW fyrir aW viW emb%tti r1kisl?greglustj;ra verWi ranns?kuW skatta- og efnahagsbrot, landrWabrot, brot gegn stj;rnskipan r1kisins og %Wstu stj;rnv?ldum og k%rur  l?greglumenn vegna meintra brota 1 starfi en auk Yess mun emb%ttiW aWstoWa viW ranns;knir alvarlegra afbrota. 0 8 gr. frumvarpsins er gert rW fyrir aW ranns;knir meginYorra afbrota f%rist til l?greglustj;ra sem stj;rni ranns;kn brota hver 1 s1nu umd%mi. ViW 13 af 27 l?gregluemb%ttum  landinu starfa fimm eWa f%rri l?greglumenn og 1 aWeins t1u Yeirra eru fleiri en t1u l?greglumenn starfandi. Vegna Yessarar staWreyndar Yykir ;heppilegt og jafnvel ;framkv%manlegt aW st%rri brotaml verWi ranns?kuW af l?greglum?nnum 1 minni umd%mum. BtilokaW er aW l?greglumenn 1 fmennum l?gregluliWum fi Y Yjlfun og s)rh%fingu sem nauWsynleg er til aW tryggja vandaWar ranns;knir fl;kinna brotamla og aW sem flest brotaml upplUsist. ++ Xv1 er lagt til 1 frumvarpinu aW s)rstakar ranns;knardeildir, sem taki viW hlutverki Ranns;knarl?greglu r1kisins aW st%rstum hluta, verWi starfr%ktar viW emb%tti l?greglustj;ranna 1 Reykjav1k,  Akranesi,  0safirWi,  SauWrkr;ki,  Akureyri,  SeyWisfirWi,  Selfossi, 1 Vestmannaeyjum, 1 Keflav1k og 1 HafnarfirWi. Ranns;knardeildir Y%r sem fyrir eru verWi efldar og til Yeirra f%rW st?Wugildi fr Ranns;knarl?greglu r1kisins. Xannig verWiz$ (g%g%// f%rW 21 st?Wugildi ranns;knarl?greglumanna fr ranns;knarl?greglu r1kisins til l?greglustj;rans 1 Reykjav1k og tta til annarra emb%tta sem s)rstakar ranns;knardeildir verWa starfr%ktar 1, Yar af fj?gur st?Wugildi Ct fyrir aWalstarfsv%Wi Ranns;knarl?greglu r1kisins. ++ 0 frumvarpinu er gert rW fyrir nUrri ranns;knardeild  SauWrkr;ki, einnig nUrri ranns;knardeild viW emb%tti l?greglustj;rans  SeyWisfirWi sem heppilegast Yykir aW staWsett verWi  Egilsst?Wum. Hlutverk ranns;knarl?gregludeilda, sem nC eru starfr%ktar viW emb%tti l?greglustj;ranna 1 K;pavogi og  Keflav1kurflugvelli, verWur nnast ;breytt fr Yv1 sem nC er en Y%r deildir falla ekki undir kv%Wi 8. gr. ++ MeW orWunum ?s)rst?k ranns;knardeild  1 8. gr. er fyrst og fremst veriW aW tryggja aW ranns;knum alvarlegra brota verWi sinnt meW viWeigandi h%tti  nokkrum st%rri l?gregluemb%ttanna. Xannig er ekki veriW aW festa 1 l?gum nUja deild innan l?gregluliWanna Yar sem starfi ranns;knarl?greglumenn sem sinni ekki ?Wrum verkefnum en ranns;knum alvarlegra brota. Xvert  m;ti er %skilegt aW mCrar verWi ekki reistir milli deilda 1 l?gregluliWi og aW allir l?greglumenn 1 liWinu vinni aW Yv1 sameiginlega markmiWi aW koma 1 veg fyrir brot, upplUsa brot og rannsaka Yau af kostg%fni. ++ 0 2. mgr. 8. gr. er kveWiW  um aW l?greglumenn 1 ranns;knardeildum skuli rannsaka brot 1 Yv1 umd%mi Yar sem Yeir starfa. MeW kv%Winu er Y; ekki veriW aW Ctiloka aW aWrir l?greglumenn viW hlutaWeigandi emb%tti rannsaki sm%rri brot eWa taki Ytt 1 ranns;kn alvarlegri brota. ++ 0 3. mgr. 8. gr. er m%lt fyrir um aW unnt s) aW kalla l?greglumenn 1 ranns;knardeildum skv. 1. mgr. til ranns;knarstarfa 1 ?Wrum umd%mum. Ef brot eru alvarlegs eWlis eWa ;venjuleg skal aW jafnaWi leita eftir sl1kri aWstoW. L?greglumenn 1 ranns;knardeildum skulu Y taka yfir ranns;kn eWa eftir atvikum aWstoWa l?greglumenn 1 umd%minu viW ranns;knina. 0 kv%Winu er gert rW fyrir aW l?greglustj;ri 1 hlutaWeigandi umd%mi stj;rni aW jafnaWi ranns;kn mls en aW r1kisl?greglustj;ri geti gert aWra skipan  stj;rn ranns;knar. Gert er rW fyrir aW l?greglustj;rar geti leitaW eftir aWstoW og aW r1kisl?greglustj;ri hafi millig?ngu um aW kalla til aWstoWina. S)rstaklega getur orWiW Y?rf fyrir sl1ka aWstoW viW allra minnstu l?gregluemb%ttin, t.d. Yau fimm emb%tti Yar sem einungis einn eWa tveir l?greglumenn starfa. ++ Oft hagar svo til aW brotasl;Wi einstakra brotamanna n%r yfir tv? eWa fleiri umd%mi eWa brot einstaklinga sem bCsettir eru 1 fleiri en einu umd%mi tengjast og getur veriW litaml 1 hvaWa umd%mi skuli rannsaka ml og undir stj;rn hvaWa l?greglustj;ra. Heppilegast Yykir aW r1kisl?greglustj;ri kveWi hvar sl1k ml skuli ranns?kuW og hver stj;rni ranns;kn eins og m%lt er fyrir um 1 4. mgr. 8. gr. frumvarpsins. greiningi m skj;ta til d;msmlarWuneytisins. ++ 0 5. mgr. 8. gr. er m%lt fyrir um aW d;msmlarWherra setji nnari reglur um starfsemi ranns;knardeilda. H)r er tt viW verklagsreglur varWandi YaW hven%r og meW hvaWa h%tti skuli leita eftir aWstoW ranns;knardeilda, kostnaW o.fl. Kemur til greina aW festa 1 reglur hvaWa brot YaW eru nkv%mlega sem aW jafnaWi verWi falin ranns;knardeildum. X er Y?rf  aW kveWa forgangsr?Wun verkefna Yegar fleiri en einn l?greglustj;ri Yarf  vinnuframlagi ranns;knarl?greglumanna aW halda. ++ Xegar ranns;knarl?greglumenn eru sendir til aW rannsaka ml 1 ?Wru umd%mi en Yv1 sem Yeir starfa aW jafnaWi 1 fellur til aukakostnaWur sem litaml getur veriW  hvaWa emb%tti  aW lenda. R)tt Yykir aW %tla emb%ttum Yar sem ranns;knardeild er starfr%kt n%gjanlegar fjrveitingar til aW standa straum af launagreiWslum Yeirra ranns;knarl?greglumanna sem viW deildina starfa. Um kostnaW af ferWum og uppihaldi gegnir ?Wru mli og Yykir heppilegra aW sl1kur kostnaWur verWi greiddur af Yv1 emb%tti sem kallar eftirz$!(g%g%// ranns;kn eWa af sameiginlegum fjrlagaliW sem r1kisl?greglustj;ri hafi umsj;n meW. ++ S?mu leiW m fara meW aWstoW sem kallaW er eftir fr stoWdeild r1kisl?greglustj;ra og s)rsveit eWa ranns;knardeild 1 vana- og f1kniefnamlum fr l?greglustj;ranum 1 Reykjav1k. Erfitt getur veriW fyrir hin sm%rri emb%tti aW gera rW fyrir sl1kum ;v%ntum Ctgj?ldum 1 fjrlagatill?gum s1num en auWveldara fyrir emb%tti r1kisl?greglustj;ra aW %tla rlega Y?rf fyrir sl1ka aWstoW viW l?gregluemb%ttin. ++ 0 6. mgr. er aW finna kv%Wi um aW viW emb%tti l?greglustj;rans 1 Reykjav1k skuli starfr%kt t%knideild. M?rg verkefni tengd vettvangsranns;knum krefjast b%Wi s)rh%fWra l?greglumanna og t%kja. M Yar nefna brunaranns;knir. Heppilegt Yykir aW ein sl1k t%knideild verWi starfr%kt 1 Reykjav1k fyrir landiW allt Y;tt Umsar t%knilegar ranns;knir verWi aW sjlfs?gWu framkv%mdar af ranns;knarl?greglum?nnum 1 ?Wrum ranns;knardeildum eins og veriW hefur. Gert er rW fyrir aW l?greglustj;ranum 1 Reykjav1k verWi tryggW fjrveiting til reksturs deildarinnar Yannig aW fyrir Yj;nustu hennar Yurfi ekki aW greiWa s)rstaklega. ++ #Um 9. gr. ++ HugtakiW ?l?gregluvald  er ekki notaW 1 gildandi l?greglul?gum. XaW kemur aftur  m;ti fyrir 1 6. gr. laga um hreppstj;ra, nr. 62/1965, sbr. 43. gr. laga nr. 92/1991. X kom hugtakiW fyrir 1 2. og 3. mgr. 65. gr. umferWarlaga, nr. 50/1987, Yar sem bifreiWaeftirlitsm?nnum var fengiW l?gregluvald  starfssviWi s1nu. Xau kv%Wi voru afnumin meW 17. gr. laga nr. 44/1993. HugtakiW kom einnig fyrir 1 2. mgr. 19. gr. fengislaga, nr. 82/1969, en YaW kv%Wi var afnumiW meW 56. t?lul. 194. gr. laga nr. 19/1991. ++ 0 framangreindum kv%Wum er ekki aW finna skilgreiningu  hugtakinu. Fr%Wilega er l?gregluvald ein tegund opinbers valds sem stj;rnv?ld fara meW. Nnar telst l?gregluvald til r)ttarv?rsluvalds eins og fullnustuvald sUslumanna, enda felst 1 hvoru tveggja valdbeitingarheimild ef Y?rf krefur. MeW ?l?gregluvaldi  er nnar tt viW vald sem l?greglunni einni er faliW til aW gefa fyrirskipanir og til aW gr1pa til aWgerWa gagnvart Yegnunum, meW valdbeitingu ef nauWsynlegt er. Sl1kt vald hafa aWeins Yeir starfsmenn l?greglu sem beinl1nis hafa YaW hlutverk aW halda uppi l?gum og reglu 1 samf)laginu fr degi til dags og Yeir sem eru 1 st?Wum %Wstu yfirmanna, sbr. 1. mgr. 9. gr. frumvarpsins. ++ R)tt er aW taka fram aW meW orWinu ?l?greglumaWur  1 kv%Winu er einnig tt viW Y sem gegna st?Wum yfirmanna 1 l?gregluliWi, svo sem yfirl?gregluYj;na, varWstj;ra o.s.frv. L?gl%rWir fulltrCar l?greglustj;ra, sem margir hverjir hafa Yau verkefni aW stj;rna, skipuleggja og aWstoWa viW ranns;kn mla, og sk;lastj;ri L?greglusk;la r1kisins hafa l?gregluvald samkv%mt kv%Winu. Skrifstofuf;lk og annaW starfsliW l?greglunnar, sem ekki gegnir hefWbundnum l?gg%slust?rfum, hefur ekki sl1kt vald. L?gregluvald fylgir Yv1 aWeins nnar tilgreindum st?rfum innan l?greglunnar. ++ Samkv%mt 2. mgr. er d;msmlarWherra einnig heimilt aW fela ?Wrum starfsm?nnum l?greglu l?gregluvald t1mabundiW eWa til Yess aW sinna s)rst?kum verkefnum. H)r undir g%tu falliW s)rfr;Wir ranns;knarmenn, t.d. endurskoWendur. ++ 0 3. mgr. er kveWiW  um aW skipshafnir varWskipanna fari meW l?gregluvald Yegar Y%r annist eWa aWstoWi viW l?gg%slu og 1 4. mgr. aW tollverWir fari meW l?gregluvald  s1nu starfssviWi og Yegar Yeir annist eWa aWstoWi viW l?gg%slu. kv%Win er aW mestu leyti 1 samr%mi viW 1. mgr. 4. gr. gildandi l?greglulaga, sbr. og 1. mgr. 5. gr. laga um Landhelgisg%slu 0slands, nr. 25/1967, og 1. mgr. 36. gr. tollalaga, nr. 55/1987. 0 frumvarpinu er ekki gert rW fyrir aW Yeir teljist til l?greglumanna r1kisins eins og gildandi l?greglul?g gera rW fyrir. Er YaW 1 samr%mi viW skilgreiningu  hugtakinu l?greglumaWur 1 3. gr.,z$"(g%g%// sbr. 1. mgr. 9. gr. frumvarpsins. ++ 0 5. gr. laga um hreppstj;ra, nr. 62/1965, sbr. 43. gr. laga nr. 92/1991, kemur m.a. fram aW hreppstj;rar fari meW l?gregluvald. kv%Wi 5. mgr. er 1 samr%mi viW YaW. ++ Samkv%mt 6. mgr. fara h)raWsl?greglumenn meW l?gregluvald Yegar Yeir gegna l?greglustarfinu. 0 10. gr. er aW finna s)rstakar reglur um h)raWsl?greglumenn. ++ 0 7. mgr. er kveWiW  um aW aWrir Yeir sem kvaddir eru l?greglunni til aWstoWar l?gum samkv%mt fari meW l?gregluvald  meWan Yeir gegna starfanum. Lagakv%Wi sem gera rW fyrir aWstoW borgaranna viW l?gg%slu eru: 20. gr. frumvarps Yessa, sbr. 2. mgr. 4. gr. og 1. mgr. 5. gr. gildandi l?greglulaga, sbr. 1. gr. laga nr. 64/1989, 127. gr. almennra hegningarlaga, nr. 19/1940, 4. mgr. 41. gr. tollalaga, nr. 55/1987, og 73. gr. laga um meWferW opinberra mla, nr. 19/1991. ++ 0 8. mgr. er kveWiW  um aW nemar 1 L?greglusk;la r1ksins fari meW l?gregluvald Yegar Yeir gegna l?greglustarfi. L?gregluvald Yeirra Yarf aW vera ;tv1r%tt  meWan Yeir sinna l?greglust?rfum  nmst1ma, svo sem meWan  starfsYjlfun stendur. Ekki er gert rW fyrir aW nemar 1 l?greglusk;lanum gegni l?greglustarfi fyrr en aW lokinni fyrri ?nn 1 grunnnmi. ++ 0 9. gr. frumvarpsins er YaW t%mandi taliW hverjir YaW eru sem fara meW l?gregluvald. ++ `"Um 10. gr. ++ 0 10. gr. frumvarpsins er fjallaW um h)raWsl?greglumenn, hlutverk Yeirra og r)ttarst?Wu. Samb%rilegt kv%Wi kom fyrst inn 1 l?g um l?greglu riW 1940 (nr. 50/1940). st%Wan var sC aW Y?rf var talin  einhvers konar varaliWi til aW aWstoWa viW aW halda uppi l?gg%slu  Ctisamkomum. Hefur kv%WiW veriW 1 l?greglul?gum allar g?tur s1Wan, en hlutverk h)raWsl?greglumanna orWiW v1Wt%kara. Heimildin 1 gildandi l?greglul?gum er mikiW notuW, s)rstaklega utan St;r-Reykjav1kursv%Wisins. 0 lj;si Yess Yykir r)tt aW hafa Yessa heimild fram 1 l?gum. X;tt h)raWsl?greglumenn Yiggi f?st laun fyrir starfa sinn er aWeins um aukastarf aW r%Wa og einkum til Yeirra leitaW Yegar Y?rf er aukinnar l?gg%slu af s)rst?kum st%Wum. ++ kv%Wi 10. gr. frumvarpsins er hliWst%tt 7. gr. gildandi l?greglulaga, sbr. 2. gr. laga nr. 108/1988. 0 1. mgr. hefur Y; veriW fellt niWur kv%Wi um fj?lda h)raWsl?greglumanna 1 umd%mi Yar sem ekki Yykir st%Wa til aW binda fj?lda Yeirra 1 l?gum. X er gert rW fyrir aW f Yurfi samYykki r1kisl?greglustj;ra fyrir rWningu h)raWsl?greglumanns. Skulu Yeir fulln%gja skilyrWum 39. gr. frumvarpsins um aW vera 1slenskir r1kisborgarar, 20 til 35 ra, ekki kunnir af refsiverWri httsemi, vera andlega og l1kamlega heilbrigWir og hafa lokiW tiltekinni menntun. ++ D;msmlarWherra setur nnari reglur um fj?lda h)raWsl?greglumanna og st?rf. NCgildandi reglugerW um h)raWsl?greglumenn og aWra afleysingamenn 1 l?greglustarfi er nr. 284/1981. ++ kv%Wi 4. mgr. 10. gr. frumvarpsins um r)ttarst?Wu h)raWsl?greglumanna er efnislega samhlj;Wa kv%Wi 1. mgr. 15. gr. reglugerWarinnar, en r)tt Yykir aW YaW verWi l?gfest aW ?Wru leyti en Yv1 aW h)raWsl?greglumenn teljast ekki til l?greglumanna r1kisins skv. 3. gr., sbr. 1. mgr. 9. gr. frumvarpsins. X er felld niWur heimild 1 4. mgr. 7. gr. gildandi laga fyrir h)raWsl?greglumenn til aW taka s)r aWstoWarmenn. Xykir heimildin ;Y?rf Yar sem hCn hefur aldrei veriW notuW. Samkv%mt niWurlagi 2. mgr. skulu h)raWsl?greglumenn vera undir stj;rn l?greglumanna er Yeir eru aW st?rfum. `"Um 11. gr.z$#(g%g%//Ԍ++ Mikilv%gt er aW l?gregla og ?nnur stj;rnv?ld vinni saman aW verkefnum sem tengjast l?gg%slu meW einum eWa ?Wrum h%tti. 0 athugasemdum meW 2. mgr. 1. gr. frumvarpsins Yar sem m%lt er fyrir um hlutverk l?greglu eru talin upp fj?lm?rg lagakv%Wi Yar sem m%lt er fyrir um aWstoW og samvinnu l?greglu og annara stj;rnvalda. R)tt Yykir aW setja 1 l?g almennt kv%Wi um sl1ka samvinnu. kv%WiW er til frekari r)ttingar  f- og g-liWum 1. gr. ++ 0 1. mgr. er s)rstaklega m%lt fyrir um aW l?gregla skuli aWstoWa k%ruvaldiW viW st?rf Yess. kv%WiW tengist m.a. 1. mgr. 27. gr. laga um meWferW opinberra mla, nr. 19/1991, Yar sem kveWiW er  um aW r1kissaks;knari geti kveWiW  um ranns;kn mls og m%lt fyrir um framkv%md hennar eWa tekiW ranns;kn eWa kv?rWun um mlsh?fWun 1 s1nar hendur ef svo ber undir. kv%WiW er Yv1 1 raun staWfesting  gildandi r)tti. ++ 0 2. mgr. er l?gfest kv%Wi um gagnkv%ma samvinnu l?greglu og annarra stj;rnvalda. X er s)rstaklega vikiW aW samvinnu l?greglu, f)lagsmlayfirvalda, heilbrigWisyfirvalda og menntamlayfirvalda um forvarnir en mikilv%gt er aW Yessir aWilar vinni saman aW Yessum mikilv%ga mlaflokki en rangur n%st Yar ekki nema meW v1Wt%kri samvinnu. MeW forv?rnum er h)r tt viW barttu gegn fengi, ;l?glegum v1muefnum og hvers kyns aWrar afbrotavarnir. ++ `"Um 12. gr. ++ Samvinna l?greglu og sveitarstj;rna hefur aukist nokkuW  s1Wustu rum  Umsum sviWum, m.a. viW lausn Umissa f)lagslegra vandamla. M Yar nefna samvinnu um mlefni barna og ungmenna og svonefndra ?Ctigangsmanna . Sem d%mi um hiW fyrrnefnda m nefna aW 1 Reykjav1k hefur l?greglan 1 samvinnu viW borgaryfirv?ld rekiW athvarf fyrir unglinga um helgar, svonefnda ?Ctideild . X m einnig geta h)r um samstarf l?greglu og sveitarstj;rna  sviWi forvarna, en s1fellt meiri hersla er l?gW  forvarnir til viWnms gegn f)lagslegum vandamlum, t.d. afbrotum. Loks ber aW nefna samstarf  sviWi umferWarmla. ++ 0 12. gr. frumvarpsins er lagt til aW 1 hverju l?gregluumd%mi landsins verWi komiW  f;t samstarfsnefnd l?greglu og sveitarf)laga um mlefni l?greglunnar 1 umd%minu undir forustu l?greglustj;ra 1 Yv1 umd%mi. $tlunin er aW Yessar nefndir verWi vettvangur fyrir samstarf Yessara aWila og fjalli um sameiginleg mlefni Yeirra. R)tt Yykir aW h)raWsnefnd eWa ?nnur sl1k samt?k sveitarf)laga 1 umd%minu tilnefni fulltrCa sveitarstj;rna 1 samstarfsnefnd. R)tt er aW l?greglustj;ri hafi frumkv%Wi aW Yv1 aW kalla nefndina saman. ++ Nokkur reynsla er komin  samstarf af Yessu tagi Yar sem sl1kar nefndir starfa nC Yegar 1 st%rstu sveitarf)l?gum landsins, Yar meW taliW 1 Reykjav1k. Xetta fyrirkomulag mun hafa gefist vel og er st%Wa til aW m%la fyrir um stofnun sl1kra nefnda 1 l?gum. ++  Um III. kafla. ++ 0 III. kafla er fjallaW um skyldur l?greglumanna og framkv%md l?greglustarfa. Xetta er einn YUWingarmesti kafli frumvarpsins. ++ 0 kaflanum er aW finna reglur um Y%r heimildir sem l?greglan hefur til Yess aW halda uppi l?gum og reglu 1 landinu og um samskipti l?greglu og borgaranna. Xar er m.a. tilgreint af hvaWa tilefni og meW hvaWa h%tti l?greglunni er heimilt aW hafa afskipti af borgurunum. Loks er fjallaW um Umis r)ttindi og skyldur l?greglumanna. ++ Sum kv%Win eru hliWst%W kv%Wum sem er aW finna 1 gildandi l?gum um l?greglu eWa 1 eldri l?gum um meWferW opinberra mla. >nnur kv%Wi eru aftur  m;ti nUm%li en taka miW af r1kjandi r)ttarframkv%md.z$$(g%g%//Ԍ++ Mikilv%gasta nUm%li kaflans er aW l?gfestar verWi Umsar heimildir l?greglu sem Wur voru taldar felast 1 svonefndu ?allsherjarumboWi  l?greglu, sbr. 15.! 4 18. gr. Um Yetta v1sast nnar til athugasemda viW einstakar greinar. ++ 0 13. gr. frumvarpsins eru almennar reglur um skyldur l?greglumanna og framkv%md l?greglustarfa. Sum kv%Wanna sem Yar eru voru Wur 1 eldri l?gum um meWferW opinberra mla. >nnur kv%Wi eru nUm%li 1 l?gum um l?greglu en eiga s)r aW nokkru leyti fyrirmynd 1 l?gum um r)ttindi og skyldur starfsmanna r1kisins, nr. 38/1954. kv%Wi 3. mgr. um l?gregluskilr1ki er nUm%li 1 l?gum sem er 1 samr%mi viW r1kjandi framkv%md. ++ 0 14. gr. er beinl1nis tekiW fram aW l?greglu s) heimilt aW beita valdi viW framkv%md skyldustarfa sinna aW kveWnum skilyrWum uppfylltum. AW sjlfs?gWu er l?greglu aldrei heimilt aW gr1pa til valdbeitingar nema ?nnur v%gari Crr%Wi hafi veriW reynd. Xetta er 1 samr%mi viW 12. gr. stj;rnsUslulaganna, nr. 37/1993, en Yar er l?gfest ein af grundvallarreglum stj;rnsUslur)ttarins sem nefnd hefur veriW meWalh;fsreglan. Samkv%mt henni skal stj;rnvald Yv1 aWeins taka 1Yyngjandi kv?rWun Yegar l?gm%tu markmiWi, sem aW er stefnt, verWur ekki nW meW ?Wru og v%gara m;ti. X segir aW Yess skuli g%tt aW ekki s) fariW strangar 1 sakirnar en nauWsyn beri til. Grundvallarregla Yessi felur 1 s)r aW stj;rnv?ld verWi aW g%ta h;fs 1 meWferW valds s1ns. L?greglunni ber vallt aW hafa meWalh;fsregluna 1 heiWri viW framkv%md starfa sinna. HCn m Yar af leiWandi aldrei ganga lengra en nauWsynlegt er hverju sinni. kv%WiW er nUm%li 1 l?gunum en 1 samr%mi viW r1kjandi framkv%md. ++ 0 15. gr. eru m.a. tilgreindar Y%r aWst%Wur sem taldar eru r)ttl%ta afskipti l?greglu af Yegnunum. kv%WiW er almennt orWaW 1 Yeim tilgangi aW sem flest tilvik falli Yar undir Yar sem nauWsynlegt getur veriW fyrir l?gregluna aW hafa afskipti af f;lki. kv%Wi 15. gr. eru nUm%li 1 l?gunum en 1 samr%mi viW r1kjandi framkv%md. ++ 0 16. gr. er aW finna heimild fyrir l?gregluna til aW handtaka mann og f%ra  l?greglust?W ef kveWin skilyrWi eru fyrir hendi. Heimildir l?greglumanna til handt?ku hefur veriW aW finna 1 XII. kafla laga um meWferW opinberra mla, nr. 19/1991. MeW frumvarpi Yessu eru handt?kuheimildir e- og f-liWa 98. gr. f%rWar Cr l?gum nr. 19/1991 og 1 l?greglul?g. VerWur Y 1 l?gum nr. 19/1991 einv?rWungu aW finna handt?kuheimildir er tengjast ranns;kn og meWferW opinbers mls, auk Yess sem heimildir til handt?ku tengdar afplnun refsingar verWa fram 1 l?gum nr.19/1991. ++ 0 17. gr. er nUm%li  ferWinni. Xar er l?greglu heimilaW aW leita  m?nnum ef kveWnar aWst%Wur eru fyrir hendi, sbr. 1. mgr. X er l?greglu jafnframt heimilaW aW leita  f;lki sem vistaW er 1 fangageymslu, sbr. 2. mgr. kv%Wi 2. mgr. miWar fyrst og fremst aW Yv1 aW vernda Yann mann sjlfan sem vistaWur er og eignir hans. ++ 18. gr., sem fjallar um afskipti l?greglu af b?rnum undir 16 ra aldri, er nUm%li 1 l?gunum og er YaW 1 samr%mi viW r1kjandi framkv%md. ++ 0 19. gr. er almennt kv%Wi sem m%lir fyrir um skyldu almennings til aW hlUWa fyrirm%lum l?greglu. Xetta er nUm%li 1 l?gum. HliWst%tt kv%Wi er aW finna 1 einstaka l?greglusamYykktum. ++ 0 20. gr. er kveWiW  um skyldu borgaranna til aW aWstoWa l?greglu aW kveWnum skilyrWum uppfylltum. kv%Wi svipaWs efnis er 1 2. mgr. 4. gr. gildandi l?greglulaga. kv%Wi 20. gr. er Y; v1Wt%kara. ++ 0 21. gr. er lagt bann viW Yv1 aW tlma l?greglu 1 st?rfum s1num. Greinin  s)r fyrirmynd 1 gildandi l?greglul?gum. ++ Um Yagnarskyldu allra starfsmanna l?greglunnar eru kv%Wi 1 22. gr. frumvarpsins. Ekki hefur Wur veriW l?gfest s)rstakt kv%Wi Yessa efnis er gildi um alla starfsmenn l?gz$%(g%g%//Ԯreglunnar, hvort sem Yeir fara meW l?gregluvald eWa ekki. Fram aW Yessu hefur Yagnarskylda starfsmanna l?greglunnar, eins og annarra opinberra starfsmanna, stuWst viW almennt kv%Wi Yess efnis 1 l?gum um r)ttindi og skyldur starfsmanna r1kisins, nr. 38/1954. Vegna eWlis l?greglumannsstarfans Yykir mikilv%gt aW m%la s)rstaklega fyrir um Yagnarskyldu starfsmanna hennar 1 l?gum um l?greglu. ++ 0 23. gr. eru kv%Wi um afskipti starfsmanna l?greglu af eigin mlum eWa nkominna vandamanna 1 starfi s1nu. H)r er byggt  Yv1 aW YaW teljist grundvallarregla aW starfsmenn l?greglu beiti hvorki heimildum s1num 1 eigin mlum n) mlum Yeirra sem eru Yeim nkomnir. Sl1kt er auglj;slega til Yess falliW aW ala  tortryggni 1 garW l?greglu.  Yetta reyndi aW nokkru 1 d;mi H%star)ttar fr rinu 1989 (H.1989.512). Segja m aW d;mur Yessi hafi veriW tilefni Yess aW lagt er til aW kv%Wi Yessa efnis verWi beinl1nis l?gfest. ++ kv%Wi 1 24. gr. frumvarpsins um afskipti l?greglu af vinnudeilum eru ;breytt miWaW viW gildandi l?greglul?g. ++ 0 25. gr. frumvarpsins er lagt til aW settar verWi um YaW skUrar reglur hven%r l?greglum?nnum s) heimilt aW sinna l?greglust?rfum 1 fr1t1ma s1num. Xegar l?greglumenn gr1pa til aWgerWa utan s1ns vinnut1ma er %tlast til Yess aW Yeir hafi samband viW l?greglumenn sem eru aW st?rfum Y stundina og lti Y taka viW mli eins flj;tt og unnt er. ++ S1Wasta greinin 1 kaflanum fjallar um heimild til aW fela l?greglu tollg%slust?rf ef Y?rf er . Greinin er tekin efnislega ;breytt Cr gildandi l?greglul?gum. ++ `"Um 13. gr. ++ 0 1. mgr. er lUst almennum skyldum l?greglumanna. 0 l?gum um r)ttindi og skyldur starfsmanna r1kisins, nr. 38/1954, er skyldum starfsmanna hins opinbera lUst 1 s)rst?kum kafla og er Yar m.a. kveWiW  um Yessar skyldur. Xrtt fyrir YaW Yykir r)tt aW l?gfesta s)rstakt kv%Wi Yessa efnis 1 l?gum um l?greglu. ++ 0 2. mgr. (2. og 3. mlsl.) er sett fram almenn regla um framkv%md l?greglustarfa. Reglan er grundv?lluW  svonefndri meWalh;fsreglu ( d?nsku proportionalitetsprincip). Grundvallaregla Yessi felur m.a. 1 s)r aW stj;rnv?ld verWi aW g%ta h;fs 1 meWferW valds s1ns. 0 samr%mi viW Yetta skal l?gregla 1 staW harkalegs Crr%Wis vallt velja v%gara Crr%Wi ef YaW dugir og eWlilegt samr%mi verWur aW vera milli Yess ;hagr%Wis sem stafar af Crr%Wi Yv1 sem beitt er og YUWingar Yess. Jafnan skal l?greglan Yv1 beita v%gasta Crr%Wi sem v?l er  ef YaW n%gir til aW nW verWi Yv1 markmiWi sem aW er stefnt og valdbeiting verWur aW vera h;fleg miWaW viW Y almannahagsmuni sem 1 hCfi eru. MeWalh;fsreglan er talin mj?g YUWingarmikil viW framkv%md l?greglustarfa. MeWalh;fsreglan er l?gfest 1 12. gr. stj;rnsUslulaga, nr. 37/1993. Xar segir aW stj;rnvald skuli Yv1 aWeins taka 1Yyngjandi kv?rWun Yegar l?gm%tu markmiWi, sem aW er stefnt, verWi ekki nW meW ?Wru v%gara m;ti. Skuli Yess Y g%tt aW ekki s) fariW strangar 1 sakirnar en nauWsyn ber til. ++ AW ?Wru leyti er gert rW fyrir Yv1 1 2. mgr. 13. gr. frumvarpsins (1. mlsl.) aW l?gregla skuli vallt g%ta fyllsta hlutleysis og r)ttsUni. Xetta er 1 samr%mi viW l?g um meWferW opinberra mla, nr. 19/1991, Yar sem s)rstaklega er tekiW fram aW l?gregla skuli g%ta hlutleysis er hCn vinnur aW ranns;kn mla, sbr. 31. gr. Yeirra laga. ++ 0 3. mgr. er l?gfest kv%Wi um l?gregluskilr1ki, Y.e. skilr1ki sem l?greglum?nnum er %tlaW aW bera viW framkv%md starfa sinna. H)r er 1 reynd um aW r%Wa l?gfestingu  Yeirri framkv%md sem t1Wkast hefur h)r  landi. EWlilegt verWur aW telja aW 1 skilr1ki s) tilgreindur gildist1mi Yess. MeW Yv1 er komiW 1 veg fyrir aW 1 umferW s)u sk1rteini manna sem ltiW hafa af st?rfum en bera Y; meW s)r aW vera enn 1 gildi. ++ Xegar hafa veriW samin dr?g aW reglum um l?gregluskilr1ki. Heppilegt Yykir aW r1kisz$&(g%g%//Ԯl?greglustj;ri annist Ctgfu Yeirra. ++ `"Um 14. gr. ++ Ganga verWur Ct fr Yv1 sem meginreglu aW l?greglumenn framkv%mi skyldust?rf s1n n valdbeitingar. XaW er Y; lj;st aW Y%r aWst%Wur skapast aW nauWsynlegt er aW gr1pa til hennar. 0 14. gr. frumvarpsins er l?greglum?nnum heimilaW aW beita valdi viW framkv%md starfa sinna og er heimildin bundin Yv1 skilyrWi aW aldrei s) gengiW lengra 1 beitingu valds en nauWsynlegt er hverju sinni. ++ kv%WiW byggir  meWalh;fsreglunni sem lUst er 1 athugasemdum viW 13. gr. og v1sast til Yess. 0 henni felst m.a. sC almenna skylda stj;rnvalda, Yar meW taliW l?greglu, aW beita ekki harkalegra Crr%Wi en nauWsynlegt er til aW nW verWi Yv1 markmiWi sem aW er stefnt hverju sinni. MeW Yessu er l?gW hersla  aW einungis verWi gripiW til valdbeitingar aW ?nnur mildari Crr%Wi hafa veriW reynd, en n rangurs. ++ `"Um 15. gr. ++ Greinin er nUm%li. Xar er m%lt fyrir um r)tt l?greglu til Yess aW hafa afskipti af borgurunum viW nnar tilgreindar aWst%Wur og meW hvaWa h%tti. Tilgangur kv%Wisins er aW treysta lagalegan grundv?ll Yessa r)ttar l?greglu. HliWst%tt kv%Wi er ekki aW finna 1 gildandi l?greglul?gum. TaliW hefur veriW aW heimildir l?greglu 1 Yeim tilfellum sem getiW er 1 greininni rCmist innan Yess sem kallaW hefur veriW allsherjarumboW ( d?nsku generalfuldmagt) l?greglu. MeW Yv1 er tt viW Y ;skrWu reglu aW l?greglan hafi almenna venjumyndaWa heimild innan vissra marka til aW gr1pa til nauWsynlegra rWstafana til Yess aW halda uppi l?gum og reglu 1 landinu. XaW er mat nefndarinnar sem samiW hefur Yetta frumvarp aW r)tt s) aW l?gfesta Yessar heimildir l?greglu. Byggist sC afstaWa  svonefndri l?gm%tisreglu ( d?nsku legalitetsprincip), Y.e. Yeirri reglu aW hiW opinbera, l?greglan sem aWrir, Yurfi aW hafa heimild 1 l?gum til afskipta af borgurunum gegn vilja Yeirra. ++ Lagagreinin er Yannig upp byggW aW 1 1. mgr. eru tilgreindar aWst%Wur sem taldar eru r)ttl%ta afskipti l?greglu af Yegnunum. 0 2. mgr. eru s1Wan taldar upp aWgerWir sem l?greglu er heimilt aW gr1pa til viW Yessar aWst%Wur. SC upptalning er ekki t%mandi. Allar Y%r aWst%Wur og heimildir, sem nefndar eru 1 1. og 2. mgr., hafa fram til Yessa veriW taldar rCmast innan allsherjarumboWsins. 0 reynd er Yv1 lagt til aW nCverandi framkv%md verWi l?gfest. H)r er Yv1 hvorki %tlunin aW Yrengja n) rUmka Yetta umboW l?greglu heldur miWar kv%WiW fyrst og fremst aW Yv1 aW tiltaka aWst%Wur og aWgerWir sem eru algengastar og taka Yar meW af allan vafa um l?gm%ti afskipta l?greglu. ++ XaW er lj;st aW erfitt er aW setja sundurliWaWar og nkv%mar reglur sem kveWa  um ?ll tilvik sem l?greglan kann aW standa andsp%nis og Y%r aWgerWir sem hCn kann aW Yurfa aW gr1pa til. Xess vegna er 2. mgr. orWuW  almennan htt Yannig aW litiW verWi  hana sem leiWbeinandi um hin Umsu Crr%Wi sem l?greglan getur gripiW til en ekki sem t%mandi talningu  Yeim. ++ Heimild til afskipta skv. 15. gr. er bundin viW Y sem hafa l?gregluvald. ++ 0 1. mgr. eru taldar upp Y%r aWst%Wur sem heimila afskipti l?greglu af borgurunum. kv%WiW er almennt orWaW og %tlaW aW taka til allra aWst%Wna Yar sem Y?rf kann aW vera fyrir afskipti l?greglu af borgurunum 1 Yv1 skyni aW halda uppi almannafriWi og allsherjarreglu, aW g%ta ?ryggis einstaklinga eWa almennings eWa aW afstUra eWa st?Wva afbrot. ++ 0 2. mgr. eru nefnd d%mi um aWgerWir sem l?greglan getur gripiW til. Upptalningin er ekki t%mandi. ++ 0 3. mgr. kemur fram aW ;hlUWnist maWur fyrirm%lum l?greglu sem gefin eru skv. 2.z$'(g%g%// mgr. geti hCn  hans kostnaW gripiW til rWstafana sem hCn telur nauWsynlegar til aW koma 1 veg fyrir aW ;hlUWni hans valdi tj;ni eWa stofni almenningi 1 h%ttu. ++ 0 4. mgr. er s)rst?k heimild fyrir l?greglu til aW krefjast Yess aW menn segi  s)r deili. kv%Wi svipaWs efnis er nC t.d. 1 8. gr. l?greglusamYykktar fyrir GarWakaupstaW nr. 627/1987 og 7. gr. l?greglusamYykktar Reykjav1kur nr. 625/1987. ++ 0 5. mgr. er kveWiW  um heimildir l?greglu til afskipta af mlefnum sem meW r)ttu heyra undir ?nnur stj;rnv?ld Yegar nauWsyn ber til. ++ `"Um 16. gr. ++ kv%Wi um handt?ku er nC aW finna 1 XII. kafla laga nr. 19/1991, um meWferW opinberra mla. 0 97. gr. er m%lt fyrir um handt?ku manns vegna ranns;knar opinbers mls. 0 98. gr. r%Wir um r)tt l?greglu til Yess aW handtaka mann af Umsum ?Wrum st%Wum. Samkv%mt kv%Winu er l?greglumanni r)tt aW handtaka mann:  a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a) a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a) :/I1 @+ a.ۃT ef hann  aW afplna refsingu, Ʒ  :/I1 @+ b.ۃT ef hann hefur leyfislaust vikiW Cr refsivist eWa g%slu eWa rofiW bann viW f?r af kveWnu sv%Wi, Ʒ  :/I1 @+ c.ۃT ef r?kstuddur grunur leikur  um aW hann hafi rofiW 1 verulegum atriWum skilyrWi sem honum hafa veriW sett 1 skilorWsbundnum d;mi, reynslulausn eWa nWun, Ʒ  :/I1 @+ d.ۃT ef hann hefur ekki aW forfallalausu sinnt fyrirkalli um aW m%ta  d;mYing eWa gegnt kvaWningu til aW gefa skUrslu 1 opinberu mli, Ʒ  :/I1 @+ e.ۃT ef hann %rist  almannaf%ri eWa veldur Yar hneyksli eWa h%ttu  ;spektum,Ʒ  :/I1 @+ f.ۃT ef hann hefur h)r ekki landvistarleyfi. Ʒ ++ EWlilegt Yykir aW handt?kuheimildir s) aW finna 1 l?gum um l?greglu, aWrar en Y%r er tengjast ranns;kn eWa meWferW opinbers mls. Handt?kuheimildir tengdar afplnun refsingar verWa einnig fram 1 l?gum nr. 19/1991. Samkv%mt Yv1 hefur veriW horfiW til Yess aW f%ra handt?kuheimildir samkv%mt e- og f-liWum 98. gr. laga nr. 19/1991 yfir 1 frumvarp til l?greglulaga. Er f-liWur tekinn Yar ;breyttur upp en e-liWur felldur inn 1 almenna heimild l?greglu til handt?ku 1 Yeim tilgangi aW halda uppi l?gum og reglu. ++ B"Um 17. gr. ++ 0 17. gr. eru l?gfestar s)rstakar leitarheimildir fyrir l?greglu sem miWa aW Yv1 aW hCn fi gegnt Yv1 almenna hlutverki s1nu aW halda uppi l?gum og reglu. Xessum heimildum ber aW halda aWgreindum fr Yeim heimildum sem l?gregla hefur samkv%mt l?gum um meWferW opinberra mla og eru liWur 1 ranns;kn einstakra mla, sbr. XI. kafla laga nr. 19/1991 sem fjallar um leit og 2. mgr. 101. gr. s?mu laga sem heimilar leit  handteknum manni. Almennt hefur veriW litiW svo  aW l?greglan hefWi Yessar leitarheimildir viW Y%r aWst%Wur sem lUst er 1 kv%Winu Y;tt ekki hafi s)rstaklega veriW kveWiW  um Y%r 1 l?gum. XaW er mat nefndarinnar aW r)tt s) aW l?gfesta Yessar heimildir s)rstaklega. ++ Bent er  aW leitarheimildir skv. 17. gr. eru Yrengri en leitarheimildir samkv%mt XI. kafla laga um meWferW opinberra mla aW Yv1 leyti aW Y%r taka aWeins til leitar  manni, Y.e. til leitar aW utanaWkomandi hlutum sem menn kunna aW bera  s)r. kv%Wi laga um meWferW opinberra mla um l1kamsleit taka ekki aWeins til leitar aW utanaWkomandi hlutum sem menn bera  s)r heldur einnig til leitar aW utanaWkomandi hlutum sem menn kunna aW hafa 1 s)r, Y.e. innvortis. Af Yessari st%Wu Y;tti ekki f%rt aW nota orWiW ?l1kamsleit  1 Yessu samhengi. ++ 0 1. mgr. er leitarheimild l?greglu bundin viW nnar tilgreindar aWst%Wur, Y.e. 1 fyrsta lagi ef maWur er fjarl%gWur, sbr. 2. mgr. 15. gr., eWa ef maWur er handtekinn, sbr. 16. gr.z$((g%g%// Heimildin tekur aWeins til Yess aW leita aW vopnum eWa ?Wrum munum sem h%tta g%ti hugsanlega stafaW af, sbr. Y; heimild 2. mgr. sem er v1Wt%kari aW Yessu leyti Yegar maWur er vistaWur 1 fangageymslu. ++ Samkv%mt 1. mlsl. 2. mgr. hefur l?greglan heimild til aW leita  manni sem vistaWur er 1 fangageymslu og taka til varWveislu muni sem hann hefur  s)r og hann g%ti notaW til aW vinna sjlfum s)r eWa ?Wrum tj;n meW. D%mi um sl1ka hluti eru belti, axlab?nd og hlsbindi. X er heimilt skv. 2. mlsl. 2. mgr. aW taka af manni, sem vistaWur er 1 fangageymslu, peninga og muni sem hann hefur  s)r og h%tta Yykir  aW geti skemmst, eyWilagst eWa glatast. D%mi um sl1kar aWst%Wur er Yegar margir menn eru hafWir saman 1 fangaklefa og h%tta er  aW hlutum verWi stoliW. ++ Samkv%mt 3. mgr. ber l?greglu aW skila aftur Yeim munum sem hCn hefur tekiW af m?nnum meW heimild 1 1. eWa 2. mgr. Yegar Yeir eru ltnir lausir enda s)u ekki skilyrWi til aW leggja hald  Y samkv%mt l?gum um meWferW opinberra mla. ++ `"Um 18. gr. ++ 0 18. gr. frumvarpsins er m%lt fyrir um afskipti l?greglu af b?rnum. ++ Samkv%mt kv%Winu er l?greglu heimilt aW hafa afskipti af b?rnum yngri en 16 ra sem eru  st?Wum Yar sem heilsu Yeirra eWa velferW Yykir alvarleg h%tta bCin. SkUra verWur kv%WiW svo aW afskipti l?greglu samkv%mt Yv1 komi Yv1 aWeins til aW barni s) auglj;s og mikil h%tta bCin. Sem d%mi m nefna ef barn er 1 fylgd meW foreldrum eWa ?Wrum forsjrm?nnum sem eru illa  sig komnir s?kum ?lvunar eWa hrifa annarra v1muefna. Afskipti l?greglu samkv%mt Yessu kv%Wi eru ;hW l?gm%ltum Ctivistart1ma barna. MeW b?rnum er 1 kv%Winu tt viW einstaklinga innan 16 ra aldurs og er YaW 1 samr%mi viW 2. mgr. 1. gr. laga um vernd barna og ungmenna, nr. 58/1992. Um Ctivistart1ma barna eru aW ?Wru leyti fyrirm%li 1 57. gr. Yeirra laga. ++ `"Um 19. gr. ++ 0 gildandi l?gum um l?greglu er ekki aW finna almennt kv%Wi er kveWur  um skyldu borgaranna til hlUWni viW fyrirm%li l?greglunnar. Sl1k kv%Wi er Y; aW finna 1 l?greglusamYykktum, sbr. t.d. 1. mgr. 8. gr. l?greglusamYykktar fyrir Reykjav1k nr. 625/1987 og 10. gr. l?greglusamYykktar fyrir GarWakaupstaW nr. 627/1987. R)tt Yykir aW hafa kv%Wi Yessa efnis 1 l?gum. ++ 0 41. gr. frumvarpsins er kveWiW  um refsingar viW Yv1 aW ;hlUWnast fyrirm%lum Yessa kv%Wis. ++ `"Um 20. gr. ++ 0 1. mgr. 20. gr. er aW finna kv%Wi sem heimilar l?greglu aW kveWja s)r til aWstoWar hvern fullt1Wa mann ef nauWsyn ber til, Yar  meWal til aW afstUra ;reglu eWa ;spektum  almannaf%ri. ++ kv%WiW er hliWst%tt 2. mgr. 4. gr. gildandi l?greglulaga en felur Y; 1 s)r Yrjr breytingar: 0 fyrsta lagi er fellt niWur YaW skilyrWi gildandi l?greglulaga aW viWkomandi maWur, sem kvaddur er til aWstoWar, ?s) viWstaddur . Samkv%mt Yv1 getur l?greglan kvatt s)r til aWstoWar menn sem ekki eru  staWnum, svo sem s1mleiWis, ef brUna nauWsyn ber til. 0 ?Wru lagi er b%tt inn orWunum ?Yar  meWal . 0 Yv1 felst aW YaW tekur til fleiri tilvika en Yeirra sem beinl1nis eru talin upp 1 kv%Winu, enda teljist Yau samb%rileg. 0 YriWja lagi er lagt til aW l?gfestur verWi fyrirvari Yess efnis aW manni verWi ekki gert skylt aW sinna kvaWningu l?greglu ef h%tta Yykir  aW hann stofni l1fi, heilbrigWi, velferW eWa ?Wrumz$)(g%g%// verulegum hagsmunum sjlfs s1n eWa nnustu vandamanna 1 h%ttu meW Yv1. Samkv%mt 41. gr. frumvarpsins getur s s%tt f)sektum sem aW ;fyrirsynju neitar l?greglu um aWstoW. ++ 0 127. gr. almennra hegningarlaga, nr. 19/1940, er YaW lUst refsivert aW sinna ekki kvaWningu yfirvalds um aWstoW til Yess aW koma 1 veg fyrir brot eWa annan ;farnaW sem l1fi, heilbrigWi eWa velferW manna er bCin h%tta af Y;tt maWur hefWi getaW veitt aWstoWina n Yess aW stofna s)r eWa verulegum hagsmunum 1 h%ttu. Refsing viW sl1ku broti getur varWaW sektum eWa allt aW Yriggja mnaWa varWhaldi. ++ 1. mgr. 20. gr. frumvarpsins tekur til minni httar brota  aWstoWarskyldu borgaranna viW l?greglu enda mega viWurl?g viW Yeim ekki fara fram Cr f)sektum, sbr. 41. gr. S) um alvarlegri brot aW r%Wa ber aW beita nefndu hegningarlagakv%Wi. kv%Wum l?greglulaga og almennra hegningarlaga verWur Yv1 ekki beitt samhliWa. ++ 0 2. mgr. er kveWiW  um aW Yeir sem kvaddir eru l?greglu til aWstoWar skv. 1. mgr. hafi l?gregluvald  meWan Yeir gegna starfanum. X er jafnframt r)ttaW aW Yeir nj;ti verndar sem aWrir l?greglumenn. H)r er m.a. tt viW vernd skv. 21. og 30. gr. frumvarpsins og samkv%mt kv%Wum XII. kafla almennra hegningarlaga, nr. 19/1940. ++ `"Um 21. gr. ++ Fyrirmynd kv%Wisins er 1 1. mlsl. 3. mgr. 5. gr. gildandi l?greglulaga, sbr. 1. gr. laga nr. 64/1989. 0 41. gr. frumvarpsins er kveWiW  um refsingar ef brotiW er gegn banni 21. gr. ++ Brot gegn 21. gr. frumvarpsins varWar aWeins f)sektum. ++ `"Um 22. gr. ++ 0 22. gr. er aW finna kv%Wi um Yagnarskyldu l?greglu. 0 32. gr. laga um r)ttindi og skyldur starfsmanna r1kisins, nr. 38/1954, er aW finna almennt kv%Wi um Yagnarskyldu r1kisstarfsmanna. Vegna eWlis starfa l?greglu Yykir r)tt aW hafa s)rstakt kv%Wi 1 l?gum um l?greglu um Yetta efni. Tekur YaW til allra starfsmanna l?greglu. ++ Xagnarskyldan tekur b%Wi til upplUsinga sem viWkomandi f%r 1 starfi s1nu og vegna Yess. 0 2. mgr. er r)ttaW aW Yagnarskyldan haldist Y;tt ltiW s) af starfi. ++ Xau atriWi, sem Yagnarskyldan tekur til, eru greind 1 Yremur liWum:  a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a) a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a)Ҿ :/I1 @+ a.ۃT UpplUsingar um einkahagi manna sem geta varWaW viWkv%m mlefni og eWlilegt er og sanngjarnt aW leynt fari. Ʒ  :/I1 @+ b.ۃT UpplUsingar um skipulag og starfsemi l?greglu og fyrirhugaWar l?gregluaWgerWir. 0 Yv1 sambandi er bent  aW mikilv%gt er aW haldiW s) leyndum upplUsingum um vissa Y%tti 1 starfsemi l?greglu og um skipulagningu og Ctf%rslu einstakra l?gregluaWgerWa. AW ?Wrum kosti er ;v1st um rangur af Yeim.Ʒ  :/I1 @+ c.ۃT AWrar upplUsingar sem leynt skulu fara samkv%mt l?gum, fyrirm%lum yfirboWara eWa eWli mlsins. Ʒ ++ Xagnarskylda starfsmanna l?greglu kemur aftur  m;ti ekki 1 veg fyrir aW eftirt?ldum aWilum verWi veittar eWa kynntar upplUsingar sem Yagnarskyldan tekur annars til:  a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a) a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a)Ҿ :/I1 @+ a.ۃT >Wrum starfsm?nnum l?greglu eWa starfsm?nnum k%ruvalds ef upplUsingarnar eru nauWsynlegar vegna starfa Yeirra. Ʒ  :/I1 @+ b.ۃT 0slenskum eWa erlendum yfirv?ldum, sem starfa aW l?greglu- og ?ryggismlum, ef Yau Yurfa  upplUsingum aW halda 1 Yv1 skyni aW fyrirbyggja brot eWa til aW afstUra broti. Ʒ  :/I1 @+ c.ۃT Vitnum eWa heimildarm?nnum Yegar YaW er nauWsynlegt svo aW l?greglan geti notiW liWsinnis Yeirra til aW fyrirbyggja eWa afstUra broti.Ʒz$*(g%g%//Ԍ++ AW sjlfs?gWu verWur starfsmaWur l?greglu aW fara g%tilega 1 aW veita upplUsingar 1 Yessum tilvikum, s)rstaklega samkv%mt b- og c-liW. Aldrei skal veita frekari upplUsingar en Y?rf er  hverju sinni. ++ kv%Winu er ekki %tlaW aW Yrengja aW stj;rnarskrrvernduWu tjningarfrelsi l?greglumanna eWa koma 1 veg fyrir gagnrUni  yfirstj;rn l?greglu heldur aW sporna viW Yv1 aW l?greglumenn lti af hendi upplUsingar sem leynt eiga aW fara, spillt geta rangri af l?gregluaWgerWum eWa skaWaW l?gg%sluhagsmuni verulega  annan htt. ++ 0 136. gr. almennra hegningarlaga, nr. 19/1940, er aW finna kv%Wi sem lUsir brot  Yagnarskyldu opinberra starfsmanna refsivert. `"Um 23. gr. ++ 0 23. gr. er lagt til aW l?gfest verWi sC grundvallarregla aW starfsmenn l?greglu aWhafist hvorki 1 eigin mlum n) nkominna vandamanna sinna Yegar Yeir gegna starfi s1nu. Xessi regla kemur m.a. fram 1 d;mi H%star)ttar fr 21. mars 1989 (H 1989,512), en Yar segir m.a.: ++ ?XaW verWur aW teljast grundvallarregla aW l?greglumenn rannsaki ekki sjlfir ml s1n og nkominna vandamanna.  ++ Xykir viW h%fi aW reglan verWi l?gfest. ViW skUringu  Yv1 hverjir teljist til nkominna vandamanna Yykir mega hafa hliWsj;n af d-liW 5. gr. laga um meWferW einkamla, nr. 91/1991. 0 Yv1 kv%Wi er m%lt fyrir um vanh%fi d;mara vegna tiltekins skyldleika eWa tengda viW aWila mls. `"Um 24. gr. ++ Efnislega ;breytt kv%Wi 10. gr. gildandi l?greglulaga. kv%WiW kom upphaflega inn 1 l?greglul?g meW l?gum nr. 92/1933, sbr. 4. gr., og hefur haldist ;breytt s1Wan. B"Um 25. gr. ++ kv%WiW er nUm%li 1 l?greglul?gum h)r  landi. Vegna eWlis starfa l?greglumanna er r)tt aW gera rW fyrir aW Yeir geti Yurft aW sinna l?greglust?rfum 1 fr1t1ma s1num. ++ 0 1. mgr. er gert rW fyrir afskiptum l?greglumanns aW hans eigin frumkv%Wi Yegar s)rstakar st%Wur eru fyrir hendi. Xarfnast Yeir liWir ekki s)rstakra skUringa. X; skal bent  aW ekki er %tlast til aW l?greglumaWur sinni st?rfum skv. b- eWa c-liW nema um s) aW r%Wa alvarleg brot. Ekki er tt viW aW hann s) aW sinna veigaminni mlum, svo sem vegna aksturs gegn rauWu lj;si og Yess httar. 0 sl1kum tilfellum er eWlilegra aW hann lti viW YaW sitja aW tilkynna um brot ef h%gt er aW koma Yv1 viW og hann s)r st%Wu til. `"Um 26. gr. ++ kv%WiW er efnislega ;breytt kv%Wi 3. mgr. 4. gr. gildandi l?greglulaga, sbr. 2. mgr. 36. gr. tollalaga, nr. 55/1987. ++ !Um IV. kafla. ++ 0 IV. kafla er fjallaW um veitingu l?greglumannsstarfa. ++ 0 27. gr. er fjallaW um fj?lda l?greglumanna. ++ 0 28. gr. er kveWiW  um skipun og rWningu 1 st?Wur l?greglumanna og um h%fniskr?fur. ++ 0 29. gr. er fjallaW um heitstaf l?greglumanna. Sams konar kv%Wi var Wur 1 l?gum um meWferW opinberra mla en Yykir eiga betur heima 1 l?gum um l?greglu.z$+(g%g%//Ԍ++ 0 kaflanum eru felld niWur nokkur kv%Wi sem er aW finna 1 gildandi l?greglul?gum og varWa efni Yessa kafla: ++ 1. kv%Wi 2.! U  3. mlsl. 3. mgr. 3. gr. gildandi l?greglulaga um svonefnda ?varal?greglumenn  er ekki tekiW upp 1 frumvarpiW. XaW  r%tur s1nar aW rekja til fyrstu l?greglulaganna sem sett voru h)r  landi  fj;rWa ratug aldarinnar, sbr. l?g nr. 92/1933. ViW samningu kv%Wisins var fyrst og fremst hafWur 1 huga ;r;i og upphlaup sem urWu vegna st)ttataka  Yeim rum, t.d. GCtt;slagurinn 9. n;vember 1932. Vegna fmennis 1 l?gregluliWi  Yeim t1ma var taliW nauWsynlegt aW rWherra hefWi heimild til aW fj?lga 1 Yv1 fasta l?gregluliWi sem kveWiW var  um 1 l?gum Yegar s)rstaklega st%Wi  eWa YaW teldist nauWsynlegt fyrir ?ryggi borgaranna.  Yessum t1ma var gert rW fyrir aW 1 b%jum (kaupst?Wum og kauptCnum) Yar sem v%ru 1.000 1bCar eWa fleiri skyldu vera allt aW tveir starfandi l?gregluYj;nar  hverja 1.000 1bCa, enda v%ri l?greglustj;ri Yar bCsettur. kv%Winu hefur ekki veriW beitt um lengri t1ma og Y;tti ekki st%Wa til aW taka YaW meW 1 frumvarpiW. ++ 2. kv%Wi 4. mgr. 3. gr. gildandi l?greglulaga er ekki tekiW meW 1 frumvarpiW, en YaW fjallar um aukna l?gg%slu vegna s)rstakra aWst%Wna. Xar segir aW  st?Wum Yar sem Y?rf er  l?gg%slu vegna s)rstakra aWst%Wna, svo sem  vert1Wum, megi rWa l?greglumenn til starfa, eftir Yv1 sem f) er veitt til Yess  fjrl?gum. kv%WiW kom fyrst inn 1 l?greglul?g, nr. 56/1963. Um efni Yess segir 1 athugasemdum aW Yar s) fjallaW um l?gg%slu vegna s)rstakra t1mabundinna aWst%Wna, svo sem  Xingv?llum miWsumars,  Keflav1kurflugvelli og 1 Umsum verst?Wvum Yar sem s)rst?k Y?rf s) aukinnar l?gg%slu hluta Cr ri. 0 II. kafla Yessa frumvarps er aW finna kv%Wi sem koma 1 staW heimildar 4. mgr. 3. gr. gildandi laga. M Yar s)rstaklega nefna a-liW 4. mgr. 7. gr. `"Um 27. gr. ++ kv%Wi 27. gr. frumvarpsins er efnislega ;breytt kv%Wi 1. mgr. 3. gr. gildandi l?greglulaga meW Yeirri undantekningu aW d;msmlarWherra hefur samrW viW r1kisl?greglustj;ra um fj?lda l?greglumanna. Greinin er 1 samr%mi viW kv%Wi 1. mgr. 1. gr. frumvarpsins um aW r1kiW haldi uppi starfsemi l?greglu 1 landinu. ++ Samkv%mt greininni kveWur d;msmlarWherra fj?lda l?greglumanna 1 hverju l?gregluumd%mi 1 samrWi viW r1kisl?greglustj;ra aW fengnum till?gum viWkomandi l?greglustj;ra. Hann er aW sjlfs?gWu bundinn af fjrveitingum, en ;Yarft Yykir aW taka YaW s)rstaklega fram 1 l?gunum eins og gert er 1 1. mlsl. 3. mgr. 3. gr. gildandi l?greglulaga. X Yykir ekki heldur st%Wa til aW binda 1 lagatexta fj?lda l?greglumanna 1 hverju umd%mi Yar sem Y?rfin getur veriW misj?fn fr einum t1ma til annars. ++ `"Um 28. gr. ++ 0 28. gr. er m%lt fyrir um skipun og rWningu 1 st?rf innan l?greglunnar og h%fisskilyrWi. Skv. 1. mgr. er gert rW fyrir aW forseti 0slands skipi 1 %Wstu st?Wur innan l?greglunnar, Y.e. 1 st?Wur r1kisl?greglustj;ra, varar1kisl?greglustj;ra, l?greglustj;ra og varal?greglustj;ra 1 Reykjav1k. kv%WiW um aW forsetinn skipi 1 st?Wu l?greglustj;ra er 1 samr%mi viW 1. mgr. 14. gr. laga um aWskilnaW d;msvalds og umboWsvalds 1 h)raWi, nr. 92/1989, en Yar segir aW forseti 0slands skipi sUslumenn. SUslumenn fara meW l?greglustj;rn hver 1 s1nu umd%mi, nema 1 Reykjav1k Yar sem hCn er falin s)rst?kum l?greglustj;ra. ++ X er gert rW fyrir Yv1 1 3. mgr. aW d;msmlarWherra skipi l?greglumenn til l?greglustarfa, enda hafi Yeir lokiW nmi 1 L?greglusk;la r1kisins. Eru kv%Wi um skipun l?gz$,(g%g%//ԮregluYj;na nnast ;breytt fr gildandi l?gum. Ekki Y;tti r)tt aW gera breytingar  Yv1 grundvallaratriWi 1 l?gum um l?greglumenn aW l?greglumenn skuli hlj;ta skipun sem l?greglumenn. Nefnd  vegum fjrmlarWuneytisins hefur veriW faliW aW gera till?gur aW heildarendurskoWun  starfsmannastefnu r1kisins, Yar  meWal rWningarformi opinberra starfsmanna. L?greglulaganefndinni Y;tti r)tt aW lta endurskoWun  rWningarformi l?greglumanna b1Wa niWurst?Wu Yeirrar heildarendurskoWunar. ++ 0 2. mgr. kemur fram aW r1kisl?greglustj;ri, varar1kisl?greglustj;ri, l?greglustj;rar og varal?greglustj;rinn 1 Reykjav1k skuli fulln%gja s?mu almennu h%fisskilyrWum og h)raWsd;marar. X; er 1 samr%mi viW 2. mgr. 14. gr. laga um aWskilnaW d;msvalds og umboWsvalds 1 h)raWi, nr. 92/1989, ekki gert rW fyrir aW aldurskilyrWiW gildi um l?greglustj;rana og varal?greglustj;rann 1 Reykjav1k. Um skilyrWi til aW gegna emb%tti h)raWsd;mara aW ?Wru leyti v1sast til 1. mgr. 5. gr. s?mu laga. ++ 0 niWurlagi 3. mgr. er kveWiW  um aW d;msmlarWherra setji 1 reglugerW nnari fyrirm%li um starfsstig l?greglumanna. Samsvarandi kv%Wi er aW finna 1 2. mgr. 3. gr. laga um l?greglumenn, nr. 56/1972, en sl1kar reglur hafa Y; ekki veriW settar. Engar heildarreglur eru Yannig til um starfsstig l?greglumanna en 1 Umsum l?gum, reglugerWum, reglum og ?Wrum almennum fyrirm%lum, svo og kjarasamningum fjrmlarWherra f.h. r1kissj;Ws viW Landssamband l?greglumanna, er Y; gengiW Ct fr tilteknum st?Wuheitum og Yeirra er nC getiW 1 flestum skipunarbr)fum l?greglumanna. D;msmlarWherra hefur Yegar lagt grunn aW skipun nefndar til aW gera till?gur aW reglum um starfsstig l?greglumanna. 0 nefndinni munu eiga s%ti fulltrCar d;msmlarWuneytis, l?greglustj;ra og Landssambands l?greglumanna. ++ Samkv%mt 2. mgr. 5. gr. gildandi laga um l?greglumenn hefur engan mtt rWa eWa skipa l?greglumann eftir 1. jCl1 1991 n Yess aW hann hafi lokiW nmi 1 L?greglusk;la r1kisins. Fr Yessu eru gerWar Y%r undantekningar aW heimilt er aW lausrWa nema til reynslu til l?greglustarfa meWan  nmi Yeirra stendur 1 L?greglusk;la r1kisins. X hefur veriW heimilt aW rWa menn til l?greglustarfa n pr;fs fr L?greglusk;la r1kisins til afleysinga 1 sumarleyfum fr 15. ma1 til 30. september r hvert. ++ 0 4. mgr. 28. gr. frumvarpsins er gert rW fyrir, aW d;msmlarWherra s) heimilt aW rWa mann t1mabundiW til l?greglustarfa vegna orlofst?ku, veikindaforfalla eWa t1mabundinna leyfa l?greglumanna Y;tt hann hafi ekki lokiW pr;fi fr L?greglusk;la r1kisins. Gert er aW skilyrWi, aW hann fulln%gi skilyrWum a-, b- og c-liWa 2. mgr. 29. gr. frumvarpsins, staWan hafi veriW auglUst meW venjulegum h%tti og enginn meW pr;f fr L?greglusk;la r1kisins hafi s;tt um hana. ++ X%r aWst%Wur hafa alloft komiW upp aW enginn l?greglumaWur meW pr;f fr L?greglusk;la r1kisins hefur s;tt um lausa st?Wu l?greglumanns.  YaW fyrst og fremst viW utan h?fuWborgarsv%Wisins. 0 sl1kum tilvikum Yykir ;f%rt annaW en aW l?gregluyfirv?ld eigi Yess kost aW manna st?Wuna t1mabundiW meW manni er ekki hefur lokiW nmi. SkilyrWin eru Y; Yr?ng Yar sem heimildin er bundin viW orlofst?ku, veikindaforf?ll eWa t1mabundin leyfi l?greglumanns. ++ `"Um 29. gr. ++ Samhlj;Wa kv%Wi var aW finna 1 3. mlsl. 1. mgr. 33. gr. laga um meWferW opinberra mla, nr. 74/1974. MeW gildandi l?gum um meWferW opinberra mla, nr. 19/1991, voru Yau l?g felld Cr gildi. Aftur  m;ti voru Umis kv%Wi V. kafla eldri laganna, sem fj?lluWu um l?greglumenn og upphaf ranns;knar, ekki tekin upp 1 nUju l?gin, Yar  meWal Yetta kv%Wi. 0 greinargerW meW frumvarpi til gildandi laga um meWferW opinberra mla kemurz$-(g%g%// fram aW margar Yeirra reglna sem skipaW var 1 V. kafla eldri laga um meWferW opinberra mla, eigi fremur heima 1 l?gum um l?greglumenn. Er Yv1 kv%Wi Yetta tekiW upp h)r. $tlast er til aW l?greglumaWur vinni heitstafinn er hann hefur st?rf. ++ !Um V. kafla. ++ 0 V. kafla er fjallaW um nokkur atriWi sem varWa starfskj?r l?greglumanna. ++ L?greglumenn teljast aW sjlfs?gWu til opinberra starfsmanna og nj;ta l?gkjara og bera skyldur 1 samr%mi viW YaW eftir Yv1 sem l?g og kjarasamningar m%la nnar fyrir um. 0 1. mgr. 5. gr. gildandi l?greglulaga, sbr. 1. gr. laga nr. 64/1989, er Yetta s)rstaklega tekiW fram en ekki Y;tti Y?rf  aW taka YaW kv%Wi upp 1 frumvarpiW. ++ 0 30. gr. er m%lt fyrir um r)tt l?greglumanna til b;ta Cr r1kissj;Wi fyrir l1kams- og munatj;n sem Yeir verWa fyrir vegna starfs s1ns. X er kveWiW  um b%tur fyrir missi framf%randa ef Yv1 er aW skipta. ++ 0 5. mgr. 5. gr. gildandi l?greglulaga, sbr. 1. gr. laga nr. 26/1987, var aW finna s)rstaka heimild til l%kkunar skaWab;ta vegna tj;ns sem l?greglumaWur olli 1 starfi s1nu. kv%Wi Yetta var fellt brott meW 5. t?lul. 29. gr. skaWab;talaga, nr. 50/1993, samt hliWst%Wum kv%Wum 1 Umsum ?Wrum l?gum. 0 staW Yessara kv%Wa er l?gfest almenn l%kkunarheimild 1 24. gr. skaWab;talaganna. AW Yessu athuguWu Y;tti fara best  aW sleppa Yv1 aW fjalla um Yetta atriWi s)rstaklega 1 frumvarpinu. ++ 0 31. gr. er lagt bann viW Yv1 aW l?greglumenn geri verkfall og taki Ytt 1 verkfallsboWun. kv%Wi Yessa efnis var b%tt inn 1 l?g um l?greglumenn, nr. 56/1972, riW 1986, sbr. l?g nr. 82/1986. R)tt er aW vekja athygli  aW kv%Wi 31. gr. frumvarpsins tekur eing?ngu til Yeirra sem fara meW l?gregluvald. ++ kv%Wi 32. gr. er nUm%li sem fjallar um aukast?rf l?greglumanna. Um er aW r%Wa s)rkv%Wi sem gildir um l?greglumenn og gengur framar almennu kv%Wi 34. gr. laga nr. 38/1954 um aukast?rf opinberra starfsmanna. ++ kv%Wi 33. gr. er nUm%li sem fjallar um aldurshmark l?greglumanna. Skulu l?greglumann samkv%mt frumvarpinu leystir fr st?rfum s1num Yegar Yeir eru orWnir fullra 65 ra. 0 3. mgr. 43. gr. frumvarpsins er gerW grein fyrir hvernig l%kkun  aldurshmarki l?greglumanna verWi framkv%md. ++ `"Um 30. gr. ++ Fyrri mlsliWur er tekinn efnislega Cr gildandi l?gum meW orWnum breytingum, sbr. h)r l?g nr. 26/1987, en kv%WiW um b%tur fyrir missi framf%randa er nUtt. H)r er kveWiW  um beina b;tabyrgW r1kissj;Ws vegna l?greglumanna sem verWa fyrir munatj;ni, l1kamstj;ni eWa ltast vegna starfs s1ns. R)tt Yykir aW r1kissj;Wur greiWi l?greglum?nnum eWa Yeim sem eru  framf%ri Yeirra sl1kar b%tur 1 staW Yess aW Yeir verWi aW s%kja ml s1n  hendur Yeim er tj;ni hafa valdiW. Sl1k mlaferli geta tekiW langan t1ma og engin trygging er fyrir Yv1 aW tj;nvaldur reynist borgunarmaWur. Vegna eWlis starfa l?greglumanna Yykir eWlilegt aW hafa 1 l?gum s)rstakt kv%Wi sem skyldar r1kissj;W til aW greiWa b%tur 1 sl1kum tilvikum. R1kissj;Wur eignast s1Wan endurkr?fur)tt  hendur tj;nvaldi ef Yv1 er aW skipta. Um l%kkun b;ta vegna eigin sakar tj;nYola og kv?rWun b;tafjrh%War aW ?Wru leyti gilda almennar reglur skaWab;tar)ttarins. ++ `"Um 31. gr. ++ Efnislega ;breytt kv%Wi er 1 4. mgr. 4. gr. gildandi l?greglulaga, sbr. breytingal?g nr. 82/1986. MeW hugtakinu ?l?greglumenn  er eins og Wur tt viW Y sem fara meW l?gz$.(g%g%//Ԯregluvald, sbr. 3. gr. frumvarpsins. MeW frumvarpi til laga nr. 82/1986 fylgdi 1tarleg greinargerW, sbr. AlYt. A 1985! ~  86, bls. 1548!  1550, og v1sast til hennar. ++ Auglj;s r?k bCa aW baki kv%Winu, enda er YaW meginhlutverk l?greglu aW halda uppi l?gum og reglu 1 Yj;Wf)laginu. Starfsemi l?greglu er Yannig ein meginforsenda Yess aW haldiW verWi uppi skipul?gWu og l?gbundnu Yj;Wf)lagi. Telja verWur YaW ;samrUmanlegt Yessu hlutverki l?greglu ef l?greglumenn g%tu gert verkfall meW l?glegum h%tti. ++ Bent er  aW hliWst%tt kv%Wi er 1 7. gr. laga um Landhelgisg%slu 0slands, nr. 25/1967. Xar kemur fram aW starfsmenn landhelgisg%slunnar megi hvorki gera verkfall n) taka Ytt 1 verkfallsboWunum. ++ `"Um 32. gr. ++ 0 32. gr. er m%lt fyrir um aukast?rf l?greglumanna. ++ 0 1. mlsl. 1. mgr. kemur fram aW heimilt s) aW fela l?greglumanni aW vinna fyrir sanngjarnt endurgjald aukast?rf 1 Ygu r1kisins, enda valdi YaW ekki vanr%kslu  Yeim st?rfum er st?Wu hans fylgja. Xetta er 1 samr%mi viW 1. mgr. 34. gr. laga um r)ttindi og skyldur starfsmanna r1kisins, nr. 38/1954. AW ?Wru leyti eru 1 1. mgr. reistar skorWur viW Yv1 aW Yeir starfsmenn l?greglu sem fara meW l?gregluvald gegni launuWum aukast?rfum samhliWa aWalstarfinu. Xar aW baki bCa Yau r?k aW sl1k st?rf geti veriW til Yess fallin aW draga Cr m?guleikum viWkomandi til aW beita s)r aW fullu 1 l?greglustarfinu. MeW Yessu er jafnframt l?gW hersla  mikilv%gi Yess aW Yessir aWilar s)u eins sjlfst%Wir og ?Wrum ;hWir 1 starfi s1nu og kostur er. kv%WiW tekur jafnt til starfa 1 Yj;nustu annarra sem og sjlfst%Ws atvinnureksturs. ++ Samkv%mt 2. mgr. er heimilt aW veita undanYgu fr banni 2. mlsl. 1. mgr. ef sUnt Yykir aW aukastarfiW geti samrUmst l?greglustarfinu og aW l?greglumaWur geti eftir sem Wur r%kt skyldur s1nar 1 aWalstarfinu af samviskusemi og trCnaWi. Gera verWur rW fyrir aW unnt s) aW binda undanYgu Umsum skilyrWum, svo sem Yv1 aW aukastarfiW s) ekki unniW 1 einkennisf?tum l?greglumanns eWa ?Wrum einkennisf?tum, aW eignir r1kisins, Yar meW taliW hCsn%Wi, bifreiWar, s1mi, t?lvur o.fl., s)u ekki nUttar 1 Ygu aukastarfsins, aW ekki s) v1saW  l?greglumann vegna aukastarfsins  Yeim t1ma sem hann sinnir l?greglustarfinu, aW l?greglumanni verWi gert lj;st aW ekki verWi tekiW tillit til aukastarfsins ef kalla Yurfi hann til l?greglustarfa og aW umfang aukastarfsins s) ekki svo mikiW aW YaW geti komiW niWur  starfi viWkomandi sem l?greglumanns. ++ UndanYga er afturkallanleg hven%r sem er n Yess aW tilgreina Yurfi st%Wu afturk?llunar. X er gert rW fyrir aW starfsmaWur fi h%filegan frest Wur en honum er gert aW lta af aukastarfi ef unnt er aW koma Yv1 viW. ++ 0 3. mgr. er m%lt fyrir um YaW hvert beri aW snCa s)r meW beiWni um undanYgu fr banni 2. mlsl. 1. mgr. og um mlskot. S)rstaklega er tekiW fram aW kv?rWun r1kisl?greglustj;ra s) unnt aW skj;ta til d;msmlarWherra. ++ !Um VI. kafla. ++ 0 VI. kafla er fjallaW um l?gg%slukostnaW. ++ Fyrir rCmum tveimur ratugum var rekstur l?greglunnar 1 landinu f%rWur fr sveitar- og sUsluf)l?gum til r1kisins. MeW frumvarpinu er engar breytingar gerWar  Yv1 fyrirkomulagi, sbr. 1. mgr. 1. gr. frumvarpsins Yar sem fram kemur aW r1kiW haldi uppi starfsemi l?greglu. 0 samr%mi viW Yetta kemur fram 1 33. gr. frumvarpsins aW r1kiW beri allan kostnaW af almennri l?gg%slu 1 landinu. ++ 0 34. gr. eru efnislega ;breytt kv%Wi gildandi l?greglulaga Yess efnis aW unnt s) aWz$/(g%g%// krefja einstaklinga eWa l?gaWila um kostnaW l?gg%slu  skemmtistaW, vegna framkv%mda  almannaf%ri og vegna flutnings  h%ttulegum eWa ;venjulegum farmi. kv%WiW um greiWslu kostnaWar af l?gg%slu  skemmtistaW kom fyrst inn 1 l?g um l?greglumenn nr. 56/1963. 0 greinargerW meW sams konar kv%Wum 1 8. gr. gildandi l?greglulaga segir eftirfarandi: ++ ?T1Wkazt hefur um langt skeiW viW tilkvaWningu l?greglumanna til g%zlustarfa vegna s)rstakrar Yarfar, 1 sambandi viW atvinnustarfsemi eWa skemmtanir einstakra aWila, aW l?greglustj;rar hafa gert s)rstaka kr?fu um aW l?gregla s) tilkv?dd, og aW Y s) jafnframt hlutaWeigandi aWilum gert aW greiWa kostnaW af st?rfum l?gg%zlumanna, sbr. um skilyrWi fyrir skemmtanaleyfi kv%Wi 1 4. mlsgr. 8. greinar gildandi laga um l?greglumenn. R)tt Yykir aW marka Yessa heimild l?greglustj;ranna skUrar en gert er 1 gildandi l?gum.  (AlYt. A 1971, bls. 1258.) ++ AW ?Wru leyti er meginreglan sC aW r1kissj;Wur greiWi allan kostnaW af st?rfum l?greglu. ++ `"Um 33. gr. ++ kv%WiW er 1 samr%mi viW YaW sem fram kemur 1 1. mgr. 1. gr. frumvarpsins. ++ `"Um 34. gr. ++ kv%WiW er tekiW efnislega ;breytt Cr 8. gr. gildandi l?greglulaga aW Yv1 viWb%ttu aW skv. 2. mgr. m krefja um greiWslu kostnaWar af g%slust?rfum vegna flutnings  ;venjulegum eWa h%ttulegum farmi. ++ Um 1. mgr. eru fyrirm%li 1 reglugerW um l?gg%slu  skemmtunum og um slit  skemmtunum og ?Wrum samkv%mum, nr. 587/1987. R)tt er aW benda  aW aWalreglan er eftir sem Wur sC aW kostnaWur vegna l?gg%slu  skemmtistaW, sem og  ?Wrum st?Wum, greiWist Cr r1kissj;Wi, sbr. YaW sem fram kemur 1 33. gr. frumvarpsins. ++ 0 2. mgr. er enn fremur gert rW fyrir aW unnt s) aW kveWa  um greiWslu kostnaWar af g%slust?rfum l?greglu vegna framkv%mda  almannaf%ri og flutnings  ;venjulegum eWa h%ttulegum farmi. D%mi um sl1kan kostnaW er Yegar sumarhCs eru flutt milli staWa 1 fylgd l?greglu. ++  Um VII. kafla. ++ 0 VII. kafla frumvarpsins er fjallaW um meWferW k%ra  hendur l?greglu. kv%Wi 35. gr. taka til meWferWar k%ra  hendur l?greglu vegna %tlaWra ;l?gm%tra athafna viW framkv%md l?greglustarfa. H)r er Yv1 ekki fjallaW um k%rur  hendur l?greglum?nnum vegna %tlaWra ;l?gm%tra athafna sem ekki tengjast framkv%md l?greglumannsstarfa. MeW Yess httar k%rur ber aW fara eftir almennum reglum laga um meWferW opinberra mla eins og aWrar k%rur  hendur m?nnum fyrir %tluW refsiverW brot. X eiga kvartanir vegna framkomu l?greglu, sem ekki telst ;l?gm%t, ekki heldur viW h)r. ++ `"Um 35. gr. ++ 0 35. gr. er m%lt fyrir um meWferW k%ru  hendur l?greglumanni fyrir %tlaW refsivert brot viW framkv%md skyldustarfa sinna. 0 nCgildandi l?greglul?gum er ekki aW finna s)rstakt kv%Wi sem lUtur aW Yessu. MeginmarkmiWiW meW l?gfestingu sl1ks kv%Wis er aW tryggja aW Yessi ml hlj;ti vandaWa og ;hlutdr%ga ranns;knarmeWferW fr upphafi. Mikilv%gt er aW gagnkv%mt traust og trCnaWur r1ki milli almennings og l?greglunnar 1 landinu Yannig aW borgararnir beri nauWsynlega virWingu fyrir l?greglunni og st?rfum hennar ogz$0(g%g%// geti treyst Yv1 aW aW brot Yau, sem h)r um r%Wir, s)u ranns?kuW af ;hlutdr%gum aWila. ++ 0 kv%Winu er gert rW fyrir aW Yegar k%ra berst  hendur l?greglumanni eWa vakni grunur um sl1kt brot skuli l?greglustj;ri Yegar 1 staW tilkynna r1kisl?greglustj;ra um %tlaW brot. Mikilv%gt er aW r1kisl?greglustj;ri fi Yegar vitneskju um ml til aW tryggja r)tta og ;hlutdr%ga meWferW Yess fr upphafi. Samkv%mt niWurlagi 35. gr. v1kur r1kisl?greglustj;ri s%ti viW meWferW mlsins ef k%ra beinist aW starfsmanni r1kisl?greglustj;ra. Setur d;msmlarWherra Y l?gh%fan mann til meWferWar mlsins skv. 5. mgr. 5. gr. frumvarpsins. ++  Um VIII. kafla. ++ 0 VIII. kafla eru kv%Wi um L?greglusk;la r1kisins. Gert er rW fyrir Yeirri breytingu fr gildandi l?gum aW 1 staW Yess aW L?greglusk;li r1kisins s) starfr%ktur 1 tengslum viW emb%tti l?greglustj;rans 1 Reykjav1k verWi hann starfr%ktur sem s)rst?k stofnun sem heyri beint undir d;msmlarWherra og verWi 1 s?mu tengslum viW emb%tti r1kisl?greglustj;ra og l?gregluemb%ttin. X eru 1 kaflanum gerWar verulegar breytingar  lagakv%Wum um sk;lann, starfsmannaml, innt?ku l?greglunema og kj?r Yeirra  meWan  sk;lag?ngu stendur. ++ `"Um 36. gr. ++ kv%Wi 36. gr. frumvarpsins er hliWst%tt 9. gr. gildandi laga um l?greglumenn. Nnari fyrirm%li um L?greglusk;la r1kisins er aW finna 1 reglugerW um veitingu l?greglustarfs, l?greglusk;la o.fl., nr. 660/1981, meW s1Wari breytingum. ++ 0 1. mgr. er aW finna kv%Wi um aW L?greglusk;li r1kisins verWi sjlfst%W stofnun. Einnig er kveWiW Yar  um hlutverk r1kisl?greglustj;ra varWandi innt?ku nema en aW ?Wru leyti heyrir sk;linn undir d;msmlarWherra. Nnar er fjallaW um hlutverk sk;lans 1 1. mgr. 36. gr. og er samsvarandi kv%Wi aW finna 1 1. mgr. 6. gr., 13. gr. og 14. gr. reglugerWar nr. 660/1981. R)tt Yykir aW festa hlutverk sk;lans 1 l?g. Full Y?rf Yykir  aW hrinda 1 framkv%md formum um deildaskiptingu sk;lans en kv%Wi um framhaldsdeild hefur veriW 1 reglugerW fr rinu 1981 en ekki komist 1 framkv%md. L?greglusk;li r1kisins hefur  s1Wustu rum staWiW fyrir s1menntunarnmskeiWum sem  fj;rWa hundraW starfandi l?greglumanna hafa s;tt. Um eiginlegt framhaldsnm eWa s)rnm 1 l?greglufr%Wum hefur hins vegar ekki veriW aW r%Wa til Yessa. Fyrir dyrum stendur hins vegar aW bj;Wa upp  stj;rnunarnmskeiW fyrir yfirmenn 1 l?greglu og verWur YaW v%ntanlega skipulagt sem liWur 1 frekara framhaldsnmi viW sk;lann. ++ 0 2. mgr. er aW finna nUm%li 1 l?gum en Yar er kveWiW  um YaW hlutverk sk;lans aW vera vettvangur ranns;kna 1 l?greglufr%Wum og stj;rnv?ldum til rWgjafar um l?greglumlefni. Lj;st er aW viW kennslu 1 l?greglufr%Wum safnast saman mikill fr;Wleikur um l?gg%slumlefni sem stj;rnv?ldum og ?llum almenningi getur veriW mikiW gagn aW.  s1Wari rum hefur fj?lgaW Yeim erindum sem d;msmlarWuneytiW hefur beint til sk;lans til frumk?nnunar eWa umsagnar og meW Yessu lagakv%Wi er Yetta fr%Wahlutverk sk;lans fest 1 sessi. ++ `"Um 37. gr. ++ 0 1. mgr. 37. gr. er kveWiW  um aW d;msmlarWherra skipi sk;lastj;ra l?greglusk;lans og er YaW nUm%li 1 l?gum aW hann skuli fulln%gja s?mu skilyrWum fyrir skipan 1 emb%tti og l?greglustj;rar. AW auki er gerW sC sjlfsagWa krafa aW hann hafi staWg;Wa Yekkingu  l?greglumlefnum. z$1(g%g%//Ԍ++ 0 2. mgr. 37. gr. er aW finna nUm%li Yess efnis aW viW sk;lann skuli starfa yfirl?gregluYj;nn og aWstoWaryfirl?gregluYj;nn. 0 sk;lanum fer fram s1menntun og starfsYjlfun l?greglumanna 1 hinum Umsu st?Wum innan l?geglunnar, allt upp 1 yfirl?gregluYj;na. XaW Yykir 1 bestu samr%mi viW uppbyggingu l?greglunnar og hefWbundiW boWvald og boWleiWir innan hennar aW viW sk;lann starfi l?greglumenn 1 a.m.k. jafnhum st?Wum og Yeir sem YangaW s%kja menntun. ++ `"Um 38. gr. ++ 0 38. gr. er aW finna allnkv%m kv%Wi um innt?ku nema 1 sk;lann, innt?kuskilyrWi, val  nUnemum og fyrirkomulag nms. ++ MeW 1. mgr. er farin nU leiW viW innt?ku nema 1 sk;lann. Um langt rabil hefur inntaka nema 1 L?greglusk;la r1kisins fariW Yannig fram aW  hverju sumri auglUsa l?greglustj;rar eftir nemum til aW fara 1 l?greglusk;lann. Gert hefur veriW aW skilyrWi aW um lausar st?Wur s) aW r%Wa  viWkomandi emb%tti. Ums%kjendur Yreyta s1Wan innt?kupr;f 1 sk;lann 1 1slensku og Yreki og fara aW Yv1 loknu fyrir valnefnd sem gefur ums%kjendum einkunn.  grundvelli Ctkomu Cr innt?kupr;fum og einkunnar valnefndarinnar velja l?greglustj;rar nUnema 1 sk;lann Cr h;pi Yeirra sem s;ttu um st?Wu viW emb%tti Yeirra. ++ Xessi aWferW viW innt?ku nUnema 1 sk;lann hefur s%tt talsverWri gagnrUni og hefur aWgengi 1 sk;lann Y;tt nokkuW fl;kiW og tors;tt. XaW er undir h%linn lagt hvar  landinu l?greglumannast?Wur losna hverju sinni og fyrst  n%sta hausti eftir aW staWa losnar getur viWkomandi emb%tti byrjaW aW mennta nUjan l?greglumann. N%stu tv? rin b1Wur nemandans staWa viW emb%ttiW ef hann stenst kr?fur sk;lans en Yessa st?Wu Yarf l?greglustj;ri aW manna um stundarsakir. Hefur Yetta reynst erfitt fyrirkomulag fyrir minni emb%ttin. 0 raun er endurnUjun 1 l?gregluliWum hW fleiri atriWum t.d. hvort l?greglumenn meW pr;f fr l?greglusk;la s%kja um st?Wur en ef svo er f%kkar nUnemum sem Yv1 nemur. S l?greglumaWur, sem f)kk st?Wuna, getur komiW Cr starfi hj ?Wru emb%tti sem skyndilega vantar l?greglumann til starfa en Y er e.t.v. orWiW of seint aW senda l?greglunema 1 sk;lann. ++ 0 staW Yessa fyrirkomulags hefur veriW valin sC einfalda leiW aW r1kisl?greglustj;ri geri %tlun um hversu st;ran h;p nUliWa vanti til endurnUjunar 1 l?greglu  n%stu rum og kveWi fj?lda nUnema 1 samr%mi viW YaW. R1kisl?greglustj;ri auglUsi s1Wan eftir nemum um land allt. Xessi leiW %tti aW opna sk;lann og jafna m?guleika f;lks  Yv1 aW f inng?ngu 1 hann. Jafnvel m reikna meW aW Yessi nUja aWferW muni stuWla aW h%rra hlutfalli kvenna 1 l?greglusk;lanum og Yar meW l?greglu r1kisins en veriW hefur til Yessa. ++ 0 2. mgr. eru l?gfest innt?kuskilyrWi 1 sk;lann. Innt?kuskilyrWin eru nnast ;breytt fr Yv1 sem er 1 1. gr. reglugerWar nr. 660/1981. X; er aldurshmark nUnema h%kkaW 1 35 r og heilbrigWiskr?fur einfaldaWar. 0 b-liW er m%lt fyrir um aW heimilt s) aW setja 1 reglugerW kv%Wi um lgmarksh%W l?greglumannsefna. Lgmarksh%W kvenna er nC samkv%mt fyrrgreindri reglugerW 172 sm en lgmarksh%W karla 178 sm. R?k eru til Yess aW f%ra Yurfi lgmarksh%W kvenna neWar en nC er Yar sem Yessi h%Warm?rk liggja talsvert ofan viW meWalh%W 1slenskra kvenna meWan lgmarksh%W karla liggur fyrir neWan meWalh%W 1slenskra karla. kv%WiW um lgmarksh%W kvenna Ctilokar Yv1 eitt og s)r yfir 50% kvenna fr Yv1 aW gerast l?greglumenn. ++ kv%Wi c-liWar er 1 samr%mi viW samsvarandi kv%Wi 1 gildandi reglugerW um sk;lann. ++ 0 3. mgr., sem er nUm%li, er kveWiW  um aW valnefnd velji nUnema 1 sk;lann. X;tti r)tt aW nefndin v%ri skipuW fimm m?nnum, einum tilnefndum af sk;lastj;ra L?greglusk;la r1kisins sem jafnframt v%ri formaWur, einum fulltrCa d;msmlarWuneytis, einumz$2(g%g%// fulltrCa SUslumannaf)lags 0slands, einum fulltrCa Landssambands l?greglumanna og einum fulltrCa r1kisl?greglustj;ra. ++ 0 4. mgr. er fjallaW um nmstilh?gun viW sk;lann. R)tt Y;tti aW taka sl1kt kv%Wi 1 l?g Yar sem meW Yv1 er l?gW til sC grundvallarbreyting  kj?rum nemenda viW sk;lann aW Yeir verWi ekki rWnir til l?greglustarfa 1 upphafi sk;lavistar eins og nC t1Wkast heldur sitji ;launaWir  fyrri ?nn sk;lans. Hins vegar er gert rW fyrir aW Yeir nemendur sem standast pr;f 1 lok fyrri annar, verWi rWnir af r1kisl?greglustj;ra til starfsYjlfunar 1 l?greglu r1kisins. Lagt er  herWar r1kisl?greglustj;ri aW skipuleggja starfsYjlfun fyrir l?greglunema 1 einst?kum l?gregluliWum. MeW Yv1 %tti aW vera tryggt aW nemar fi sem v1Wt%kasta reynslu, helst hj fleiri en einu emb%tti og kynnist fleiri en einni tegund l?gg%slustarfa. ++ Gert er rW fyrir aW nm  s1Wari ?nn verWi launaW. Xessar breytingar  l?greglunminu koma til meW aW hafa 1 f?r meW s)r nokkra endurskoWun  nmstilh?gun og skiptingu verkefna milli anna Yar sem nemar hafa samkv%mt frumvarpinu fyrst st?Wu l?greglumanna  s1Wari ?nninni og Yv1 er ekki h%gt aW kynna Yeim fyrr Umis mlefni og aWferWir viW l?gg%slu sem l?greglum?nnum einum er %tluW Yekking . Sama  um um Umsar verklegar %fingar og raunh%f verkefni viW l?gg%slu sem hefur veriW liWur 1 nmi l?greglumanna. $tla m Y; aW sl1kt skapi ekki teljandi vandaml viW gerW nmsskrr. ++ `"Um 39. gr. ++ 0 39. gr. er aW finna almenna heimild fyrir d;msmlarWherra til aW setja 1 reglugerW nnari fyrirm%li um stj;rn sk;lans og ?nnur Yau atriWi sem snerta sk;lann. Lj;st er aW gildandi reglugerW um sk;lann Yarfnast verulegra lagf%ringa viW Yar sem Yr;un sk;lans og l?gg%slunmsins hefur veriW hr?W  s1Wustu rum og reglugerWin er aW sumu leyti komin Cr takti viW t1mann. ViW endurskoWun reglugerWarinnar Yarf m.a. aW huga aW endurskoWun  kv%Wum um skipun sk;lanefndar fyrir L?greglusk;la r1kisins og skilgreina hlutverk hennar. ++ !Um IX. kafla. ++ 0 IX. kafla er safnaW saman kv%Wum sem lCta aW framkv%md laganna, gildist?ku Yeirra og breytingum sem gera Yarf  ?Wrum l?gum ef frumvarp Yetta verWur aW l?gum. 0 41. gr. er aW finna refsikv%Wi. ++ `"Um 40. gr. ++ 0 40. gr. er m%lt fyrir um heimild rWherra til aW setja nnari reglur um framkv%md laganna. Gert er rW fyrir aW 1 Yessum reglum verWi m.a. kv%Wi um einkenni og bCnaW l?greglumanna, r)ttindi Yeirra og skyldur og st?rf Yeirra og starfssviW, Yar  meWal um starfsstig innan l?gregluliWa. `"Um 41. gr. ++ Um skUringar  Yessu kv%Wi v1sast til athugasemda meW 19.! { 21. gr. MeW ml vegna brota  kv%Wum Yessum fer aW h%tti opinberra mla. ++ `"Um 42. gr. ++ Lagt er til aW l?gin ?Wlist gildi 1. jCl1 1997. NauWsynlegt Yykir aW gera rW fyrir rCmum t1ma til aW undirbCa gildist?ku laganna, einkum meW hliWsj;n af rWagerW um stofnun emb%ttis r1kisl?greglustj;ra og Yeim breytingum  skipulagi l?greglu sem Yv1 eru samfara.z$3(g%g%//Ԍ++ Heppilegt g%ti Y; veriW aW skipa r1kisl?greglustj;ra a.m.k. hlfu ri fyrr og fela honum undirbCning aW stofnun emb%ttisins. ++  `"Um 43. gr. ++ Breytingar sem m%lt er fyrir um 1 1., 4., 5., 6., 7., 8. og 9. t?lul. eru 1 samr%mi viW Yau kv%Wi frumvarpsins sem gera rW fyrir aW Ranns;knarl?gregla r1kisins verWi l?gW niWur og verkefni hennar f%rW til r1kisl?greglustj;ra eWa l?greglustj;ra 1 umd%mum. ++ 0 2. t?lul. er gert rW fyrir aW r1kisl?greglustj;ri taki s%ti l?greglustj;rans 1 Reykjav1k 1 almannavarnarrWi. MeW tilliti til Yess hlutverks sem r1kisl?greglustj;ra er %tlaW samkv%mt frumvarpi Yessu, Yar  meWal boWvalds hans gagnvart ?Wrum l?greglustj;rum viW tilteknar aWst%Wur, Yykir heppilegt aW hann sitji 1 almannavarnarWi. ++ Breyting 1 3. t?lul. er 1 samr%mi viW 3. mgr. 9. gr. frumvarpsins en samkv%mt henni teljast skipshafnir varWskipa ekki til l?greglumanna r1kisins, sbr. og 3. gr. frumvarpsins. ++ 0 6. t?lul. er gert rW fyrir aW r1kisl?greglustj;ri taki s%ti l?greglustj;rans 1 Reykjav1k 1 UmferWarrWi. XaW Yykir vera 1 samr%mi viW hlutverk r1kisl?greglustj;ra aW hann hafi Yetta verkefni meW h?ndum Yar sem YaW tekur til landsins alls. ++ 0 10. t?lul. er gert rW fyrir aW l?greglustj;rinn 1 Reykjav1k fari ekki lengur meW yfirstj;rn Yeirrar borgaralegu stofnunar sem CtlendingaeftirlitiW er. BtlendingaeftirlitiW var gert aW sjlfst%Wri stofnun meW l?gum nr. 133/1993 sem breyttu l?gum um eftirlit meW Ctlendingum, nr. 45/1965. L?greglustj;rar fara meW Ctlendingaeftirlit, hver 1 s1nu umd%mi, meW aWstoW l?gg%slumanna samkv%mt 2. mgr. 20. gr. laganna. L?gsaga Ctlendingaeftirlitsins n%r hins vegar til landsins alls og Yv1 er m.a %tlaW aW veita Yau leyfi sem Yarf til landg?ngu og dvalar samkv%mt l?gunum og CrskurWa um hvort meina eigi Ctlendingi landg?ngu. R1kisl?greglustj;ri hefur umboW  landsv1su en ekki daglega stj;rn l?gregluliWs sem f%st viW eftirlit meW Ctlendingum og Yykir Yv1 heppilegt aW hann veiti Btlendingaeftirlitinu forst?Wu og aW stofnunin verWi rekin 1 tengslum viW emb%tti hans. Fylgiskjal.   y?#ddd4y k^  FjrmlarWuneyti, fjrlagaskrifstofa:   Ums?gn um frumvarp til l?greglulaga. ă ++ Frumvarp Yetta er samiW af nefnd sem faliW var aW endurskoWa frumvarp til l?greglulaga sem lagt var fram til kynningar  117. l?ggjafarYingi. FrumvarpiW felur 1 s)r endurskoWun  skipulagi %Wstu stj;rnar l?greglunnar auk annarra Ytta. MeW l?gfestingu Yessa frumvarps falla Cr gildi l?g nr. 56/1972, um l?greglumenn, og l?g nr. 108/1976, um ranns;knarl?greglu r1kisins. ++ Ums?gn Yessi er unnin 1 nnu samrWi viW d;ms og kirkjumlarWuneyti en aW mati fjrmlarWuneytis munu eftirfarandi Y%ttir frumvarpsins hafa hrif  Ctgj?ld r1kissj;Ws:  a. 1. 1. 1. 1.(a) i) a) 1. a. a. 1. 1.(a) i) a)Ҿ :/I1 @+ 1.ۃT KomiW verWi  f;t emb%tti r1kisl?greglustj;ra sem fer meW yfirstj;rn l?greglumla 1 landinu 1 umboWi %Wstu handhafa r1kisvaldsins. Emb%ttinu er %tlaW aW taka viW Umsum verkefnum sem fram til Yessa hafa heyrt undir l?gg%sluskrifstofu d;ms ogy$4(g%g%// kirkjumlarWuneytisins, Ranns;knarl?greglu r1kisins (RLR) og aW einhverju leyti l?greglustj;rann 1 Reykjav1k. ViW emb%ttiW verWi ranns;knardeildir sem aWstoWi l?greglustj;ra viW ranns;kn skatta og efnahagsbrota og erfiWra brotamla. Auk Yess hafi emb%ttiW  aW skipa ranns;knarstofu og t%knideild. %tlaW er aW viW hiW nUja emb%tti muni starfa r1kisl?greglustj;ri og varar1kisl?greglustj;ri. Til viWb;tar er %tlaW aW Yar verWi Yr1r yfir og aWstoWaryfirl?greglumenn og 13 aWrir ranns;knarl?greglumenn. X verWi Yar tveir l?gfr%Wingar, einn viWskiptafr%Wingur, fimm skrifstofumenn auk Yj;nustustarfsliWs (hCsvarsla, matur og r%sting).  m;ti Yessum kostnaWarauka falla niWur launagj?ld samtals 26 st?Wugilda hj RLR og rekstrarkostnaWur tengdur Yeim. AW auki f%rist st?Wugildi yfirl?gregluYj;ns 1 d;msmlarWuneyti til emb%ttisins. AW lokum verWur starfsemi Ctlendingaeftirlitsins f%rW fr l?greglunni 1 Reykjav1k til r1kisl?greglustj;ra. Gert er rW fyrir aW emb%ttiW verWi staWsett 1 hCsn%Wi Ranns;knarl?greglunnar 1 K;pavogi og yfirtaki hCsg?gn og bCnaW Yess. Xv1 er ekki %tlaWur Ctgjaldaauki vegna stofnkostnaWar. AW Yv1 gefnu aW fjrveitingar til Yeirrar starfsemi sem fellur niWur f%rist til hinnar nUju starfsemi er taliW aW heildarkostnaWarauki vegna hins nUja emb%ttis verWi hverfandi. Einnig er hugsanlegt aW emb%ttiW geti aflaW s)r tekna meW Yv1 aW leigja Yann hluta hCsn%Wis RLR sem emb%ttiW nUtir ekki. AW h?fWu samrWi viW d;msmlarWuneytiW telur fjrmlarWuneytiW aW rlegur rekstrarkostnaWur stofnunarinnar verWi um 111 m.kr., auk 15 m.kr. kostnaWar Ctlendingaeftirlitsins, eWa samtals 126 m.kr.Ʒ  :/I1 @+ 2.ۃT Ranns;knarl?gregla r1kisins verWi l?gW niWur sem s)rst?k stofnun og verWur starfsemi stofnunarinnar f%rW til r1kisl?greglustj;ra og einstakra l?gregluemb%tta og Yeim falin ranns;kn Umissa mlaflokka sem nC heyra undir RLR. %tluW Ctgj?ld stofnunarinnar eru 186,3 m.kr. 1 fjrl?gum 1996 og f%rist fjrveitingin yfir  aWrar l?gg%slustofnanir. formaW er aW st?Wugildi RLR f%rist til Yannig aW (a) 4 l?gfr%Wingar, 14 l?greglumenn og 8 aWrir starfsmenn f%rist til emb%ttis r1kisl?greglustj;ra, (b) 1 l?gfr%Wingur, 21 l?greglumaWur og 2 aWrir starfsmenn f%rist til l?greglustj;rans 1 Reykjav1k og (c) 8 l?greglumenn f%rist til annarra l?gregluemb%tta. %tluW Ctgj?ld l?greglustj;rans 1 Reykjav1k eru 1.039,4 m.kr. 1 fjrl?gum 1996. MeW Yessum breytingum og tilflutningi er taliW aW Ctgj?ldin aukist um 73 m.kr. en vegna flutnings Ctlendingaeftirlitsins til r1kisl?greglustj;ra verWur heildaraukning um 58 m.kr.Ʒ ++ h  llNiWurlagning RLR mun v%ntanlega hafa 1 f?r meW s)r einhverjar biWlaunagreiWslur vegna niWurlagningar starfa ranns;knarl?greglustj;ra, vararanns;knarl?greglustj;ra og annarra starfsmanna. Ekki er stefnt aW f%kkun l?gfr%Winga eWa l?greglumanna 1 Yj;nustu l?greglu og Yv1 munu samb%rilegar eWa svipaWar st?Wur verWa til hj ?Wrum emb%ttum. X; er taliW aW greiWa Yurfi 2!5 starfsm?nnum RLR biWlaun og getur kostnaWur numiW 3,5!9 m.kr.Ʒ  :/I1 @+ 3.ۃT St?Wugildum hj l?greglustj;ranum 1 Reykjav1k og ?Wrum l?gregluemb%ttum fj?lgar vegna tilflutnings  st?Wugildum fr RLR. Einnig er gert rW fyrir aW CtlendingaeftirlitiW sem nC er sjlfst%W stofnun og heyrir undir l?greglustj;rann 1 Reykjav1k verWi sjlfst%W stofnun undir yfirstj;rn r1kisl?greglustj;ra. $tla m aW Yessar tilf%rslur  st?Wugildum hafi 1 f?r meW s)r nokkurn kostnaW vegna kaupa  hCsbCnaWi og t%kjum. AW mati d;msmlarWuneytis m aW einhverju marki draga Cr Yv1 meW Yv1 aW nUta hCsbCnaW RLR sem emb%tti r1kisl?greglustj;ra nUtir ekki. Gera m Y; rW fyrir aW kostnaWarauki vegna Yessa geti numiW 3!5 m.kr. Ekki er taliW aW til Ctgjaldaauka komi vegna aukinna hCsn%WisYarfa. Hj l?greglustj;ranum 1 Reykjav1k er n%gjanlegt hCsn%Wi 1 l?greglust?Winni viW Hverfisg?tu og ekki Yarf aW st%kka hCsn%Wi l?gregluz$5(g%g%//Ԯst?Wva  landsbyggWinni Yar sem hvergi er um aW r%Wa nema einn l?greglumann sem b%tist viW. Ʒ  :/I1 @+ 4.ۃT formaW er aW koma  f;t st?Wu varal?greglustj;ra og er rlegur kostnaWarauki %tlaWur 4 m.kr. AW ?Wru leyti er ekki gert rW fyrir fj?lgun starfsmanna vegna Yessara breytinga  skipulagi l?greglunnar og vonast er til aW Y%r leiWi til betri nUtingar starfsmanna, m.a. vegna nnari samvinnu almennra l?greglumanna og ranns;knarmanna innan sama emb%ttis. Ekki er heldur gert rW fyrir breytingum  st?Wuheitum l?greglumanna sem hafi launah%kkanir 1 f?r meW s)r. Alls er taliW aW staWa varal?greglustj;ra, ofangreindar tilf%rslur og aWrar sm%rri breytingar  st?Wuheitum geti haft 1 f?r meW s)r 5!6 m.kr. Ctgjaldaauka.Ʒ  :/I1 @+ 5.ۃT Lagt er til aW rekin verWi framhaldsdeild viW L?greglusk;la r1kisins. Xetta er nUtt kv%Wi 1 l?gum en kveWiW hefur veriW  um framhaldsnm 1 reglugerW. Xv1 hefur aW einhverju marki veriW sinnt viW sk;lann en gert er rW fyrir aW auka viW framhaldsnmiW og aW mati d;msmlarWuneytis Yarf aW b%ta viW 1/2 st?Wugildi ritara og kennslumagni sem nemur 1 st?Wugildi, hvort sem Yv1 verWur m%tt meW stundakennslu eWa fastrWningu kennara. $tla m aW viWb;tarkostnaWur geti numiW 3!4 m.kr.  m;ti kemur aW 1 frumvarpinu eru lagWar til breytingar  kv%Wum vegna nemenda 1 grunndeild sk;lans. Xeir eru nC  fullum launum bWar annir en lagt er til aW fyrri ?nnin verWi ;launuW. ViW YaW sparast laun um 20 nemenda 1 fj;ra mnuWi og er sparnaWur %tlaWur um 6 m.kr. AW jafnaWi kemur helmingur nemenda utan af landi og viW Yetta sparast dagpeningar 10 nemenda sem er taliW jafngilda um 3,8 m.kr. AW auki verWa nemendur  seinni ?nn ekki lengur sendir 1 sk;lann fr einst?kum emb%ttum heldur rWnir af r1kisl?greglustj;ra. ViW YaW sparast dagpeningar 10 nemenda 1 5 mnuWi og er sparnaWur talinn verWa 4,7 m.kr. 0 heild er Yv1 Ctgjaldal%kkun %tluW 10,5!11,5 m.kr. vegna breyttra kv%Wa um L?greglusk;la r1kisins. Gert er rW fyrir aW r1kisl?greglustj;ri kveWi fj?lda nema  grundvelli %tlunar um endurnUjun 1 l?greglu r1ksins, en h)r eru ekki %tlaWar kostnaWarbreytingar vegna hugsanlegra breytinga  fj?lda nema.Ʒ ++ AW lokum er gert rW fyrir 5!10 m.kr. 1 ;viss Ctgj?ld Yar sem h)r er um verulegar skipulagsbreytingar aW r%Wa og eftir er aW Ctf%ra Umsa Y%tti nnar. ++ Alls er taliW aW verWi frumvarp Yetta ;breytt aW l?gum muni YaW hafa 1 f?r meW s)r 5!19,5 m.kr. Ctgjaldauka  ri, sbr. t?flu h)r  eftir. L?gin eiga aW taka gildi 1. jCl1 1997 en aW s?gn d;msmlarWuneytis er fyrirhugaW aW rWa r1kisl?greglustj;ra og varal?greglustj;ra 1 Reykjav1k til starfa fr og meW n%stu ram;tum til aW undirbCa stofnun emb%ttis r1kisl?greglustj;ra og aWrar breytingar sem l?gin munu hafa 1 f?r meW s)r. Btgjaldaauki  rinu 1997 er %tlaWur 7,5!13,8 m.kr. sem er helmingur af %tluWum rlegum kostnaWarauka aW viWb%ttum 4 m.kr. vegna tveggja framangreindra starfa. W6(g%g%//Ԍ #:\  P P#y ddd7y +l2 ?o4Yo3Lgmark<49Hmark #:\  P P#  y ddd7y#:\  P P# ?o4?"J 1.KEmb%tti r1kisl?greglustj;raZ2J;40,0J:0,0Ʒƃ J 2.KNiWurlagning RLRZ2J;43,5J:9,0Ʒƃ J 3.KTilf%rsla  st?WugildumZ2J;43,0J:5,0Ʒƃ J 4.K#:\  P P#StaWa varal?greglustj;raZ2J;44,0J:4,0#:\  P P#Ʒƃ J KBreytingar  st?Wuheitum o.fl.Z2J;41,0J:2,0Ʒƃ J 5.KL?greglusk;li r1kisins, framhaldsdeildZ2J;43,0J:4,0Ʒƃ J KL?greglusk;li r1kisins, laun og dagpeningar l?greglunemaZ2J2!14,5Jf8!14,5Ʒƃ J K:viss Ctgj?ldZ2J;45,0J910,0Ʒƃ  = J K Samtals Z2J84 5,0J919,5 Ʒƃ #:\  P  P# #:\  P  P#y "ddd7y#:\  P  P# #b\  PC5P#