fjármálaáætlun 2021--2025.
Hæstv. forseti. Við ræðum fjármálaáætlun fyrir árin 2021–2025 og þær áherslur sem þar er að finna í heilbrigðismálum. Samstaða um uppbyggingu innviða samfélagsins er eitt af aðalmarkmiðum ríkisstjórnar Katrínar Jakobsdóttur. Þar eru heilbrigðismálin einn af allra stærstu málaflokkunum og með því að auka framlög til heilbrigðismála jafnt og þétt allt kjörtímabilið hefur okkur tekist að efla heilbrigðisþjónustuna, byggja upp og gera róttækar breytingar til góðs.
Í heilbrigðismálum er mörgum stórum verkefnum sem stefnt var að í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar þegar lokið. Við höfum skrifað og samþykkt heilbrigðisstefnu fyrir Ísland. Byggingarframkvæmdir við Landspítala eru í fullum gangi og heilsugæslan og geðheilbrigðisþjónusta hafa verið efld svo eitthvað sé nefnt. Við getum verið stolt af þessum árangri og ég er viss um að hann hefði ekki náðst nema einmitt af því að Vinstri græn sitja nú í ríkisstjórn.
Á tímum heimsfaraldurs Covid-19 hefur orðið enn ljósara hversu mikilvægt það er að við eigum öflugt opinbert heilbrigðiskerfi. Það er mikilvæg forsenda fyrir góðri lýðheilsu og jöfnuði að allir hafi aðgang að góðri heilbrigðisþjónustu óháð búsetu og efnahag. Þess vegna er mikilvægt að við höldum áfram að sækja fram í heilbrigðismálum og efla opinbera heilbrigðiskerfið þrátt fyrir erfitt efnahagsástand í landinu og það ætlum við að gera.
Við ræðum fjármálaáætlun til ársins 2025. Á næsta ári verða framlög til heilbrigðismála aukin um ríflega 15 milljarða kr. að raungildi samkvæmt fjárlögum, þ.e. að frátöldum launa- og verðlagsbótum sem jafngilda tæplega 6% raunaukningu frá fjárlögum þessa árs. Sem hlutfall af vergri landsframleiðslu verða útgjöld til heilbrigðismála um 9,2% árið 2021, sem er hækkun frá fyrra ári þar sem hlutfallið var 9%, og veruleg hækkun frá árinu 2019 þegar sambærileg tala var 8% og 2017 þegar hún var 7,5%. Á tímabili fjármálaáætlunar aukast fjárframlög til heilbrigðismála samtals um 16,1% eða 41,1 milljarð. Að frátöldum launa- og verðlagsbreytingum upp á 12,7 milljarða er raunhækkunin 28,4 milljarðar eða 11,1%.
Hæstv. forseti. Mikil áhersla er í fjárlögum næsta árs á framkvæmdir sem efla innviði heilbrigðiskerfisins, svo sem uppbyggingu og endurbætur á húsnæði heilbrigðisstofnana. Stærsta einstaka framkvæmdin er uppbygging Landspítala við Hringbraut. Á fjárlögum næsta árs renna tæpir 12 milljarðar kr. til uppbyggingar Landspítala en á tímabili fjármálaáætlunarinnar renna 60,4 milljarðar til þeirrar framkvæmdar. Á fjárlögum næsta árs er gert ráð fyrir að rúmum 200 millj. kr. verði varið til byggingar nýrrar legudeildar við Sjúkrahúsið á Akureyri en gert er ráð fyrir 6 milljörðum kr. til verkefnisins í fjármálaáætlun fram til ársins 2025. Um 300 millj. kr. verður varið til undirbúnings viðbyggingar við endurhæfingardeild Landspítala við Grensás. Áætlaður heildarkostnaður vegna viðbyggingarinnar er um 1,6 milljarðar kr. sem áformað er að fjármagna að fullu á næstu þremur árum. Um 600 millj. kr. renna til framkvæmda við sjúkrahúsið á Selfossi á næsta ári til viðbótar við 200 millj. kr. í fjáraukalögum þessa árs. Heildarkostnaður vegna viðhalds og áformaðra endurbóta, m.a. bygging viðbótarhæðar við sjúkrahúsið, eru 3,3 milljarðar kr. sem áformað er að fjármagna að fullu á næstu fjórum árum. Um 200 milljónum verður varið til byggingar nýrrar heilsugæslustöðvar á Suðurnesjum. Áætlaður heildarkostnaður er 700 millj. kr. og gert er ráð fyrir að framkvæmdum ljúki árið 2023. Fyrir liggur ákvörðun um að byggja tvær nýjar heilsugæslustöðvar á Akureyri. Á næsta ári eru 50 millj. kr. ætlaðar til verkefnisins til viðbótar við 100 millj. kr. sem var framlag á fjáraukalögum þessa árs vegna hönnunarkostnaðar. Á tímabili áætlunarinnar er gert ráð fyrir 1,8 milljarða kr. framlagi í þetta verkefni.
Áfram verður unnið að því að lækka greiðsluþátttöku sjúklinga fyrir heilbrigðisþjónustu og verða fjárframlög til þess aukin um 800 millj. kr. á næsta ári og um sömu upphæð á hverju ári á tímabili fjármálaáætlunarinnar, samtals hækkun um 4 milljarða á tímabili hennar.
Framlög til heilsugæslu verða aukin um 200 millj. kr. til að fjölga fagstéttum og efla heilsugæsluna sem fyrsta viðkomustað sjúklinga í heilbrigðiskerfinu. Framlög til að efla geðheilbrigðisþjónustu í samræmi við geðheilbrigðisáætlun verða aukin um 100 millj. kr. á fjárlögum næsta árs og á hverju ári á tímabili áætlunarinnar í heild sinni. Hækkunin nemur því 500 millj. kr. á tímabilinu. Tímabundið framlag, samtals 540 millj. kr., er veitt til að efla geðheilbrigðisþjónustu í öllum heilbrigðisumdæmum landsins á tímum Covid-19.
