almennar stjórnmálaumræður.

Virðulegi forseti. Góðir landsmenn. Í búsáhaldabyltingunni ríkti mikil bjartsýni um að hrunið hefði skapað einstakt tækifæri til að bylta og bæta samfélag sem leiddi yfir okkur eitt stærsta bankahrun sögunnar. Mörg okkar báru þá von í brjósti að hrunið mundi færa okkur réttlátara samfélag, meiri jöfnuð og aukið lýðræði. Fólk fengi að njóta sannmælis í stað þess að þurfa að treysta á fjölskylduna, flokkinn og vini um vegsemd og virðingu. Meiri jöfnuður yrði milli þeirra sem af ýmsum ástæðum standa höllum fæti og hinna sem hafa haft betri forsendur til að ná veraldlegum árangri í lífinu. Lýðræðislegri skoðanaskipti yrðu að veruleika en forsenda þess er að fólki sé ekki refsað markvisst fyrir að tjá hugmyndir sínar um lausnir og óskir um nýtt samfélag.

Nú eru rúm tvö ár frá búsáhaldabyltingunni og bölsýni hefur tekið við af bjartsýni hjá mörgum þeirra sem nú standa hér fyrir utan þinghúsið og berja potta og pönnur.

Mörgum finnst endurreisnin hafa falið í sér uppbyggingu þess sem var en ekki umbyltingu kerfisins og endurnýjun meðal þeirra sem fara með völdin í samfélaginu, umbyltingu sem hefði tryggt að þeir sem standa höllum fæti vegna atvinnumissis, veikinda og eignabruna yrðu ekki helstu fórnarlömb fjármálakreppunnar. Röng efnahagsstefna Alþjóðagjaldeyrissjóðsins frá hruni hefur kostað mörg þúsund manns vinnuna og aleiguna. Það er efnahagsstefna sem fólst í hávaxtastefnu, gjaldeyrishöftum, of miklum niðurskurði og skattahækkunum.

Hávær krafa hefur verið uppi um að eignatilfærslan frá þeim sem skuldsettu sig á röngum tíma til þeirra sem hafa safnað auði í skjóli innstæðutryggingar og verðtryggingar verið leiðrétt. Aðgerðir sem gripið hefur verið til breyta litlu fyrir venjulegt fólk sem orðið hefur fyrir eignabruna. Nú er aftur farið að bera á því að fólk forðist að taka þátt í skoðanaskiptum í fjölmiðlum sem eru oftar en ekki hápólitískir.

Frú forseti. Hvað fór úrskeiðis eftir hrun? Hvers vegna tókst ekki að umbylta óréttlætinu, ójöfnuðinum og ófrelsinu? Jú, allt of margir eyddu kröftum sínum í eiginhagsmunabaráttu, bæði inni á þingi og úti í samfélaginu, í stað þess að berjast fyrir því að spilin yrðu stokkuð og gefið upp á nýtt.

Við Íslendingar erum treg til að skipta þjóðarkökunni upp á nýtt og höldum sem lengst í vonina um að hægt sé að stækka kökuna eða bjóða upp á nýtt kerfi. Með því að taka ekki á óréttlátri skiptingu þjóðarkökunnar lokum við augunum fyrir því að núverandi skipting kökunnar hefur búið til sigurvegara og tapara. Við vonumst til að eignatilfærsla hrunsins lagist með því að bjóða upp á fleiri valkosti við að fjármagna fasteignakaup og með því að opna leið fyrir þá sem hafa selt sig út úr kvótakerfinu inn aftur. Auður margra á Íslandi er tilkominn vegna þess að þeir voru sigurvegarar í einhverju kerfi.

Frú forseti. Afar brýnt er að mótuð verði ný efnahagsstefna sem hefur það að markmiði að skapa atvinnu og velferð. Grípa þarf til aðgerða sem eru atvinnuskapandi og létta byrðar venjulegs fólks.

Eftir hrun hefur tekist að létta skattbyrði þeirra sem eru með lægstu tekjurnar en skattbyrði annarra hópa, og þá sérstaklega millitekjuhópsins, hefur verið þyngd verulega. Tekjutenging bótakerfisins er hins vegar vandamál þeirra sem eru með lágar tekjur og hana verður að afnema. Við eigum að nota skattkerfið í ríkara mæli til að jafna tekjur milli hópa. Fjármagna þarf lækkun persónuafsláttar, tryggingagjalds og virðisaukaskatts með því að skattleggja útstreymi fjármagns þegar við afléttum gjaldeyrishöftunum, og með skatti á tekjuauka útflutningsfyrirtækja af allt of lágu gengi krónunnar.

40% af eignum lífeyrissjóðanna er ógreiddur tekjuskattur og útsvar. Ávöxtun lífeyrissjóðanna er óviðunandi og því ber að skattleggja iðgjaldagreiðslur. Ríki og sveitarfélög fá þá fjármagn til að efla velferðarþjónustuna, almannatryggingakerfið og til að byggja sjúkrahús og skóla. Snúa verður ofan af eignatilfærslunni með afnámi verðtryggingar (Forseti hringir.) og upptöku nýs eða annars gjaldmiðils á mismunandi skiptigengi.

Kæru Íslendingar. Horfum fram á veginn og berjumst fyrir sameiginlegum hagsmunum okkar.