stefnuræða forsætisráðherra og umræður um hana.
Kæru Íslendingar. Stolt og sterk þjóð býr vel að þeim elstu og yngstu. Hjá henni eru jöfn tækifæri til menntunar sjálfsögð. Þar er jafn aðgangur að öflugri velferðar- og heilbrigðisþjónustu sjálfsagður. Og þar er enginn skilinn eftir í gildrum fátæktar. Sú er sýn okkar jafnaðarmanna.
Í vetur bíða okkar ærin verkefni í þinginu og ætla ég að nefna fáein þeirra sem við jafnaðarmenn leggjum mikla áherslu á að verði að veruleika. Ýmis önnur mál nefna félagar mínir Árni Páll og Sigríður Ingibjörg í sínum ræðum hér í kvöld. Allt eru þetta raunhæf verkefni sem við vonumst til að samstaða geti náðst um í þinginu svo við tryggjum að Ísland verði góður valkostur til búsetu nú og í framtíðinni.
Byrjum á heilbrigðismálunum. Jafn aðgangur að heilbrigðiskerfinu er grundvallarstef jafnaðarstefnunnar. Þar kaupir sig enginn fram fyrir biðröð af því að hann er efnaður. Við jafnaðarmenn viljum sjá miklar breytingar á sviði heilbrigðismála á komandi missirum og vonum að um tillögur okkar geti náðst góð samstaða í þinginu og vil ég draga fram sérstaklega nokkur atriði.
Í fyrsta lagi þarf að auka fjárframlög til sjúkrahúsanna í landinu. Staða sjúkrahúsanna er ekki nógu góð. Þau fá ekki nægjanlega fjármuni til að standa undir auknum verkefnum sem fylgir þjóð sem er að eldast og hinum nýtilkomna gríðarlega straumi ferðamanna til landsins. Þannig búum við ekki starfsfólkinu, okkar framúrskarandi starfsfólki, bestu mögulegu aðstæður til að sinna sínum störfum.
Í öðru lagi þarf að setja meiri kraft í byggingu nýs Landspítala. Ég held að enginn velkist í vafa um að í þá byggingu þurfi að ráðast ef við ætlum að reka heilbrigðiskerfi í fremstu röð. Aðbúnaður sjúklinga og heilbrigðisstarfsfólks við óbreyttar aðstæður er algerlega óviðunandi.
Í þriðja lagi þarf að endurskoða ákvarðanatöku þegar kemur að lyfjagjöf eða það sem kallað hefur verið S-merkt lyf. Hvernig má það vera að það sé kvóti á því hversu margir geti fengið nauðsynleg lyf hér á landi? Hvernig má það vera að peningar ráði för þegar kemur að því að ákveða til dæmis lyfjagjöf vegna lifrarbólgu C — dæmi sem er vel þekkt — en ekki faglegt mat á því hvað sé best fyrir sjúklinginn? Þetta er óásættanlegt og þessu verðum við að breyta.
Í fjórða lagi þarf líka að efla heilsugæsluna, aðgengi að henni, auk heimahjúkrunar í samstarfi við sveitarfélögin.
Kæru Íslendingar. Ætla mætti að þegar stjórnvöld og ríkisstjórn eru í þeirri stöðu að telja sig hafa ráð á því að losa sig við tekjur af veiðigjöldum, losa sig við auðlegðarskatt og raforkuskatt af stóriðju hefði hún líka ráð og rænu á því að búa vel að heilbrigðiskerfinu. Í fjárlagafrumvarpi ríkisstjórnarinnar er rænuleysið hins vegar hrópandi. Ekki er farið af nægjanlegum krafti í byggingu nýs Landspítala. Aukningin til heilbrigðiskerfisins er að miklu leyti til komin vegna samninga við sérfræðilækna en 32,6% aukning er á milli ára í framlögum til þeirra á meðan aukningin til Landspítalans nær rétt fjórðungi af þeirri aukningu. Upp úr stendur síðan að ríkisstjórnin leggur til að áfram fái fólk sem veikt er af erfiðum sjúkdómum ekki bestu lyfin, lyf sem geta breytt lífi þess, lyf sem sjúklingar í nágrannalöndum okkar fá. Og áfram verða kvótar á því hversu margir geta fengið ákveðin lyf.
Við jafnaðarmenn höfnum þessari stefnu hægri stjórnarinnar í heilbrigðismálum og skorum á þingið allt að ná samstöðu um stórátak á sviði heilbrigðismála á þessum vetri.
Kæru Íslendingar. Í aðdraganda síðustu kjarasamninga tókum við jafnaðarmenn heils hugar undir kröfuna um 300 þús. kr. lágmarkslaun. Nú tökum við undir hana að nýju með lífeyrisþegum sem við getum ekki skilið eftir úti á berangri í gildru fátæktar. Þessi krafa um 300 þús. kr. lágmarkstekjur er ekki bara sanngjörn heldur svo fullkomlega eðlileg þegar litið er til þess hvað það kostar að reka sig og sína í íslensku samfélagi. Er einhver hér inni í þessum sal sem treystir sér til þess að reka heimili og allt sem því fylgir fyrir 192.021 kr. í hverjum mánuði? Hvað með 219.384 kr.? Þetta eru dæmi um þær tekjur sem við bjóðum okkar elstu borgurum upp á. Til eru dæmi um hærri tekjur en til eru líka dæmi um lægri tekjur en það sem ég nefni hér. Hið sama má segja um öryrkja sem eiga ekki neitt val um eða möguleika á lífsbjörg með öðrum hætti en að treysta á okkur, samfélagið sitt. Og þetta bjóðum við þeim upp á. Þeir ná einfaldlega ekki endum saman. Þessu verðum við að breyta. Við viljum ekki hafa þetta svona.
Við jafnaðarmenn höfum því lagt fram tillögu um hækkun lífeyris í að lágmarki 300 þús. kr. sem ég vona að samstaða náist um í þinginu í vetur.
Kæru Íslendingar. Við samfylkingarfólk vonumst til að eiga við ykkur ánægjulegt samstarf í vetur og hlökkum til samtalsins við ykkur um leiðina áfram.
