Samantekt um þingmál

Vandaðir starfshættir í vísindum

779. mál á 149. löggjafarþingi.
Forsætisráðherra.

Markmið

Að stuðla að því að rannsóknir í vísindum fari fram í samræmi við vandaða starfshætti í vísindum og auka þannig trúverðugleika vísindastarfs og rannsókna í samfélaginu. 

Helstu breytingar og nýjungar

Lagt er til að sett verði á fót ein miðlæg nefnd um vandaða starfshætti í vísindum. Lögð er áhersla á þá meginábyrgð vísindamanna, stofnana og fyrirtækja sem sinna rannsóknum að gæta að vönduðum rannsóknarháttum. Nefndinni er ætlað að vera til ráðgjafar og stuðla að fræðslu um þessi efni. Gert er ráð fyrir að nefndin muni einnig fjalla um mál sem til hennar er vísað eða sem hún tekur upp að eigin frumkvæði. Ekki er gert ráð fyrir að í lögum sé að finna skilgreiningu á því hvað séu brot á vönduðum starfsháttum heldur er nefndinni ætlað að skrá siðferðisviðmið sem falla undir það hugtak og birta á vef sínum að fenginni staðfestingu ráðherra.

Breytingar á lögum og tengd mál

Um er að ræða ný lög.

Kostnaður og tekjur

Helsti kostnaður sem fylgir samþykkt frumvarpsins er tengdur nefnd um vandaða starfshætti í vísindum. Gert er ráð fyrir að hann nemi 10 milljónum kr. á ári. 

Afgreiðsla

Samþykkt með lítils háttar breytingum á orðalagi og texta til að tryggja samræmi og skýrleika.

Aðrar upplýsingar

Drög að siðareglum fyrir íslenskt vísindasamfélag. Rannís, desember 2010.

Löggjöf á Norðurlöndum

Danmörk
Lov om videnskabelig uredelighed m.v.  LOV nr 383 af 26/04/2017.

Finnland
Í Finnlandi starfar ráðgefandi nefnd á þessu sviði á grundvelli reglugerðar nr. 1347/1991 (förordning om forskningsetiska delegationen).

Noregur
Lov om organisering av forskningsetisk arbeid (forskningsetikkloven)  LOV-2017-04-28-23.

Svíþjóð
Frumvarp til laga um athugun á óheilindum í rannsóknum (förslag till lag om prövning av oredlighet i forskning) er nú til umfjöllunar í sænska þinginu.


Síðast breytt 12.06.2019. Tenglar í efni sem ekki er á vef Alþingis geta breyst og eru birtir án ábyrgðar. Unnið af starfsfólki upplýsinga- og rannsóknaþjónustu Alþingis.

Um samantektir

Samantektir um þingmál hafa verið birtar á vef Alþingis síðan á 141. þingi (2012-2013). Markmiðið er að setja fram í stuttu máli greinargóðar upplýsingar um þingmál og að tengja í efni sem gæti skýrt það frekar.

Samantektir eru einkum unnar um stjórnarfrumvörp en upplýsingum um önnur mál er bætt við eftir þörfum. Fylgst er með máli frá því að það kemur fram á þinginu og upplýsingum bætt við eftir því sem fram vindur. Þær eru að mestu fengnar úr texta frumvarps og umsagna, en tengt er í efni á öðrum vefjum eftir því sem tilefni er til. Tenglar í efni sem ekki er á vef Alþingis geta breyst og eru birtir án ábyrgðar. Umfjöllunin á að vera óhlutdræg en ekki er hægt að gera ráð fyrir að hún sé tæmandi. Samantektin er ekki hluti af þinglegri meðferð né formlegum skjölum þingmálsins.

Allar ábendingar og athugasemdir eru vel þegnar og má senda þær á netfangið rannsoknathjonusta@althingi.is.