Samantekt um þingmál

Réttindi sjúklinga

563. mál á 151. löggjafarþingi.
Heilbrigðisráðherra.

Markmið

Að skapa lagaramma um það verklag sem viðhaft er á heilbrigðisstofnunum hér á landi sem felur í sér þvinganir, valdbeitingu eða annars konar inngrip í sjálfsákvörðunarrétt, frelsi og friðhelgi einkalífs sjúklinga.

Helstu breytingar og nýjungar

Lagt er til að skýrt verði kveðið á um að beiting nauðungar gagnvart sjúklingum á heilbrigðisstofnunum verði bönnuð og að bannið nái einnig til fjarvöktunar. Gert er ráð fyrir að yfirlækni eða vakthafandi sérfræðilækni verði heimilt að víkja frá slíku banni í sérstökum einstaklingsbundnum tilfellum. Einnig er gert ráð fyrir að heimilt verði að beita nauðung í neyðartilvikum til að koma í veg fyrir yfirvofandi líkamstjón, stórfellt eignatjón eða röskun á almannahagsmunum. Þá er lagt til að skipað verði sérfræðiteymi um beitingu nauðungar. Gert er ráð fyrir að kveðið verði á um rétt sjúklinga til að kæra ákvörðun um beitingu nauðungar til sérfræðiteymisins eða kæra beitingu nauðungar án þess að ákvörðun liggi þar að baki. Enn fremur er lagt til að kveðið verði á um skráningu allra tilvika sem fela í sér nauðung eða fjarvöktun.

Breytingar á lögum og tengd mál

Lög um réttindi sjúklinga, nr. 74/1997.

Kostnaður og tekjur

Gert er ráð fyrir kostnaði vegna skipunar sérfræðiteymis um beitingu nauðungar sem og vegna umsýslu og móttöku erinda til teymisins en áætlaður kostnaður kemur ekki fram í frumvarpi.

Afgreiðsla

Afgreitt úr nefnd til 2. umræðu.

Aðrar upplýsingar




Löggjöf á Norðurlöndum

Danmörk
Bekendtgørelse af lov om anvendelse af tvang i psykiatrien m.v.  LBK nr 936 af 02/09/2019.

Finnland
Mentalvårdslag  14.12.1990/1116.
Sjá einkum kafla 4 a.

Noregur
Lov om etablering og gjennomføring av psykisk helsevern (psykisk helsevernloven)  LOV-1999-07-02-62.

Lov om pasient- og brukerrettigheter (pasient- og brukerrettighetsloven)  LOV-1999-07-02-63.
Sjá einkum  kafla 4 A.

Lov om helsepersonell m.v. (helsepersonelloven)  LOV-1999-07-02-64.
Sjá einkum 7. gr.

Lov om kommunale helse- og omsorgstjenester m.m. (helse- og omsorgstjenesteloven)  LOV-2011-06-24-30.
Sjá einkum 9. kafla.

Svíþjóð
Lag om psykiatrisk tvångsvård ( 1991:1128).


Síðast breytt 28.06.2021. Tenglar í efni sem ekki er á vef Alþingis geta breyst og eru birtir án ábyrgðar. Unnið af starfsfólki upplýsinga- og rannsóknaþjónustu Alþingis.

Um samantektir

Samantektir um þingmál hafa verið birtar á vef Alþingis síðan á 141. þingi (2012-2013). Markmiðið er að setja fram í stuttu máli greinargóðar upplýsingar um þingmál og að tengja í efni sem gæti skýrt það frekar.

Samantektir eru einkum unnar um stjórnarfrumvörp en upplýsingum um önnur mál er bætt við eftir þörfum. Fylgst er með máli frá því að það kemur fram á þinginu og upplýsingum bætt við eftir því sem fram vindur. Þær eru að mestu fengnar úr texta frumvarps og umsagna, en tengt er í efni á öðrum vefjum eftir því sem tilefni er til. Tenglar í efni sem ekki er á vef Alþingis geta breyst og eru birtir án ábyrgðar. Umfjöllunin á að vera óhlutdræg en ekki er hægt að gera ráð fyrir að hún sé tæmandi. Samantektin er ekki hluti af þinglegri meðferð né formlegum skjölum þingmálsins.

Allar ábendingar og athugasemdir eru vel þegnar og má senda þær á netfangið rannsoknathjonusta@althingi.is.

Ferill málsins

  • Stjórnarfrumvarp
  • 1. umræða
  • Nefndarálit
  • Breytingartillaga
  • 2. umræða
  • Frumvarp eftir 2. umræðu
  • 3. umræða
  • Lög