Fæðingar- og foreldraorlof
323. mál á 151. löggjafarþingi.
Félags- og barnamálaráðherra.
Markmið
Að tryggja barni samvistir við báða foreldra og að gera foreldrum kleift að samræma fjölskyldu- og atvinnulíf.
Helstu breytingar og nýjungar
Lagt er til að samanlagður réttur foreldra til fæðingarorlofs annars vegar og fæðingarstyrks hins vegar lengist úr tíu mánuðum í tólf mánuði vegna barna sem fæðast, eru ættleidd eða tekin í varanlegt fóstur 1. janúar 2021 eða síðar. Gert er ráð fyrir að rétturinn skiptist þannig milli foreldra að sjálfstæður réttur hvors foreldris um sig verði sex mánuðir en að hvort foreldri um sig geti framselt einn mánuð af sjálfstæðum rétti sínum til hins foreldrisins. Þá er gert ráð fyrir því að hvort foreldri um sig eigi tveggja mánaða sjálfstæðan rétt til fæðingarorlofs/fæðingarstyrks ef um er að ræða fósturlát eftir 18 vikna meðgöngu. Einnig er lagt til að barnshafandi foreldri verði veittur sérstakur styrkur vegna skerts aðgengis að fæðingarþjónustu í þeim tilvikum þegar það þarf að mati sérfræðilæknis að dvelja fjarri heimili sínu, fyrir áætlaðan fæðingardag barns, í tengslum við nauðsynlega þjónustu vegna fæðingar barnsins.
Breytingar á lögum og tengd mál
Um er að ræða ný lög og við gildistöku þeirra falla úr gildi lög um fæðingar- og foreldraorlof, nr. 95/2000. Við gildistöku laganna verða jafnframt breytingar á lögum um tryggingagjald, nr. 113/1990, lögum um um greiðslur til foreldra langveikra eða alvarlega fatlaðra barna, nr. 22/2006, lögum um útsenda starfsmenn og skyldur erlendra þjónustuveitenda, nr. 45/2007, og lögum um þingfararkaup alþingismanna og þingfararkostnað, nr. 88/1995.Kostnaður og tekjur
Í fjármálaáætlun 2020–2024 er m.a. gert ráð fyrir að aukning á útgjöldum Fæðingarorlofssjóðs vegna þeirra breytinga á lögum um fæðingar- og foreldraorlof sem hér eru lagðar til hvað varðar lengingu á rétti foreldra til fæðingarorlofs/fæðingarstyrks í tólf mánuði samanlagt rúmist innan fjárlaga komandi ára. Kostnaður vegna breytinga á tölvukerfum Vinnumálastofnunar er áætlaður um 20 milljónir kr. Þá er gert ráð fyrir að kostnaður vegna annarra atriða í frumvarpinu geti orðið á bilinu 55 til 87 milljónir kr.Afgreiðsla
Samþykkt með nokkrum breytingum en þeirri helstri að framseljanlegur réttur foreldris af sjálfstæðum rétti sínum til hins foreldrisins var lengdur úr einum mánuði í sex vikur.Aðrar upplýsingar
Fæðingarorlofssjóður.
Löggjöf á Norðurlöndum
Danmörk
Bekendtgørelse af lov om ret til orlov og dagpenge ved barsel (barselsloven)
LBK nr 106 af 02/02/2020.
Finnland
Arbetsavtalslag
26.1.2001/55.
Sjá einkum
4. kafla.
Sjukförsäkringslag
21.12.2004/1224.
Sjá einkum
9. kafla.
Noregur
Lov om arbeidsmiljø, arbeidstid og stillingsvern mv. (arbeidsmiljøloven)
LOV-2005-06-17-62.
Sjá einkum
12. kafla.
Svíþjóð
Föräldraledighetslag (
1995:584).
Socialförsäkringsbalk (
2010:110).
Sjá einkum 10.-13. kafla.
