Jafnréttisáætlun

Jafnréttisáætlun fjallar um markmið og aðgerðir til að tryggja starfsfólki Alþingis þau réttindi sem kveðið er á um í  lögum um jafna stöðu og jafnan rétt kynjanna, nr. 150/2020  (hér eftir nefnd jafnréttislög) og stuðla þannig að því að skrifstofan sé eftirsóknarverður vinnustaður þar sem starfskraftar allra óháð kyni nýtast til fulls.

Stjórnendur og annað starfsfólk ber sameiginlega ábyrgð á að gæta að jafnrétti.

LAUNAJAFNRÉTTI

Starfsfólk Alþingis nýtur sömu kjara fyrir sömu eða jafnverðmæt störf, sbr.  6. gr. jafnréttislaga. Þau viðmið sem lögð eru til grundvallar launaákvörðunum fela ekki í sér kynjamismunun. Jöfn starfskjör eru staðfest með notkun vottaðs jafnlaunakerfis.

Starfsfólki er ávallt heimilt að skýra frá launakjörum sínum og er stjórnanda eða öðrum sem koma að ákvörðun launa óheimilt að óska trúnaðar starfsmanns um launakjör hans.

 

Markmið	Aðgerð	Ábyrgð	Tímarammi
Uppræta kynbundinn launamun.	Framfylgja markmiðum jafnlaunastefnu og viðhalda jafnlaunavottun samkvæmt jafnlaunastaðli, ÍST85:2012.	Yfirstjórn og mannauðsstjóri.	Árlega fyrir rýnifund stjórnenda.
	Gera tölfræðilega úttekt og greiningu á kynbundnum mun á launum og öðrum kjörum starfsfólks. Kynna niðurstöður fyrir starfsfólki.	Yfirstjórn og mannauðsstjóri.	Árlega fyrir rýnifund stjórnenda.
	Leiði úttekt í ljós kynbundinn mun á launum eða öðrum kjörum kynnir yfirstjórn aðgerðir til úrbóta.	Yfirstjórn og mannauðsstjóri.	Innan tveggja mánaða.
	Telji starfsmaður sig beittan kjaramisrétti á grundvelli kyns gerir hann stjórnanda sínum rökstudda grein fyrir því.	Stjórnandi og mannauðsstjóri.	Innan mánaðar.

LAUS STÖRF OG FRAMGANGUR Í STARFI

Starf sem laust er til umsóknar skal standa opið jafnt konum, körlum og fólki með hlutlausa skráningu kyns í þjóðskrá, sbr.  1. mgr. 12. gr. jafnréttislaga.

Stjórnendur vinna markvisst að því að hlutfall kynja sé sem jafnast innan starfahópa og starfseininga. Sérstök áhersla er lögð á kynjajöfnun í stjórnunar- og áhrifastöðum.

Jafnréttissjónarmið hafa sama vægi og önnur mikilvæg sjónarmið við stöðuveitingar. Þá er þess gætt við úthlutun verkefna og ábyrgðar, þar á meðal skipun í starfs- eða vinnuhópa, sem og við framgang eða tilfærslu í störfum, að kynjahlutfall sé sem jafnast og að einstaklingum sé ekki mismunað vegna kyns.

 

Markmið	Aðgerð	Ábyrgð	Tímarammi
Kynjablandaður vinnustaður.	Öll störf eru auglýst ókyngreind. Við ákvörðun um ráðningu er farið að ákvæðum jafnréttislaga um bann við mismunun á grundvelli kyns. Ef tveir jafnhæfir einstaklingar sækja um stöðu skal að jafnaði sá ganga fyrir sem er af því kyni sem er í minni hluta í því starfi.	Ábyrgðaraðilar ráðninga.	Alltaf.
Jöfn tækifæri til framgangs í starfi.	Halda kyngreint yfirlit yfir stjórnunar- og áhrifastöður. Niðurstöður eru kynntar öllu starfsfólki.	Yfirstjórn í samráði við jafnréttisnefnd.	Lokið á fyrsta ársfjórðungi.

STARFSÞJÁLFUN, ENDURMENNTUN OG SÍMENNTUN

Starfsfólk Alþingis nýtur sömu möguleika til endurmenntunar, símenntunar og starfsþjálfunar og til að sækja námskeið er haldin eru til að auka hæfni í starfi eða til undirbúnings öðrum störfum, sbr.  2. mgr. 12. gr. jafnréttislaga.

Markmið	Aðgerð	Ábyrgð	Tímarammi
Jafn aðgangur að fræðslu og endurmenntun.	Stjórnendur senda jafnréttisnefnd árlega kyngreint yfirlit um þátttöku starfsfólks í námskeiðum, fræðsluráðstefnum og annarri endurmenntun á vegum skrifstofunnar. Niðurstöður eru kynntar öllu starfsfólki.	Yfirstjórn og stjórnendur í samráði við jafnréttisnefnd.	Lokið á fyrsta ársfjórðungi.
	Komi í ljós kynbundinn munur ber yfirstjórn að gera starfsfólki grein fyrir því hvernig slíkur munur verði leiðréttur.	Yfirstjórn í samráði við stjórnendur.	Innan tveggja mánaða frá úttekt.

SAMRÆMING FJÖLSKYLDU- OG ATVINNULÍFS

Starfsfólki er gert kleift að samræma starfsskyldur sínar og ábyrgð gagnvart fjölskyldu óháð kyni, sbr.  13. gr. jafnréttislaga, svo sem með sveigjanlegum vinnutíma, hlutastörfum eða annarri vinnuhagræðingu, eftir því sem við verður komið og þörf er á. Starfsfólk skal njóta sveigjanleika til að sinna fjölskyldu sinni.

Óheimilt er að láta fæðingar- og foreldraorlof eða aðrar aðstæður tengdar meðgöngu og barnsburði hafa neikvæð áhrif á ákvarðanir um framgang í starfi, endurmenntun og starfsþróun, uppsögn, vinnuaðstæður og fleiri slíka þætti sem fram koma í  1. mgr. 19. gr. jafnréttislaga. Sama á við um forföll vegna veikinda barna. Þá bera stjórnendur ábyrgð á að lágmarka yfirvinnu starfsfólks.

Markmið	Aðgerð	Ábyrgð	Tímarammi
Samræming fjölskyldu- og atvinnulífs.	Starfsfólki eru kynnt úrræði á borð við sveigjanlegan vinnutíma, möguleika á hlutastörfum eða annarri vinnuhagræðingu. Starfsfólk er hvatt til að nýta rétt sinn til fæðingarorlofs, foreldraorlofs og veikindadaga barna.	Stjórnendur og mannauðsstjóri.	Árlega.
Halda yfirvinnu starfsfólks innan hóflegra marka og uppræta kynbundinn mun þar á.	Halda kyngreint yfirlit um fjölda yfirvinnustunda og niðurstöður kynntar öllu starfsfólki.	Yfirstjórn í samráði við jafnréttisnefnd.	Lokið á fyrsta ársfjórðungi.
	Bregðast við með endurskipulagningu verkefna eða annarri vinnuhagræðingu ef þörf er á.	Yfirstjórn í samráði við stjórnendur og mannauðsstjóra.	Innan tveggja mánaða frá úttekt.

KYNBUNDIÐ OFBELDI, KYNBUNDIN ÁREITNI OG KYNFERÐISLEG ÁREITNI

Í  14. gr. jafnréttislaga  er fjallað um kynbundið ofbeldi og kynbundna og kynferðislega áreitni. Allt starfsfólk á rétt á því að komið sé fram við það af virðingu og að það sæti ekki ofbeldi eða áreitni. Í áætlun skrifstofu Alþingis um aðgerðir gegn einelti, kynferðislegri og kynbundinni áreitni og ofbeldi er fjallað um þessi atriði og um málsmeðferð komi slík atvik upp.

JAFNRÉTTISNEFND SKRIFSTOFU ALÞINGIS

Yfirstjórn skrifstofu Alþingis skipar tvær konur og tvo karla í jafnréttisnefnd til tveggja ára í senn. Hlutverk nefndarinnar er að fylgjast með og stuðla að framgangi jafnréttisáætlunar. Í því skyni gætir nefndin meðal annars að því að aflað sé kyngreindra upplýsinga um kjör starfsfólks og aðra þætti eftir því sem kveðið er á um í áætluninni og þær kynntar starfsfólki. Nefndin skilar minnst árlega greinargerð til yfirstjórnar um framgang áætlunar og eftir atvikum tillögum að úrbótum.

Nefndin er jafnframt tengiliður skrifstofu Alþingis við Jafnréttisstofu og sendir afrit af greinargerðinni þangað.

Jafnréttisáætlun skal endurskoða á þriggja ára fresti sbr. 1. mgr. 5. gr. jafnréttislaga.

Samþykkt á fundi yfirstjórnar og forstöðumanna 11. maí 2021.