Reglur um skráningu á fjárhagslegum hagsmunum alþingismanna og trúnaðarstörfum utan þings

1. gr.
Tilgangur.

Reglum þessum er ætlað að veita almenningi upplýsingar um fjárhagslega hagsmuni alþingismanna og trúnaðarstörf þeirra utan þings og þar með auka gagnsæi í störfum Alþingis.

2. gr.
Skylda til þess að skrá upplýsingar.

Alþingismenn skulu innan mánaðar frá því að nýkjörið þing kemur saman gera opinberlega grein fyrir fjárhagslegum hagsmunum sínum og trúnaðarstörfum utan þings.

Alþingismenn skulu viðhalda skráningu sinni með því að skrá nýjar upplýsingar og viðbótarupplýsingar innan mánaðar frá því að þær liggja fyrir.

Skylda til að skrá upplýsingar samkvæmt reglum þessum tekur einnig til:

1. varaþingmanna sem taka fast sæti á Alþingi,
2. varaþingmanna sem hafa setið fjórar vikur samfellt á þingi og
3. ráðherra sem eru ekki þingmenn.

Þeim sem taka sæti á Alþingi og hafa setið skemur en fjórar vikur samfellt á þingi er heimilt að skrá hagsmuni sína samkvæmt reglum þessum.

3. gr.
Skrá um fjárhagslega hagsmuni og trúnaðarstörf.

Skrifstofa Alþingis skal halda skrá, og birta opinberlega, um fjárhagslega hagsmuni alþingismanna, svo og um trúnaðarstörf þeirra utan þings.

Skráin er byggð á upplýsingum sem alþingismaður færir á rafrænt eyðublað. Innfærslan felur í sér staðfestingu á skráðum upplýsingum og að nýjar upplýsingar verði færðar inn eftir því sem aðstæður breytast.

4. gr.
Fjárhagslegir hagsmunir.

Eftirfarandi fjárhagslegir hagsmunir skulu skráðir:

1. Launuð störf og tekjumyndandi starfsemi.  

1. Launuð stjórnarseta í einkareknum eða opinberum félögum. Staða og félag skulu skráð.
2. Launað starf eða verkefni (annað en launuð þingmannsstörf). Starfsheiti og nafn vinnuveitanda eða verkkaupa skulu skráð.
3. Starfsemi sem er rekin samhliða starfi alþingismanns og er tekjumyndandi fyrir hann eða félag sem hann á sjálfur eða er meðeigandi í. Tegund starfsemi skal skráð.

2. Fjárhagslegur stuðningur, gjafir, utanlandsferðir og eftirgjöf eftirstöðva skuldar.

1. Fjárframlag eða annar fjárhagslegur stuðningur frá innlendum og erlendum lögaðilum og einstaklingum, þar á meðal stuðningur í formi skrifstofuaðstöðu eða hliðstæðrar þjónustu, sem fellur utan þess stuðnings sem Alþingi eða flokkur þingmannsins lætur í té, og verðgildi stuðnings nemur meira en 50 þús. kr. á ári. Enn fremur skal skráður fjárhagslegur stuðningur í formi afsláttar af markaðsverði og annars konar ívilnunar að verðmæti meira en 50 þús. kr. sem ætla má að sé veittur vegna setu á Alþingi. Skráð skal hver veitir stuðninginn og hvers eðlis hann er. Upphæðir fjárframlaga umfram 700 þúsund kr. skulu tilgreindar. Berist þingmanni fleiri en ein greiðsla frá sama aðila sem eru samtals umfram 700 þúsund kr. á einu almanaksári skulu upphæðir þeirra greiðslna einnig tilgreindar.
2. Gjöf frá innlendum og erlendum lögaðilum og einstaklingum þegar áætla verður verðmæti hennar yfir 50 þús. kr. og að gjöfin sé veitt út af setu á Alþingi. Skrá skal nafn þess sem gefur, tilefni gjafar, hvers kyns hún er og hvenær hún er látin í té.
3. Ferðir og heimsóknir innan lands og utan sem geta tengst setu á Alþingi og útgjöldin eru ekki að öllu leyti greidd af ríkissjóði, flokki þingmannsins eða þingmanninum sjálfum. Skrá skal hver stóð undir útgjöldum ferðar, tímabil hennar og heiti áfangastaða.
4. Eftirgjöf eftirstöðva skuldar og ívilnandi breytingar á skilmálum samnings við lánardrottin. Skrá skal lánardrottin og eðli samningsins.

3. Eignir.

1. Fasteign sem er að einum þriðja eða meira í eigu alþingismanns eða félags sem hann á fjórðungshlut í eða meira. Ekki skal skrá íbúðarhúsnæði eða sumarhús til eigin nota fyrir alþingismann og fjölskyldu hans og lóðarréttindi undir slíkt húsnæði. Skrá skal heiti landareignar og staðsetningu fasteignar.
2. Heiti félags eða sparisjóðs sem alþingismaður á hlut í og fer yfir einhver eftir-talinna viðmiða:

1. Verðmæti hlutar nemur að markaðsvirði meira en 1 millj. kr. miðað við 31. desember ár hvert.
2. Hlutur nemur 1% eða meira í félagi eða sparisjóði þar sem eignir í árslok eru 230 millj. kr. eða meira eða rekstrartekjur 460 millj. kr. eða meira.
3. Hlutur nemur 25% eða meira af hlutafé eða stofnfé félags eða sparisjóðs.

  c.  Heiti sjálfseignarstofnunar í atvinnurekstri, sbr. 3. gr. laga nr. 33/1999, um sjálfseignarstofnanir sem stunda atvinnurekstur, sem alþingismaður á hlut í og fer yfir einhver þeirra viðmiða sem talin eru í b-lið.

4. Skuldir.
Skrá skal skuldir, sjálfskuldarábyrgðir og aðrar ábyrgðir, sem tengdar eru rekstri fasteignar eða atvinnurekstri félaga, sparisjóða eða sjálfseignarstofnana, sbr. 3. tölul. Skrá skal skuldir og ábyrgðir sem eru hærri en þingfararkaup. Ekki skal skrá fjárhæð skuldar eða skuldir eða ábyrgðir sem stofnað er til í öðrum tilgangi, svo sem vegna kaupa á íbúðarhúsnæði til eigin nota eða bifreið til eigin nota, námslána eða annarra ráðstafana sem ekki tengjast atvinnurekstri. Jafnframt skal skrá tegund skuldar eða ábyrgðar og skuldareiganda.

5. Samkomulag við fyrrverandi eða verðandi vinnuveitanda.
Ekki skal skrá fjárhæð eða verðgildi þeirra þátta sem tilgreindir eru: 

1. Samkomulag við fyrrverandi vinnuveitanda sem er fjárhagslegs eðlis, þar á meðal samkomulag um orlof, launalaust leyfi, áframhaldandi launagreiðslur eða fríðindi, lífeyrisréttindi og ámóta meðan setið er á þingi. Skrá skal gerð samkomulags og nafn vinnuveitanda.
2. Samkomulag við framtíðarvinnuveitanda um ráðningu, óháð því að ráðningin taki fyrst gildi eftir að þingmaður hverfur af þingi. Skrá skal gerð samkomulags og nafn vinnuveitanda.

5. gr.
Trúnaðarstörf utan þings.

Skráðar skulu upplýsingar um stjórnarsetu og önnur trúnaðarstörf fyrir hagsmunasamtök, opinberar stofnanir, sveitarfélög og félög önnur en stjórnmálaflokka óháð því hvort þessi störf eru launuð eða ekki. Skrá skal nafn félags, hagsmunasamtaka, stofnunar eða sveitarfélags og eðli trúnaðarstarfs.

6. gr.
Skráning upplýsinga.

Alþingismenn skrá upplýsingar á rafræn eyðublöð innan mánaðar frá því að nýkjörið þing kemur saman, varaþingmaður þegar hann hefur tekið fast sæti þing-manns eða eftir að varaþingmaður hefur setið fjórar vikur samfellt á Alþingi.

Nýjar upplýsingar skv. 4. og 5. gr., þar með taldar upplýsingar um nýfengna hluti í félögum eða breytingar á áður skráðum upplýsingum, skulu skráðar innan mánaðar eftir að upplýsingarnar liggja fyrir.

Þegar nýjar upplýsingar eru skráðar eða eldri upplýsingum er breytt skulu áður skráðar upplýsingar um hagsmuni þingmanns geymdar í skjalasafni Alþingis. Nýjar eða breyttar upplýsingar skulu vera aðgengilegar á vef Alþingis innan 10 daga frá því að þingmaður hefur tilkynnt um skráningu þeirra. Heimilt er að fella niður upplýsingar sem getið er um í 2. tölul. 4. gr. þegar fjögur ár eru liðin frá upphaflegri skráningu þeirra.

Rafrænt skráningarblað sem notað er skal staðfest af forsætisnefnd Alþingis.

Skráning að loknum alþingiskosningum skal vera aðgengileg almenningi á vef Alþingis innan 20 virkra daga eftir að skráningarfrestur er runninn út.

Upplýsingar skulu fjarlægðar af vef Alþingis þegar alþingismaður lætur af störfum. Sama á við þegar varamaður eða ráðherra sem er ekki jafnframt þingmaður lætur af störfum.

7. gr.
Skrifstofa Alþingis.

Skrifstofa Alþingis útbýr og sendir alþingismönnum leiðbeiningar um framkvæmd skráningarinnar, auk þess að veita almennar leiðbeiningar eftir því sem tilefni er til.

Við upphaf kjörtímabils og við lok þess frests sem þingmenn hafa til þess að skrá hagsmuni sína, sbr. 1. mgr. 2. gr., skal skrifstofa Alþingis vekja athygli þing-manna, og þeirra sem undir reglurnar heyra, á skyldu til þess að skrá hagsmuni sína og að viðhalda skránni samkvæmt reglum þessum.

Skrifstofa Alþingis skal minna þingmenn, og þá sem undir reglur þessar heyra, á skyldu til þess að skrá hagsmuni sína og viðhalda skráningu þeirra samkvæmt reglum þessum. Skal skrifstofan senda þeim sem reglurnar taka til tilkynningu þessa efnis í mars og október ár hvert og þegar tilefni er til samkvæmt ákvörðun forseta Alþingis.

Skrifstofa Alþingis veitir ráðherrum aðgang að hagsmunaskrá þingmanna.

Starfsmaður, sem skrifstofustjóri tilnefnir, hefur umsjón með skráningunni og veitir aðstoð eftir því sem þörf er á.

8. gr.
Eftirfylgni.

Þingmenn bera einir ábyrgð á skráningu fjárhagslegra hagsmuna sinna og trúnaðarstarfa utan þings.
Fái skrifstofa Alþingis ábendingu um að þingmaður hafi vanrækt að skrá hagsmuni sína eða ekki haldið við skráningu þeirra skal skrifstofan gera honum viðvart um slíkt.

Við úrlausn erinda sem forsætisnefnd berast út af meintri vanrækslu þing-manns á að skrá hagsmuni sína samkvæmt reglum þessum skal nefndin fylgja fyrirmælum 17.–19. gr. siðareglna fyrir alþingismenn.

9. gr.
Endurskoðun fjárhæða

Forsætisnefnd skal við lok kjörtímabils leggja mat á hvort tilefni sé til að endurskoða viðmiðunarfjárhæðir í reglum þessum.

10. gr.
Gildistaka o.fl.

Reglur þessar, sem eru settar með stoð í 1. mgr. 87. gr. þingskapa, öðlast gildi 1. febrúar 2019 og koma í stað reglna forsætisnefndar frá 28. nóvember 2011 um skráningu á fjárhagslegum hagsmunum alþingismanna og trúnaðarstörfum utan þings.

Þingmenn sem 4. tölul. 4. gr. tekur til skulu skrá skuldir sínar og ábyrgðir innan þriggja mánaða frá gildistöku reglna þessara.

(Samþykkt í forsætisnefnd Alþingis 14. janúar 2019, breytt 2. júní 2020.)