Herra forseti. Hv. þingmaður þarf ekkert að afsaka þátt Sjálfstæðisflokksins í þessu máli því hann stóð fyrir fjöldamörgum skattalækkunum á þeim 18 árum sem Sjálfstæðisflokkurinn veitti ríkisstjórn forgöngu og ég ætla ekki einu sinni að byrja að telja allar þær skattalækkanir upp. Eignarskatturinn hvarf, tekjuskattur einstaklinga var lækkaður o.s.frv. sem leiddi til þess að atvinnulífið blómstraði og ég tel að þessi skattur hafi orðið út undan þegar menn voru að slátra sköttum. Að sjálfsögðu hefði hann átt að fara því hann er ekki bara skattur á kaup einstaklinga á íbúðum, sem er alveg furðulegur ef menn þurfa að byrja á því að borga ríkinu ef þeir ætla að kaupa sér þak yfir höfuðið, heldur hamlar þetta líka mjög samkeppni á milli fjármálafyrirtækja og gerir það eiginlega ómögulegt að skipta um. Þótt búið sé að liðka dálítið til er það engu að síður mjög samkeppnishamlandi að borga skatta af skuldabréfum.

Nafnið sjálft gefur til kynna hvað þetta er fornfálegur skattur. Þetta heitir stimpilgjald, þ.e. skjöl voru stimpluð með raunverulegum stimpli og ég meira að segja upplifði það á sínum tíma að vera að stimpla 100–300 skjöl og það var gífurleg vinna. Síðan hefur stimplunin sem betur fer horfið en nafnið situr eftir til merkis um það hversu fornfálegur skatturinn er.

Virðulegur forseti. Ég var ekki að afsaka Sjálfstæðisflokkinn á nokkurn hátt. Ég var einfaldlega að benda á að þrátt fyrir allar þær skattbreytingar sem Sjálfstæðisflokkurinn hefur staðið fyrir í gegnum tíðina hefur hann ekki staðið fyrir afnámi stimpilgjalda og gjöldin hafa verið við lýði frá 1978. Það segir okkur einfaldlega að við endurskoðun skattkerfisins í heild sinni af hálfu Sjálfstæðisflokksins hefði mátt taka stimpilgjöldin með.

Ég sagði þetta einfaldlega vegna þess að það er stundum sagt að flytji maður frumvarp eða þingsályktunartillögu hafandi verið þingmaður í stuttan tíma beri maður ábyrgð á því sem flokkurinn sem maður situr á þingi fyrir gerði sl. 80 ár eða svo og talað um að flokkurinn hafi ekki beitt sér fyrir þessu eða hinu. Með nýju fólki koma ný viðhorf og samfélagið breytist einnig og ég held að það sé tímabært akkúrat nú að við skoðum hvort ekki sé hægt að taka þessi skref. Ég geri mér grein fyrir því að þau þurfi að taka hægt og bítandi. Það er væntanlega ekki hægt að afnema stimpilgjöld einn, tveir og þrír nema maður komi með tillögu á móti um hvernig ríkissjóður eigi að geta aflað 4 milljarða kr. samkvæmt fjárlögum, en ég held að þetta sé skref í þá átt að fella niður stimpilgjöld eins og okkur ber í raun og veru að gera samkvæmt niðurstöðu ESA.

Herra forseti. Að sjálfsögðu eru flokkar alltaf háðir þeim tíma sem þeir lifa á og eins hv. þingmenn þannig að menn taka afstöðu til mála á grundvelli þess tíma sem þau eru lögð fram. Nú eru erfiðleikar hjá ríkissjóði og hart í ári en það má færa rök fyrir því að afnám stimpilgjalda muni auka umsvif á þessu sviði og jafnvel auka umsvif á byggingarmarkaði sem gefur ríkissjóði svo aftur tekjur í gegnum vörugjöld, tolla, tekjur iðnaðarmanna og annað slíkt. Þegar upp er staðið kynni að vera að þær tekjur, aukin umsvif vegna lækkunar eða þessa afnám hemils — þetta er hemill á viðskipti með fasteignir — kunni að greiða það tap sem ríkissjóður verður fyrir út af þessari breytingu.

Virðulegi forseti. Ég þakka hv. þingmanni þetta innlegg. Það er ein röksemdin fyrir því að það ætti að vera auðveldara að afnema þessi stimpilgjöld og þá í skrefum hvað varðar kaup á húsnæði til eigin nota. Ég vænti þess að hv. þingmaður, sem er meðflutningsmaður að þessu frumvarpi, beiti sér fyrir því í hv. efnahags- og viðskiptanefnd að þetta mál nái fram að ganga á þessu þingi.

Virðulegur forseti. Vegna orða hv. þm. Péturs H. Blöndals er rétt að taka fram að sjaldan eða aldrei í sögu Íslands hafa skattar verið hærri en í tíð Sjálfstæðisflokksins hvort sem mælt er í dollurum, evrum, sambærilegu verðlagi eða sem hlutfall af landsframleiðslu. Þó að einstaka skattstofnar hafi verið afnumdir var öðrum bara haldið þess hærri í staðinn.

Ég vil hins vegar þakka hv. þingmanni, 1. flutningsmanni þess máls sem hér er til umræðu, kærlega fyrir flutning þess. Það er nú þannig að jörðin snýst og frá því að málið var flutt 24. október sl. hafa orðið nokkrar breytingar í þessu umhverfi í tengslum við samþykkt á ráðstöfunum í ríkisfjármálum úr efnahags- og viðskiptanefnd í desembermánuði sl. Þá var tekið á tveimur þáttum sem nefndir eru í þessu frumvarpi, annars vegar því að endurfjármögnun að hluta er jafnframt undanþegin stimpilgjaldi en ekki aðeins endurfjármögnun í heild og hins vegar á öðru atriði sem laut að því að það ákvæði var, eins og hv. þingmaður nefndi réttilega, tímabundið til 31. desember 2012. Það var tillaga Stjórnarráðsins að framlengja það sem tímabundið ákvæði en niðurstaða efnahags- og viðskiptanefndar var að gera ákvæðið varanlegt og það er nú varanlegt þannig að þeim áföngum er náð og góð samstaða um það í nefndinni. Ég þakka hv. þingmanni og öðrum flutningsmönnum fyrir að hafa vakið athygli á þeim atriðum.

Þriðja atriðið er að þegar ég kann að kaupa mér aðra íbúð einhvern tíma seinna á lífsleiðinni verð ég undanþeginn stimpilgjöldum. Ég held að það sé út af fyrir sig eftirsóknarvert að afnema þá skattlagningu í framtíðinni en meðan ríkissjóður er rekinn með tapi og við söfnum skuldum á komandi kynslóðir held ég að það sé ekki svigrúm til að taka það skref núna þótt ég styðji það efnislega.

Virðulegur forseti. Ég ætla ekki að deila við hv. þm. Helga Hjörvar um hvort skattar hafi verið hærri eða lægri á tímum ríkisstjórnar Jóhönnu Sigurðardóttur eða á tímum Sjálfstæðisflokksins. Það er hins vegar alveg ljóst að skattstofnar á tímum Sjálfstæðisflokksins stækkuðu hér til muna. Það hafa þeir ekki gert í tíð núverandi ríkisstjórnar en málið snýst ekki um það.

Ég þakka hv. þingmanni þær upplýsingar sem hann veitir hér, það hefur þá einfaldlega farið fram hjá mér í þeim stjórnarráðstillögum sem voru lagðar fram og ég fagna því að það sé komið fram. Mig langar samt að spyrja hv. þingmann um þau skref sem stigin voru með fjárlagafrumvarpinu og sem engu að síður gera ráð fyrir 4 milljörðum í ríkissjóð með stimpilgjaldinu eða vegna stimpilgjaldanna. Telur hann að þær greinar sem hann nefnir og komið hafa fram — þetta er að hluta til endurfjármögnunin, hún er frí stimpilgjalds — hafa þau skref sem þar voru stigin í raun komið til móts við athugasemdir ESA og það sem ríkisstjórnin sagði, að hún mundi í október leggja fram frumvarp sem tæki á stimpilgjöldum samkvæmt athugasemd ESA? Er það virkilega svo að núna þegar við erum alltaf að fjalla um skuldavanda heimilanna, og þetta er einn þáttur sem gæti auðveldað heimilunum í landinu í sínum skuldavanda, ætlum við enn að segja að það sé vegna þess að ríkissjóður er svo illa staddur að við getum ekki gert þetta á sama hátt og við ætlum okkur að taka inn arð af fyrirtækjum til að leggja í rekstur og setja 500 milljónir í að hjálpa Reykjavíkurborg að kaupa Perluna? Við getum eytt í slíkan óþarfa en ekki afnumið stimpilgjöld fjölskyldum og einstaklingum í landinu til hagsbóta. Ég trúi því ekki, virðulegi forseti, að ég hafi skilið hv. þingmann rétt.

Virðulegur forseti. Það er ekkert eðlilegra en að þetta hafi farið fram hjá hv. þingmanni því að frumvörpin um ráðstafanir í ríkisfjármálum eru auðvitað mjög margþætt, snerta á margri löggjöfinni og í raun og veru aðeins á færi nefndarmanna sem fjalla um það mál að hafa yfirsýn yfir á hvaða atriðum er tæpt þar. Auk þess koma frumvörpin um ráðstafanir í ríkisfjármálum sem kunnugt er oft og einatt til afgreiðslu í þingsölum seint á kvöldin eða jafnvel á næturnar í önnum fyrir jól og ýmislegt sem þar fer fyrir ofan garð og neðan. Það er bara gott að þessum áföngum er náð og þeir snúa að endurfjármögnuninni og þeim vandkvæðum sem hv. þingmaður benti á, m.a. fyrir skuldsett heimili.

Ég held hins vegar að það sé ekki röksemdin fyrir því að við sem höfum keypt okkar fyrstu íbúð og erum síðan einhvern tíma síðar á ævinni að skipta um íbúð og taka til þess ný lán en ekki að endurfjármagna, þurfum ekki við slík viðskipti að greiða sömu gjöld og menn hafa þurft að gera í áratugi. Ég held að enn þurfi sá háttur að vera á um sinn, því miður, vegna hinnar slæmu stöðu sem ríkissjóður er í. Ég tek undir það með hv. þingmanni að um leið og hagur strympu vænkast, ég er bjartsýnn maður og tel fulla ástæðu til að ætla að það verði á allra næstu missirum, eigi að nota tækifærið og hverfa alfarið frá þessari skattlagningu en ekki bara af endurfjármögnuninni og af kaupum á fyrstu íbúð.

Virðulegur forseti. Ég vil leyfa mér að fagna síðustu orðum hv. þingmanns þar sem hann sagði að það ætti að falla alfarið frá þessari skattheimtu því að auðvitað er þetta ekkert annað en skattur og hann er ósanngjarn. Ég tek því undir orð hv. þm. Helga Hjörvars og fagna þeim þegar hann segir að til lengri tíma litið eigi að fella skattinn niður.

Ég held hins vegar, og það er mín bjargfasta skoðun, að við eigum að leita leiða til að afnema þá skatta sem við fáum líka athugasemdir við frá ESA, hvernig við getum afnumið þá og af hverju. Hv. þingmaður svaraði reyndar ekki spurningu minni sem var þess eðlis hvort hann teldi að þau skref sem stigin voru hér í desember hafi komið til móts við ESA. Ég tel að svo sé ekki og við þurfum að leita leiða til þess að fella brott stimpilgjöldin. Mér finnst við hljóta að geta skoðað forgangsröðun okkar í því hvernig við förum með fjármuni. Ef við viljum fara með fjármuni ríkisins þannig að við viljum koma til móts við heimilin þurfum við einhvern veginn að draga úr útgjöldum ríkisins um 4 milljarða til að geta afnumið stimpilgjöldin. Mér finnst það vera leið sem við eigum að íhuga og huga að. Miðað við margt annað sem við höfum gert á undanförnum árum er það alveg jafnbrýnt og til hagsbóta fyrir fólkið í landinu eins og margt annað sem telst brýnt fyrir fólkið í landinu. Við þurfum ekkert að takast á um það hverjir sitja í ríkisstjórn hverju sinni, þetta er óverjandi skattur að áliti flestra og við þurfum að sameinast um að afnema hann, því fyrr því betra.

Herra forseti. Þessi stutta en snarpa umræða um framsöguræðu fyrsta flutningsmanns þessa máls, hv. þm. Ragnheiðar Ríkharðsdóttur, kom inn á mörg mál. Ég vildi gjarnan ræða það sem hv. þm. Helgi Hjörvar, formaður efnahags- og viðskiptanefndar, sagði, að skattar hefðu verið miklu hærri þegar Sjálfstæðisflokkurinn veitti ríkisstjórn forgöngu. Það er rétt, skatttekjurnar voru miklu hærri en skattarnir voru lægri. Skatttekjurnar uxu svona mikið vegna þess að skattstofnarnir stækkuðu þegar skattarnir lækkuðu.

Það er það sem alltaf er verið að halda fram. Hækkun skatta getur lækkað tekjur ríkissjóðs og öfugt, lækkun skatta getur aukið tekjur ríkissjóðs. Hér ræðum við skatt, stimpilgjald, sem er hemill, hann er verulegur hemill á viðskipti með fasteignir vegna þess að menn borga 150 þús. kr. fyrir hverjar 10 millj. kr. sem þeir taka að láni til að kaupa íbúð þannig að fólk borgar 450 þúsund fyrir 30 millj. kr. lán, þeir sem kaupa sína aðra íbúð, fyrri eignin gæti verið pínulítil eign sem þeir keyptu einhvern tíma fyrir langalöngu og seldu. Þetta er því hemill og ég er viss um að ef hemillinn er tekinn af og ef markaðurinn færi í gang mundi hann enda hjá byggingaraðilum þar sem atvinna skapast við að byggja íbúðir.

Hver einasti maður sem er á atvinnuleysisbótum kostar ríkissjóð 4 millj. kr. miðað við það að hann væri vinnandi og borgaði skatta. Annars vegar kostar það að borga honum bætur og hins vegar borgar hann skatta. Það eru 4 millj. kr. á hvern einasta atvinnuleitandi mann. Það þyrftu ekki nema þúsund manns að fá vinnu á hverju ári í byggingariðnaðinum, þá er búið að borga skattinn, þá koma meiri skatttekjur þar inn og minni upphæðir í atvinnuleysisbætur og eitt þúsund manns fær vinnu og verður hamingjusamara, því að það er ömurlegt, herra forseti, að vera atvinnulaus, ömurlegt.

Það má vel vera að frumvarpið borgi sig, og ég held að nefndin ætti að skoða það þegar þar að kemur, í því að tekjur ríkissjóðs vaxa — ekki útgjöldin, það þarf ekki að lækka þau, tekjurnar vaxa í öðrum sköttum, virðisaukaskatti, tekjuskatti o.s.frv., tollum og vörugjöldum. Smáblóð í líkamann gefur ríkissjóði tekjur, ef blóðið í atvinnulífinu fer að hreyfast pínulítið.

Þetta er því hemill og hann er mjög skaðlegur, hann er mjög ónáttúrulegur, þetta er ónáttúrulegur hemill á íbúðarkaup og á verðbréfaviðskipti yfirleitt. Menn hafa fundið upp alls konar aðferðir til að komast fram hjá því en engu að síður er þetta mjög sterkur hemill og kemur í veg fyrir samkeppni þó að menn hafi gripið til ýmissa ráða til þess að minnka það, sérstaklega núna fyrir áramót, þá voru gerðar nokkrar góðar ráðstafanir. En þetta er engu að síður hemill á samkeppni milli banka vegna þess að ef maður ætlar að taka lán hjá öðrum banka og skipta yfir og ekki er beint samhengi þar á milli þannig að maður geti notað þær heimildir sem voru veittar fyrir áramót, er það mjög erfitt.

Ég ætla að nefna dæmi sem ég rakst um daginn. Sett voru lög árið 2009, að mig minnir, um að þeir sem kaupa sína fyrstu íbúð eigi að vera stimpilgjaldsfrjálsir. Ég þekki dæmi um sambýlisfólk þar sem annað tekur lán eða þau taka bæði lán. Annað hefur aldrei keypt áður, hitt á íbúð fyrir. Þá er vinnureglan sú með vísan í lögin, sem sýnir það að lögin eru ekki rökrétt, að sá aðili sem ekki hafði keypt íbúð áður fær helminginn af stimpilgjaldinu frádregið vegna þess að gert er ráð fyrir því að makinn, sem átti íbúð áður, borgi. Allt í lagi, það er sanngjarnt. En sá sem átti íbúð áður og tekur lán þarf að borga fullt gjald. Þannig eru lögin túlkuð og þannig lesa menn lögin þannig að það er galli í lögunum. Auðvitað ætti líka að vera skipt til helminga þar vegna þess að sá sem ekki átti íbúð fyrir borgar af því láni. Þarna er ekki jafnræði á milli sambýlisfólksins. Auðvitað þyrfti nefndin að skoða það í leiðinni þegar hún fær það gullna tækifæri að ræða um stimpilgjald af íbúðarkaupum þegar frumvarpið kemur til nefndarinnar.

Virðulegi forseti. Ég þakka fyrir umræðuna og þakka fyrir fram komið frumvarp hv. þm. Ragnheiðar Ríkharðsdóttur um afnám stimpilgjalds, ég held að það sé hið besta mál.

Ýmis gjöld og skattar eru til komnir oft og tíðum af góðum og gildum ástæðum, vegna aðstæðna í samfélaginu og í viðskiptaumhverfi og annars slíks. Stundum virðast mannanna verk, hvort sem það eru ákvarðanir um gjöld eða eitthvað annað, verða að einhvers konar náttúrulögmáli. Stimpilgjald er mannanna verk og fyrst hægt var að taka ákvörðun um að afnema stimpilgjald af fyrstu íbúð sé ég ekki annað en að jafneinfalt sé að taka ákvörðun um að afnema stimpilgjald með öllu.

Það er óréttlátur skattur, eins og fram hefur komið, ég er sammála því. Ég vona það að frumvarpið nái fram að ganga og verði að lögum og að þessi óréttláti skattur verði hreinlega aflagður. Við vitum að við erum með dýrustu lán í heimi og byrðar heimilanna eru nægar fyrir. Afnám stimpilgjalds yrði mikil búbót fyrir heimilin. Besta kjarabótin yrði auðvitað sú að afnema verðtryggingu þessara sömu lána.