Ferill 27. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.
1995. – 1064 ár frá stofnun Alþingis.
119. löggjafarþing. – 27 . mál.
69. Nefndarálit
um frv. til l. til breyt. á l. vegna aðildar Íslands að Alþjóðaviðskiptastofnuninni.
Frá meiri hluta efnahags- og viðskiptanefndar.
Nefndin hefur fjallað um málið og fengið á fund til sín Indriða H. Þorláksson frá fjármála
Frumvarp þetta fjallar um ýmsar breytingar á tollalögum, búvörulögum, lögum um varnir gegn búfjársjúkdómum og öðrum lögum sem varða innflutning og eru nauðsynlegar í fram
Mikilvægustu breytingar frumvarpsins snerta skilyrði til innflutnings á landbúnaðarafurð
Af þessum ástæðum er frumvarp þetta málamiðlun. Þótt það kunni e.t.v. ekki að leiða til stórfelldra breytinga í verslun með landbúnaðarvörur á næstunni er það engu að síður mikil
Það er eðlilegt að um frumvarp sem þetta séu skiptar skoðanir og kom það berlega í ljós í þeim umsögnum sem nefndin fékk og í málflutningi þeirra sem nefndin fékk til viðtals við sig. Kom annars vegar fram að talsmenn framleiðenda eru uggandi og óttast áhrif aukins inn
Í umsögnum þessum og málflutningi komu fram gagnlegar upplýsingar og viðhorf sem auðvelduðu nefndinni störfin. Meiri hluti nefndarinnar telur að með frumvarpinu hafi tekist að samræma með viðunandi hætti þau meginsjónarmið sem uppi eru í málinu. Hann telur full
Í málflutningi fyrir nefndinni og í gögnum sem fyrir hana voru lögð kemur fram að áhyggjuefni kann að vera að með óbreyttum ákvæðum frumvarpsins kann að reynast erfitt að standa við þau ákvæði GATT-samningsins að heimila innflutning á tilteknu lágmarki af landbúnaðarvörum. Þótt frumvarpið uppfylli þau formlegu skilyrði sem samningurinn setur er óvissu háð hvort tilganginum verði náð. Af því tilefni leggur meiri hlutinn til þá einu verulegu breytingu á frumvarpinu að í það verði tekin ákvæði sem styrkja þennan þátt þess og auki líkur á að sá lágmarksinnflutningur verði sem gengið var út frá við samningsgerðina.
Breytingin er fólgin í tvennu. Annars vegar er bætt við lægri tolltaxta fyrir lágmarksmark
Meiri hluti nefndarinnar leggur til að frumvarpið verði samþykkt með þeim breytingum sem gerð er tillaga um á sérstöku þingskjali. Fyrstu þrír liðirnir í þeim tillögum snúa að ákvæðum tollalaga, 4.–5. liður að búvörulögunum, 6. liður að lögum um varnir gegn sjúkdómum og meindýrum á plöntum og 7.–9. liður lúta allir að breytingum á viðaukum við frumvarpið. Skal nú gerð nánari grein fyrir efni einstakra liða þessara tillagna meiri hlutans:
Í 1. lið eru lögð til breyting á 3. gr. frumvarpsins. Í þeirri málsgrein er kveðið á um þá toll
Í 2. lið eru lagðar til þrjár breytingar á 6. gr. frumvarpsins. Í fyrsta lagi er lagt til að í stað sönnunar á kröfu sinni til hugverkaréttinda leggi rétthafi fram fullnægjandi gögn þess efnis. Fyrra orðalag þótti fullstrangt og er þetta í betra samræmi við ákvæði GATT-samningsins um hugverkaréttindi. Í öðru lagi er fellt niður ákvæði þess efnis að rétthafi leggi fram tryggingu fyrir kostnaði tollyfirvalda af frestun tollafgreiðslu. Ákvæði þetta þótti óeðlilegt og óþarft þar sem tollyfirvöld eiga þess kost samkvæmt öðrum leiðum að krefja inn þann kostnað sem þau eiga rétt til að fá greiddan. Síðasta breytingin er leiðrétting á prentvillu.
Í 3. lið er lagt til að fyrri efnismálsgrein 7. gr. frumvarpsins verði orðuð upp á nýtt til að leiðrétta nokkur mistök sem orðið hafa í uppsetningu hennar í frumvarpinu. Ekki er um að ræða neina efnisbreytingu á ákvæðinu.
Í 4. lið er lagt til að farið verði að tillögu meiri hluta landbúnaðarnefndar og bætt nýrri málsgrein við 18. gr. frumvarpsins er snýr að breytingum á búvörulögunum. Efni breytingar
Í 5. lið eru lagðar til tvær breytingar á 20. gr. frumvarpsins. Sú fyrri er leiðrétting á rangri tilvísun. Síðari breytingin felur í sér að sett eru leiðbeinandi ákvæði sem höfð verði til hlið
Í 6. lið er lögð til sú breyting á 25. gr. að heimild til að taka eftirlitsgjald lögtaki verði felld niður enda talin óþörf.
Auk framangreindra breytinga á texta laganna er í 7. lið breytingartillagnanna lagt til að gerðar verði nokkrar breytingar á tollskrá í viðauka I. Þær eru eftirfarandi:
a. Að á 4. tölul. verði gerð sú breyting að tekið verði upp nýtt tollnúmer fyrir sýrðar mjólkurvörur með fituinnihaldi yfir 6%. Er þar um að ræða sýrðan rjóma og áþekkar vörur. Tolltaxtar verða ákveðnir með hliðsjón af því sem frumvarpið felur í sér fyrir sambæri
b. Að á 5. tölul. verði gerðar nokkrar breytingar sem fela í sér samræmingu á tolltöxtum fyrir pottaplöntur, græðlinga o.fl. Enn fremur er gerð tillaga um lækkun á fyrirhuguðum tolli á rósir og loks um leiðréttingu á misprentun á einu tollnúmeri.
c. Að bætt verði inn nýjum tölulið sem felur í sér breytingu á 15. kafla tollskrár. Breytingin er þess efnis að teknir verði upp tollar á smjörlíki sem inniheldur 10–15% af mjólkurfitu miðað við þyngd. Ekki hefur verið heimilaður innflutningur á þessum vörum, en heimilt að leggja verðjöfnunargjöld á þær og er fjárhæð tollanna ákveðin með hliðsjón af þeim reglum sem um verðjöfnunargjöldin gilda. Þá er lagt til að tollum á smjörlíki með undir 10% mjólkurfitu verði breytt til samræmis við framangreint.
d. Að þær breytingar verði gerðar á 13. tölul. að tollur á vörur í 19. kafla sem innihalda meira en 20% af kjöti hækki í 145 kr. í stað 99 kr. eins og gert er ráð fyrir í frumvarpinu. Ekki hefur hingað til verið heimilt að flytja inn þessar vörur, en heimild var til að leggja á þær verðjöfnunargjöld. Tillagan miðast við að tollurinn svari til verðjöfnunargjalda á vörum með 40–45% kjötinnihaldi. Þá er lagt til að leiðrétt verði prentvilla í viðaukanum.
Að lokum eru í 8. og 9. lið lagðar til lagfæringar á uppsetningu á viðauka IIA og IIIA.
Valgerður Sverrisdóttir var fjarstödd afgreiðslu málsins.
Alþingi, 10. júní 1995.
Sólveig Pétursdóttir, Vilhjálmur Egilsson. Gunnlaugur M. Sigmundsson.
frsm.
Einar Oddur Kristjánsson. Pétur H. Blöndal.
Fylgiskjal I.
Umsögn meiri hluta landbúnaðarnefndar
Vísað er til erindis efnahags- og viðskiptanefndar frá 1. júní 1995. Þar er þess farið á leit við landbúnaðarnefnd að hún veiti umsögn um frumvarp til laga um breytingar á lögum vegna aðildar Íslands að Alþjóðaviðskiptastofnuninni, 27. mál á 119. löggjafarþingi, einkum II.–V. kafla frumvarpsins.
Landbúnaðarnefnd hefur fjallað um framangreint þingmál á fimm formlegum fundum. Fékk hún á fund sinn til viðræðna ýmsa gesti sem lýstu viðhorfum sínum til málsins og svör
Á fund nefndarinnar komu frá landbúnaðarráðuneytinu Guðmundur Sigþórsson og Jóhann Guðmundsson, frá forsætisráðuneytinu Ólafur Davíðsson, frá fjármálaráðuneytinu Indriði H. Þorláksson, frá viðskiptaráðuneytinu Kjartan Gunnarsson, frá utanríkisráðuneytinu Pétur G. Thorsteinsson og Stefán H. Jóhannesson, frá Bændasamtökum Íslands Gísli Karlsson, Ari Teitsson, Sigurgeir Þorgeirsson og Þórólfur Sveinsson, frá Sambandi garðyrkjubænda Kjartan Ólafsson, Magnús Ágústsson, Brynja Hjálmtýsdóttir og Sigurður Þráinsson, frá Landssam
Með gildistöku samningsins um Alþjóðaviðskiptastofnunina verða afnumin ýmis innflutn
Meiri hluti landbúnaðarnefndar telur ekki ástæðu til þess að lýsa hér öllum þeim atriðum sem til álita hafa komið í umfjöllun nefndarinnar um málið, né heldur gera nákvæmlega grein fyrir afstöðu sinni til allra þeirra atriða er koma fram í þeim gögnum er fyrir nefndina hafa verið lögð. Meiri hlutinn vill þó koma á framfæri þeim athugasemdum sem hann telur helst skipta máli við afgreiðslu frumvarpsins.
Meiri hlutinn tekur undir þau sjónarmið er fram koma í umsögn Bændasamtaka Íslands að verðforsendur fyrir útreikningi tollverndar byggist ekki nema að litlu leyti á reynslutölum og mikil óvissa sé um það hvert verði vöruval og verðlag á ýmsum flokkum er til innflutnings kemur. Ljóst er einnig að nokkurt misræmi er hvað snertir fyrirhugaða tollvernd á vörum úr sama hráefni úr mismunandi tollflokkum. Þannig fær sýrður rjómi (tollnr. 0403.9009) lágan toll í samanburði við rjóma (tollnr. 0401.3000) og kakóblandað undanrennu- og mjólkurduft (tollnr. 1806.2003) lágan toll miðað við undanrennuduft (tollnr. 0402.1000) og mjólkurduft (tollnr. 0402.2100), en þessi hráefni geta numið allt að 90% af blöndunni. Í umsögninni kemur einnig fram, hvað snertir unnar vörur sem falla undir ákvæði fríverslunarsamninga eða bókun 3 með samningnum um Evrópska efnahagssvæðið, að frumvarpið gerir þar ráð fyrir að tollar samsvari þeim verðjöfnunargjöldum sem nú eru lögð á viðkomandi vörur og séu, a.m.k. í mörgum tilvikum, langt undir leyfilegum bindingum. Telja samtökin að hætta sé á að þetta rýri samningsstöðu Íslands gagnvart Evrópusambandinu, nú þegar endurskoðun á bókun 3 með EES-samningnum fer fram, þar sem ekkert svigrúm sé til þess að bjóða aðildarríkjum samn
Landbúnaðarnefnd hefur einnig borist umsögn bændasamtakanna til efnahags- og við
Við greinina bætist ný málsgrein er verði 2. efnismgr. og orðist svo:
„Landbúnaðarráðherra er þó heimilt að banna innflutning á afurðum dýra og plantna sem gefin hafa verið vaxtaaukandi efni á framleiðsluskeiðinu eða kunna að fela í sér leifar lyfja og annarra aðskotaefna, umfram það sem leyft er við framleiðslu innan lands, sem geta verið hættuleg heilsu manna. Landbúnaðarráðherra ákveður með reglugerð á hvern hátt hagað skuli eftirliti með innflutningi afurðanna, sýnatökum og rannsóknum.“
Að því er snertir verðlag á ýmsum flokkum landbúnaðarvara, er til innflutnings kemur, vill meiri hlutinn árétta að í rauninni verður ekki svarað því álitamáli, hvert verði raunverulegt innflutningsverð vara, fyrr en á reynir. Útreikninga hagsmunaaðila greinir á í þessu efni. Þannig koma fram mjög mismunandi verðforsendur hjá forsvarsmönnum innflytjenda og full
Miklar breytingar hafa orðið í framleiðsluháttum garðyrkjubænda á undanförnum árum og framleiðsla þeirrar greinar vaxið að miklum mun. Af því leiðir að ríkjandi markaðsaðgangur, sem tekur mið af innflutningi árið 1988, gefur ranga mynd af markaðshlutdeild innlendrar framleiðslu eins og hún er nú. Í þessu felst sérstaða greinarinnar gagnvart GATT-samkomulag
Vakin er athygli á því að stórlega hefur dregið úr neyslu kartaflna hér á landi á síðari árum. Kartöflubændur bentu þannig á að neysla innan lands hefði minnkað úr um það bil 9.000 tonn
Nefndin tók einnig til sérstakrar skoðunar og aflaði sér upplýsinga vegna þess álits er kem
Meiri hlutinn telur rétt að aukið verði við ákvæði 3. efnismgr. 24. gr. frumvarpsins í því tilliti að lögbinda að hlutaðeigandi hagsmunaaðilum verði veittur kostur á að láta uppi sjónar
Meiri hlutinn tekur fram að þar sem frumvarp þetta felur í sér flókið og viðamikið mál sem ekki er reynsla fyrir hér á landi verður að liggja ljóst fyrir Alþingi að fylgjast þarf vel með framkvæmd þess, ef að lögum verður, og að nauðsynlegt kann að vera að endurskoða lögin í ljósi fenginnar reynslu.
Að lokum vill meiri hlutinn benda á að svo virðist sem grandskoða þurfi frumvarpið með tilliti til prentvillna og málfars og leggur áherslu á að slík endurskoðun hafi farið fram áður en málið fer til 2. umræðu á Alþingi.
7. júní 1995.
Virðingarfyllst,
Guðni Ágústsson, form.
Egill Jónsson.
Guðjón Guðmundsson.
Árni M. Mathiesen.
Magnús Stefánsson.
Fylgiskjal II.
Umsögn Ágústs Einarssonar og Lúðvíks Bergvinssonar.
(8. júní 1995.)
Landbúnaðarnefnd hefur fjallað um þingmálið á fimm formlegum fundum. Í umsögn meiri hluta nefndarinnar er listi yfir viðmælendur nefndarinnar.
Í greinargerð með frumvarpinu segir m.a. eftirfarandi: „Reglur GATT eru jafnréttisreglur sem ætlað er að stuðla að frjálsari viðskiptaháttum og aukinni samkeppni en banna þó ekki vernd fyrir innanlandsframleiðslu.“
Einn mikilvægasti þáttur frumvarpsins er ákvörðun um tolla á landbúnaðarvörur. Megin
Á fundum nefndarinnar kom m.a. fram það sjónarmið Neytendasamtakanna og forsvars
Eitt af vandkvæðum GATT–samningsins er að við útreikning tolla er miðað við heimsmarkaðsverð sem í fjölmörgum tilvikum er mjög erfitt að bera saman við raunverulegt versl
Mjög mikilvægt við ákvörðun tolla í frumvarpinu er að þeir verði ekki ákveðnir svo háir að nær óbreytt ástand verði fyrir og eftir samþykkt frumvarpsins.
Tekið er undir þau sjónarmið sem fram koma í umsögn Bændasamtaka Íslands, að verðfor
Þess vegna er því beint til efnahags- og viðskiptanefndar að hún kanni þessi mál ítarlega og geri tillögur um lækkun tolla, einkum hvað varðar lágmarksinnflutning ef sýnt þykir að tollar frumvarpsins séu of háir.
Vakin er athygli á málefnum garðyrkjubænda, svo og innflutningi á plöntum, svo sem skrautplöntum og o.fl. þess háttar. Því er beint til efnahags- og viðskiptanefndar að skoða þau mál sérstaklega.
Tekið er undir sjónarmið meiri hluta nefndarinnar þar sem fjallað er um málefni tengd inn
Í nefndinni var nokkuð rætt um breytingar á 24. gr. frumvarpsins og er hér lagt til að á eftir lokamálslið 3. mgr. 24. gr. komi nýr málsliður sem orðist svo:
„Áður en nefndin gerir tillögur samkvæmt framansögðu skal leita umsagna Bændasamtaka Íslands, Neytendasamtakanna og hlutaðeigandi hagsmunaaðila inn- eða útflytjenda.“
Tekið er undir sjónarmið meiri hluta nefndarinnar þar sem talið er að nauðsynlegt kann að vera að endurskoða væntanleg lög í ljósi fenginnar reynslu.
Fylgiskjal III.
Umsögn Margrétar Frímannsdóttur.
(8. júní 1995.)
Eins og fram kemur í umsögn meiri hluta landbúnaðarnefnar hefur nefndin fjallað um framangreint þingmál á 5 formlegum fundum og fengið til sín fjölda viðmælenda.
Þau ríki sem standa að GATT hafa skuldbundið sig til að opna fyrir innflutning á vöru, draga úr innanlandsstuðningi og draga úr útflutningsuppbótum. Nú þegar hafa verið uppfyllt tvö þessara skilyrða, þ.e. dregið hefur verulega úr beinum stuðningi ríkisins við landbúnað og útflutningsbætur felldar niður. Hér er því aðeins verið að ræða einn þátt þessa máls, afnám innflutningshafta á landbúnaðarafurðir.
GATT-samningurinn á að stuðla að frjálsari viðskiptaháttum og aukinni samkeppni en bannar þó ekki vernd fyrir innanlandsframleiðslu. Í frumvarpinu er þó heimild til takmörkunar innflutnings vegna heilbrigðis manna, dýra eða plantna. Í því ljósi er mikilvægt að ekki verði gerðar minni kröfur um hollustu- og framleiðsluhætti þeirrar vöru sem leyft verður að flytja inn en innlendrar framleiðslu. Ekki hefur verið gerð grein fyrir hvernig staðið verður að þeim þætti málsins á fullnægjandi hátt.
Frumvarpið hefur í för með sér verulega breytingu á starfsumhverfi innlendrar landbúnað
Íslenskur landbúnaðar hefur á undanförnum árum gengið í gegnum verulegar breytingar á rekstrarumhverfi sínu og er almennt ekki vel undir það búinn að takast á við alþjóðlega sam
Aðild okkar að samningnum er mikilvægt og jákvætt skref inn á braut opnari viðskipta með matvæli; um það er ekki ágreiningur. Það skiptir hins vegar verulegu máli hvernig við stönd
Jafnframt er í umsögn Bændasamtakanna vakin athygli á stöðu garðyrkjubænda, en fram hefur komið að sú grein landbúnaðarins mun ekki njóta sambærilegrar verndar og aðrar grein
Þá barst nefndinni bréf frá framkvæmdastjóra Kjöríss hf. þar sem gerð er athugasemd varð
Ýmsar aðrar athugasemdir bárust nefndinni og vísast þar til umsagnar meiri hluta nefndar
Ástæða er til að gagnrýna hversu seint frumvarpið er fram komið. Aðeins er tæpur mánuður þar til breytingarnar eiga að ganga í gildi og innflutningur á að geta hafist. Þetta er flókið mál og nánast ógjörningur á þeim stutta tíma sem Alþingi hefur til að afgreiða frumvarpið að fara yfir það eins ítarlega og þyrfti. Margt er óljóst, þar á meðal forsendur útreikninga og hvert raunverulegt verð vörunnar verður þegar til innflutnings kemur.
Því er tekið undir þau sjónarmið sem fram koma í öðrum umsögnum nefndarmanna að nauðsynlegt kann að reynast að endurskoða málið í heild sinni í ljósi fenginnar reynslu.