Ferill 178. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.
122. löggjafarþing 1997–98.
Þskj. 178 – 178. mál.
Frumvarp til laga
um lækkun fasteignaskatta og hlutdeild sveitarfélaga í virðisaukaskatti.
Flm.: Kristinn H. Gunnarsson, Svavar Gestsson.
I. KAFLI
Lækkun fasteignaskatta.
A. Breyting á lögum um tekjustofna sveitarfélaga, nr. 4/1995.
1. gr.
Eftirfarandi breytingar verða á 3. gr. laganna:
a. 2. mgr. orðast svo:
Stofn til álagningar fasteignaskatts skal vera fasteignamat eignarinnar.
b. 3. mgr. orðast svo:
Skatturinn skal vera allt að 1,12% af álagningarstofni. Undanþegin skatti eru íbúðir og íbúðarhús ásamt lóðarréttindum, erfðafestulönd og jarðeignir sem ekki eru nytjaðar til annars en landbúnaðar, útihús og mannvirki á bújörðum sem tengd eru landbúnaði og sumarbústaðir ásamt lóðarréttindum.
c. 4. mgr. fellur brott.
2. gr.
Í stað orðanna „sveitarstjórn“ og „sveitarfélaga“ í 3.–5. gr. laganna kemur (í viðeigandi beygingarföllum): ríkissjóður.
3. gr.
4. og 5. mgr. 5. gr. laganna falla brott.
4. gr.
6. gr. laganna fellur brott.
5. gr.
Við lögin bætist nýtt ákvæði til bráðabirgða, svohljóðandi:
Árið 1998 skal ríkissjóður bæta sveitarfélögum tekjutap sem leiðir af breyttum stofni til álagningar fasteignaskatts.
B. Breyting á lögum um vatnsveitur sveitarfélaga, nr. 81/1991.
6. gr.
Í stað 2. og 3. málsl. 1. mgr. 7. gr. laganna kemur nýr málsliður, svohljóðandi: Stofn til álagningar vatnsgjalds skal vera fasteignamat eignarinnar.
C. Breyting á lögum um tekjuskatt og eignarskatt, nr. 75/1981.
7. gr.
Í stað „1,2%“ í 83.gr. laganna kemur: 1,7%.
II. KAFLI
Hlutdeild sveitarfélaga í virðisaukaskatti.
Breyting á lögum um virðisaukaskatt, nr. 50/1988.
8. gr.
Til sveitarfélaga renna 12% af þeirri fjárhæð sem ríkissjóður hefur í tekjur af virðisauka
III. KAFLI
Gildistaka.
9. gr.
Lög þessi öðlast þegar gildi. Ákvæði b–c-liðar 1. gr., 2.–4. gr. og 7. og 8. gr. koma þó eigi til framkvæmda fyrr en 1. janúar 1999.
Greinargerð.
Hér er gerð tillaga um róttækar breytingar á skattkerfinu. Tilgangur frumvarpsins er fjórþættur.
Í fyrsta lagi er lagt til að skattar almennings verði lækkaðir með því að lækka fasteigna
Í öðru lagi er lagt til að afnumin verði skattlagning á annan álagningarstofn en fasteigna
Loks eru þau nýmæli að sveitarfélögum er ætlaður hlutur úr sköttum á vörur og þjónustu, en lagt er til að hluti af virðisaukaskatti renni til sveitarfélaga.
Skattalækkun tengd húsnæðiskostnaði í stað tekna.
Ákvæði frumvarpsins lækka fasteignaskatt í tveimur áföngum. Lækkun vegna breytinga á álagningarstofni tæki strax gildi, en gerð er tillaga um þá breytingu að álagning miðist við fasteignamat í stað þess að leggja skattinn á afskrifað endurstofnverð fasteigna margfaldað með markaðsstuðli fasteigna í Reykjavík samkvæmt matsreglum Fasteignamats ríkisins. Víða er mikill munur á þannig reiknuðum álagningarstofni og fasteignamati. Í dreifbýli getur mun
Ef íbúðir og íbúðarherbergi eru athuguð sérstaklega kemur í ljós að fasteignamat þeirra er um 178 milljarðar kr. en gjaldstofninn liðlega 265 milljarðar kr. Þar er hækkunin liðlega 87 milljarðar kr. eða um 50%. Með öðrum orðum er að meðaltali lagður 50% hærri fasteigna
Síðari áfanginn verður í upphafi árs 1999, en þá fellur niður fasteignaskattur á íbúðarhús
Þá er til viðbótar lagt til að fasteignaskattur á landbúnað sé alveg felldur niður og er áætlað að það nemi um 100 millj. kr. Stærstur hluti er vegna útihúsa á jörðum og ræktaðs lands.
Þá er ákvæðum um álagningarstofn til vatnsgjalds breytt til samræmis við breytingar á álagningarstofni til fasteignaskatts og leiðir sú breyting til svipaðrar hlutfallslegrar lækkunar á vatnsgjaldi að óbreyttri álagningarprósentu. Lækkunin gæti numið um 150 millj. kr. en á það er að líta að vatnsgjald á að standa undir kostnaði sveitarfélags við rekstur vatnsveitu og leiði breytingin til þess að tekjur dugi ekki fyrir útgjöldum munu sveitarfélögin væntanlega hækka álagningarhlutfallið til að auka tekjurnar. Ekki er því gert ráð fyrir að til lengdar verði um neina lækkun að ræða vegna þessarar breytingar.
Samanlögð áhrif af breytingunni eru að fasteignaskattur lækkar um 2.100 millj. kr. á ein
Af lækkuninni leiðir einnig að húsaleiga ætti að lækka sem nemur lækkun á rekstrarkostn
Afnumin skattlagning á skattstofn umfram verðmæti eignar.
Á árinu 1990 var lögum um tekjustofna sveitarfélaga breytt þannig að í stað þess að leggja fasteignaskatt til sveitarfélaga á samkvæmt fasteignamati, sem endurspeglar mat á mark
Skiljanlegt er að sveitarfélög telji sig þurfa svipaðar tekjur þar sem þau hafi sambærileg verkefni og útgjöld, en það er ekki réttlætanlegt að jafna tekjur sveitarfélaga með misháum eignarskatti. Benda má á að eignarskattur til ríkissjóðs samkvæmt lögum um tekjuskatt og eignarskatt er lagður á raunverulegt matsverð eignarinnar, þ.e. fasteignamat og álagningar
Fasteignaskattar verði einvörðungu ríkisskattur.
Lagt er til í frumvarpinu að fasteignaskattur verði tekjustofn ríkissjóðs. Fyrir því eru gild rök. Eðlilegt er að skattar af fasteignum séu á einni hendi og þannig verði betra samræmi milli álagningarreglna og yfirsýn yfir það hverju skatturinn skilar. Þá er verðmæti fasteigna mjög mismunandi eftir því hvar á landinu eignin er og því skilar eignarskattur mismunandi miklum tekjum. Af þeim sökum eru skattar á fasteignir óheppilegur tekjustofn fyrir sveitarfélög.
Samkvæmt ákvæðum frumvarpsins fellur niður fasteignaskattur skv. a-lið 3. gr. laga um tekjustofna sveitarfélaga og annar fasteignaskattur flyst til ríkissjóðs. Þá er lagt til að eignar
Gert ráð fyrir að í framtíðinni verði núverandi eignarskattur og fasteignaskattur á atvinnu
Sveitarfélög fá hlutdeild í sköttum af vörum og þjónustu.
Samkvæmt núgildandi lögum eru tekjustofnar sveitarfélaga ekki tengdir almennum hag
Í frumvarpinu er lagt til að 12% tekna af virðisaukaskatti renni til sveitarfélaga og er gert ráð fyrir að sú fjárhæð nú jafngildi tekjum sveitarfélaga af fasteignaskatti.
Fjármagnstekjuskatti verði varið til lækkunar á fasteignasköttum.
Á næsta ári koma til hjá ríkissjóði tekjur af fjármagnstekjuskatti. Er áætlað að þær nemi um 700 millj. kr. fyrst í stað en geti orðið um 1.100 millj. kr. Þykir eðlilegt að verja þessum tekjum til þess að lækka skatta almennings af fasteignum. Slík skattalækkun skilar sér vel til almennra launþega og dreifing hennar verður þannig að stærri hluti skattalækkunarinnar fer til tekjulágra en við lækkun á skattprósentu til tekjuskatts.
Fjárhagsleg áhrif.
Á næsta ári nemur lækkun fasteignaskattsins um 500 millj. kr. Sveitarfélögunum verður bætt tekjutapið með greiðslu úr ríkissjóði. Tekjur ríkisjóðs af fjármagnstekjuskatti á næsta ári sem áætlaðar eru um 700 millj. kr. gera það að verkum að ríkissjóður stendur jafnréttur eftir og vel það.
Á árinu 1999 koma ákvæði frumvarpsins að fullu til framkvæmda, ef samþykkt verður. Skattalækkun verður um 3.100 millj. kr., um 300 millj. kr. á atvinnurekstur vegna lækkunar á álagningarstofni fasteignaskatts og afnámi skattsins á eignir í landbúnaði og um 2.800 millj. kr. vegna niðurfellingar fasteignaskatts á einstaklinga. Þá flyst fasteignaskattur á atvinnu
Athugasemdir við einstakar greinar frumvarpsins.
Um 1. gr.
Í b-lið er lagt til að aðeins verði eitt þrep í fasteignaskatti og lægra þrepið fellt niður. Þær eignir, sem verið hafa skattlagðar samkvæmt lægra þrepi, verða undanþegnar fasteignarskatti og auk þeirra eignir í landbúnaði. Gert er ráð fyrir að þessi breyting taki gildi í ársbyrjun 1999.
Um 2.–4. gr.
Um 5. gr.
Um 6. gr.
Álagningarstofni til vatnsgjalds er breytt og verður fasteignamat eignanna svo sem verður varðandi fasteignaskatt.
Um 7. gr.
Um 8. gr.
Um 9. gr.
Fylgiskjal.
Fasteignamat ríkisins:
Yfirlit um áætlað samanlagt fasteignamat og stærðir fasteigna í fasteignaskrá ársins 1996. Samtölur fyrir sveitarfélög 1603 til 8717.
Fjöldi Flatarmál Lóðarmat Mat mannv. Heildarmat Gjaldstofn Heildarst.
Íbúðir og íbúðarherbergi 35.416 4.316.255 10.133.382 165.087.525 175.220.907 230.152.792 240.286.174
Bílskúrar, sérmetnir 13.779 528.995 67.758 9.235.254 9.303.012 12.068.654 12.136.412
Sumarbústaðir 8.597 367.354 2.202.648 9.331.309 11.533.957 13.388.433 15.591.081
Verslunar- og skrifst. 1.895 443.092 1.171.278 11.110.586 12.281.864 15.452.716 16.623.994
Iðnaðarhús 3.280 1.125.808 2.913.742 20.624.498 23.538.240 28.065.720 30.979.462
Vörugeymslur 1.040 234.151 679.911 2.788.556 3.468.467 3.833.109 4.513.020
Sérhæfðar byggingar 9.552 1.703.287 3.685.602 52.237.506 55.923.108 71.100.068 74.785.690
Önnur mannvirki 968 79.237 42.720 750.335 793.055 876.916 919.636
Óbyggðar lóðir. 5.920 0 3.149.414 0 3.149.414 0 3.149.414
Ræktað land² 5.943 0 0 4.782.636 4.782.636 4.782.636 4.782.636
Óræktað land jarða 7.108 0 1.973.101 0 1.973.101 0 1.973.101
Íbúðarhús á jörðum 6.362 729.293 0 14.754.587 14.754.587 35.213.646 35.213.646
Útihús á jörðum 32.373 2.868.175 0 12.826.366 12.826.366 12.826.366 12.826.366
Hlunnindi 4.487 10.000 0 5.171.693 5.171.693 5.171.693 5.171.693
Samtals 12.405.647 26.019.556 308.700.851 334.720.407 432.932.769 458.952.325
Alls eru 174.999 matseiningar í sveitarfélögunum. Rúmmál bygginga er samtals 51.504.087,0 m³.
. Alls eru 43.832 lóðir í sveitarfélögunum að stærð 122.639.050,9 m² og 49.278,2 ha.
² Ræktað land er alls 135.629,9 ha.
Yfirlit um áætlað samanlagt fasteignamat og stærðir fasteigna í fasteignaskrá ársins 1996. Samtölur fyrir landið allt.
Fjöldi Flatarmál Lóðarmat Mat mannv. Heildarmat Gjaldstofn Heildarst.
Íbúðir og íbúðarherbergi 94.574 11.041.744 50.836.436 518.900.729 569.737.165 583.965.996 634.802.432
Bílskúrar, sérmetnir 30.733 1.076.297 369.122 21.424.289 21.793.411 24.255.793 24.624.915
Sumarbústaðir 8.982 376.306 2.368.769 9.513.699 11.882.468 13.571.893 15.940.662
Verslunar- og skrifst. 4.927 1.657.027 9.924.517 48.793.408 58.717.925 53.135.538 63.060.055
Iðnaðarhús 5.489 2.141.735 9.200.884 42.443.267 51.644.151 49.885.149 59.086.033
Vörugeymslur 1.712 610.207 3.711.334 9.338.620 13.049.954 10.383.173 14.094.507
Sérhæfðar byggingar 23.287 3.236.935 16.520.951 103.996.192 120.517.143 122.858.940 139.379.891
Önnur mannvirki 1.000 88.467 103.007 953.040 1.056.947 1.079.621 1.182.628
Óbyggðar lóðir. 8.370 0 11.832.797 0 11.832.797 0 11.832.797
Ræktað land² 5.964 0 0 4.797.785 4.797.785 4.797.785 4.797.785
Óræktað land jarða 7.127 0 1.981.624 0 1.981.624 0 1.981.624
Íbúðarhús á jörðum 6.374 729.387 0 14.773.850 14.773.850 35.232.909 35.232.909
Útihús á jörðum 32.427 2.868.237 0 12.832.601 12.832.601 12.832.601 12.832.601
Hlunnindi 4.496 10.019 0 5.201.540 5.201.540 5.201.540 5.201.540
Samtals 23.836.361 106.849.441 792.969.020 899.818.461 917.200.938 1.024.050.379
Alls eru 285.932 matseiningar í sveitarfélögunum. Rúmmál bygginga er samtals 94.242.589,0 m³.
. Alls eru 68.164 lóðir í sveitarfélögunum að stærð 159.955.114,3 m² og 85.890,3 ha.
² Ræktað land er alls 135.907,5 ha.