Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect. Ferill 516. máls.
132. löggjafarþing 2005–2006.
Þskj. 819 — 516. mál.
iðnaðarráðherra við fyrirspurn Björgvins G. Sigurðssonar um hátækni- og nýsköpunargreinar.
Fyrirspurnin hljóðar svo:
1. Hvert hefur verið árlegt hlutfall hátækni- og nýsköpunargreina af landsframleiðslu síðustu tíu ára?
2. Hver hefur árlegur vöxtur hátæknigreina verið á sama tíma?
Á síðasta ári kom út skýrslan Hátækniiðnaður – þróun og staða á Íslandi / Staða og stefna á Norðurlöndum og Írlandi. Skýrslan er afrakstur samvinnuverkefnis iðnaðar- og viðskiptaráðuneytis og Samtaka iðnaðarins um upplýsingaöflun um stöðu þessara greina og er ætlað að skapa grundvöll fyrir frekari umfjöllun um þróun þeirra. Eftirfarandi svar er byggt á upplýsingum sem aflað var í tengslum við gerð skýrslunnar.
Byggt er á skilgreiningum OECD fyrir framleiðsluiðnað en þar eru hátæknigreinar skilgreindar sem atvinnugreinar sem leggja >4% af veltu sinni í rannsóknir og þróunarstarfsemi. Öll þessi fyrirtæki eru nýsköpunarfyrirtæki og miðast svarið því við hátæknigreinar eins og þær eru skilgreindar í framangreindri skýrslu. Nýsköpun er auðvitað einnig stunduð í atvinnugreinum sem ekki eru flokkaðar sem hátæknigreinar, t.d. greinum sem eiga rætur í þjónustu og viðskiptum, hönnun og menningu og hug- og félagsvísindum, svo nokkuð sé nefnt. Ekki er fjallað um þessar greinar í svari þessu.
1. Hlutfall hátæknigreina í landsframleiðslu.
Framlag einstakra atvinnugreina til landsframleiðslu er sú viðmiðun sem notuð er til að mæla vöxt og viðgang þeirra. Verðmætasköpunin, eða virðisaukinn, sem verður til í atvinnurekstri er munurinn á söluverði framleiðslunnar og kostnaði. Árið 2004 var landsframleiðslan um 850 milljarðar kr., sem er síðasta viðmiðunarár könnunarinnar. Uppruni verðmætasköpunar á Íslandi hefur breyst mikið og hefur iðnaður sótt á en landbúnaður, fiskveiðar og fiskvinnsla látið undan síga. Árið 2004 nam hlutur iðnaðarins tæplega fjórðungi af verðmætasköpuninni en hlutur sjávarútvegs var um 10%. Í töflu sem fylgir með svari þessu sést verðmætasköpun hátækniiðnaðar og fleri atvinnugreina árin 1998–2004, en verðmætasköpun í hátækniiðnaði sem hlutfall af landsframleiðslu er sýnd allt fram til ársins 1990. Framlag hátækniiðnaðar til landsframleiðslu hefur aukist frá um 0,2% árið 1990 í 3,9% eða um 33 milljarða kr. árið 2004. Framlag einstakra atvinnugreina innan hátækniiðnaðar til landsframleiðslunnar er mismunandi en þyngst vega síma- og fjarskiptaþjónusta, lyfjaframleiðsla, framleiðsla lækningatækja, framleiðsla tækja fyrir matvælaiðnað og hugbúnaðariðnaður.
2. Árlegur vöxtur hátæknigreina.
Í skýrslunni Hátækniiðnaður – þróun og staða á Íslandi eru birtar upplýsingar um verðmæti hátæknivöru og -þjónustu frá og með árinu 1998 og er því miðað við það upphafsár í svari þessu.
Þessar upplýsingar má einnig finna í eftirfarandi töflu.
132. löggjafarþing 2005–2006.
Þskj. 819 — 516. mál.
Svar
iðnaðarráðherra við fyrirspurn Björgvins G. Sigurðssonar um hátækni- og nýsköpunargreinar.
Fyrirspurnin hljóðar svo:
1. Hvert hefur verið árlegt hlutfall hátækni- og nýsköpunargreina af landsframleiðslu síðustu tíu ára?
2. Hver hefur árlegur vöxtur hátæknigreina verið á sama tíma?
Á síðasta ári kom út skýrslan Hátækniiðnaður – þróun og staða á Íslandi / Staða og stefna á Norðurlöndum og Írlandi. Skýrslan er afrakstur samvinnuverkefnis iðnaðar- og viðskiptaráðuneytis og Samtaka iðnaðarins um upplýsingaöflun um stöðu þessara greina og er ætlað að skapa grundvöll fyrir frekari umfjöllun um þróun þeirra. Eftirfarandi svar er byggt á upplýsingum sem aflað var í tengslum við gerð skýrslunnar.
Byggt er á skilgreiningum OECD fyrir framleiðsluiðnað en þar eru hátæknigreinar skilgreindar sem atvinnugreinar sem leggja >4% af veltu sinni í rannsóknir og þróunarstarfsemi. Öll þessi fyrirtæki eru nýsköpunarfyrirtæki og miðast svarið því við hátæknigreinar eins og þær eru skilgreindar í framangreindri skýrslu. Nýsköpun er auðvitað einnig stunduð í atvinnugreinum sem ekki eru flokkaðar sem hátæknigreinar, t.d. greinum sem eiga rætur í þjónustu og viðskiptum, hönnun og menningu og hug- og félagsvísindum, svo nokkuð sé nefnt. Ekki er fjallað um þessar greinar í svari þessu.
1. Hlutfall hátæknigreina í landsframleiðslu.
Framlag einstakra atvinnugreina til landsframleiðslu er sú viðmiðun sem notuð er til að mæla vöxt og viðgang þeirra. Verðmætasköpunin, eða virðisaukinn, sem verður til í atvinnurekstri er munurinn á söluverði framleiðslunnar og kostnaði. Árið 2004 var landsframleiðslan um 850 milljarðar kr., sem er síðasta viðmiðunarár könnunarinnar. Uppruni verðmætasköpunar á Íslandi hefur breyst mikið og hefur iðnaður sótt á en landbúnaður, fiskveiðar og fiskvinnsla látið undan síga. Árið 2004 nam hlutur iðnaðarins tæplega fjórðungi af verðmætasköpuninni en hlutur sjávarútvegs var um 10%. Í töflu sem fylgir með svari þessu sést verðmætasköpun hátækniiðnaðar og fleri atvinnugreina árin 1998–2004, en verðmætasköpun í hátækniiðnaði sem hlutfall af landsframleiðslu er sýnd allt fram til ársins 1990. Framlag hátækniiðnaðar til landsframleiðslu hefur aukist frá um 0,2% árið 1990 í 3,9% eða um 33 milljarða kr. árið 2004. Framlag einstakra atvinnugreina innan hátækniiðnaðar til landsframleiðslunnar er mismunandi en þyngst vega síma- og fjarskiptaþjónusta, lyfjaframleiðsla, framleiðsla lækningatækja, framleiðsla tækja fyrir matvælaiðnað og hugbúnaðariðnaður.
Hlutfall verðmætasköpunar hátækniiðnaðar árin 1995–2004:
| Ár | Verg landsframleiðsla, milljarðar kr. |
Hlutfall hátækniiðnaðar af landsframleiðslu |
| 1995 | 451 | 0,6% |
| 1996 | 484 | 0,7% |
| 1997 | 525 | 0,8% |
| 1998 | 577 | 0,9% |
| 1999 | 624 | 1,3% |
| 2000 | 669 | 2,1% |
| 2001 | 744 | 3,1% |
| 2002 | 779 | 3,4% |
| 2003 | 811 | 3,8% |
| 2004 | 852 | 3,9% |
2. Árlegur vöxtur hátæknigreina.
Í skýrslunni Hátækniiðnaður – þróun og staða á Íslandi eru birtar upplýsingar um verðmæti hátæknivöru og -þjónustu frá og með árinu 1998 og er því miðað við það upphafsár í svari þessu.
Verðmæti hátæknigreina, 1998–2004.
| Ár |
Verðmæti hátæknigreina, millj. kr. |
Aukning frá fyrra ári, millj. kr. |
Aukning frá fyrra ári, % |
| 1998 | 5.193 | ||
| 1999 | 7.930 | 2.737 | 53% |
| 2000 | 13.923 | 5.993 | 76% |
| 2001 | 23.064 | 9.141 | 66% |
| 2002 | 26.486 | 3.422 | 15% |
| 2003 | 30.818 | 4.332 | 16% |
| 2004 | 33.210 | 2.392 | 8% |
Þessar upplýsingar má einnig finna í eftirfarandi töflu.
Verðmætasköpun hátækniiðnaðar árin 1990–2004.
| 1990 | 1991 | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | |
| Hlutfall % | |||||||||||||||
| Hátæknivörur og -þjónusta | 0,30% | 0,40% | 0,45% | 0,50% | 0,55% | 0,70% | 0,80% | 0,90% | 1,30% | 2,10% | 3,10% | 3,40% | 3,80% | 3,90% | |
| Hlutfall, % | |||||||||||||||
| Verg landsframleiðsla | 368 | 399 | 400 | 412 | 439 | 451 | 484 | 525 | 577 | 624 | 669 | 744 | 779 | 811 | 852 |
| Verðmætasköpun hátækniiðnaðar | 3,4 | 7,9 | 13,9 | 23,1 | 26,5 | 30,8 | 33,2 | ||||||||
| Verðmætasköpun hátækniiðnaðar sem hlutfall af landsframleiðslu | 0,20% | 0,3% | 0,4% | 0,5% | 0,5% | 0,6% | 0,7% | 0,8% | 0,9% | 1,3% | 2,1% | 3,1% | 3,4% | 3,8% | 3,9% |
| Verðmæti í millj. kr. | |||||||||||||||
| Sjávarafurðir | 67.711 | 65.270 | 64.974 | 90.768 | 91.143 | 78.667 | 82.600 | ||||||||
| Stóriðja | 7.397 | 6.100 | 9.945 | 10.416 | 9.348 | 9.732 | 10.219 | ||||||||
| Hátæknivörur og -þjónusta | 5.193 | 7.930 | 13.923 | 23.064 | 26.486 | 30.818 | 33.210 | ||||||||
| Aðrar iðnaðarvörur | 47.227 | 49.410 | 51.714 | 61.752 | 55.309 | 83.533 | 86.858 | ||||||||
| Aðrar vörur | 51.210 | 50.630 | 57.018 | 56.544 | 59.204 | 65.691 | 69.827 | ||||||||
| Samgöngur | 45.520 | 45.750 | 51.714 | 58.776 | 64.657 | 65.691 | 68.976 | ||||||||
| Ferðalög | 19.915 | 21.350 | 24.531 | 27.528 | 29.602 | 29.196 | 30.656 | ||||||||
| Önnur þjónusta | 81.936 | 88.450 | 94.146 | 91.512 | 88.806 | 88.399 | 92.819 | ||||||||
| Ávöxtun hlutafjár erlendis | 122.904 | 139.690 | 150.501 | 165.168 | 176.054 | 169.499 | 177.122 | ||||||||
| Laun erlendis | 110.955 | 123.830 | 132.600 | 147.312 | 166.706 | 177.609 | 187.341 | ||||||||
| Vaxtatekjur erlendis | 10.811 | 11.590 | 11.934 | 11.160 | 11.685 | 12.165 | 11.922 | ||||||||
| Verg landsframleiðsla | 368.000 | 399.000 | 400.000 | 412.000 | 439.000 | 451.000 | 484.000 | 525.000 | 569.000 | 610.000 | 663.000 | 744.000 | 779.000 | 811.000 | 851.550 |
