Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect. Ferill 66. máls.
133. löggjafarþing 2006–2007.
Þskj. 66 — 66. mál.
um breytingu á lögum um tekjuskatt, nr. 90/2003, með síðari breytingum.
a. Í stað orðanna „10% af þessum tekjum“ í 3. mgr. kemur: 18% af þessum tekjum.
b. 2. málsl. 4. mgr. orðast svo: Skal hann vera 18% af þeim tekjum.
c. Í stað orðanna „10% tekjuskatti af slíkum vöxtum að tekjuári loknu“ í 4. málsl. 4. mgr. kemur: 18% tekjuskatti af slíkum vöxtum að tekjuári loknu.
d. Í stað orðanna „10% tekjuskatti af slíkum tekjum að tekjuári loknu“ í 5. málsl. 4. mgr. kemur: 18% tekjuskatti af slíkum tekjum að tekjuári loknu.
Frumvarp þetta var lagt fram á 131. löggjafarþingi (7. mál) og aftur á 132. löggjafarþingi (31. mál) en var í hvorugt skiptið afgreitt. Málið er nú flutt að nýju efnislega óbreytt.
Í frumvarpinu er lagt til að hlutfall fjármagnstekjuskatts hækki úr 10% í 18% en jafnframt verði sett skattleysismörk við 120 þús. kr. tekjur einstaklinga á ári.
Tekjur ríkissjóðs af fjármagnstekjuskatti námu 14.612 millj. kr. á rekstrargrunni árið 2005 samkvæmt upplýsingum í frumvarpi til fjárlaga fyrir árið 2007. Miðað við forsendur þessa frumvarps má ætla að tekjur af fjármagnsskatti hefðu orðið rúmar 24.000 millj. kr., eða sem svarar aukningu upp á 9.500 millj. kr. Í fjárlögum fyrir árið 2006 var gert ráð fyrir að tekjur af fjármagnstekjuskatti yrðu 12.300 millj. kr. en í fjárlagafrumvarpinu fyrir árið 2007 er áætlað að fjármagnstekjur árið 2006 verði mun hærri, eða um 17.900 millj. kr. Í frumvarpi til fjárlaga fyrir árið 2007 er gert ráð fyrir 19.000 millj. kr. fjármagnstekjuskatti á rekstrargrunni.
Lagt er til að sett verði skattleysismörk við 120 þús. kr. fjármagnstekjur á ári hjá einstaklingum. Gera má ráð fyrir að við það verði rúm 90% einstaklinga og ríflega 70% hjóna sem nú greiða fjármagnstekjuskatt undanþegin skattinum. Þótt hlutfallið sé hátt er hér fyrst og fremst um að ræða smásparnað almennings sem hefur yfirleitt sínar tekjur af launavinnu.
Á undanförnum árum hefur fjölgað þeim einstaklingum hér á landi sem afla töluverðs hluta heildartekna sinna með tekjum af fjármagni sem þeir greiða aðeins 10% skatt af. Um leið breikkar bilið milli þeirra tekjuhæstu og tekjulægstu. Ætla má að fjármagnstekjur séu meira en helmingur af tekjum þeirra 5% framteljenda sem hæstar tekjur hafa í þjóðfélaginu.
Þessir aðilar greiða lægra hlutfall af tekjum sínum til samfélagsins en launafólk gerir. Vinnandi fólk greiðir af launum sínum um 36,72% að samanlögðum tekjuskatti og útsvari. Tekjur þeirra auðugustu í landinu, þ.e. þeirra sem eiga fjármagnið og þeirra sem þiggja hluta tekna sinna af hlutabréfakaupum eða kaupréttarsamningum, eru aftur á móti mestmegnis fjármagnstekjur. Af þeim greiða þeir, eins og fyrr segir, aðeins 10% skatt.
Flutningsmenn vilja að brugðist verði við breyttu tekjumynstri í þjóðfélaginu og því óréttlæti sem stafar af misræmi í skattlagningu fjármagnstekna og launa. Þá mun sú lagabreyting sem hér er lögð til afla ríkissjóði aukinna tekna til að standa straum af nauðsynlegri velferðarþjónustu.
Fróðlegt er að líta til skattheimtu af launum og fjármagnstekjum í nokkrum löndum Vestur-Evrópu og Norður-Ameríku til samanburðar við lög hér á landi og þá breytingu sem flutningsmenn leggja til.
Í Bandaríkjunum er notað stighækkandi skatthlutfall sem ræðst af tekjum og félagslegri stöðu fólks, allt frá 10% og upp í 35%. Fastur frádráttur er 5.150 bandaríkjadalir fyrir einstakling.
Hægt er að draga frá persónuafslátt að upphæð 3.300 dalir ef tekjur liggja á ákveðnu bili, fyrir einstaklinga er bilið 150.500–273.000 dalir. Ef tekið er dæmi af einhleypum einstaklingi líta skattþrepin svona út:
Við þetta bætast ýmsir svæðisbundnir skattar þar sem skattstofninn er svipaður en persónuafsláttur og frádráttur eru mismunandi eftir einstökum ríkjum. Skatthlutfallið er oftast stighækkandi frá 3% upp í 25%. Fjármagnstekjur aðrar en söluhagnaður eru skattlagðar á sama hátt og aðrar tekjur. Skatthlutfall er að hámarki 15% af söluhagnaði langtímaeignar, þ.e. eignar sem viðkomandi hefur átt lengur en í 12 mánuði. Ef tekjur einstaklinga eru skattlagðar miðað við 15% skatthlutfall eru fjármagnstekjurnar skattlagðar að hámarki með 5% skatthlutfalli. Á árunum 2008–2010 verður arður og söluhagnaður ekki skattlagður hjá þessum hópi. Árið 2011 verður skattlagning færð aftur í fyrra horf, þ.e. arður skattlagður með öðrum tekjum, söluhagnaður af langtímaeignum skattlagður með 20% skatti en aðeins 10% fyrir einstaklinga sem skattlagðir eru í neðstu tveimur skattþrepunum.
Í Bretlandi eru þrjú skattþrep í almennum tekjuskatti: 10% á tekjur upp að 2.090 pundum, 22% á tekjur á bilinu 2.091–32.400 pund og 40% á tekjur umfram 32.400 pund. Um fjármagnstekjuskatt gildir að skattprósenta á söluhagnað ræðst af tekjuskattsstofni hvers einstaklings, nema ef fjármagnstekjur eru í milliflokknum en þá bera þær aðeins 20% skatt. Fjármagnstekjur eru skattlagðar eftir því hversu lengi eignin hefur verið í eigu einstaklings og lækka skattskyldu fjármagnstekjurnar eftir því sem eignin hefur verið lengur í eigu hans. Fjármagnstekjur af sparifé bera 20% skatt í lægri flokkunum tveimur en 40% í hæsta flokknum. Arðgreiðslur bera 10–32,5% skatt þegar búið er að nýta sérstakan skattafrádrátt.
Í Danmörku leggur ríkið skatt á tekjur sem hér segir:
Að meðaltali er sá skattur sem greiddur er til sýslna og sveitarfélaga 33,3%. Fjármagnstekjur eru skattlagðar með öðrum tekjum. Innheimtur er 28% skattur af arðgreiðslum upp að 44.300 dönskum kr. en 43% af hærri upphæðum.
Í Finnlandi leggur ríkið á tekjuskatt í eftirfarandi þrepum:
Til sveitarfélaga er greiddur skattur á bilinu 16–21%. Fjármagnstekjur eru skattlagðar með flötum 28% skatti.
Á Írlandi er lagður 20% skattur á tekjur upp að ákveðinni upphæð (29.400 evrur fyrir barnlausa einstaklinga) og þá tekur við 42% skatthlutfall. Fjármagnstekjur bera yfirleitt flatan 20% skatt en í undantekningartilfellum er skattprósentan 40%.
Í Kanada er innheimtur tekjuskattur sem hér segir:
Flestöll fylki innheimta sína skatta með tekjuskatti alríkisstjórnarinnar og eru þeir því aðeins hluti af heildarskattinum. Fylkin geta líka lagt á sérstaka viðbótarskatta og flata skatta á tekjur umfram tiltekna upphæð. Heildarskattprósenta má þó aldrei vera hærri en á bilinu 39–53%. Fjármagnstekjur eru yfirleitt skattlagðar með lægra skatthlutfalli þar sem aðeins þarf að greiða skatt af helmingi hreinna fjármagnstekna.
Í Noregi er lagður að hámarki 28% skattur á hreinar tekjur. Ríki leggur á skatta á heildartekjur í eftirfarandi þrepum:
Lágmarksfrádráttur einstaklinga er á bilinu 31.800–61.000 norskar kr. en persónuafsláttur hvers og eins er 35.400 norskar kr. Fjármagnstekjur eru skattlagðar með almennum tekjum (hreinum tekjum).
Sænska ríkið leggur 20% skatt á tekjur á bilinu 306.001–460.600 sænskar kr. en 25% skatt á tekjur umfram 460.600. Tekjur undir 306.001 sænskum kr. bera ekki skatt. Persónuafsláttur er á bilinu 11.700–30.600 sænskar kr. Sveitarfélögin leggja á flatan skatt sem er yfirleitt um 31,6% og reiknaður af sama skattstofni og tekjuskattur hjá ríkinu. Fjármagnstekjur í Svíþjóð bera 30% flatan skatt.
133. löggjafarþing 2006–2007.
Þskj. 66 — 66. mál.
Frumvarp til laga
um breytingu á lögum um tekjuskatt, nr. 90/2003, með síðari breytingum.
Flm.: Ögmundur Jónasson, Jón Bjarnason, Kolbrún Halldórsdóttir,
Steingrímur J. Sigfússon, Þuríður Backman.
1. gr.
2. gr.
a. Í stað orðanna „10% af þessum tekjum“ í 3. mgr. kemur: 18% af þessum tekjum.
b. 2. málsl. 4. mgr. orðast svo: Skal hann vera 18% af þeim tekjum.
c. Í stað orðanna „10% tekjuskatti af slíkum vöxtum að tekjuári loknu“ í 4. málsl. 4. mgr. kemur: 18% tekjuskatti af slíkum vöxtum að tekjuári loknu.
d. Í stað orðanna „10% tekjuskatti af slíkum tekjum að tekjuári loknu“ í 5. málsl. 4. mgr. kemur: 18% tekjuskatti af slíkum tekjum að tekjuári loknu.
3. gr.
Greinargerð.
Frumvarp þetta var lagt fram á 131. löggjafarþingi (7. mál) og aftur á 132. löggjafarþingi (31. mál) en var í hvorugt skiptið afgreitt. Málið er nú flutt að nýju efnislega óbreytt.
Í frumvarpinu er lagt til að hlutfall fjármagnstekjuskatts hækki úr 10% í 18% en jafnframt verði sett skattleysismörk við 120 þús. kr. tekjur einstaklinga á ári.
Tekjur ríkissjóðs af fjármagnstekjuskatti námu 14.612 millj. kr. á rekstrargrunni árið 2005 samkvæmt upplýsingum í frumvarpi til fjárlaga fyrir árið 2007. Miðað við forsendur þessa frumvarps má ætla að tekjur af fjármagnsskatti hefðu orðið rúmar 24.000 millj. kr., eða sem svarar aukningu upp á 9.500 millj. kr. Í fjárlögum fyrir árið 2006 var gert ráð fyrir að tekjur af fjármagnstekjuskatti yrðu 12.300 millj. kr. en í fjárlagafrumvarpinu fyrir árið 2007 er áætlað að fjármagnstekjur árið 2006 verði mun hærri, eða um 17.900 millj. kr. Í frumvarpi til fjárlaga fyrir árið 2007 er gert ráð fyrir 19.000 millj. kr. fjármagnstekjuskatti á rekstrargrunni.
Lagt er til að sett verði skattleysismörk við 120 þús. kr. fjármagnstekjur á ári hjá einstaklingum. Gera má ráð fyrir að við það verði rúm 90% einstaklinga og ríflega 70% hjóna sem nú greiða fjármagnstekjuskatt undanþegin skattinum. Þótt hlutfallið sé hátt er hér fyrst og fremst um að ræða smásparnað almennings sem hefur yfirleitt sínar tekjur af launavinnu.
Á undanförnum árum hefur fjölgað þeim einstaklingum hér á landi sem afla töluverðs hluta heildartekna sinna með tekjum af fjármagni sem þeir greiða aðeins 10% skatt af. Um leið breikkar bilið milli þeirra tekjuhæstu og tekjulægstu. Ætla má að fjármagnstekjur séu meira en helmingur af tekjum þeirra 5% framteljenda sem hæstar tekjur hafa í þjóðfélaginu.
Þessir aðilar greiða lægra hlutfall af tekjum sínum til samfélagsins en launafólk gerir. Vinnandi fólk greiðir af launum sínum um 36,72% að samanlögðum tekjuskatti og útsvari. Tekjur þeirra auðugustu í landinu, þ.e. þeirra sem eiga fjármagnið og þeirra sem þiggja hluta tekna sinna af hlutabréfakaupum eða kaupréttarsamningum, eru aftur á móti mestmegnis fjármagnstekjur. Af þeim greiða þeir, eins og fyrr segir, aðeins 10% skatt.
Flutningsmenn vilja að brugðist verði við breyttu tekjumynstri í þjóðfélaginu og því óréttlæti sem stafar af misræmi í skattlagningu fjármagnstekna og launa. Þá mun sú lagabreyting sem hér er lögð til afla ríkissjóði aukinna tekna til að standa straum af nauðsynlegri velferðarþjónustu.
Fróðlegt er að líta til skattheimtu af launum og fjármagnstekjum í nokkrum löndum Vestur-Evrópu og Norður-Ameríku til samanburðar við lög hér á landi og þá breytingu sem flutningsmenn leggja til.
Í Bandaríkjunum er notað stighækkandi skatthlutfall sem ræðst af tekjum og félagslegri stöðu fólks, allt frá 10% og upp í 35%. Fastur frádráttur er 5.150 bandaríkjadalir fyrir einstakling.
Hægt er að draga frá persónuafslátt að upphæð 3.300 dalir ef tekjur liggja á ákveðnu bili, fyrir einstaklinga er bilið 150.500–273.000 dalir. Ef tekið er dæmi af einhleypum einstaklingi líta skattþrepin svona út:
| < 7.550 | USD | 10% |
| 7.551–30.650 | USD | 15% |
| 30.651–74.200 | USD | 25% |
| 74.201–154.800 | USD | 28% |
| 154.801–336.550 | USD | 33% |
| > 336.550 | USD | 35% |
Við þetta bætast ýmsir svæðisbundnir skattar þar sem skattstofninn er svipaður en persónuafsláttur og frádráttur eru mismunandi eftir einstökum ríkjum. Skatthlutfallið er oftast stighækkandi frá 3% upp í 25%. Fjármagnstekjur aðrar en söluhagnaður eru skattlagðar á sama hátt og aðrar tekjur. Skatthlutfall er að hámarki 15% af söluhagnaði langtímaeignar, þ.e. eignar sem viðkomandi hefur átt lengur en í 12 mánuði. Ef tekjur einstaklinga eru skattlagðar miðað við 15% skatthlutfall eru fjármagnstekjurnar skattlagðar að hámarki með 5% skatthlutfalli. Á árunum 2008–2010 verður arður og söluhagnaður ekki skattlagður hjá þessum hópi. Árið 2011 verður skattlagning færð aftur í fyrra horf, þ.e. arður skattlagður með öðrum tekjum, söluhagnaður af langtímaeignum skattlagður með 20% skatti en aðeins 10% fyrir einstaklinga sem skattlagðir eru í neðstu tveimur skattþrepunum.
Í Bretlandi eru þrjú skattþrep í almennum tekjuskatti: 10% á tekjur upp að 2.090 pundum, 22% á tekjur á bilinu 2.091–32.400 pund og 40% á tekjur umfram 32.400 pund. Um fjármagnstekjuskatt gildir að skattprósenta á söluhagnað ræðst af tekjuskattsstofni hvers einstaklings, nema ef fjármagnstekjur eru í milliflokknum en þá bera þær aðeins 20% skatt. Fjármagnstekjur eru skattlagðar eftir því hversu lengi eignin hefur verið í eigu einstaklings og lækka skattskyldu fjármagnstekjurnar eftir því sem eignin hefur verið lengur í eigu hans. Fjármagnstekjur af sparifé bera 20% skatt í lægri flokkunum tveimur en 40% í hæsta flokknum. Arðgreiðslur bera 10–32,5% skatt þegar búið er að nýta sérstakan skattafrádrátt.
Í Danmörku leggur ríkið skatt á tekjur sem hér segir:
| < 265.500 | DKK | 5,48% |
| 265.501–318.700 | DKK | 6% |
| > 318.700 | DKK | 15% |
Að meðaltali er sá skattur sem greiddur er til sýslna og sveitarfélaga 33,3%. Fjármagnstekjur eru skattlagðar með öðrum tekjum. Innheimtur er 28% skattur af arðgreiðslum upp að 44.300 dönskum kr. en 43% af hærri upphæðum.
Í Finnlandi leggur ríkið á tekjuskatt í eftirfarandi þrepum:
| < 12.200 | EUR | 0% |
| 12.2001–17.000 | EUR | 9,0% |
| 17.001–20.000 | EUR | 14,0% |
| 20.001–32.800 | EUR | 19,50% |
| 32.801–58.200 | EUR | 25,0% |
| > 58.200 | EUR | 32,5% |
Til sveitarfélaga er greiddur skattur á bilinu 16–21%. Fjármagnstekjur eru skattlagðar með flötum 28% skatti.
Á Írlandi er lagður 20% skattur á tekjur upp að ákveðinni upphæð (29.400 evrur fyrir barnlausa einstaklinga) og þá tekur við 42% skatthlutfall. Fjármagnstekjur bera yfirleitt flatan 20% skatt en í undantekningartilfellum er skattprósentan 40%.
Í Kanada er innheimtur tekjuskattur sem hér segir:
| < 36.378 | CAD | 15% |
| 36.379–72.756 | CAD | 22% |
| 72.757–118.285 | CAD | 26% |
| > 118.285 | CAD | 29% |
Flestöll fylki innheimta sína skatta með tekjuskatti alríkisstjórnarinnar og eru þeir því aðeins hluti af heildarskattinum. Fylkin geta líka lagt á sérstaka viðbótarskatta og flata skatta á tekjur umfram tiltekna upphæð. Heildarskattprósenta má þó aldrei vera hærri en á bilinu 39–53%. Fjármagnstekjur eru yfirleitt skattlagðar með lægra skatthlutfalli þar sem aðeins þarf að greiða skatt af helmingi hreinna fjármagnstekna.
Í Noregi er lagður að hámarki 28% skattur á hreinar tekjur. Ríki leggur á skatta á heildartekjur í eftirfarandi þrepum:
| < 394.000 | NOK | 0% |
| 394.001–750.000 | NOK | 9,0% |
| > 750.000 | NOK | 12,0% |
Lágmarksfrádráttur einstaklinga er á bilinu 31.800–61.000 norskar kr. en persónuafsláttur hvers og eins er 35.400 norskar kr. Fjármagnstekjur eru skattlagðar með almennum tekjum (hreinum tekjum).
Sænska ríkið leggur 20% skatt á tekjur á bilinu 306.001–460.600 sænskar kr. en 25% skatt á tekjur umfram 460.600. Tekjur undir 306.001 sænskum kr. bera ekki skatt. Persónuafsláttur er á bilinu 11.700–30.600 sænskar kr. Sveitarfélögin leggja á flatan skatt sem er yfirleitt um 31,6% og reiknaður af sama skattstofni og tekjuskattur hjá ríkinu. Fjármagnstekjur í Svíþjóð bera 30% flatan skatt.
