136. löggjafarþing 2008–2009.
Þskj. 749 — 300. mál.
Svar
fjármálaráðherra við fyrirspurn Kristjáns Þórs Júlíussonar um þróun efnahagsmála.
1. Hver hefur þróunin verið á eftirfarandi sviðum á árunum 1991–2009:
a. hagvexti,
b. vergri landsframleiðslu, og
c. kaupmætti?
Óskað er eftir að upplýsingar séu birtar fyrir hvert ár, í heild og á íbúa og umreiknað á föstu verðlagi í febrúar 2009.
Í töflu 1 má sjá þróun hagstærða fyrir Ísland. Fast verðlag er reiknað á grundvelli verðlags í febrúar 2009.
Tafla 1. Hagstærðir fyrir Ísland.
Verg landsframleiðsla | Hagvöxtur | Kaupmáttur ráðstöfunartekna |
|||||
Alls | Á mann | Alls | Á mann | ||||
Verðlag hvers árs |
Á verðlagi 2009 |
Verðlag hvers árs |
Á verðlagi 2009 |
||||
1991 | 401.610 | 990.220 | 1.557 | 3.839 | -0,2 | .. | .. |
1992 | 401.445 | 956.811 | 1.537 | 3.663 | -3,4 | .. | .. |
1993 | 414.168 | 969.379 | 1.570 | 3.675 | 1,3 | .. | .. |
1994 | 440.286 | 1.004.361 | 1.655 | 3.775 | 3,6 | .. | .. |
1995 | 454.013 | 1.005.533 | 1.698 | 3.761 | 0,1 | 4,3 | 3,8 |
1996 | 487.509 | 1.053.648 | 1.813 | 3.918 | 4,8 | 4,5 | 3,9 |
1997 | 526.322 | 1.105.416 | 1.943 | 4.081 | 4,9 | 6,7 | 5,9 |
1998 | 588.367 | 1.175.242 | 2.149 | 4.293 | 6,3 | 8,2 | 7,0 |
1999 | 632.399 | 1.223.353 | 2.282 | 4.414 | 4,1 | 6,0 | 4,7 |
2000 | 683.747 | 1.276.222 | 2.432 | 4.539 | 4,3 | 6,7 | 5,2 |
2001 | 771.893 | 1.326.273 | 2.708 | 4.653 | 3,9 | 0,2 | -1,2 |
2002 | 816.450 | 1.328.117 | 2.839 | 4.618 | 0,1 | 1,1 | 0,2 |
2003 | 841.322 | 1.360.120 | 2.908 | 4.701 | 2,4 | 4,8 | 4,2 |
2004 | 928.889 | 1.464.906 | 3.175 | 5.007 | 7,7 | 6,5 | 5,3 |
2005 | 1.026.397 | 1.573.824 | 3.469 | 5.320 | 7,4 | 9,2 | 8,0 |
2006 | 1.167.887 | 1.644.028 | 3.839 | 5.403 | 4,5 | 11,1 | 8,0 |
2007 | 1.293.167 | 1.734.679 | 4.179 | 5.570 | 5,5 | 7,7 | 5,3 |
2008* | 1.414.000 | 1.740.681 | 4.588 | 5.451 | 0,3 | -5,1 | -7,5 |
2009* | 1.518.000 | 1.572.821 | 4.913 | 4.913 | -9,6 | -13,1 | -13,5 |
Heimild: Hagstofa Íslands * Spá fjármálaráðuneytisins (nema landsframleiðsla 2008) |
2. Hvernig hafa á sama tíma þróast:
a. útgjöld ríkisins til heilbrigðisþjónustu,
b. útgjöld til menntamála, og
c. framlög til rannsókna og nýsköpunar?
Svar við spurningunni er að finna í töflu 2. Hún sýnir hvernig útgjöld ríkisins til menntamála og heilbrigðisþjónustu hafa þróast sem hlutfall af landsframleiðslu á tímabilinu 1998– 2007 en nýrri tölur liggja ekki fyrir hjá Hagstofunni. Útgjöld ríkissjóðs eingöngu til rannsóknar- og þróunarvinnu liggja ekki fyrir, en heildarútgjöld til rannsóknar- og þróunarvinnu liggja fyrir og eru upplýsingar birtar í svari við 4. lið fyrirspurnarinnar.
Tafla 2. Útgjöld ríkisins til mennta- og heilbrigðismála.
Menntamál | Heilbrigðismál | |
Hlutfall af vlf. | ||
1998 | 2,9 | 7,3 |
1999 | 3,0 | 8,1 |
2000 | 2,9 | 7,8 |
2001 | 3,2 | 7,7 |
2002 | 3,3 | 8,5 |
2003 | 3,4 | 8,8 |
2004 | 3,4 | 8,3 |
2005 | 3,4 | 8,0 |
2006 | 3,3 | 7,8 |
2007 | 3,3 | 7,8 |
Heimild: Hagstofa Íslands |
3. Hvert hefur atvinnuleysi og atvinnuþátttaka verið á árunum 1991–2009? Óskað er eftir að upplýsingar séu birtar fyrir hvert ár og tilgreint hvaða skilgreining sé notuð við mælinguna.
Atvinnuleysi er skilgreint sem hlutfall atvinnulausra af vinnuaflinu, en vinnuaflið samanstendur af starfandi og atvinnulausum. Atvinnulausir teljast þeir sem geta hafið störf innan tveggja vikna frá því að rannsóknin er gerð og uppfylla auk þess eitthvert eftirfarandi skilyrða:
1. Hafa verið virkir í atvinnuleit sl. fjórar vikur að viðmiðunarviku meðtalinni.
2. Hafa fundið starf sem byrjar seinna, þó ekki síðar en innan þriggja mánaða.
3. Bíða eftir að vera kallaðir til vinnu.
Vinnutími er heildarvinnutími svaranda í aðal- og aukastarfi í viðmiðunarvikunni. Atvinnuþátttaka er hlutfall vinnuaflsins af heildarmannfjöldanum.
Tafla 3. Atvinnuþátttaka og atvinnuleysi á Íslandi.
Atvinnuþátttaka | Atvinnuleysi | |
1991 | 81 | 2,5 |
1992 | 81,8 | 4,3 |
1993 | 81,1 | 5,3 |
1994 | 81,3 | 5,3 |
1995 | 82,9 | 4,9 |
1996 | 81,6 | 3,7 |
1997 | 81 | 3,9 |
1998 | 82,3 | 2,7 |
1999 | 83,2 | 2,0 |
2000 | 83,5 | 2,3 |
2001 | 83,6 | 2,3 |
2002 | 82,8 | 3,3 |
2003 | 82,1 | 3,4 |
2004 | 80,7 | 3,1 |
2005 | 81,9 | 2,6 |
2006 | 83,1 | 2,9 |
2007 | 83,3 | 2,3 |
2008 | 82,6 | 3,0 |
Heimild: Hagstofa Íslands |
4. Hver hefur þróunin verið á sömu sviðum og sama tímabili í Svíþjóð, Noregi, Danmörku, Finnlandi og á Kúbu? Óskað er eftir að tölulegar upplýsingar verði á föstu verðlagi og umreiknaðar á íbúa.
Umbeðnar upplýsingar eru birtar í töflum 4–11. Einungis eru birtar upplýsingar um hagvöxt og atvinnuleysi á Kúbu þar sem upplýsingar um landið eru af skornum skammti. Útgjöld til heilbrigðis- og menntamála, sem og útgjöld til rannsókna og nýsköpunar, eru birt sem hlutfall af vlf., og fyrir hið opinbera í heild sinni. Samanburður á landsframleiðslu, alls og á mann, er reiknaður á föstu verðlagi í bandaríkjadölum og jafnvirðisgildi 1 (PPP: Purchasing Power Parity) er notað til að færa landsframleiðslutölur til sambærilegs verðlags í umræddum ríkjum.
Tafla 4. Hagvöxtur.
Danmörk | Finnland | Ísland | Noregur | Svíþjóð | Kúba | |
1991 | 1,3 | -6,1 | -0,2 | 3,1 | -1,1 | .. |
1992 | 2,0 | -3,9 | -3,4 | 3,5 | -1,2 | .. |
1993 | -0,1 | -0,9 | 1,3 | 2,8 | -2,0 | .. |
1994 | 5,5 | 3,5 | 3,6 | 5,1 | 3,8 | .. |
1995 | 3,1 | 3,8 | 0,1 | 4,2 | 4,2 | 2,5 |
1996 | 2,8 | 3,7 | 4,8 | 5,1 | 1,5 | 7,8 |
1997 | 3,2 | 6,1 | 4,9 | 5,4 | 2,7 | 2,5 |
1998 | 2,2 | 5,2 | 6,3 | 2,7 | 3,7 | 1,2 |
1999 | 2,6 | 3,9 | 4,1 | 2,0 | 4,3 | 6,2 |
2000 | 3,5 | 5,0 | 4,3 | 3,3 | 4,5 | 5,6 |
2001 | 0,7 | 2,5 | 3,9 | 2,0 | 1,2 | 3,0 |
2002 | 0,5 | 1,6 | 0,1 | 1,5 | 2,4 | 1,8 |
2003 | 0,4 | 1,9 | 2,4 | 1,0 | 2,1 | 3,8 |
2004 | 2,3 | 3,8 | 7,7 | 3,9 | 3,5 | 5,4 |
2005 | 2,5 | 2,9 | 7,5 | 2,7 | 3,3 | .. |
2006 | 3,9 | 4,8 | 4,4 | 2,5 | 4,4 | .. |
2007 | 1,7 | 4,4 | 4,9 | 3,7 | 2,9 | .. |
2008 | 0,2 | 2,1 | 0,3 | 2,7 | 0,8 | .. |
2009 | -0,5 | 0,6 | -9,6 | 1,3 | 0,0 | .. |
Heimild: OECD og World Bank (Kúba) |
Tafla 5. Landsframleiðsla á mann á föstu verðlagi í bandaríkjadölum, PPP-leiðrétt.
Danmörk | Finnland | Ísland | Noregur | Svíþjóð | |
1991 | 23.411 | 20.377 | 24.361 | 27.248 | 23.162 |
1992 | 23.758 | 19.507 | 23.256 | 28.050 | 22.749 |
1993 | 23.655 | 19.236 | 23.322 | 28.658 | 22.151 |
1994 | 24.880 | 19.833 | 23.962 | 29.932 | 22.862 |
1995 | 25.525 | 20.534 | 23.866 | 31.034 | 23.647 |
1996 | 26.089 | 21.224 | 24.864 | 32.446 | 23.954 |
1997 | 26.806 | 22.474 | 25.895 | 34.009 | 24.530 |
1998 | 27.292 | 23.588 | 27.241 | 34.709 | 25.451 |
1999 | 27.896 | 24.456 | 28.009 | 35.174 | 26.599 |
2000 | 28.789 | 25.638 | 28.807 | 36.084 | 27.726 |
2001 | 28.889 | 26.271 | 29.526 | 36.623 | 27.943 |
2002 | 28.921 | 26.618 | 29.312 | 36.960 | 28.524 |
2003 | 28.957 | 27.037 | 29.838 | 37.122 | 28.962 |
2004 | 29.550 | 27.960 | 31.760 | 38.338 | 30.037 |
2005 | 30.183 | 28.636 | 33.752 | 39.124 | 30.904 |
2006 | 31.090 | 29.925 | 34.266 | 39.681 | 32.036 |
2007 | 31.468 | 31.051 | 34.776 | 40.534 | 32.610 |
2008 | .. | 31.194 | .. | 40.812 | .. |
Heimild: OECD |
Tafla 6. Landsframleiðsla á föstu verðlagi í bandaríkjadölum, PPP-leiðrétt.
Danmörk | Finnland | Ísland | Noregur | Svíþjóð | |
1991 | 120.474 | 102.169 | 6.284 | 116.130 | 199.591 |
1992 | 122.854 | 98.353 | 6.072 | 120.221 | 197.189 |
1993 | 122.744 | 97.449 | 6.152 | 123.572 | 193.131 |
1994 | 129.526 | 100.931 | 6.374 | 129.814 | 200.754 |
1995 | 133.496 | 104.890 | 6.381 | 135.248 | 208.730 |
1996 | 137.280 | 108.771 | 6.687 | 142.145 | 211.778 |
1997 | 141.671 | 115.514 | 7.015 | 149.811 | 216.989 |
1998 | 144.731 | 121.550 | 7.458 | 153.830 | 225.265 |
1999 | 148.437 | 126.317 | 7.764 | 156.946 | 235.616 |
2000 | 153.675 | 132.704 | 8.099 | 162.052 | 245.981 |
2001 | 154.758 | 136.294 | 8.417 | 165.277 | 248.583 |
2002 | 155.479 | 138.438 | 8.429 | 167.760 | 254.577 |
2003 | 156.076 | 140.944 | 8.631 | 169.460 | 259.446 |
2004 | 159.660 | 146.154 | 9.292 | 176.009 | 270.153 |
2005 | 163.564 | 150.201 | 9.986 | 180.830 | 279.064 |
2006 | 169.034 | 157.595 | 10.428 | 184.954 | 290.914 |
2007 | 171.817 | 164.218 | 10.829 | 190.751 | 298.313 |
2008 | .. | 165.727 | .. | 194.591 | .. |
Heimild: OECD |
Tafla 7. Útgjöld hins opinbera til heilbrigðismála, sem hlutfall af vlf.
Danmörk | Finnland | Ísland | Noregur | Svíþjóð | |
1990 | 6,6 | 5,8 | .. | .. | .. |
1991 | 6,7 | 6,6 | .. | .. | .. |
1992 | 6,7 | 6,8 | .. | .. | .. |
1993 | 7,1 | 6,6 | .. | .. | .. |
1994 | 7,0 | 6,2 | .. | .. | .. |
1995 | 6,9 | 6,2 | .. | .. | 6,2 |
1996 | 6,9 | 6,4 | .. | 6,9 | 6,5 |
1997 | 6,8 | 6,2 | 6,8 | 7,0 | 6,3 |
1998 | 6,9 | 5,9 | 7,5 | 7,7 | 6,2 |
1999 | 6,8 | 5,8 | 8,3 | 7,7 | 6,3 |
2000 | 6,6 | 5,8 | 8,0 | 6,9 | 6,2 |
2001 | 6,8 | 5,8 | 7,9 | 7,2 | 6,6 |
2002 | 7,0 | 6,1 | 8,7 | 7,9 | 6,9 |
2003 | 7,0 | 6,5 | 8,9 | 8,1 | 7,1 |
2004 | 7,0 | 6,6 | 8,7 | 7,7 | 6,8 |
2005 | 7,1 | 6,8 | 8,3 | 7,3 | 6,8 |
2006 | 7,1 | 6,8 | 8,1 | 6,9 | 6,8 |
2007 | 7,3 | .. | .. | .. | .. |
Heimild: OECD |
Tafla 8. Útgjöld hins opinbera til menntamála, sem hlutfall af vlf.
Danmörk | Finnland | Ísland | Noregur | Svíþjóð | |
1990 | 7,0 | 6,2 | .. | .. | .. |
1991 | 7,0 | 7,2 | .. | .. | .. |
1992 | 7,5 | 7,4 | .. | .. | .. |
1993 | 7,7 | 7,3 | .. | .. | .. |
1994 | 7,4 | 6,7 | .. | .. | .. |
1995 | 7,5 | 7,0 | .. | .. | 7,0 |
1996 | 7,5 | 6,8 | .. | 6,3 | 7,0 |
1997 | 7,3 | 6,4 | 6,5 | 6,5 | 7,1 |
1998 | 7,6 | 6,1 | 7,4 | 6,7 | 7,4 |
1999 | 8,1 | 6,0 | 7,5 | 6,4 | 7,5 |
2000 | 8,0 | 5,8 | 7,5 | 5,7 | 6,8 |
2001 | 8,1 | 5,9 | 7,7 | 5,9 | 7,2 |
2002 | 8,2 | 5,9 | 8,3 | 6,3 | 7,3 |
2003 | 8,2 | 6,2 | 8,3 | 6,7 | 7,3 |
2004 | 8,2 | 6,1 | 8,2 | 6,2 | 7,1 |
2005 | 8,0 | 6,1 | 8,3 | 5,7 | 7,1 |
2006 | 7,7 | 5,8 | 8,3 | 5,5 | 7,0 |
2007 | 7,4 | .. | .. | .. | .. |
Heimild: OECD |
Tafla 9. Útgjöld alls til rannsókna og nýsköpunar, sem hlutfall af vlf.
Danmörk | Finnland | Ísland | Noregur | Svíþjóð | |
1990 | 1,6 | 1,8 | 1,0 | .. | .. |
1991 | 1,6 | 2,0 | 1,2 | 1,6 | 2,7 |
1992 | 1,6 | 2,1 | 1,3 | .. | .. |
1993 | 1,7 | 2,1 | 1,3 | 1,7 | 3,2 |
1994 | .. | 2,3 | 1,4 | .. | .. |
1995 | 1,8 | 2,3 | 1,5 | 1,7 | 3,3 |
1996 | 1,8 | 2,5 | .. | .. | .. |
1997 | 1,9 | 2,7 | 1,8 | 1,6 | 3,5 |
1998 | 2,0 | 2,9 | 2,0 | .. | .. |
1999 | 2,2 | 3,2 | 2,3 | 1,6 | 3,6 |
2000 | .. | 3,3 | 2,7 | .. | .. |
2001 | 2,4 | 3,3 | 3,0 | 1,6 | 4,3 |
2002 | 2,5 | 3,4 | 3,0 | 1,7 | .. |
2003 | 2,6 | 3,4 | 2,8 | 1,7 | 4,0 |
2004 | 2,5 | 3,5 | 2,8 | 1,6 | 3,7 |
2005 | 2,5 | 3,5 | 2,8 | 1,5 | 3,9 |
2006 | 2,4 | 3,5 | 3,0 | 1,5 | 3,8 |
Heimild: OECD |
Tafla 10. Atvinnuleysi.
Danmörk | Finnland | Ísland | Noregur | Svíþjóð | Kúba | |
1991 | 7,9 | 8,0 | 2,6 | 5,5 | 3,8 | .. |
1992 | 8,7 | 13,0 | 4,3 | 5,9 | 6,7 | .. |
1993 | 9,5 | 17,6 | 5,3 | 6,0 | 10,9 | .. |
1994 | 7,6 | 17,9 | 5,3 | 5,4 | 11,3 | .. |
1995 | 6,7 | 16,7 | 4,7 | 4,9 | 10,6 | 8,3 |
1996 | 6,3 | 15,9 | 3,7 | 4,8 | 11,6 | 7,6 |
1997 | 5,2 | 12,7 | 3,9 | 4,0 | 11,8 | 7,1 |
1998 | 4,8 | 11,4 | 2,7 | 3,2 | 9,9 | 6,2 |
1999 | 5,0 | 10,3 | 2,0 | 3,2 | 8,3 | 6,3 |
2000 | 4,3 | 9,8 | 2,3 | 3,4 | 6,9 | 5,4 |
2001 | 4,4 | 9,2 | 2,3 | 3,5 | 5,9 | 4,1 |
2002 | 4,5 | 9,1 | 3,3 | 3,9 | 6,1 | 3,3 |
2003 | 5,3 | 9,0 | 3,4 | 4,5 | 6,8 | 2,3 |
2004 | 5,5 | 8,9 | 3,1 | 4,5 | 7,7 | 1,9 |
2005 | 4,8 | 8,4 | 2,6 | 4,6 | 7,7 | 1,9 |
2006 | 3,9 | 7,7 | 2,9 | 3,4 | 7,1 | 1,9 |
2007 | 3,7 | 6,9 | 2,3 | 2,5 | 6,1 | 1,8 |
2008 | 3,1 | 6,2 | 2,8 | 2,6 | 6,1 | .. |
2009 | 4,0 | 6,5 | 7,4 | 3,0 | 7,0 | .. |
Heimild: OECD og ILO (Kúba) |
Tafla 11. Atvinnuþátttaka.
Danmörk | Finnland | Ísland | Noregur | Svíþjóð | |
1991 | 82,1 | 75,2 | 84,5 | 77,1 | 73,5 |
1992 | 81,6 | 73,5 | 85,1 | 76,9 | 72,3 |
1993 | 80,9 | 72,6 | 85,1 | 76,5 | 71,1 |
1994 | 80,3 | 72,1 | 85,1 | 76,8 | 70,6 |
1995 | 79,8 | 72,5 | 86,6 | 77,7 | 70,8 |
1996 | 79,8 | 72,6 | 85,1 | 79,2 | 71,2 |
1997 | 79,8 | 72,3 | 84,4 | 80,4 | 70,8 |
1998 | 80,5 | 72,6 | 85,6 | 81,1 | 70,4 |
1999 | 81,2 | 73,8 | 86,8 | 80,8 | 70,7 |
2000 | 81,0 | 74,5 | 87,4 | 80,7 | 70,9 |
2001 | 81,7 | 74,8 | 87,5 | 80,5 | 71,2 |
2002 | 81,8 | 74,8 | 86,2 | 80,5 | 71,1 |
2003 | 81,5 | 74,4 | 85,7 | 79,7 | 70,8 |
2004 | 81,1 | 74,1 | 83,6 | 79,2 | 70,6 |
2005 | 81,0 | 74,6 | 84,6 | 79,1 | 70,7 |
2006 | 81,3 | 75,2 | 85,7 | 79,7 | 70,8 |
2007 | 82,2 | 75,7 | 86,4 | 80,5 | 71,1 |
2008 | 82,5 | 76,5 | 86,7 | 82,7 | 71,2 |
2009 | 81,8 | 76,8 | 87,0 | 83,6 | 70,7 |
Heimild: OECD |
- Neðanmálsgrein: 1
- 1 Jafnvirðisgildi (PPP: Purchasing Power Parity) er notað til að færa landsframleiðslutölur til sambærilegs verðlags í ýmsum ríkjum. Það er einnig notað til að bera saman hlutfallslegt verðlag milli landa. Jafnvirðisgildi er umreikningstala fyrir mismunandi gjaldmiðla notuð í stað gengis. Jafnvirðisgildi sýnir hve mikið þarf í gjaldmiðlum einstakra ríkja til að kaupa sama magn vöru og þjónustu í öðrum löndum.