Herra forseti. Ég mæli fyrir frumvarpi til lokafjárlaga fyrir árið 2010. Þetta er þskj. 192, 188. mál þessa 140. löggjafarþings. Ég vil geta þess hér að það er ánægjulegt að okkur hefur tekist að koma fram með frumvarpið nú allmiklu fyrr en verið hefur undanfarin ár. Við erum þar að reyna að koma til móts við réttmæta gagnrýni sem stundum hefur verið á það á undanförnum árum að framlagning lokafjárlaga, ég tala nú ekki um afgreiðsla þeirra, hefur stundum dregist mjög. Nú þarf að koma þessum málum í betra horf þannig að sem skemmstur tími líði frá því að ríkisreikningur liggur fyrir á fyrri hluta árs, eða um mitt ár eins og nú er, og þar til frumvarp til lokafjárlaga getur komið fyrir hið háa Alþingi, og í raun og veru á það að vera keppikefli að það komi á fyrstu starfsdögum þings að hausti. Til þess væri að vísu æskilegt að ríkisreikningur yrði fyrr á ferðinni ef mögulegt er en hann er nú, það hefði ýmsa kosti að fá ríkisreikning ef mögulegt væri svo snemma sem í apríl/maí en ekki júní/júlí og með því væri í sjálfu sér hægt að flýta nokkuð öllu þessu ferli þannig að Alþingi hefði þá fyrir sitt leyti meiri tíma til að vinna með þessi mál og/eða gæti með tímanlegri afgreiðslu þeirra líka lokið þeim hlutum, svo sem eins og afgreiðslu fjáraukalaga, lokafjárlaga fráfarandi árs o.s.frv.

Hér eru sem sagt hefðinni samkvæmt lagðar til breytingar á fjárheimildum vegna frávika markaðra skatttekna og annarra rekstrartekna stofnana frá áætlun fjárlaga og fjáraukalaga og svo gerðar tillögur um ráðstafanir á stöðu fjárheimilda í árslok, annaðhvort með niðurfellingu eða yfirfærslu til næsta árs. Þá er frumvarpið einnig, eins og jafnan, til staðfestingar á niðurstöðum í ríkisreikningi ársins 2010.

Uppbygging frumvarpsins er með sama hætti og verið hefur undanfarin ár og tillögur um uppgjör og ráðstöfun á stöðu fjárheimilda í árslok byggjast á sömu viðmiðunarreglum og áður.

Í fylgiskjali 2 með frumvarpinu er yfirlit yfir talnagrundvöll þess. Yfirlitið sýnir uppruna allra fjárheimilda ársins 2010 fyrir ríkissjóð í heild og einstök viðfangsefni, þ.e. yfirfærðar fjárheimildastöður frá fyrra ári, fjárveitingar í fjárlögum og fjáraukalögum, millifærðar fjárheimildir innan ársins og breytingar á fjárheimildum samkvæmt þessu frumvarpi vegna frávika í ríkistekjum stofnana. Því næst eru tilgreind útgjöld samkvæmt ríkisreikningi og loks staða gagnvart fjárheimildum í árslok sem er mismunur fjárheimilda og reikningsfærðra útgjalda.

Heildarfjárheimildir á árinu 2010 námu 579,3 milljörðum kr., útgjöld samkvæmt ríkisreikningi urðu tæpir 602 milljarðar og er fjárheimildastaða í árslok því neikvæð um 22,7 milljarða kr. Vegur þar þyngst gjaldfærsla í ríkisreikningi á 33 milljarða kr. eiginfjárframlagi ríkissjóðs til Íbúðalánasjóðs sem ekki var gert ráð fyrir í fjárheimildum fjáraukalaga 2010.

Í frumvarpinu er að vanda lagt til að árslokastöður verði annaðhvort felldar niður, eins og fram kemur í 2. gr., eða yfirfærðar til næsta árs eins og fram kemur í fylgiskjali 1.

Vík ég þá nánar að lagagreinum frumvarpsins. Í 1. gr. frumvarpsins, samanber nánari skiptingu í sundurliðun 1, eru tillögur um breytingar á fjárheimildum vegna frávika markaðra skatttekna og annarra rekstrartekna stofnana frá áætlun fjárlaga og fjáraukalaga. Alls er lagt til að fjárheimildir verði auknar um 876,8 millj. kr. samkvæmt þessu uppgjöri á fjármögnun stofnana og verkefna með mörkuðum ríkistekjum. Nánar tiltekið er hér leitað eftir heimild Alþingis fyrir því að ráðstafa þessum tekjum, ýmist í samræmi við það hverjar þær urðu samkvæmt uppgjöri ríkisreiknings eða hver metin fjárþörf viðkomandi aðila reyndist vera við skil ríkissjóðs á mörkuðum tekjum til þeirra. Almennt gildir að útgjaldaheimildir hækka ef markaðar ríkistekjur til fjármögnunar á útgjöldum stofnana og verkefna hafa verið umfram fjárlög en lækka hafi tekjurnar reynst minni. Þetta viðmið er þó ekki algilt því að ekki eru lagðar til breytingar á fjárheimildum ef ekki er beint samband milli útgjaldaþarfar og fjármögnunar á þann hátt að breytingar í tekjum hafi bein áhrif á kostnað eða ef útgjaldaheimildir í fjárlögum eru ákvarðaðar út frá verkefnum án tillits til hugsanlegra breytinga á fjármögnun með mörkuðum ríkistekjum eins og til dæmis framlög til vegamála.

Í 2. gr. frumvarpsins, samanber nánari skiptingu í sundurliðun 2, eru tillögur um niðurfellingar á fjárheimildastöðum í árslok 2010. Ráðstafanir á fjárheimildastöðum í árslok byggjast á viðmiðunarreglum þar sem einkum er litið til þess hvort útgjöld ráðast af öðrum lögum en fjárlögum og séu til dæmis bundin af lögum eða samningum frekar en að vera á ábyrgð tiltekins stjórnsýsluaðila. Einnig er við það miðað að yfirfærsla milli ára á afgangsheimildum í almennum stofnanarekstri og reglubundnum rekstrarverkefnum fari almennt ekki umfram 10% af fjárlagaveltu viðkomandi verkefna nema mjög sérstakar ástæður séu taldar til annars. Tilgangur þess að takmarka yfirfærslu afgangsheimilda milli ára er að koma í veg fyrir að heimilt sé að efna til umtalsverðra útgjalda umfram fjárlög, enda auka útgjöld sem efnt er til á grundvelli geymdra fjárheimilda halla og skuldasöfnun ríkissjóðs á nákvæmlega sama hátt og útgjöld sem efnt er til á grundvelli heimilda í fjárlögum viðkomandi árs.

Við undirbúning frumvarpsins var farið yfir þau tilvik þar sem afgangsstöður fjárheimilda eru umfram framangreind viðmið. Við þá yfirferð kom í ljós að málsatvik voru í nokkrum tilvikum með þeim hætti að fagráðuneytin töldu nauðsynlegt að flytja meiri afgangsheimildir til ársins 2011. Dæmi um slíkt er ef framkvæmd verkefna hefur frestast yfir áramót eða ef stofnað hefur verið til skuldbindinga á grundvelli fenginna fjárheimilda sem ekki voru greiddar út og gjaldfærðar á árinu. Að öðru leyti hefur verið farið yfir alla fjárlagaliði eins og jafnan áður við undirbúning lokafjárlaga og tillögur um yfirfærslu eða niðurfellingu ákveðnar með hliðsjón af málsatvikum samkvæmt sömu viðmiðunarreglum og áður.

Alls er lagt til að niður falli tæplega 39,2 milljarða kr. umframgjöld á rekstrargrunni, en á greiðslugrunni nemur niðurfellingin 474 millj. kr. Þessi mikli munur milli rekstrargrunns og greiðslugrunns í niðurfelldum fjárheimildastöðum stafar að langmestu leyti af niðurfellingu 33 milljarða kr. umframgjalda á fjárlagaliðnum 07-201 Íbúðalánasjóður vegna gjaldfærslu í ríkisreikningi á eiginfjárframlagi ríkissjóðs til Íbúðalánasjóðs sem ekki var gert ráð fyrir í fjárheimildum fjáraukalaga 2010. Framlagið var innt af hendi til sjóðsins með afhendingu ríkisbréfa í lok mars 2011 og kallaði því ekki á útgreiðslu fjár á árinu 2010. Einnig má nefna að niður falla rúmlega 5 milljarða kr. umframgjöld á liðnum 09-711 Afskriftir skattkrafna og er þar um að ræða reikningshaldslega gjaldfærslu án greiðslu úr ríkissjóði.

Í fylgiskjali 1 með frumvarpinu er yfirlit yfir fyrirhugaðar breytingar á fjárheimildum ársins 2011 vegna stöðu fjárheimilda í árslok 2010 sem yfirfærast til næsta árs. Gert er ráð fyrir að heimildir til rekstrar verði auknar um rúmlega 15,6 milljarða kr., tilfærsluheimildir lækki um 3,4 milljarða kr., heimildir til viðhaldsverkefna aukist um 442 millj. kr. og stofnkostnaðarheimildir aukist um 3,7 milljarða kr. Samtals er því gert ráð fyrir að hrein aukning fjárheimilda á árinu 2011 vegna þessara ráðstafana verði tæplega 16,5 milljarðar kr. eða sem svarar 3% af gjaldaheimildum fjárlaga 2011.

Ég hef hér, virðulegi forseti, farið yfir helstu þætti frumvarpsins. Með því eru lagðar fyrir Alþingi niðurstöður úr rekstri ríkissjóðs gagnvart fjárheimildum á árinu 2010 og vísast í því sambandi til greinargerða í fjáraukalögum og ríkisreikningi um meginatriði í framvindu ríkisfjármálanna og helstu frávik í tekjum og gjöldum. Ég sé ekki ástæðu til að fara nánar yfir einstök atriði í frumvarpinu og legg til að því verði vísað til 2. umr. og hv. fjárlaganefndar þingsins.