Ferill 71. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.
150. löggjafarþing 2019–2020.
Þingskjal 71 — 71. mál.
Frumvarp til laga
um breytingu á lögum um Fiskistofu, nr. 36/1992, með síðari breytingum (niðurfelling strandveiðigjalds).
Flm.: Inga Sæland, Guðmundur Ingi Kristinsson.
1. gr.
2. gr.
Greinargerð.
Allar götur síðan þetta var innleitt hefur hið svokallaða strandveiðigjald verið óbreytt. Inga Sæland lagði fram fyrirspurn til sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra á 149. löggjafarþingi um gjöld á strandveiðar (707. mál). Þar var meðal annars spurt um upphæðir svokallaðs strandveiðigjalds frá upphafi vertíðar 2010 til loka vertíðar 2018, greint eftir vertíðum og höfnum og reiknað í öllum tilvikum til núvirðis. Í svarinu kemur fram að þetta gjald hafi samtals yfir allt landið á árabilinu numið um 342 millj. kr. reiknað til núvirðis í apríl/maí 2019. Á núvirði eru það að jafnaði 38 millj. kr. árlega. Á núvirði var það alls 28,6 millj. kr. fyrir strandveiðitímabilið 2018 og hefur farið lækkandi á síðustu árum þar sem strandveiðibátum hefur fækkað. Á nýliðinni strandveiðivertíð 2019 stundaði alls 621 bátur veiðar samkvæmt upplýsingum á vef Fiskistofu 28. ágúst 2019. Strandveiðigjald af þessum bátum hefur alls verið 31,05 millj. kr.
Í framangreindu svari sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra við fyrirspurn Ingu Sæland um gjöld á strandveiðar kemur fram að þessar veiðar hafa alls skilað 763 millj. kr. í veiðigjöld í ríkissjóð reiknað til núvirðis frá því veiðar hófust árið 2009. Í svari sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra við annarri fyrirspurn á 149. löggjafarþingi frá Ingu Sæland um strandveiðar 2018 (þskj. 1491, 708. mál) má lesa að heildaraflaverðmæti strandveiðiaflans í fyrra (2018) hafi numið 2,2 milljörðum kr. Þar af var þorskur 2,1 milljarður kr., en 9.075 tonnum var landað af honum. Veiðigjöld á strandveiðar voru aldrei hærri á einni vertíð en 2018, eða alls 170 millj. kr. Nýliðin strandveiðivertíð 2019 skilaði 9.162 tonnum af þorski. Fregnir í fjölmiðlum greina frá því að þorskverð hafi verið um þriðjungi hærra nú en strandveiðisumarið 2018. Þannig má áætla að strandveiðiaflaverðmæti þorsks 2019 hafi numið nálega 3 milljörðum kr.
Í svari við fyrirspurninni kemur einnig á daginn að 90,4% alls strandveiðiaflans var landað með sölu á fiskmörkuðum hér á landi. Þetta stangast á við fullyrðingar sem hafa heyrst úr ranni andstæðinga strandveiða að einhverjum verulegum hluta aflans sé landað í gáma til sölu og vinnslu í Bretlandi. Nær allur strandveiðiafli fer til vinnslu hér á landi. Fjöldi landana á strandveiðisumrinu 2018 á landinu öllu var 14.984 en alls stunduðu 548 bátar veiðar. Á nýliðnu sumri var fjöldi landana 15.753 og 621 bátur við veiðar eins og fyrr var greint.
Útgerðir strandveiðibáta eru lítil fyrirtæki og hafa einungis tekjur af strandveiðum fjóra mánuði á ári. Á því tímabili mega útgerðir einungis gera bátana út 12 daga í hverjum mánuði, eða alls í 48 daga. Strandveiðar við Ísland hafa þó fest sig í sessi og þær skila sínu til þjóðarbúsins eins og framangreindar tölur gefa til kynna. Bæði reynsla og allar tölur sýna að mannlíf í höfnum sjávarbyggða allt umhverfis landið væri vart svipur hjá sjón ef þessa útvegs nyti ekki við.
Strandveiðigjaldið svokallaða er sértækur skattur sem lagður er á einn útgerðarflokk umfram aðra. Engin sambærileg gjöld eru lögð á skip sem stunda aðrar veiðar en strandveiðar. Þetta felur í sér ójafnræði í ljósi þess að eigendur strandveiðibáta greiða lögbundin hafnargjöld eins og aðrir. Því er með þessu frumvarpi lagt til að ákvæði um strandveiðigjaldið í lögum um Fiskistofu verði fellt niður.