149. löggjafarþing — 80. fundur,  19. mars 2019.

staða Íslands í neytendamálum.

[14:49]
Horfa

Einar Kárason (Sf):

Herra forseti. Eins og aðrir tek ég undir að það er þarft að ræða þessi mál í þeirri dýrtíð sem við búum við á Íslandi á svo mörgum sviðum. Ég held samt að ef við skoðum hvað væri mikilvægast fyrir neytendur á Íslandi að fá lækkað eða leiðrétt séu það vextirnir.

Ég hitti á dögunum Íslending sem er búsettur í Danmörku. Í samtali okkar kom fram að taki menn húsnæðislán í Danmörku eru vextirnir af þeim lánum nálægt 0%. Það þýðir að ef t.d. ungt fólk tekur húsnæðislán upp á 20 milljónir og getur borgað af því 2 milljónir á ári mun lánið eftir fyrsta árið hafa lækkað strax niður í 18 milljónir og eftir tíu ár er fólkið búið að greiða það upp, enda búið að greiða allt sem það fékk að láni. Á Íslandi myndi sama fólk sem tæki sams konar lán horfa upp á lánið sitt, jafnvel þótt það borgaði 2 milljónir á ári, hækka og hækka kannski fyrstu 10–15 árin og það væri að borga af þessu láni sömu upphæð í upp undir 30 ár því að vextir og verðbætur færu með það upp í 50–60 milljónir, eftir því hvernig vaxtastigið er.

Við jafnaðarmenn höfum í mjög mörg ár bent á tilteknar lausnir á þessu máli, sem eru ekkert feiknarlega flóknar, sem snúa t.d. að því að taka upp gjaldmiðil þar sem annars konar vextir tíðkast en í okkar örgjaldmiðli. Þeir sem eru á móti því vísa alltaf til þess með einhvers konar hrifningarklökkva að krónan hafi bjargað okkur upp úr hruninu — sem hún kom okkur að vísu kannski ofan í.

Þetta vildi ég sagt hafa.