Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect. Ferill 476. máls.
133. löggjafarþing 2006–2007.
Þskj. 872 — 476. mál.
viðskiptaráðherra við fyrirspurn Jóhönnu Sigurðardóttur um fjármagnstekjur og raunávöxtun vátryggingaskulda tryggingafélaganna.
Svar þetta byggist á upplýsingum frá Fjármálaeftirlitinu. Rétt er að geta þess að Fjármálaeftirlitinu hafa ekki verið sendir ársreikningar vátryggingafélaga og tengd gögn fyrir árið 2006, þar sem frestur skv. 47. gr. laga nr. 60/1994, um vátryggingastarfsemi, er ekki liðinn. Í svörum Fjármálaeftirlitsins er því stuðst við uppgjör áranna 2001–2005. Gögn Varðar Íslandstryggingar hf. yfir árin 2001–2004 eru samanlögð gögn Varðar vátryggingafélags hf. og Íslandstryggingar hf.
1. Hversu miklum fjármagnstekjum vegna vátryggingaskuldar (í krónum og sem hlutfall af heildarfjármagnstekjum) var skilað inn í skaðatryggingagreinarnar hjá tryggingafélögunum á sl. 5 árum, sundurliðað eftir árum, skaðatryggingagreinum og vátryggingafélögum?
Töflurnar fjórar hér á eftir sýna hvernig fjárfestingartekjur af vátryggingarekstri sundurliðast á hverja grein skaðatrygginga á árunum 2001–2005 fyrir fjögur stærstu skaðatryggingafélögin.
Næsta tafla sýnir fjárfestingartekjur yfirfærðar á vátryggingarekstur í heild fyrir hvert þessara félaga.
Tekjur vátryggingafélaga af heildarfjármálarekstri eru ekki sundurliðaðar á vátryggingagreinar.
Næsta tafla sýnir hlutfall fjárfestingartekna af vátryggingarekstri félaganna í heild af tekjum af fjármálarekstri. Hlutföllin gefa til kynna hversu mikinn hluta fjárfestingartekna sinna vátryggingafélögin telja mega rekja til þess sem þau telja raunhæfa ávöxtun af vátryggingaskuld. Hlutföllin ráðast annars vegar af stærð vátryggingaskuldar í hlutfalli af efnahagsreikningi félagsins og hins vegar af vup-viðmiðunarvaxtafæti (sjá svör við 2. og 3. lið).
2. Hversu mikil raunávöxtun vegna vátryggingaskuldar var tekjufærð inn á skaðatryggingagreinarnar hjá tryggingafélögunum á sl. 5 árum, sundurliðað eftir árum, skaðatryggingagreinum og vátryggingafélögum?
Í eftirfarandi töflu má sjá vaxtafót sem notaður var við ákvörðun fjárfestingartekna af vátryggingarekstri. Taflan sýnir upplýsingar fyrir sömu vátryggingafélög og í 1. lið. Sýndur er vaxtafótur að nafnvirði sem og raunávöxtun sem fæst með því að taka tillit til hækkana á vísitölu neysluverðs á árinu. Vaxtafóturinn er sá sami fyrir allar vátryggingagreinar.
Árin 2002–2005 gáfu Sjóvá-Almennar tryggingar hf. upp aðferð við útreikning vaxtafótar en ekki vaxtafótinn sjálfan. Árið 2005 voru Vörður og Íslandstrygging sameinuð í Vörð Íslandstryggingu hf.
3. Hefur Fjármálaeftirlitið gert athugasemdir við hvernig fjármagnstekjur og raunávöxtun hefur skilað sér inn í skaðatryggingagreinarnar á sl. 5 árum?
Í 10. gr. upphaflegrar reglugerðar nr. 613/1996, um ársreikninga og samstæðureikninga vátryggingafélaga annarra en líftryggingafélaga, segir að fjárfestingartekjur af vátryggingarekstri skuli vera reiknuð ávöxtun af meðaltali eigin vátryggingaskuldar í upphafi og lok reikningsársins auk reiknaðra áhrifa verðlagsbreytinga á eigin vátryggingaskuld. Við vaxtaútreikninginn skuli nota vaxtafót sem er jafnhár og meðaltal ávöxtunarkröfu á reikningsárinu af þriggja til fimm ára verðtryggðum spariskírteinum ríkissjóðs í viðskiptum á Verðbréfaþingi Íslands (nú Kauphöll Íslands) og skuli Vátryggingaeftirlitið (nú Fjármálaeftirlitið) birta vátryggingafélögum þessa viðmiðun.
Í breytingum sem gerðar voru á reglugerðinni með reglugerð nr. 956/2001 var ákvæðinu breytt á þann veg að við ákvörðun vaxtafótar skyldi miða við eðlilega ávöxtun í samræmi við fjárstreymi í vátryggingarekstrinum. Þannig var horfið frá því að Fjármálaeftirlitið skyldi ákveða vaxtafót við ákvörðun fjárfestingartekna af vátryggingarekstri. Jafnframt var fellt niður ákvæði um að taka skyldi tillit til áhrifa verðlagsbreytinga.
Leiðbeinandi tilmæli Fjármálaeftirlitsins nr. 4/2002, um reikningsskil vátryggingafélaga, voru gefin út í kjölfar skýrslu nefndar sem viðskiptaráðherra skipaði til að endurskoða reglugerðir um ársreikninga vátryggingafélaga. Nefndin skilaði áliti í lok nóvember 2001. Tilmælin fjalla um framkvæmd á nefndri reglugerð nr. 613/1996. Í 8. tölul. tilmælanna segir að sem vaxtafót megi hvort sem er nota ytri viðmiðun, eins og kveðið var á um í ákvæðum eldri 10. gr. eða ávöxtun úr starfsemi félagsins. Ákvæði reglugerðar nr. 646/1995, um jöfnun eigna á móti vátryggingaskuld vátryggingafélaga, kunna að takmarka ávöxtunarmöguleika, þannig að réttlætanlegt getur verið að nota vaxtafót sem er annar en meðalávöxtun félagsins.
Ákvörðun vaxtafótar við ákvörðun fjárfestingartekna af vátryggingarekstri og viðmiða þar að lútandi er á ábyrgð vátryggingafélaganna sjálfra og birtast niðurstöður þar að lútandi í endurskoðuðum ársreikningi. Eftirlit Fjármálaeftirlitsins felst í því að skoða hvort viðmiðin eru innan eðlilegra marka miðað við rökstuðning félaganna. Fjármálaeftirlitið hefur á síðastliðnum fimm árum ekki séð ástæðu til að gera athugasemdir við viðmið félaganna.
133. löggjafarþing 2006–2007.
Þskj. 872 — 476. mál.
Svar
viðskiptaráðherra við fyrirspurn Jóhönnu Sigurðardóttur um fjármagnstekjur og raunávöxtun vátryggingaskulda tryggingafélaganna.
Svar þetta byggist á upplýsingum frá Fjármálaeftirlitinu. Rétt er að geta þess að Fjármálaeftirlitinu hafa ekki verið sendir ársreikningar vátryggingafélaga og tengd gögn fyrir árið 2006, þar sem frestur skv. 47. gr. laga nr. 60/1994, um vátryggingastarfsemi, er ekki liðinn. Í svörum Fjármálaeftirlitsins er því stuðst við uppgjör áranna 2001–2005. Gögn Varðar Íslandstryggingar hf. yfir árin 2001–2004 eru samanlögð gögn Varðar vátryggingafélags hf. og Íslandstryggingar hf.
1. Hversu miklum fjármagnstekjum vegna vátryggingaskuldar (í krónum og sem hlutfall af heildarfjármagnstekjum) var skilað inn í skaðatryggingagreinarnar hjá tryggingafélögunum á sl. 5 árum, sundurliðað eftir árum, skaðatryggingagreinum og vátryggingafélögum?
Töflurnar fjórar hér á eftir sýna hvernig fjárfestingartekjur af vátryggingarekstri sundurliðast á hverja grein skaðatrygginga á árunum 2001–2005 fyrir fjögur stærstu skaðatryggingafélögin.
| Sjóvá-Almennar tryggingar hf. | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
| Eignatryggingar | 72.694 | 35.221 | 153.618 | 150.106 | 165.409 |
| Sjótryggingar | 11.816 | 5.091 | 22.623 | 20.592 | 10.016 |
| Flugtryggingar | 10 | 0 | 201 | 143 | 1.749 |
| Farmtryggingar | 10.676 | 4.720 | 18.927 | 16.738 | 8.676 |
| Ökutækjatryggingar | 1.036.073 | 469.730 | 1.573.256 | 1.137.857 | 1.168.905 |
| Greiðslu- og efndavátryggingar | 557 | 170 | 1.181 | 1.734 | 1.912 |
| Ábyrgðartryggingar | 109.575 | 51.430 | 180.144 | 131.375 | 152.100 |
| Slysa- og sjúkratryggingar | 88.013 | 47.109 | 184.049 | 153.554 | 175.512 |
| Endurtryggingar | 73.921 | 26.708 | 73.814 | 46.857 | 36.964 |
| Tryggingamiðstöðin hf. | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
| Eignatryggingar | 43.140 | 44.490 | 76.692 | 69.965 | 57.163 |
| Sjótryggingar | 60.817 | 56.380 | 85.637 | 56.122 | 32.010 |
| Flugtryggingar | 655 | 388 | 356 | 183 | 40 |
| Farmtryggingar | 14.384 | 15.898 | 23.881 | 14.710 | 11.115 |
| Ökutækjatryggingar | 521.443 | 503.726 | 766.303 | 600.028 | 565.720 |
| Greiðslu- og efndavátryggingar | 1.847 | 2.219 | –553 | –4.425 | –4.475 |
| Ábyrgðartryggingar | 109.390 | 99.526 | 133.753 | 82.864 | 69.522 |
| Slysa- og sjúkratryggingar | 79.493 | 92.193 | 198.573 | 163.955 | 149.872 |
| Endurtryggingar | 22.203 | 14.753 | 19.804 | 11.866 | 6.634 |
| Vátryggingafélag Íslands hf. | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
| Eignatryggingar | 85.943 | 66.450 | 88.370 | 79.850 | 72.940 |
| Sjótryggingar | 15.200 | 11.900 | 14.800 | 13.920 | 13.280 |
| Flugtryggingar | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Farmtryggingar | 7.920 | 4.900 | 6.140 | 6.390 | 6.040 |
| Ökutækjatryggingar | 1.169.420 | 836.100 | 1.191.095 | 1.181.167 | 1.098.390 |
| Greiðslu- og efndavátryggingar | 360 | 130 | 330 | 650 | 590 |
| Ábyrgðartryggingar | 118.310 | 86.390 | 121.100 | 127.900 | 127.360 |
| Slysa- og sjúkratryggingar | 201.150 | 150.240 | 226.200 | 233.700 | 196.380 |
| Endurtryggingar | 13.060 | 8.540 | 11.320 | 10.210 | 9.190 |
| Vörður Íslandstrygging hf. | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 |
| Eignatryggingar | 188 | 282 | 1.741 | 7.202 | 15.311 |
| Sjótryggingar | 1.799 | 1.036 | 748 | 2.504 | 7.040 |
| Farmtryggingar | 55 | 4 | 175 | 501 | 822 |
| Ökutækjatryggingar | 6.249 | 7.468 | 17.646 | 42.553 | 65.799 |
| Greiðslu- og efndavátryggingar | 0 | 0 | 19 | 151 | 200 |
| Ábyrgðartryggingar | 1.401 | 893 | 1.001 | 2.445 | 4.049 |
| Slysa- og sjúkratryggingar | 471 | 529 | 1.538 | 3.316 | 6.662 |
| Endurtryggingar | 654 | 223 | 432 | 284 | 0 |
Næsta tafla sýnir fjárfestingartekjur yfirfærðar á vátryggingarekstur í heild fyrir hvert þessara félaga.
| Fjárfestingartekjur yfirfærðar á vátryggingarekstur í heild | |||||
| 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | |
| Sjóvá-Almennar tryggingar hf. | 1.403.334 | 640.179 | 2.207.814 | 1.658.957 | 1.721.241 |
| Tryggingamiðstöðin hf. | 853.371 | 829.519 | 1.304.446 | 995.268 | 887.601 |
| Vátryggingafélag Íslands hf. | 1.611.363 | 1.164.650 | 1.659.355 | 1.653.787 | 1.524.170 |
| Vörður Íslandstrygging hf. | 10.817 | 10.664 | 23.302 | 58.957 | 99.884 |
Tekjur vátryggingafélaga af heildarfjármálarekstri eru ekki sundurliðaðar á vátryggingagreinar.
Næsta tafla sýnir hlutfall fjárfestingartekna af vátryggingarekstri félaganna í heild af tekjum af fjármálarekstri. Hlutföllin gefa til kynna hversu mikinn hluta fjárfestingartekna sinna vátryggingafélögin telja mega rekja til þess sem þau telja raunhæfa ávöxtun af vátryggingaskuld. Hlutföllin ráðast annars vegar af stærð vátryggingaskuldar í hlutfalli af efnahagsreikningi félagsins og hins vegar af vup-viðmiðunarvaxtafæti (sjá svör við 2. og 3. lið).
| Hlutfall fjárfestingartekna af vátryggingarekstri af tekjum af fjármálarekstri | |||||
| 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | |
| Sjóvá-Almennar tryggingar hf. | 92% | 74% | 37% | 27% | 28% |
| Tryggingamiðstöðin hf. | 79% | 66% | 64% | 30% | 9% |
| Vátryggingafélag Íslands hf. | 86% | 77% | 77% | 44% | 13% |
| Vörður Íslandstrygging hf. | 79% | 53% | 55% | 66% | 73% |
2. Hversu mikil raunávöxtun vegna vátryggingaskuldar var tekjufærð inn á skaðatryggingagreinarnar hjá tryggingafélögunum á sl. 5 árum, sundurliðað eftir árum, skaðatryggingagreinum og vátryggingafélögum?
Í eftirfarandi töflu má sjá vaxtafót sem notaður var við ákvörðun fjárfestingartekna af vátryggingarekstri. Taflan sýnir upplýsingar fyrir sömu vátryggingafélög og í 1. lið. Sýndur er vaxtafótur að nafnvirði sem og raunávöxtun sem fæst með því að taka tillit til hækkana á vísitölu neysluverðs á árinu. Vaxtafóturinn er sá sami fyrir allar vátryggingagreinar.
| 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | ||||||
| Nafn | Raun | Nafn | Raun | Nafn | Raun | Nafn | Raun | Nafn | Raun | |
| Sjóvá-Almennar tryggingar hf. |
10,3% | 1,6% | ||||||||
| Vátryggingafélag Íslands hf. | 10,5% | 1,7% | 7,0% | 4,9% | 9,6% | 6,6% | 9,5% | 5,4% | 9,1% | 4,8% |
| Tryggingamiðstöðin hf. | 10,7% | 1,9% | 9,3% | 7,2% | 13,8% | 10,7% | 9,1% | 5,1% | 8,8% | 4,5% |
| Vörður vátryggingafélag | 10,5% | 1,7% | 8,2% | 6,1% | 10,7% | 7,7% | 6,1% | 2,1% | 8,0% | 3,7% |
| Íslandstrygging hf. | 5,6% | 3,5% | 6,1% | 3,2% | 10,2% | 6,1% | ||||
Árin 2002–2005 gáfu Sjóvá-Almennar tryggingar hf. upp aðferð við útreikning vaxtafótar en ekki vaxtafótinn sjálfan. Árið 2005 voru Vörður og Íslandstrygging sameinuð í Vörð Íslandstryggingu hf.
3. Hefur Fjármálaeftirlitið gert athugasemdir við hvernig fjármagnstekjur og raunávöxtun hefur skilað sér inn í skaðatryggingagreinarnar á sl. 5 árum?
Í 10. gr. upphaflegrar reglugerðar nr. 613/1996, um ársreikninga og samstæðureikninga vátryggingafélaga annarra en líftryggingafélaga, segir að fjárfestingartekjur af vátryggingarekstri skuli vera reiknuð ávöxtun af meðaltali eigin vátryggingaskuldar í upphafi og lok reikningsársins auk reiknaðra áhrifa verðlagsbreytinga á eigin vátryggingaskuld. Við vaxtaútreikninginn skuli nota vaxtafót sem er jafnhár og meðaltal ávöxtunarkröfu á reikningsárinu af þriggja til fimm ára verðtryggðum spariskírteinum ríkissjóðs í viðskiptum á Verðbréfaþingi Íslands (nú Kauphöll Íslands) og skuli Vátryggingaeftirlitið (nú Fjármálaeftirlitið) birta vátryggingafélögum þessa viðmiðun.
Í breytingum sem gerðar voru á reglugerðinni með reglugerð nr. 956/2001 var ákvæðinu breytt á þann veg að við ákvörðun vaxtafótar skyldi miða við eðlilega ávöxtun í samræmi við fjárstreymi í vátryggingarekstrinum. Þannig var horfið frá því að Fjármálaeftirlitið skyldi ákveða vaxtafót við ákvörðun fjárfestingartekna af vátryggingarekstri. Jafnframt var fellt niður ákvæði um að taka skyldi tillit til áhrifa verðlagsbreytinga.
Leiðbeinandi tilmæli Fjármálaeftirlitsins nr. 4/2002, um reikningsskil vátryggingafélaga, voru gefin út í kjölfar skýrslu nefndar sem viðskiptaráðherra skipaði til að endurskoða reglugerðir um ársreikninga vátryggingafélaga. Nefndin skilaði áliti í lok nóvember 2001. Tilmælin fjalla um framkvæmd á nefndri reglugerð nr. 613/1996. Í 8. tölul. tilmælanna segir að sem vaxtafót megi hvort sem er nota ytri viðmiðun, eins og kveðið var á um í ákvæðum eldri 10. gr. eða ávöxtun úr starfsemi félagsins. Ákvæði reglugerðar nr. 646/1995, um jöfnun eigna á móti vátryggingaskuld vátryggingafélaga, kunna að takmarka ávöxtunarmöguleika, þannig að réttlætanlegt getur verið að nota vaxtafót sem er annar en meðalávöxtun félagsins.
Ákvörðun vaxtafótar við ákvörðun fjárfestingartekna af vátryggingarekstri og viðmiða þar að lútandi er á ábyrgð vátryggingafélaganna sjálfra og birtast niðurstöður þar að lútandi í endurskoðuðum ársreikningi. Eftirlit Fjármálaeftirlitsins felst í því að skoða hvort viðmiðin eru innan eðlilegra marka miðað við rökstuðning félaganna. Fjármálaeftirlitið hefur á síðastliðnum fimm árum ekki séð ástæðu til að gera athugasemdir við viðmið félaganna.
