Ferill 73. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.
1994. – 1064 ár frá stofnun Alþingis.
118. löggjafarþing. – 73 . mál.
73. Frumvarp til laga
um ársreikninga.
(Lagt fyrir Alþingi á 118. löggjafarþingi 1994.)
I. KAFLI
Almenn ákvæði.
Gildissvið og skilgreiningar.
1. gr.
Lög þessi gilda um hlutafélög og önnur félög með takmarkaðri ábyrgð félagsaðila, samÍ lögum þessum merkir:
1 . félag: fyrirtæki skv. 1. mgr. sem semja skal ársreikning eða samstæðureikning samkvæmt lögum þessum;
2 . félagsaðili: hluthafa í hlutafélagi og eiganda eignarhluta í öðru félagi sem lög þessi taka til;
3 . eignarhluti: hlutdeild félagsaðila í eigin fé félags sem lög þessi taka til;
4 . hlutdeildarfélag: félag, þó ekki dótturfélag, sem annað félag og dótturfélög þess eiga eignarhluta í og hafa veruleg áhrif á; félag er talið hafa veruleg áhrif ef það og dótturfélög þess fara með 20% eða meira af atkvæðum í hlutdeildarfélaginu;
5 . móðurfélag: félag sem á beinan eða óbeinan hátt á svo mikinn hluta eigin fjár í öðru félagi að það fer með meiri hluta atkvæða í því eða það hefur vegna samninga yfirráð í öðru félagi og verulega hlutdeild í afrakstri þess;
6 . dótturfélag: félag sem er undir yfirráðum annars félags á þann hátt sem lýst er í 5. tölul.;
7 . félagasamstæða: móðurfélag og dótturfélög þess;
8 . samstæðureikningur: reikningsskil þar sem reikningar móðurfélags og dótturfélaga þess eru sameinaðir í eitt;
9 . félagaskrá: hver sú stofnun sem með lögum er fengið það hlutverk að skrásetja félög og afla og geyma gögn um stofnun félaga og starfsemi þeirra.
Þegar talið er saman atkvæðamagn félags í öðru félagi skal bæði telja atkvæði sem félagið sjálft fer með og atkvæði dótturfélaga þess hlutfallslega.
Eigin hlutir félags og hlutir, sem dótturfélag á í móðurfélagi, skulu ekki taldir með þegar talin eru saman atkvæði félags í dóttur- eða hlutdeildarfélögum.
2. gr.
Lög þessi gilda um sameignarfélög og önnur félög með ótakmarkaðri ábyrgð félagsaðila, svo og samlagsfélög, ef félagsaðilar þeirra eru eingöngu félög sem talin eru í 1. gr., sbr. þó 2. mgr. þessarar greinar. Enn fremur gilda lög þessi um félög með ótakmarkaðri ábyrgð sem fara fram úr tvennum af eftirfarandi stærðarmörkum tvö ár í röð:1 . eignir nema samtals a.m.k. 200.000.000 kr.;
2 . rekstrartekjur nema a.m.k. 400.000.000 kr.;
3 . fjöldi ársverka á reikningsári nemur a.m.k. 50.
Ef félag, sem uppfyllt hefur ofangreind skilyrði, gerir það ekki lengur tvö ár í röð er því ekki skylt að fara að ákvæðum laga þessara.
Sameignarfélögum og samlagsfélögum, sem um ræðir í 1. mgr. og eru að öllu leyti í eigu félaga sem talin eru í 1. gr., er ekki skylt að semja ársreikninga ef allar tekjur og gjöld, eignir og skuldir þeirra eru meðtaldar í ársreikningum félagsaðilanna.
Gerð ársreikninga.
3. gr.
Stjórn og framkvæmdastjóri skulu á hverju reikningsári láta semja ársreikning og skal hann hafa að geyma rekstrarreikning, efnahagsreikning, fjárstreymisyfirlit og skýringar. Í félögum, sem hafa ekki formlega stjórn, hvílir þessi skylda á öllum félagsaðilum sameiginlega. Í móðurFélagsstjórn og framkvæmdastjóri skulu undirrita ársreikninginn og eftir atvikum sam
Ársreikningur með undirritun stjórnenda og áritun endurskoðenda eða skoðunarmanna skal lagður fram í síðasta lagi viku fyrir aðalfund.
4. gr.
Hafi verðbréf félags ekki verið tekin til opinberrar skráningar á verðbréfaþingi í ríki sem er aðili að samningnum um Evrópska efnahagssvæðið (EES-ríki) þarf félagið ekki að semja samstæðureikning ef:1 . það er dótturfélag;
2 . ársreikningur þess og allra dótturfélaga þess er hluti af samstæðureikningi móðurfélags sem lýtur löggjöf EES-ríkis;
3 . stjórn félagsins hefur ekki sex mánuðum fyrir lok reikningsárs borist krafa frá félagsaðilum, sem eiga a.m.k. 10% af eigin fé félagsins, um að láta semja samstæðureikning;
4 . félagið sendir félagaskrá ársreikning sinn ásamt samstæðureikningi, sbr. 2. tölul., svo og upplýsingar sem greinir í 1. málsl. 2. mgr. og
5 . félagið gerir grein fyrir því í skýringum í ársreikningi að með stoð í þessari grein hafi það ekki samið samstæðureikning og skýrir frá nafni og lögheimili móðurfélagsins, sbr. 2. tölul.
Félagaskrá getur krafist þess að látnar verði í té sams konar upplýsingar um samstæðu
5. gr.
Halda má dótturfélagi utan samstæðureiknings ef:1 . það hefur óverulega þýðingu fyrir rekstur eða efnahag félagasamstæðunnar vegna smæðar þess;
2 . stjórnun þess er ekki lengur í höndum eigenda þess eða verulegar og varanlegar hindranir eru á að félag geti nýtt eignarhluta sinn í dótturfélaginu eða haft áhrif á stjórnun þess;
3 . ekki er unnt að afla nauðsynlegra upplýsinga tímanlega og án óeðlilegs kostnaðar; eða
4 . eignarhluti í því er eingöngu ætlaður til endursölu.
Þrátt fyrir ákvæði 1. tölul. 1. mgr. skulu félög, sem hvert um sig hafa óverulega þýðingu, innifalin í samstæðureikningi ef þau hafa verulega þýðingu samanlagt.
Ef starfsemi dótturfélags er svo ólík starfsemi móðurfélags að það gæfi villandi mynd af félagasamstæðunni að innifela það í samstæðureikningi skal halda því utan við hann. Eignar
Sé dótturfélagi haldið utan samstæðureiknings skv. 1. eða 3. mgr. skal gerð grein fyrir því í skýringum.
6. gr.
Móðurfélag þarf ekki að semja samstæðureikning ef hvorki verðbréf þess né dótturfélaga þess hafa verið tekin til opinberrar skráningar á verðbréfaþingi í EES-ríki og félagasamstæð1 . eignir nema a.m.k. 200.000.000 kr.;
2 . rekstrartekjur nema a.m.k. 400.000.000 kr.;
3 . fjöldi ársverka á reikningsári er a.m.k. 50.
Heimildin til að beita ákvæði 1. mgr. breytist því aðeins að félagasamstæðan hafi farið fram úr eða fari ekki lengur fram úr tveimur af stærðunum þremur tvö reikningsár í röð.
7. gr.
Láti félag, sem skv. 4. eða 6. gr. þarf ekki að semja samstæðureikning, samt semja slíkan reikning skal það gert samkvæmt ákvæðum laga þessara um samstæðureikninga að undanskil8. gr.
Reikningsárið skal vera tólf mánuðir. Við upphaf rekstrar eða breytingu á reikningsári getFélög í sömu félagasamstæðu skulu hafa sama reikningsár nema sérstakar aðstæður gefi tilefni til annars.
9. gr.
Ársreikningar og samstæðureikningar skulu gerðir í samræmi við lög og góða reikningsEf ákvæði laga eða góð reikningsskilavenja nægja ekki til að gefa glögga mynd af rekstrar
10. gr.
Efnahagsreikning og rekstrarreikning skal setja upp með kerfisbundnum hætti. FjármálaEfnahagsreikningur og rekstrarreikningur skulu settir upp með hliðstæðum hætti frá ári til árs nema sérstakar aðstæður gefi tilefni til annars. Breytingar skulu tilgreindar og rökstuddar í skýringum.
Víkja má frá ákvæðum laga þessara um uppsetningu efnahagsreiknings eða rekstrar
11. gr.
Í ársreikningum og samstæðureikningum, sem samdir eru samkvæmt ákvæðum laga þessEf getið er tölulegra upplýsinga í ársreikningum eða samstæðureikningum í annarri mynt en hinni upphaflegu skal það gert á því gengi sem við átti á reikningsskiladegi. Tilgreina skal það gengi sem við er miðað.
12. gr.
Óheimilt er að jafna saman eignum og skuldum eða tekjum og gjöldum.II. KAFLI
Efnahagsreikningur og rekstrarreikningur.
13. gr.
Eignir, sem ætlaðar eru til varanlegrar eignar eða notkunar, teljast fastafjármunir. Eignir, sem eru ekki ætlaðar til varanlegrar eignar eða notkunar, teljast veltufjármunir.14. gr.
Gjöld, sem stofnað er til á reikningsárinu en varða síðari reikningsár, skal færa til eignar í efnahagsreikningi sem fyrirframgreiddan kostnað. Tekjur, sem innheimtar hafa verið á reiknGjöld, sem varða reikningsárið en koma til greiðslu síðar, skal færa til skuldar í efnahags
15. gr.
Óefnisleg réttindi skal aðeins telja til eignar ef þeirra er aflað gegn greiðslu. Sama á við um rannsóknar- og þróunarkostnað. Ef þessir liðir nema verulegum fjárhæðum skulu þeir sýndir sérstaklega eða þeirra getið í skýringum í ársreikningi.16. gr.
Heimilt er að færa til gjalda og skuldar fjárhæðir sem ætlað er að mæta útgjöldum vegna skýrt skilgreindra skuldbindinga sem varða reikningsárið eða fyrri ár, og eru sennilega eða örugglega áfallnar á reikningsskiladegi en óvissar að því er fjárhæð varðar eða hvenær þær falla til greiðslu.Skuldbindingum skv. 1. mgr. má eigi jafna á móti eignum og skulu þær ekki nema hærri fjárhæðum en nauðsynlegt er talið.
17. gr.
Gerð skal grein fyrir ráðstöfun hagnaðar eða jöfnun taps á reikningsárinu í ársreikningi eða skýringum með honum.18. gr.
Hrein velta samanstendur af tekjum af sölu á vörum og þjónustu í reglulegri starfsemi, að frádregnum afslætti og sköttum sem tengjast sölunni beint.19. gr.
Tekjur og gjöld, sem tengjast ekki reglulegri starfsemi, skal sýna sérstaklega í rekstrarIII. KAFLI
Matsreglur.
20. gr.
Eftirfarandi almennar reglur eiga við um einstaka liði ársreiknings:1 . Gera skal ráð fyrir að félagið haldi starfsemi sinni áfram.
2 . Matsaðferðum skal beitt með hliðstæðum hætti frá ári til árs.
3 . Við mat á einstökum liðum skal gætt tilhlýðilegrar varkárni og skal þannig m.a:
a . aðeins tekjufæra hagnað sem áunninn er fyrir lok reikningsárs;
b . taka tillit til allra fyrirsjáanlegra skuldbindinga og tapa sem myndast kunna á reikningsárinu eða vegna fyrri reikningsára, jafnvel þótt slíkt komi fyrst í ljós eftir lok reikningsárs en áður en ársreikningur er saminn og
c . gjaldfæra alla verðmætisrýrnun hvort heldur sem hagnaður eða tap er á rekstrinum.
4 . Tekjur og gjöld, sem varða reikningsárið, skal færa í ársreikning án tillits til þess hvenær greitt er.
5 . Einstaka þætti eigna- og skuldaliða skal meta til verðs hvern fyrir sig.
6 . Efnahagsreikningur við upphaf hvers reikningsárs skal samsvara efnahagsreikningi við lok fyrra reikningsárs.
Í undantekningartilvikum má víkja frá ákvæðum 1. mgr. Skal þá geta um frávikin í skýring
21. gr.
Ef vikið er frá 2. tölul. 1. mgr. 20. gr. skal hinni nýju aðferð beitt við allt það reikningsár þegar breytingin var gerð. Í skýringum skal geta um heildaráhrif breytingarinnar á fjárhags22. gr.
Fastafjármuni skal eigi meta til eignar við hærra verði en kostnaðarverði eða framreiknuðu kostnaðarverði.Kostnaðarverð varanlegra rekstrarfjármuna samanstendur af kaupverði þeirra og þeim kostnaði sem hlýst af öflun og endurbótum á þeim fram til þess tíma að þeir eru teknir í notkun.
Framleiðslukostnaðarverð varanlegra rekstrarfjármuna samanstendur af kostnaðarverði hráefnis og hjálparefna að viðbættum kostnaði sem beinlínis leiðir af framleiðslu fjármunanna. Til kostnaðarverðs má enn fremur telja eðlilegt hlutfall af útgjöldum sem óbeint tengjast framleiðslunni enda hafi þau fallið til á framleiðslutímanum.
Til kostnaðarverðs má enn fremur telja fjármagnskostnað af lánsfé sem nýtt er til að fjár
23. gr.
Varanlegir rekstrarfjármunir, sem nýtast takmarkaðan tíma vegna aldurs, úreldingar, slits eða af hliðstæðum ástæðum, skulu afskrifaðir árlega á kerfisbundinn hátt á áætluðum ending24. gr.
Ef raunvirði fastafjármuna er lægra en bókfært verð þeirra skv. 22. eða 23. gr. og ástæður þess verða ekki taldar skammvinnar ber að færa verð þeirra niður að því marki sem telja verðHeimilt er að meta áhættufjármuni og langtímakröfur til markaðsverðs á reikningsskiladegi ef það er lægra en bókfært verð. Slíkar eignir skulu sæta niðurfærslu ef þess gerist sérstök þörf, svo sem vegna hættu á að kröfur muni ekki innheimtast eða af öðrum ástæðum. Niður
Matsbreytingar skv. 1.–3. mgr. skal færa í rekstrarreikning. Ef þær eru ekki sérgreindar í rekstrarreikningnum skal gera grein fyrir þeim í skýringum, enda sé um verulegar fjárhæðir að ræða.
25. gr.
Taka má tillit til áhrifa almennra verðlagsbreytinga á rekstur og efnahag félaga með eftira . Heimilt er að leiðrétta liði ársreiknings, þar með talið eigið fé, vegna áhrifa verðbólgu. Slíkar leiðréttingar skulu bæði taka til rekstrarreiknings og efnahagsreiknings.
b . Ef raunvirði fastafjármuna er verulega hærra en kostnaðarverð eða framreiknað kostnaðarverð þeirra af ástæðum sem taldar eru varanlegar er heimilt að hækka bókfært verð þeirra í ársreikningi.
Matsbreytingar skv. 1. mgr. skal færa á endurmatsreikning meðal eigin fjár.
Endurmatsreikningi, sem myndaður er skv. a-lið 1. mgr., má aðeins ráðstafa með eftirfar
a . til hækkunar á hlutafé með útgáfu jöfnunarhlutabréfa;
b . til að verðbæta lögbundinn varasjóð, að því marki sem svarar útgefnum jöfnunarbréfum;
c . til að verðbæta annað eigið fé í samræmi við verðlagsbreytingar;
d . nú nemur endurmatsreikningur hærri eða lægri fjárhæð en framreikningi á innborguðu eigin fé í samræmi við almennar verðlagsbreytingar og er þá heimilt að færa mismuninn á annað eigið fé;
e . nú er endurmatsreikningur neikvæður í lok reikningsárs og er þá heimilt að jafna hann á móti öðru eigin fé.
Endurmatsreikning, sem myndaður er skv. b-lið 1. mgr., má aðeins leysa upp ef hin endurmetna eign er seld, tekin úr notkun eða fullafskrifuð, svo og ef forsendur fyrir endurmatinu eru ekki lengur fyrir hendi.
Hreyfingar á endurmatsreikningi á reikningsárinu skal sundurliða í skýringum.
Ef beitt er ákvæðum 1. mgr. skal í skýringum gera nákvæma grein fyrir þeim aðferðum sem viðhafðar eru.
26. gr.
Veltufjármuni skal ekki færa til eignar við hærra verði en kostnaðarverði eða raunvirði ef það er lægra.Kostnaðarverð veltufjármuna samanstendur af kaupverði og þeim kostnaði sem tengist beint öflun þeirra. Til kostnaðarverðs má enn fremur telja eðlilegt hlutfall af útgjöldum sem tengjast öfluninni óbeint enda hafi útgjöldin fallið til á sama tímabili og eignanna var aflað eða þær voru framleiddar.
27. gr.
Kostnaðarverð vörubirgða er heimilt að ákvarða sem vegið meðalverð allra birgða af sama tagi á grundvelli síðasta innkaupsverðs eða með annarri viðurkenndri aðferð. Vörubirgðir skulu þó aldrei metnar við hærra verði en dagverði.Ef vörubirgðir eru metnar við dagverði og það er verulega lægra en kostnaðarverð skal gera grein fyrir því í skýringum.
Um framleiðslukostnaðarverð vörubirgða gilda hliðstæðar reglur og getur í 3. mgr. 22. gr. Dreifingarkostnað má ekki telja til framleiðslukostnaðar vörubirgða.
28. gr.
Skammtímakröfur skulu sæta niðurfærslu ef þess gerist sérstök þörf, svo sem vegna hættu á að þær muni ekki innheimtast eða af öðrum ástæðum. Ákvæði 3. mgr. og 1. málsl. 4. mgr. 24. gr. gilda um þetta eftir því sem við á.29. gr.
Verðbréf, sem eru ekki ætluð til varanlegrar eignar og skráð eru á opinberu verðbréfaþingi, er heimilt meta við síðasta skráða kaupgengi þrátt fyrir ákvæði 26. gr.Tilgreina skal í skýringum ef þessu ákvæði er beitt.
30. gr.
Kostnað við stofnun félags eða hækkun hlutafjár má ekki færa til eignar.31. gr.
Ef kostnaður vegna óefnislegra réttinda, rannsókna eða þróunar er ekki gjaldfærður strax skal afskrifa hann með kerfisbundnum hætti á tilteknu tímabili, þó ekki á lengri tíma en fimm árum.Afskriftatímann má þó lengja fram yfir fimm ár enda sé hann ekki lengri en nýtingartími viðkomandi eignar. Gera skal grein fyrir ástæðum þessa í skýringum.
32. gr.
Afföll og lántökukostnað af seldum skuldaviðurkenningum má færa í efnahagsreikning og skal þá gerð grein fyrir þeim þar eða í skýringum.Afföllin skulu færð til gjalda með reglubundnum hætti á lánstímanum.
33. gr.
Óverulegar birgðir af rekstrarvörum, hráefnum eða hjálparefnum má eignfæra með fastri fjárhæð enda breytist þær ekki umtalsvert að magni, samsetningu eða verðgildi.34. gr.
Eigin hlutir skulu færðir til lækkunar á heildarhlutafé. Þó er heimilt að færa eigin hluti, sem keyptir hafa verið á síðustu tveimur reikningsárum, til eignar enda hafi þeirra verið aflað í þeim tilgangi að selja þá aftur.35. gr.
Í stað þess að færa eignarhluta sinn í dótturfélagi til eignar við kostnaðarverði í samræmi við ákvæði þessa kafla getur móðurfélag fært eignarhlutann samkvæmt hlutdeildaraðferð í samræmi við hlutdeild sína í eigin fé dótturfélagsins. Mismunur á upphaflegu kaupverði eignEinnig er heimilt að beita hlutdeildaraðferð við eignfærslu á eignarhlutum í hlut
IV. KAFLI
Skýringar.
36. gr.
Í skýringum í ársreikningi eða í skýrslu stjórnar, ef hún er hluti ársreiknings, skal a.m.k. veita upplýsingar um þau atriði sem tilgreind eru í 37.–51. gr., auk þeirra upplýsinga sem kraf37. gr.
Veita skal upplýsingar um mat á einstökum liðum ársreiknings, þar á meðal þær aðferðir sem beitt er við endurmat og afskriftir fastafjármuna. Ef fjárhæðir í ársreikningi eru byggðar á erlendum gjaldmiðli á reikningsskiladegi skal tilgreina það gengi sem við er miðað.38. gr.
Tilgreina skal nöfn, heimilisföng og félagsform dótturfélaga og hlutdeildarfélaga. Geta skal hlutdeildar í hverju þeirra fyrir sig og eigin fjár þeirra samtals, svo og rekstrarárangurs síðasta reikningsárs. Ekki er nauðsynlegt að veita þessar upplýsingar ef þær hafa óverulega þýðingu eða þær geta valdið félaginu verulegu tjóni enda sé ástæðunnar getið.Heimilt er að víkja frá ákvæðum 1. mgr. um upplýsingar um eigið fé og rekstrarárangur dóttur- og hlutdeildarfélaga ef:
1 . hlutdeildarfélag birtir ekki ársreikning sinn og hlutur félagsins í eigin fé þess er minni en 50%;
2 . reikningsskil dótturfélags eru hluti af samstæðureikningi félagsins eða
3 . félagið metur eignarhluta sína samkvæmt hlutdeildaraðferð, sbr. 35. gr.
39. gr.
Í skýringum skal tilgreina nöfn, heimilisföng og form félaga með ótakmarkaðri ábyrgð sem félagið er aðili að. Ekki þarf að gefa þessar upplýsingar ef þær hafa óverulega þýðingu. Ákvæði 2. mgr. 38. gr. gilda einnig eftir því sem við á.40. gr.
Ef eignarhlutum í félagi er skipt í flokka skal sérgreina þá og tilgreina fjölda hluta og nafn41. gr.
Hafi félagið tekið skuldabréfalán er veitir lánardrottnum rétt til að breyta kröfum sínum á hendur félaginu í hluti í því skal tilgreina eftirstöðvar hvers láns, skiptihlutfall og frest þann sem veittur hefur verið til breytingar í hluti.Hafi skuldabréfalán með rétti til vaxta verið tekið og vaxtakjörin ráðast að nokkru eða öllu leyti af rekstrarárangri félagsins skal tilgreina eftirstöðvar hvers láns og hina umsömdu ávöxt
Sams konar upplýsingar skal veita um hlutdeildarskírteini og önnur sambærileg réttindi eft
42. gr.
Veita skal upplýsingar um þann hluta skulda sem fellur árlega til greiðslu á næstu fimm árum frá lokum reikningsárs annars vegar og hins vegar vegna þess hluta sem fellur til greiðslu síðar.Hafi félag sett eignir að veði skal veita upplýsingar um fjárhæð veðsetninganna og bókfært verð veðsettra eigna, sundurliðað eftir eignum. Heildartryggingar í þágu dótturfélaga og ann
Veita skal upplýsingar um heildarfjárhæðir lífeyris-, ábyrgðar- og tryggingarskuld
43. gr.
Tilgreina skal fjárhæðir lána, svo og veðsetningar, ábyrgðir og tryggingar sem veittar hafa verið félagsaðilum eða stjórnendum félags eða móðurfélags þess vegna tengsla þessara aðila við félögin, sundurliðað ásamt upplýsingum um vexti, greiðslukjör og aðra helstu skilmála.Ákvæði 1. mgr. eiga einnig við gagnvart einstaklingum, nátengdum þeim sem þar eru tald
44. gr.
Upplýsa skal um síðasta opinbert fasteignamat. Sama á við um vátryggingarverðmæti var45. gr.
Ef hluti af áætluðum hagnaði af langtímaverkefni er innleystur áður en því er að fullu lokið skal þess getið í skýringum og gerð grein fyrir matsreglum. Ef hagnaður af slíku verkefni er ekki tekjufærður fyrr en við verklok skal gera grein fyrir því í skýringum.46. gr.
Upplýsa skal um skiptingu rekstrartekna eftir starfsþáttum og markaðssvæðum ef þessir þættir og svæði hafa veruleg áhrif í rekstri félagsins.Ákvæði 1. mgr. á ekki við um félög sem falla undir 1. mgr. 77. gr. Þá má sleppa þessum upplýsingum ef þær geta valdið viðkomandi félagi verulegu tjóni enda sé þess getið í skýring
47. gr.
Upplýsa skal um heildarfjárhæð skatta vegna rekstrar á árinu og eigna í lok þess.Upplýsa skal um skattaleg áhrif af óreglulegum rekstrarliðum.
Upplýsa skal um frestaða skattskuldbindingu vegna mismunar á gjaldfærðum sköttum á reikningsárinu og fyrri árum annars vegar og þeim sköttum, sem álagðir eru vegna sömu ára hins vegar nema þessar upplýsingar hafi óverulega þýðingu. Einnig má tilfæra fjárhæðina sem sérstakan skuldalið í efnahagsreikningi.
Leiði sala á eignum félags við bókfærðu verði til skattlagningar umfram þá fjárhæð sem tilgreind er í 3. mgr. skal greina frá því ef fjárhæðin er veruleg.
Upplýsingar skv. 3. og 4. mgr. skulu bera með sér á hvaða liðum ársreiknings skattkvöðin hvílir.
48. gr.
Upplýsa skal um fjölda starfsmanna að meðaltali á reikningsári. Þá skulu laun og launaVeita skal upplýsingar um heildarlaun, þóknanir og ágóðahluta til stjórnenda félags vegna starfa í þágu þess.
Greina skal frá samningum, sem gerðir hafa verið við stjórn, framkvæmdastjóra eða starfs
49. gr.
Eftirfarandi upplýsingar skal veita um eign félags á eigin hlutum:1 . fjölda og nafnverð eigin hluta, svo og hlutfall þeirra af heildarhlutum;
2 . fjölda og nafnverð eigin hluta sem hafa verið keyptir eða seldir á reikningsárinu, svo og kaup- og söluverð þeirra og
3 . ástæður þess að félagið eignaðist eigin hluti á reikningsárinu.
Sömu upplýsingarnar og taldar eru í 1. mgr. skal veita ef tekið hefur verið veð í eigin hlut
Sömu upplýsingar og getið er í 1. og 2. mgr. skal veita um hluti í félagi sem dótturfélag þess hefur eignast eða látið af hendi á reikningsárinu.
50. gr.
Sundurliða skal breytingar á eigin fé félags á reikningsárinu.51. gr.
Ef félag er dótturfélag skal greina frá nafni og heimili móðurfélags þess og enn fremur hvar afla má samstæðureiknings félaganna.V. KAFLI
Skýrsla stjórnar.
52. gr.
Í skýrslu stjórnar með ársreikningi skal upplýsa um atriði sem mikilvæg eru við mat á fjárÍ skýrslunni skal gera grein fyrir tillögu stjórnar um ráðstöfun hagnaðar eða jöfnun taps á síðasta reikningsári.
Í félögum, sem skráð eru á opinberu verðbréfaþingi, skal enn fremur gera grein fyrir sam
Í hlutafélögum skal upplýsa um fjölda hluthafa í upphafi og lok reikningsárs. Þá skal upp
Í samvinnufélögum, sameignarfélögum og samlagsfélögum skal upplýsa um fjölda félags
Í skýrslu stjórnar með ársreikningi móðurfélags skal veita upplýsingar um félagasam
Í skýrslu stjórnar skal enn fremur fjallað um eftir því sem við á:
1 . mikilvæg atvik sem orðið hafa eftir lok reikningsársins;
2 . framtíðarhorfur félagsins;
3 . rannsóknar- og þróunarstarfsemi og
4 . útibú félagsins erlendis ef einhver eru.
VI. KAFLI
Samstæðureikningar.
53. gr.
Í samstæðureikningi skal gera grein fyrir samanlögðum eignum og skuldum, tekjum og gjöldum félagasamstæðu í heild. Við gerð reikningsins skulu eftirfarandi liðir falla niður:1 . kröfur og skuldir félaga innan samstæðunnar gagnvart öðrum félögum innan hennar;
2 . tekjur og gjöld af gagnkvæmum viðskiptum félaga innan samstæðunnar og
3 . óinnleystur hagnaður eða tap af þeim viðskiptum.
54. gr.
Samstæðureikning skal setja upp á skýran hátt í samræmi við lög og góða reikningsSamstæðureikningur skal settur þannig fram að samkynja tekjur og gjöld, eignir og skuldir séu lagðar saman.
Í samstæðureikningi skal fella niður fjárfestingu móðurfélags í dótturfélögum á móti hlut
55. gr.
Í samstæðureikningi skal mat á sambærilegum eignum og skuldum vera með samræmdum hætti.Í samstæðureikningi skal meta eignarhluta samstæðunnar í hlutdeildarfélögum samkvæmt hlutdeildaraðferð nema eignarhlutarnir hafi óverulega þýðingu.
56. gr.
Nú rekur félag innan samstæðu starfsemi í sameign með einu eða fleiri félögum og er þá heimilt að innifela hlutdeild samstæðunnar í samrekstrinum í samstæðureikningi. Eignir og skuldir, tekjur og gjöld hins sameiginlega rekstrar skulu þá tekin inn í samstæðureikninginn í hlutfalli við aðild samstæðunnar að rekstrinum.VII. KAFLI
Endurskoðun.
57. gr.
Aðalfundur eða almennur félagsfundur kýs einn eða fleiri löggilta endurskoðendur eða skoðunarmenn og varamenn þeirra í samræmi við lög þessi og samþykktir félagsins. Í samÞegar félagsmenn, sem fara með minnst einn fimmta hluta atkvæða á aðalfundi þar sem kjósa skal endurskoðendur eða skoðunarmenn, krefjast þess skal stjórn félagsins beina þeim tilmælum til viðkomandi félagaskrár að hún tilnefni endurskoðanda til að taka þátt í endur
58. gr.
Um hæfisskilyrði löggiltra endurskoðenda fer eftir ákvæðum laga um löggilta endurEf endurskoðunarfélag er kosið til að annast endurskoðun skal sá sem falin er endurskoð
Hæfisskilyrði 11. gr. laga nr. 67/1976, um löggilta endurskoðendur, eiga einnig við um skoðunarmenn.
59. gr.
Í félögum, þar sem bundið eigið fé er a.m.k. 50 milljónir króna, skuldir og bundið eigið fé er a.m.k. 100 milljónir króna, rekstrartekjur á ári eru a.m.k. 200 milljónir króna eða starfsFélög, sem hafa hlutabréf sín eða skuldabréf skráð á opinberu verðbréfaþingi, skulu kjósa a.m.k. einn endurskoðanda.
Í félögum, þar sem ekki eru lagðar hömlur á viðskipti með eignarhluta, skal kjósa a.m.k. einn endurskoðanda.
Samvinnufélög, er hafa B-deild stofnsjóðs, skulu kjósa a.m.k. einn endurskoðanda.
Félagsmenn, sem fara með minnst einn fimmta hluta atkvæða á fundi þar sem kjósa skal endurskoðendur eða skoðunarmenn, geta á fundinum krafist þess að kosinn verði a.m.k. einn endurskoðandi.
60. gr.
Kjósa skal a.m.k. einn af endurskoðendum eða skoðunarmönnum móðurfélags til að gegna sams konar starfa fyrir dótturfélag ef þess er nokkur kostur.Ekki má kjósa neinn þann til endurskoðunarstarfa fyrir dótturfélag sem væri ekki hæfur til að gegna sama starfi fyrir móðurfélag.
Endurskoðandi eða skoðunarmaður má hvorki vera skuldugur félaginu eða félögum innan sömu félagasamstæðu né njóta ábyrgða af hálfu þeirra.
61. gr.
Í samþykktum félaga skal kveða á um starfstíma endurskoðenda eða skoðunarmanna. Starfi þeirra lýkur við lok þess aðalfundar þegar kjósa skal þá að nýju. Hafi endurskoðandi eða skoðunarmaður verið kosinn til ótiltekins tíma lýkur starfi hans þegar annar hefur verið kosinn í hans stað. Nú lýkur starfi endurskoðanda eða skoðunarmanns og skal þá tilkynna félagaskrá hvenær hann lætur af starfi. Í félögum, sem hafa hlutabréf sín eða skuldabréf skráð á opinberu verðbréfaþingi, skal þegar í stað senda tilkynningu um starfslok endurskoðanda til verðbréfaEndurskoðendur og skoðunarmenn geta hvenær sem er sagt af sér störfum. Þeir sem kusu þá geta einnig leyst þá frá störfum þótt starfstíma þeirra sé ekki lokið.
Ljúki starfi endurskoðanda eða skoðunarmanns áður en kjörtímabili hans lýkur eða upp
Hafi endurskoðandi eða skoðunarmaður sagt starfi sínu lausu eða verið leystur frá störfum skal hann veita þeim er kosinn er í hans stað upplýsingar um hverjar hann telur vera ástæður starfslokanna.
62. gr.
Ef endurskoðandi eða skoðunarmaður er ekki valinn, kjör hans brýtur í bága við lög þessi eða samþykktir félagsins eða hann uppfyllir ekki lengur hæfisskilyrði laganna skal félagaskrá tilnefna endurskoðanda eða skoðunarmann að ósk stjórnarmanns, framkvæmdastjóra eða féHafi félagsfundur ekki orðið við kröfu um að kjósa endurskoðanda skv. 4. mgr. 59. gr. til
Tilnefning endurskoðanda eða skoðunarmanns samkvæmt þessari grein gildir uns endurskoðandi eða skoðunarmaður hefur verið kosinn.
63. gr.
Endurskoðendur eða skoðunarmenn skulu endurskoða ársreikninginn í samræmi við góða endurskoðunarvenju og í því sambandi kanna bókhaldsgögn félagsins og aðra þætti er varða rekstur þess og stöðu.Í móðurfélögum skulu endurskoðendur eða skoðunarmenn jafnframt endurskoða sam
Ef endurskoðendur eða skoðunarmenn verða þess varir að stjórnendur félags hafi í störfum sínum fyrir það ekki farið að lögum, þannig að það geti haft í för með sér ábyrgð fyrir þá eða félagið, eða brotið gegn félagssamþykktum skulu þeir gera aðalfundi grein fyrir því.
Ef kosinn er endurskoðandi eða endurskoðunarfélag jafnframt skoðunarmönnum skal sú verkaskipting ríkja milli þeirra að endurskoðandinn annast endurskoðun reikninga félagsins í samræmi við 1. mgr., en skoðunarmenn skulu yfirfara rekstur félagsins og ársreikninga, fylgjast með því að innra eftirlit í rekstri félagsins sé í góðu lagi og fylgjast með framkvæmd samþykkta félagsfunda og stjórnar félagsins.
Endurskoðandi eða skoðunarmaður skal verða við tilmælum félagsfundar um endur
64. gr.
Stjórn félags og framkvæmdastjóri skulu koma á framfæri við endurskoðendur eða skoðunStjórn félags og framkvæmdastjóri skulu veita endurskoðendum og skoðunarmönnum þær upplýsingar, gögn, aðstöðu og aðstoð sem endurskoðendur eða skoðunarmenn telja nauðsyn
65. gr.
Endurskoðendur eða skoðunarmenn skulu að lokinni endurskoðun árita ársreikninginn og enn fremur samstæðureikning ef hann er saminn og skal áritunin fylgja ársreikningnum.Í árituninni skal koma fram að ársreikningurinn eða samstæðureikningurinn hafi verið end
Ef skýrsla stjórnar hefur ekki að geyma þær upplýsingar, sem þar ber að veita, eða er ekki í samræmi við ársreikninginn skulu endurskoðendur eða skoðunarmenn vekja athygli á því í áritun sinni.
66. gr.
Ábendingar og athugasemdir, sem endurskoðendur eða skoðunarmenn vilja koma á fram67. gr.
Endurskoðendur og skoðunarmenn eiga rétt á að sitja félagsfundi. Þá skulu þeir sitja fundi ef félagsstjórn eða framkvæmdastjóri, einstakir stjórnarmenn eða félagsaðilar fara þess á leit. Í félögum, sem hafa hlutabréf sín eða skuldabréf skráð á opinberu verðbréfaþingi, skulu endÁ aðalfundi skulu endurskoðendur eða skoðunarmenn svara fyrirspurnum um ársreikning þann sem til umfjöllunar er og þeir hafa áritað.
Enn fremur eiga endurskoðendur og skoðunarmenn rétt á að sitja stjórnarfundi þegar fjall
68. gr.
Endurskoðendum, skoðunarmönnum og samstarfsmönnum þeirra er óheimilt að veita einVIII. KAFLI
Birting ársreiknings.
69. gr.
Eigi síðar en mánuði eftir samþykkt ársreiknings, þó eigi síðar en átta mánuðum eftir lok reikningsárs, skal senda félagaskrá ársreikning eða samstæðureikning ásamt skýrslu stjórnar, áritun endurskoðenda eða skoðunarmanna og upplýsingar um hvenær ársreikningurinn var samþykktur. Ársreikninga félaga, sem hafa hlutabréf sín eða skuldabréf skráð á opinberu verðbréfaþingi, skal þó senda þegar í stað eftir samþykkt þeirra og eigi síðar en sex mánuðum eftir lok reikningsárs. Ef samþykkt á ráðstöfun hagnaðar eða jöfnun taps kemur ekki fram í ársreikningnum eða skýrslu stjórnar skal enn fremur senda staðfest endurrit úr gerðabók aðalFélagaskrá skal veita aðgang að þeim gögnum sem skilaskyld eru samkvæmt þessari grein.
70. gr.
Ársreikninga dótturfélaga, sem haldið er utan samstæðureiknings samkvæmt ákvæðum 3. mgr. 5. gr., skal senda félagaskrá með ársreikningi eða samstæðureikningi móðurfélags.71. gr.
Sameignarfélög og samlagsfélög, sem tilgreind eru í 2. gr., skulu senda félagaskrá tilkynnSameignarfélög og samlagsfélög, sem nýta sér undanþáguheimildir 75. eða 76. gr., skulu veita upplýsingar um nöfn og heimilisföng þeirra félaga sem semja ársreikninga þeirra eða innifela þá í samstæðureikningum sínum ef eftir því er leitað.
72. gr.
Ef félag birtir ársreikning sinn eða samstæðureikning í heild skal hann vera í sama formi og hann var samþykktur á aðalfundi með áritun endurskoðenda eða skoðunarmanna. Ef áritun endurskoðenda eða skoðunarmanna er ekki fyrirvaralaus skal vakin athygli á því og ástæður þess tilgreindar.Nú er ársreikningur eða samstæðureikningur ekki birtur í heild og skal þá koma fram með ótvíræðum hætti að hann sé samandreginn. Áritun endurskoðenda eða skoðunarmanna þarf ekki að fylgja með samandreginni útgáfu en koma skal fram ef áritunin var ekki fyrirvaralaus og ástæður þess tilgreindar.
73. gr.
Útibússtjórar í útibúum erlendra félaga, sem skráð eru hjá félagaskrá, skulu í síðasta lagi átta mánuðum eftir lok reikningsárs senda staðfest endurrit ársreiknings eða samReikningar, sem sendir eru félagaskrá skv. 1. mgr., skulu vera í sama formi og ber að birta þá samkvæmt gildandi reglum í heimaríki félagsins.
Ársreikninga fyrir erlent félag, sem lýtur löggjöf EES-ríkis, má senda félagaskrá óendur
Félagaskrá skal veita aðgang að þeim gögnum sem skilaskyld eru samkvæmt þessari grein.
74. gr.
Í stað þess að senda félagaskrá ársreikning sinn getur erlent dótturfélag, sem rekur útibú hér á landi og lýtur löggjöf annars EES-ríkis, sent félagaskrá samstæðureikning móðurfélags síns ef:1 . móðurfélagið lýtur löggjöf EES-ríkis;
2 . allir félagsaðilar hafa samþykkt þessa aðferð;
3 . móðurfélagið ábyrgist skuldbindingar félagsins;
4 . reikningar félagsins og dótturfélaga þess eru teknir með í samstæðureikningi móðurfélagsins í samræmi við ákvæði laga þessara um samstæðureikninga;
5 . getið er um reikningsskilaaðferðir við gerð samstæðureikningsins og
6 . samstæðureikningurinn ásamt skýrslu stjórnar og áritun endurskoðenda er sendur félagaskrá ásamt staðfestingu á því sem tilgreint eru í 2. og 3. tölul.
Í stað þess að senda félagaskrá ársreikninga sína geta önnur erlend félög sent henni sam
2. félagaskrá telur að samstæðureikningarnir séu gerðir í samræmi við ákvæði laga þessara.
Tilkynning skv. 2. tölul. 1. mgr. skal send fyrir hvert reikningsár. Yfirlýsing um efni 3. tölul. 1. mgr. gildir uns hún hefur verið afturkölluð.
75. gr.
Sameignarfélag eða samlagsfélag, sem tilgreint er í 2. gr., þarf ekki að senda félagaskrá ársreikning sinn ef a.m.k. einn af félagsaðilum þess er heimilisfastur hér á landi, semur ársFélag, sem um ræðir í 1. mgr. þar sem enginn félagsaðili er heimilisfastur hér á landi, þarf ekki að senda félagaskrá ársreikning sinn ef einhver félagsaðili þess:
1 . lýtur löggjöf EES-ríkis;
2 . semur ársreikning fyrir félagið og lætur endurskoða hann samkvæmt ákvæðum þeirrar löggjafar og
3 . sendir félagaskrá ársreikninginn innan þeirra tímamarka, sem greinir í 1. mgr. 69. gr., ásamt sínum eigin ársreikningi eða opinbera staðfestingu á að ársreikningar félagsins hafi verið birtir í samræmi við löggjöfina sem nefnd er í 1. tölul.
Félagsaðili getur haft ársreikning skv. 1. mgr. sem hluta af eigin ársskýrslu.
76. gr.
Sameignarfélag eða samlagsfélag, sem tilgreint er í 2. gr., þarf ekki að senda félagaskrá ársreikning sinn ef hann er hluti af samstæðureikningi félagsaðila sem saminn er og endurÁkvæði 1. mgr. eiga enn fremur við ef ársreikningur félags er hluti af samstæðureikningi móðurfélags þess félagsaðila sem ekki er skylt að senda félagaskrá samstæðureikning sinn, sbr. 4. gr.
Í samstæðureikningum þeim sem greinir í 1. og 2. mgr. skal geta þess í skýringum ef félag skv. 2. gr. sendir félagaskrá ekki ársreikning sinn.
Innan tímamarka 1. mgr. 69. gr. skal senda félagaskrá samstæðureikninga skv. 1. og 2. mgr. eða staðfestingu opinbers aðila á að ársreikningur hafi verið saminn og birtur í samræmi við ákvæði 1. mgr.
77. gr.
Þegar sérstakar samkeppnisaðstæður mæla með því geta félög, sem á reikningsskiladegi fara ekki fram úr tvennum af eftirfarandi stærðarmörkum, sent félagaskrá samandreginn rekstrarreikning, samkvæmt nánari reglum sem fjármálaráðherra setur:1 . eignir nema samtals 500 milljónum kr.;
2 . rekstrartekjur nema samtals 1.000 milljónum kr.;
3 . fjöldi ársverka á reikningsári er a.m.k. 250.
Heimildinni til þess að beita ákvæði 1. mgr. má aðeins breyta ef félag hefur á reiknings
78. gr.
Félagaskrá skal gera úrtakskannanir og athuganir á ársreikningum, samstæðureikningum og skýrslum stjórna í því skyni að sannreyna að þessi gögn séu í samræmi við ákvæði þessara laga. Hún getur krafist þeirra upplýsinga hjá hverju félagi sem nauðsynlegar eru í þessu samIX. KAFLI
Reikningsskilaráð og góð reikningsskilavenja.
79. gr.
Ráðherra skal skipa fimm sérfróða menn til fjögurra ára í senn í nefnd sem nefnist reikn80. gr.
Reikningsskilaráð skal stuðla að mótun góðrar reikningsskilavenju með útgáfu og kynnRáðið skal starfa í nánu samráði við Félag löggiltra endurskoðenda og hagsmunaaðila. Það getur einnig verið stjórnvöldum til ráðuneytis um ákvæði sem sett eru í lögum eða reglugerðum um reikningsskil.
81. gr.
Ráðherra ákveður skiptingu kostnaðar við störf reikningsskilaráðs að höfðu samráði við tilnefningaraðila.X. KAFLI
Ýmis ákvæði.
82. gr.
Ráðherra getur sett reglugerð um framkvæmd laga þessara, þar á meðal um uppsetningu ársreikninga og samstæðureikninga, óstyttra og samandreginna, svo og um skil á þeim og birtViðmiðunarmörkin í 1. og 2. tölul. 1. mgr. 2. gr. og 1. og 2. tölul. 6. gr., svo og 59. gr. og 77. gr., eru grunnfjárhæðir sem miðast við gengi í ECU 1. janúar 1995. Ráðherra er heimilt að breyta þessum fjárhæðum til samræmis við breytingar á 4. tilskipun ESB eða ef verulegar breytingar verða á gengi ECU.
83. gr.
Brot gegn lögum þessum varðar sektum nema þyngri viðurlög liggi við samkvæmt öðrum lögum.84. gr.
Lög þessi öðlast gildi 1. janúar 1995 og skulu gilda um ársreikninga og samstæðureikninga fyrir hvert það reikningsár sem hefst frá og með þeim tíma.85. gr.
Við gildistöku laga þessara falla úr gildi 55.–76. gr. laga nr. 22/1991, um samvinnufélög.Athugasemdir við lagafrumvarp þetta.
Inngangur.
Frumvarp það sem hér liggur fyrir var lagt fyrir Alþingi á 117. löggjafarþingi 1993–94 til kynningar en ekki tekið til umræðu. Það er nú endurflutt með óverulegum breytingum. Frum
Hlutverk nefndarinnar samkvæmt bréfi ráðherra er að endurskoða lög um bókhald en nú
Að athuguðu máli taldi nefndin heppilegast að semja tvö lagafrumvörp og fylgja þar með fordæmi Dana. Annars vegar er samið frumvarp til laga um bókhald sem hefur að geyma ákvæði um bókhaldsskyldu, bókfærslu, bókhaldsskjöl og geymslu þessara gagna, auk al
Samkvæmt 4. tilskipun skal í hverju ríki vera stofnun sem taka skal við ársreikningum fé
Þá leggur nefndin til að þau ákvæði í lögum um hlutafélög og lögum um samvinnufélög, er fjalla um ársreikninga og endurskoðun þeirra, verði felld niður og eingöngu verði um þetta fjallað í lögum um ársreikninga nema um sé að ræða sérstök eða sértæk ákvæði sem eingöngu varða einstök félagaform.
Auk tilvitnaðra tilskipana voru dönsk lög um ársreikninga höfð til hliðsjónar þegar frum
Í inngangi að 4. tilskipun eru aðildarríkin hvött til að samræma lög um uppsetningu og efni ársreikninga og skýrslu stjórnar tiltekinna félaga, matsaðferðir sem beitt er og hvernig beri að haga birtingu þessara gagna til að vernda hagsmuni félagsmanna og þriðja aðila. Bent er á nauðsyn samræmingar vegna þess að þessi félög starfa oft í fleiri en einu ríki. Þá er ábyrgð þeirra takmörkuð við hreina eign þeirra sjálfra og því meiri nauðsyn á áreiðanlegum og sam
Tilskipunin gerir ráð fyrir að aðferðir við mat á eignum og skuldum verði samræmdar milli aðildarlandanna til að tryggja að í ársreikningum komi fram sambærilegar og jafngildar upp
Nefndin gerir ekki tillögur um breytingar á viðurlagaákvæðum enda er til umræðu að sam
Um I. kafla.
Í I. kafla er að finna almenn ákvæði, svo sem um gildissvið og skilgreiningar, gerð árs
Fjórða tilskipun hefur að geyma eftirfarandi stærðarmörk á litlum og meðalstórum félögum eins og henni hefur verið breytt 19. mars 1994:
Lítil félög Meðalstór félög
skv. 11. gr. skv. 27. gr
4. tilskipunar 4. tilskipunar
Niðurstöðutölur úr 2,5 millj. ECU 10 millj. ECU
efnahagsreikningi 206 millj. ísl. kr. 825 millj. ísl. kr.
Hrein velta 5 millj. ECU 20 millj. ECU
412 millj. ísl. kr. 1.650 millj. ísl. kr.
Meðalfjöldi starfsmanna 50 250
Samkvæmt 4. og 7. tilskipun mega félög haga gerð og birtingu ársreikninga sem hér segir:
Lítil félög: mega semja samandreginn rekstrarreikning;
mega falla frá birtingu rekstrarreiknings,
mega semja og birta samandreginn efnahagsreikning;
mega semja og birta samandregnar (styttar) skýringar;
mega falla frá að semja skýrslu stjórnar; þó með skilyrðum;
þurfa ekki löggilta endurskoðendur;
þurfa ekki að semja og birta samstæðureikninga;
mega falla frá að sundurliða veltu eftir atvinnugreinum og svæðum.
Meðalstór
félög: mega semja og birta samandreginn rekstrarreikning;
skulu semja óstyttan efnahagsreikning;
mega birta samandreginn efnahagsreikning;
skulu semja óstytta útgáfu af skýringum;
mega birta samandregna útgáfu af skýringum;
skulu semja og birta óstytta útgáfu af skýrslu stjórnar;
skulu láta löggilta endurskoðendur annast endurskoðun;
þurfa ekki að semja og birta samstæðureikning;
mega falla frá að sundurliða veltu eftir atvinnugreinum og svæðum.
Í 9. tölul. 2. mgr. 1. gr. er „félagaskrá“ skilgreind sem „hver sú stofnun sem með lögum er fengið það hlutverk að skrásetja félög og afla og geyma gögn um stofnun félaga og starfsemi þeirra“ og vísast til þess sem áður er sagt um þetta atriði í inngangi.
Í 3. gr. er fjallað um skyldu stjórnar og framkvæmdastjóra að láta semja og undirrita árs
Í 4.–6. gr. er fjallað um það hvenær félög, sem ekki hafa látið skrá hlutabréf sín eða önnur verðbréf á opinberu verðbréfaþingi EES-ríkis, þurfa ekki að semja samstæðureikninga og enn fremur hvenær halda má dótturfélagi utan samstæðureiknings. Þá er í 7. gr. lagt til að geri slíkt félag samstæðureikning skuli það vera í samræmi við ákvæði frumvarpsins.
Þá eru ákvæði í 8.–12. gr. um reikningsárið sem skal vera tólf mánuðir með heimild til frá
Í stað þess að telja upp í frumvarpinu þá liði, sem fram skulu koma í efnahagsreikningi og rekstrarreikningi, er lagt til að fjármálaráðherra gefi út reglugerð um uppsetninguna. Í 4. til
Um II. kafla.
Ákvæði II. kafla fjallar um einstaka liði efnahagsreiknings og rekstrarreiknings.
Í þessum kafla er að finna skilgreiningar á ýmsum atriðum sem eiga að tryggja að tilteknir liðir efnahagsreiknings og rekstrarreiknings séu sambærilegir. Í kaflanum er m.a. lagt til að lögfesta skilgreiningar á fastafjármunum, veltufjármunum og hreinni veltu í samræmi við ákvæði 4. tilskipunar en þær eru jafnframt í samræmi við viðtekna reikningsskilavenju hér á landi. Óefnisleg réttindi, svo sem fiskveiðikvóta og rannsóknar- og þróunarkostnað, skal að
Um III. kafla.
Í III. kafla er fjallað um matsreglur einstakra liða ársreiknings. Eru ekki gerðar verulegar efnisbreytingar frá gildandi ákvæðum um ársreikninga í lögum um hlutafélög eða samvinnufé
Í 25. gr. eru ákvæði um hvernig taka megi tillit til áhrifa almennra verðlagsbreytinga á rekstur og efnahag. Þar er heimilað að leiðrétta liði ársreiknings, þar með talið eigið fé, vegna áhrifa verðbólgu og skuli þá slíkar leiðréttingar bæði taka til rekstrarreiknings og efnahags
a. að þau tilgreini verðmæti rekstrarfjármuna með takmarkaðan nýtingartíma, svo og vöru
b. að verðmæti sé fundið með annarri aðferð en þeirri sem kveðið á um í a-lið sem miðast við að tekið sé tillit til áhrifa verðbólgu á þá liði sem tilgreindir eru í ársreikningi, þar með talið á eigið fé;
c. að rekstrarfjármunir og áhættufjármunir séu endurmetnir“.
Fyrrgreind samræming hefur ekki farið fram og í frumvarpinu er lagt til að heimilt verði að taka tillit til áhrifa verðbólgu í samræmi við viðteknar reikningsskilavenjur hér á landi. Í tilvitnuðum a-lið er að finna aðferð sem ekki hefur verið beitt hér og er ekki talin ástæða til að breyta þeirri skipan. Talið er að þau verðbólgureikningsskil, sem tíðkast hafa hérlendis að undanförnu, samræmist þeirri lýsingu sem fram kemur í b-lið. Í 97. gr. hlutafélagalaga er að finna ákvæði sem er hliðstætt við ofangreindan c-lið. Hér eru því ekki lagðar til breytingar frá þeim reikningsskilaaðferðum sem beitt hefur verið hérlendis á undanförnum árum.
Nái frumvarp þetta fram að ganga er nauðsynlegt að tilkynna framkvæmdastjórn ESB að íslensk stjórnvöld hyggist nýta sér fyrrgreinda heimild um verðbólgureikningsskil.
Í 25. gr. eru enn fremur ákvæði um hvernig ráðstafa megi endurmatsreikningi og fer um ráðstöfunina eftir því hvort fjárhæð hans er byggð á a- eða b-liðum 1. mgr. Þegar endurmats
Í 26.–29. gr. er fjallað um mat á veltufjármunum.
Um IV. kafla.
Í IV. kafla er fjallað um skýringar sem fylgja skulu ársreikningi og teljast hluti hans.
Í þeim skal veita frekari upplýsingar um einstaka liði ársreikningsins og önnur þau atriði sem nauðsynleg eru við mat á fjárhagsstöðu viðkomandi aðila. Heimilt er að veita þessar upp
Ákvæði kaflans fela ekki í sér teljandi breytingar frá gildandi lagaákvæðum en eru þó að ýmsu leyti ítarlegri.
Um V. kafla.
Ákvæði V. kafla fjalla um skýrslu stjórnar. Í henni skal upplýsa um atriði sem mikilvæg teljast við mat á fjárhagslegri stöðu félags og afkomu þess á reikningsárinu. Um er að ræða hliðstæð ákvæði og í núgildandi lögum um hlutafélög og samvinnufélög.
Um VI. kafla.
Í VI. kafla er fjallað um samstæðureikningsskil og er þar byggt á 7. tilskipuninni. Ákvæði þessa kafla eru mun ítarlegri en nú er að finna í lögum um hlutafélög og samvinnufélög.
Í inngangi að 7. tilskipuninni eru aðildarríkin hvött til að samræma lög um uppsetningu og efni samstæðureikninga til að unnt sé að veita samræmdar fjárhagslegar upplýsingar um fé
Markmiðið með samræmingu samstæðureikninga er að vernda hagsmuni sem tengjast hlutafélögum og öðrum þeim félögum sem falla undir þetta frumvarp. Það felur í sér þá megin
Samstæðureikningi er ætlað að gefa glögga mynd af fjárhagsstöðu og afkomu allra félaga innan sömu samstæðu eins og um eitt félag væri að ræða. Í samstæðureikningi er nauðsynlegt að gera sérstaklega grein fyrir hlutdeild eigenda minni hluta í dótturfélögum innan samstæð
Um VII. kafla.
Í VII. kafla er fjallað um endurskoðun ársreikninga. Ákvæðin eru hliðstæð og í núgildandi lögum um hlutafélög og samvinnufélög en þó nokkru ítarlegri.
Í 57. gr. kemur fram að kjósa skuli á aðalfundi eða almennum félagsfundi einn eða fleiri löggilta endurskoðendur eða skoðunarmenn og varamenn þeirra. Í frumvarpinu er gerður skýr greinarmunur á löggiltum endurskoðanda og skoðunarmanni enda er ekki talið unnt að gera sömu kröfur til þeirra sem fengið hafa löggildingu til endurskoðunarstarfa og annarra. Í sam
Félög, sem falla undir frumvarp þetta, skulu kjósa eða ráða löggilta endurskoðendur til endurskoðunarstarfa en þó má undanskilja lítil félög sem mega kjósa eða ráða skoðunarmenn til að yfirfara ársreikninginn.
Um VIII. kafla.
Í VIII. kafla er fjallað um birtingu ársreikninga þeirra félaga sem falla undir frumvarp þetta.
Samkvæmt lögum um hlutafélög ber þeim að senda hlutafélagaskrá ársreikninga sína ef engar hömlur eru lagðar á viðskipti með hlutabréf þeirra. Einnig ber samvinnufélögum með B-deild stofnsjóðs að senda samvinnufélagaskrá ársreikninga sína. Í þessu frumvarpi er lagt til að öll félög, sem það tekur til, þar með talin erlend útibú hér á landi, skuli senda félagaskrá ársreikninga sína eigi síðar en mánuði eftir samþykkt þeirra og eigi síðar en átta mánuðum eft
Lagt er til að félagaskrá geri úrtakskannanir og athuganir á ársreikningum og samstæðu
Um IX. kafla.
Í IX. kafla er fjallað um reikningsskilaráð. Ákvæðin eru tekin óbreytt upp úr gildandi lög
Um X. kafla.
Í X. kafla er fjallað um ýmis ákvæði, þar á meðal um heimild ráðherra til að setja reglugerð um margvísleg framkvæmdaratriði. Meðal annars er lagt til að uppsetning efnahagsreiknings og rekstrarreiknings verði ákveðin með reglugerð. Uppsetning þessara reikninga er fast
Þá eru í þessum kafla ákvæði um meðferð brota gegn ákvæðum væntanlegra laga og eru þau óbreytt frá gildandi lögum um bókhald.
Lagt er til að lögin öðlist gildi 1. janúar 1995 og taki þannig til allra ársreikninga og sam
Lagt er til að ákvæði laga um hlutafélög og samvinnufélög, sem fjalla almennt um ársreikn
Athugasemdir við einstakar greinar frumvarpsins.
Um 1. gr.
Í þessari grein er skilgreint hvaða félög skuli falla undir frumvarpið. Hér er m.a. um að ræða hlutafélög og önnur félög með takmarkaðri ábyrgð félagsaðila sem um er fjallað í c-lið 33. gr. laga nr. 42/1903, um verslanaskrár, firmu og prókúruumboð. Samkvæmt því ákvæði skal hvert það félag, er hefur breytilega félagatölu eða breytilegan höfuðstól, talið félag með takmarkaðri ábyrgð þótt félagsmenn hafi ótakmarkaða ábyrgð, sbr. einnig 1. tölul. 1. gr. frum
Samkvæmt lokamálslið 1. mgr. skulu þessi lög víkja ef í sérlögum eða reglugerðum, sem settar eru á grundvelli þeirra, eru gerðar jafnmiklar eða meiri kröfur til ársreikningagerðar en í frumvarpi þessu og er þar fyrst og fremst litið til laga nr. 43/1993, um viðskiptabanka og sparisjóði. Samkvæmt tilskipun ESB frá 8. desember 1986 um ársreikninga og samstæðu
Í 2. mgr. eru skilgreiningar á hugtökum sem koma fram í frumvarpinu. Hugtök þessi eru í samræmi við viðtekna notkun þeirra í íslensku viðskiptalífi en sum þeirra hafa þó ekki áður verið skilgreind formlega í lögum.
Samkvæmt 9. tölul. 2. mgr. er félagaskrá stofnun sem fengið er það hlutverk að skrásetja félög og afla og geyma gögn um stofnun og starfsemi þeirra. Nú hafa hlutafélagaskrá, sam
Í 3. mgr. eru ákvæði um það hvernig telja skal saman atkvæðamagn félags í öðru félagi. At
Í 4. mgr. eru samsvarandi ákvæði og í 4. mgr. 65. gr. hlutafélagalaga. Samkvæmt þessum ákvæðum skulu eigin hlutir félags og hlutir, sem dótturfélag á í móðurfélagi, ekki taldir með þegar talin eru saman atkvæði félags í dótturfélögum eða hlutdeildarfélögum.
Um 2. gr.
Hér er nánar fjallað um þau sameignarfélög og samlagsfélög sem falla undir ákvæði frum
Lagt er til að draga mörkin við heildareignir að fjárhæð 200 millj. kr., veltu að fjárhæð 400 millj. kr. og 50 ársverk, sbr. einnig 6. gr., og eru stærðarmörk tilskipunarinnar þar hafðar að viðmiðun. Gert er ráð fyrir að stærðir þessar séu grunnstærðir sem ráðherra verði heimilað að breyta til samræmis við breytingar á tilskipunum eða verulegar breytingar á gengi ECU.
Samkvæmt 3. mgr. er slíkum félögum þó ekki skylt að semja ársreikning ef allar tekjur og gjöld, eignir og skuldir þeirra eru meðtaldar í ársreikningum félagsaðila. Þessi félög þurfa þó að semja ársreikning fyrir skattyfirvöld ef þau eru sjálfstæðir skattaðilar hér á landi.
Um 3. gr.
Samkvæmt 1. mgr. kemur það skýrt fram að það er skylda stjórnar félags og framkvæmda
Ákvæði 2. og 3. mgr. eru hliðstæð ákvæðum 2. málsl. 1. mgr. 88. gr. og 2. mgr. 93. gr. hlutafélagalaga og þarfnast ekki sérstakra skýringa.
Um 4. gr.
Hér er fjallað um undanþágu móðurfélags frá því að semja samstæðureikning og er hún byggð á ákvæðum 7. og 9. gr. 7. tilskipunar um samstæðureikninga. Meginreglan í frumvarp
Samkvæmt 2. mgr. getur félagaskrá krafist tiltekinna upplýsinga úr samstæðureikningi sem saminn er af erlendu móðurfélagi og innifelur íslenskt dótturfélag. Vakin er athygli á að fé
Um 5. gr.
Hér er fjallað um það hvenær halda má dótturfyrirtæki utan samstæðureiknings og er það byggt á 13. gr. og 1. mgr. 14. gr. 7. tilskipunar.
Í 3. mgr. er gefinn kostur á að halda dótturfélagi utan samstæðureiknings ef starfsemi þess er svo ólík starfsemi móðurfélagsins að samstæðureikningur gæfi villandi mynd af starfsemi samstæðunnar ef dótturfélagið væri tekið með í hann. Átt er við að rekstur félaganna sé svo ólíkur að sameiginlegur rekstrarreikningur samstæðunnar væri órökréttur eða marklaus. Sem dæmi má nefna meirihlutaeign banka eða fjármálastofnana í félögum í almennum atvinnu
Um 6. gr.
Hér er móðurfélagi veitt heimild til að falla frá því að semja samstæðureikning enda séu verðbréf þess eða dótturfélaga þess ekki tekin til opinberrar skráningar á verðbréfaþingi í EES-ríki og það er innan tiltekinna stærðarmarka tvö ár í röð. Er það í samræmi við 6. gr. 7. tilskipunar.
Stærðarmörkin, sem hér er miðað við, byggjast á 11. gr. 4. tilskipunar þar sem stærðar
Lagt er til að draga mörkin við heildareignir að fjárhæð 200 millj. kr., veltu að fjárhæð 400 millj. kr. og 50 ársverk og eru stærðarmörk tilskipunarinnar þar hafðar að viðmiðun. Gert er ráð fyrir að stærðir þessar séu grunnstærðir sem ráðherra verði heimilað að breyta til sam
Um 7. gr.
Samkvæmt þessu ákvæði skal móðurfélagi, sem undanþegið er skyldu til að semja sam
Um 8. gr.
Ákvæði þetta er efnislega samhljóða 94. gr. laga um hlutafélög.
Um 9. gr.
Ákvæði þetta er í samræmi við 2.–4. mgr. 2. gr. 4. tilskipunar og einnig í samræmi við al
Um 10. gr.
Hér kemur fram að efnahagsreikning og rekstrarreikning skuli setja upp með kerfis
Samkvæmt 3. gr. 4. tilskipunar er óheimilt að breyta uppsetningu efnahagsreiknings og rekstrarreiknings frá einu reikningsári til annars nema sérstakar aðstæður gefi tilefni til. Frá
Ákvæði 3. mgr. styðjast við 5. mgr. 2. gr. 4. tilskipunarinnar.
Um 11. gr.
Hér er áskilið að fjárhæðir í ársreikningi og samstæðureikningi skuli vera í íslenskum krónum. Er þetta ákvæði í samræmi við 1. tölul. 1. mgr. 43. gr. 4. tilskipunar.
Um 12. gr.
Greinin er í samræmi við góða reikningsskilavenju og 7. gr. 4. tilskipunarinnar.
Um 13. gr.
Hér eru skýrð hugtökin veltufjármunir og fastafjármunir og er það í samræmi við 1. og 2. mgr. 15. gr. 4. tilskipunar. Greinin er efnislega samhljóða 96. gr. hlutafélagalaga.
Um 14. gr.
Í þessari grein er fjallað um lotun tekna og gjalda og er hún í samræmi við 18. og 21. gr. 4. tilskipunar og viðteknar reikningsskilavenjur.
Um 15. gr.
Í þessari grein eru sett skilyrði þess að eignfæra óefnisleg réttindi eins og fram kemur í C-lið 9. gr. 4. tilskipunar. Hér er átt við óefnisleg réttindi, svo sem viðskiptavild, vörumerki, einkaleyfi og framleiðsluheimildir, t.d. framleiðslurétt í landbúnaði og veiðiheimildir.
Um 16. gr.
Ákvæði 1. mgr. er í samræmi við 20. gr. og 1. mgr. 42. gr. 4. tilskipunar. Hér er meðal ann
Í 2. mgr. er lagt bann við því að jafna skuldbindingum skv. 1. mgr. á móti eignum og enn fremur er þar áréttað að beita skuli varfærni við mat á þeim. Ákvæði þetta er í samræmi við 2. mgr. 42. gr. 4. tilskipunar.
Um 17. gr.
Ákvæði þetta er í samræmi við 6. gr. 4. tilskipunar, sbr. 103. gr. hlutafélagalaga.
Um 18. gr.
Ákvæði þessarar greinar er í samræmi við 28. gr. 4. tilskipunar.
Um 19. gr.
Ákvæði greinarinnar er í samræmi við 29. gr. 4. tilskipunar.
Um 20. gr.
Greinin fjallar um mat á einstökum liðum ársreiknings og er hún í samræmi við 1. og 2. mgr. 31. gr. 4. tilskipunar.
Samkvæmt 1. tölul. 1. mgr. skal við mat eigna og skulda gera ráð fyrir því að félagið haldi starfsemi sinni áfram. Í þessu felst að það hafi hvorki áform um að hætta rekstri né neyðist til þess. Ef forsendan um áframhaldandi starfsemi er ekki fyrir hendi verður að semja reiknings
Að öðru leyti þarfnast greinin ekki skýringa.
Um 21. gr.
Ef matsaðferðum er breytt frá því sem áður hefur tíðkast á reikningsári skal beita hinni nýju aðferð við allt það reikningsár þegar breytingin var gerð.
Um 22. gr.
Greinin er í samræmi við 35. gr. 4. tilskipunar og 1. mgr. 97. gr. hlutafélagalaga.
Um 23. gr.
Ákvæði þetta er í samræmi við b-lið 1. mgr. 35. gr. 4. tilskipunar og 2. mgr. 97. gr. hluta
Um 24. gr.
Þessi grein fjallar um frávik frá kostnaðarverðsreglunni.
Samkvæmt 1. mgr. er skylt að færa fastafjármuni niður í raunvirði þegar bókfært verð þeirra samkvæmt matsreglum 22. og 23. gr. telst hærra en raunvirði og telja má að um varan
Samkvæmt 2. mgr. er heimilt að meta áhættufjármuni og langtímakröfur til markaðsverðs á reikningsskiladegi ef það er lægra en bókfært verð og er þetta ákvæði í samræmi við c-lið aa) í 1. mgr. 35. gr. 4. tilskipunar.
Samkvæmt 3. mgr. er skylt að færa þær eignir, sem um er rætt í 1. og 2. mgr., til fyrra horfs ef ástæður verðlækkunarinnar eiga ekki lengur við. Er þetta ákvæði í samræmi við c-lið dd) í 1. mgr. 35. gr. 4. tilskipunar.
Samkvæmt 4. mgr. skulu matsbreytingar skv. 1.–3. mgr. færðar í rekstrarreikning og gerð skal grein fyrir þeim í skýringum ef þær eru ekki sérgreindar í rekstrarreikningi. Er þetta ákvæði í samræmi við c-lið cc) í 1. mgr. 35. gr. 4. tilskipunar.
Um 25. gr.
Í þessari grein eru ákvæði um hvernig taka megi tillit til áhrifa almennra verðlagsbreytinga á rekstur og efnahag. Er byggt á reglum sem settar eru fram í 33. gr. 4. tilskipunar. Samkvæmt 32. gr. tilskipunarinnar er það meginregla að reikningsskil skuli grundvallast á upphaflegu kostnaðarverði. Í 33. gr. tilskipunarinnar er gefinn kostur að heimila í löggjöf að leiðrétta reikningsskil fyrir áhrifum verðbólgu, án þess að það sé skýrt nákvæmlega, en stjórnvöld verða að tilkynna framkvæmdastjórn ESB sérstaklega ef ætlunin er að nýta þessa heimild.
Í a-lið 1. mgr. er heimilað að leiðrétta liði ársreiknings, þar með talið eigið fé, vegna áhrifa verðbólgu og skulu slíkar leiðréttingar taka bæði til rekstrarreiknings og efnahagsreiknings. Ekki eru settar reglur um hvernig þessi verðbólguleiðrétting eigi að fara fram heldur er gengið út frá að sömu reglum og mótast hafa á undanförnum árum verði beitt. Verðlagsleiðréttingar þessar ber að færa á endurmatsreikning meðal eigin fjár.
Í b-lið 1. mgr. er heimilað að hækka bókfært verð fastafjármuna þegar raunvirði þeirra er verulega hærra en kostnaðarverð eða framreiknað kostnaðarverð þeirra og hækkunin er talin varanleg. Hér er um að ræða sértækt endurmat sem færa ber á sérstakan endurmatsreikning meðal eigin fjár.
Í 3. mgr. er lagt til að endurmatsreikningi, sem myndaður er skv. a-lið 1. mgr., megi aðeins ráðstafa með þeim hætti sem greinir frá í liðum a–e. Ákvæði a–c-liða eru efnislega samhljóða ákvæðum í 4. mgr. 97. gr. hlutafélagalaga en liðir d og e eru nýmæli. Í d-lið kemur fram að heimilt er að færa endurmatsreikning yfir á annað eigið fé að því undanskildu að ávallt verður að skilja þar eftir fjárhæð sem samsvarar framreikningi á innborguðu eigin fé. Með því er ætl
Að öðru leyti skýrir greinin sig sjálf.
Um 26. gr.
1. mgr. er í samræmi við a-lið 1. mgr. 39. gr. 4. tilskipunar og 1. málsl. 96. gr. laga um hlutafélög og 2. mgr. er í samræmi við 2. mgr. 39. gr. sömu tilskipunar. Þá er greinin einnig í samræmi við viðteknar reikningsskilavenjur.
Um 27. gr.
Ákvæði greinarinnar eru í samræmi við 2. mgr. 39. gr., svo og 40. gr. 4. tilskipunar.
Um 28. gr.
Þessi grein er byggð á b- og d-liðum 39. gr. 4. tilskipunar. Athygli er vakin á því að niður
Um 29. gr.
Greinin er í samræmi við 7. mgr. 98. gr. laga um hlutafélög. Athygli er vakin á að hér er eingöngu fjallað um verðbréf sem ætluð eru til eignar um skamman tíma.
Um 30. gr.
Þessi grein er efnislega samhljóða 6. mgr. 98. gr. hlutafélagalaga.
Um 31. gr.
Þessi grein er í samræmi við 37. gr. 4. tilskipunar og fjallar um afskriftatíma óefnislegra réttinda, sbr. 15. gr. frumvarpsins.
Um 32. gr.
Greinin er í samræmi við 41. gr. 4. tilskipunar og styðst einnig við 5. mgr. 98. gr. hlutafé
Um 33. gr.
Greinin er í samræmi við 38. gr. 4. tilskipunar.
Um 34. gr.
Ákvæði þessarar greinar er að nokkru hliðstætt ákvæði 1. mgr. 98. gr. laga um hlutafélög en skilyrði fyrir eignfærslu eigin hluta eru nú önnur en verið hefur. Þannig er nú aðeins heimilt að eignfæra eigin hluti sem keyptir hafa verið síðastliðin tvö reikningsár og ætlaðir eru til end
Um 35. gr.
Þessi grein er í samræmi við 59. gr. 4. tilskipunar, sbr. 45. gr. 7. tilskipunar. Hér er verið að lögfesta reikningsskilaaðferðir sem um nokkurt skeið hafa verið viðteknar hérlendis en hef
Um 36. gr.
Þessi grein er í samræmi við 43. gr. 4. tilskipunar. Vakin er athygli á að sömu upplýsingar og hér er fjallað um má veita í skýrslu stjórnar ef hún er hluti ársreiknings.
Um 37. gr.
Þessi grein er byggð á 1. tölul. 1. mgr. 43. gr. 4. tilskipunar.
Um 38. gr.
Greinin er í samræmi við 2. tölul. 1. mgr. 43. gr., sbr. 46. gr. 7. tilskipunar, svo og b-lið 1. mgr. 45. gr. 4. tilskipunar. Enn fremur eru hliðstæð ákvæði í 1. tölul. 102. gr. hlutafélagalaga.
Um 39. gr.
Þessi grein er í samræmi við 2. tölul. 1. mgr. 43. gr. 4. tilskipunar, sbr. breytingu á tilskip
Um 40. gr.
Þessi grein er í samræmi við 4. tölul. 1. mgr. 43. gr. 4. tilskipunar og hliðstæð ákvæði er einnig að finna í 8. tölul. 102. gr. hlutafélagalaga.
Um 41. gr.
Þessi grein er í samræmi við 5. tölul. 1. mgr. 43. gr. 4. tilskipunar, sbr. og 39. gr. hluta
Um 42. gr.
Ákvæði þessarar greinar er byggt á 6. og 7. tölul. 1. mgr. 43. gr., sbr. einnig 14. gr. 4. til
Um 43. gr.
Þessi grein er í samræmi við 13. tölul. 1. mgr. 43. gr. 4. tilskipunar, sbr. einnig ákvæði 2. mgr. 100. gr. laga um hlutafélög.
Um 44. gr.
Þessi grein á sér hliðstæðu í 4. tölul. 102. gr. laga um hlutafélög.
Um 45. gr.
Í reikningsskilum er félögum heimilt að færa hagnað af langtímaverkefnum fyrst til tekna þegar lokið er við þau annars vegar og hins vegar að tekjufæra áætlaðan hagnað eftir fram
Um 46. gr.
Ákvæði 1. mgr. er í samræmi við 8. tölul. 1. mgr. 43. gr. 4. tilskipunar.
Samkvæmt 2. mgr. er félögum innan stærðarmarka, sem um er fjallað í 77. gr. frumvarps
Um 47. gr.
Í þessari grein er lögfest að færa skuli upp frestaða skattskuldbindingu í reikningsskilum. Þetta nýmæli í lögum styðst við góða reikningsskilavenju og hafa íslensk fyrirtæki í auknum mæli fært slíka skuldbindingu í reikningsskil sín á undanförnum árum. Enn fremur styðst greinin við 2. mgr. 30. gr. og 11. tölul. 1. mgr. 43. gr. 4. tilskipunar.
Um 48. gr.
Samkvæmt 1. mgr. skal upplýsa um fjölda starfsmanna að meðaltali á reikningsári. Með fjölda starfsmanna er átt við ársverk eða stöðugildi. Þá skal skv. 2. mgr. veita upplýsingar um ýmsar greiðslur til stjórnenda. Er þetta í samræmi við 9. og 12. tölul. 1. mgr. 43. gr. 4. tilskip
Um 49. gr.
Þessi grein er í samræmi við d-lið 2. mgr. 46. gr. 4. tilskipunar, sbr. einnig 2. mgr. 22. gr. 2. tilskipunar. Þá er í 13. tölul. 102. gr. hlutafélagalaga að finna ákvæði sem að nokkru er hlið
Um 50. gr.
Í þessari grein eru ákvæði um sundurliðun breytinga á eigin fé á árinu í skýringum og er hún í samræmi við 9. tölul. 102. gr. hlutafélagalaga.
Um 51. gr.
Í þessari grein eru ákvæði um að dótturfélag greini frá móðurfélagi í skýringum sínum.
Um 52. gr.
Þessi grein fjallar um skýrslu stjórnar félags. Er greinin í samræmi við 46. gr. 4. til
Um 53. gr.
Þessi grein fjallar um gerð samstæðureikningsskila og byggist á 1. mgr. 26. gr. 7. tilskipun
Um 54. gr.
Í þessari grein eru gerðar sambærilegar kröfur til samstæðureikninga og gerðar eru til árs
Um 55. gr.
Þessi grein er í samræmi við 1. og 2. mgr. 29. gr. 7. tilskipunar.
Um 56. gr.
Þessi grein er í samræmi við 32. gr. 7. tilskipunar, sbr. 4. mgr. 34. gr. hennar.
Um 57. gr.
Í þessari grein er fjallað um kosningu löggiltra endurskoðenda til að endurskoða og árita ársreikninga félaga og kosningu skoðunarmanna sem ekki hafa hlotið löggildingu til slíks starfs. Sambærileg ákvæði eru í 80. gr. laga um hlutafélög. Í þeim er þó ekki gerður greinar
Greinin er í samræmi við 1. mgr. 51. gr. 4. tilskipunar. Í 2. mgr. er þó lagt til að í stað ráð
Um 58. gr.
Ákvæði þessarar greinar eru sambærileg ákvæðum 81. gr. laga um hlutafélög. Ákvæði um búsetuskilyrði eru í samræmi við EES-samninginn. Gerður er greinarmunur á skoðunarmanni og endurskoðanda að því er varðar þær skyldur sem þeim eru lagðar á herðar. Um starfsskyld
Viðkomandi er óheimilt að yfirfara og árita ársreikning hjá félagi þar sem hann er að öllu leyti eða að hluta ábyrgur fyrir skuldbindingum þess; hann má ekki sitja í stjórn eða fulltrúa
Um 59. gr.
Í þessari grein eru sett viðmiðunarmörk um hvenær félagi, sem ekki er með verðbréf sín skráð á verðbréfaþingi, ber að kjósa endurskoðanda eða hvort nægir að kjósa skoðunarmann og á ákvæðið sér hliðstæðu í 82. gr. laga um hlutafélög. Skyldan til að kjósa löggiltan endur
Gert er ráð fyrir að stærðir þessar séu grunnstærðir sem ráðherra verði heimilað að breyta, sbr. 82. gr.
Þá skal félag kjósa löggiltan endurskoðanda án tillits til stærðar þess ef verðbréf þess, þar með talin hlutabréf, eru skráð á opinberu verðbréfaþingi eða engar hömlur eru lagðar á við
4. mgr. er í samræmi við 2. mgr. 68. gr. laga um samvinnufélög.
Um 60. gr.
Hér er m.a. fjallað um kosningu endurskoðenda eða skoðunarmanna í dótturfélögum. Ákvæðin eru hliðstæð 5. mgr. 81. gr., og 3. og 4. mgr. 83. gr. laga um hlutafélög.
Um 61. gr.
Sambærileg ákvæði um starfstíma endurskoðenda eru í 84. gr. laga um hlutafélög, sbr. og 91. gr. laganna.
Um 62. gr.
Í 85. gr. laga um hlutafélög eru sambærileg ákvæði um hvernig bregðast skuli við ef endur
Um 63. gr.
Ákvæði 1.–3. mgr. er efnislega samhljóða 86. gr. laga um hlutafélög, en 4. mgr. er sam
Um 64. gr.
Greinin er efnislega samhljóða 87. gr. laga um hlutafélög nema að bætt er við ákvæði um skyldu félagsstjórnar og framkvæmdastjóra til að koma að eigin frumkvæði á framfæri við endurskoðendur eða skoðunarmenn upplýsingum og gögnum sem þeir telja að þýðingu hafi við endurskoðun.
Um 65. gr.
Ákvæði þetta á sér hliðstæðu í 88. gr. laga um hlutafélög og 73. gr. laga um samvinnufélög. Um starfsskyldur endurskoðenda vísast að öðru leyti til athugasemda við 58. gr.
Um 66. gr.
Ákvæðið er efnislega samhljóða 89. gr. laga um hlutafélög.
Um 67. gr.
Hér eru ítarlegri ákvæði en í 90. gr. laga um hlutafélög og er hér fjallað um heimildir og skyldu endurskoðenda og skoðunarmanna til að sitja stjórnar- og félagsfundi þegar fjallað er um reikningsskil.
Um 68. gr.
Ákvæðið er efnislega samhljóða 1. málsl. 91. gr. laga um hlutafélög.
Um 69. gr.
Í 1. mgr. er fjallað um opinbera birtingu ársreikninga, og samstæðureikninga þegar um þá er að ræða, allra þeirra félaga sem semja skulu ársreikninga í samræmi við frumvarp þetta. Í 105. gr. laga um hlutafélög er hliðstætt ákvæði um birtingu ársreikninga hlutafélaga sem ekki leggja hömlur á heimild hluthafa til meðferðar á hlutabréfum sínum og í 67. gr. laga um sam
Í 2. mgr. er félögum veitt heimild, með tilgreindum skilyrðum, til að senda félagaskrá sam
Í 3. mgr. er kveðið á um almennan aðgang að skilaskyldum ársreikningum og er ákvæðið verulega víðtækara en hingað til hefur verið.
Um 70. gr.
Ákvæði þessarar greinar byggist á 3. mgr. 14. gr. 7. tilskipunar.
Um 71. gr.
Ákvæði 1. mgr. skýra sig sjálf en 2. mgr. byggist á 3. mgr. 57. gr. a í 4. tilskipun, sbr. breyt
Um 72. gr.
Ákvæði þessarar greinar byggjast á 48. og 49. gr. 4. tilskipunar.
Um 73. gr.
Ákvæði þessarar greinar byggjast á 3. gr. 11. tilskipunar en þar er fjallað um birtingarkröf
Um 74. gr.
Í greininni er að finna undanþágu frá meginreglu 73. gr. Samkvæmt 4. gr. frumvarpsins er dótturfélögum innan EES-svæðisins í vissum tilvikum óskylt að gera eigin ársreikninga ef efni slíkra ársreikninga er innifalið í samstæðureikningum móðurfélaga þeirra. Grein þessi er sett til samræmis við 4. gr. þannig að ekki sé gert að skyldu að birta ársreikninga sem að öðru leyti er óskylt að semja.
Um 75. gr.
Ákvæði þessarar greinar byggjast á a-lið 2. mgr. 57. gr. a í 4. tilskipun, sbr. breytingu á henni nr. 90/605.
Um 76. gr.
Ákvæði þessarar greinar byggjast á b-lið 2. mgr. 57. gr. a í 4. tilskipun, sbr. breytingu á henni nr. 90/605.
Um 77. gr.
Samkvæmt þessu ákvæði er félögum heimilt að senda félagaskrá samandreginn rekstrar
Um 78. gr.
Í grein þessari er gert ráð fyrir að meðal eftirlitshlutverka félagaskrár verði að gera úrtaks
Um 79.–81. gr.
Þessar greinar, sem fjalla um reikningsskilaráð og hlutverk þess, eru samhljóða 23.–25. gr. laga nr. 51/1968, um bókhald, sbr. 1.–3. gr. laga nr. 95/1991. Eðlilegt er að þessi ákvæði séu sett í frumvarp þetta fremur en frumvarp til laga um bókhald. Samræmdar reglur, sem reikningsskilaráð setur, gilda með sama hætti um alla sem semja ársreikninga hvort sem það er gert á grundvelli laga um bókhald eða annarra laga.
Um 82. gr.
Þessi grein fjallar um heimild ráðherra til að gefa út reglugerðir.
Um 83. gr.
Grein þessi geymir viðurlagaákvæði.
Um 84. gr.
Grein þessi geymir gildistökuákvæði.
Um 85. gr.
Með frumvarpi þessu eru dregin saman á einn stað öll almenn ákvæði um ársreikninga, en sambærileg ákvæði hefur til þessa aðallega verið að finna í hlutafélagalögum og samvinnu
Fylgiskjal.
Fjármálaráðuneyti,
fjárlagaskrifstofa:
Umsögn um frumvarp til laga um ársreikninga.
Í frumvarpi þessu er gert ráð fyrir að lagðar verði ákveðnar skyldur á félagaskrá. Félaga