Ferill 411. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.
1994–95. – 1064 ár frá stofnun Alþingis.
118. löggjafarþing. – 411 . mál.
659. Frumvarp til laga
um greiðslu ríkissjóðs á bótum til þolenda afbrota.
(Lagt fyrir Alþingi á 118. löggjafarþingi 1994–95.)
I. KAFLI
Gildissvið.
1. gr.
Ríkissjóður greiðir bætur vegna tjóns sem leiðir af broti á almennum hegningarlögum í samræmi við ákvæði laga þessara, enda hafi brotið verið framið innan íslenska ríkisins. Í sérstökum tilvikum er heimilt að greiða bætur fyrir tjón sem leiðir af broti sem framið var utan íslenska ríkisins, enda sé tjónþoli búsettur á Íslandi eða íslenskur ríkisborgari.
Lög þessi gilda einnig um líkamstjón sem leiðir af aðstoð við lögreglu við handtöku, borgaralega handtöku eða að afstýra refsiverðri háttsemi.
II. KAFLI
Bótaskyld tjón.
2. gr.
Ríkissjóður greiðir bætur vegna líkamstjóns. Sama gildir um tjón á fatnaði og öðrum per
Andist tjónþoli vegna afleiðinga brots skulu greiddar bætur vegna hæfilegs útfararkostn
3. gr.
Ríkissjóður greiðir bætur vegna miska. Þó á tjónþoli ekki rétt á miskabótum varði brot einungis við ákvæði í XXV. kafla almennra hegningarlaga.
4. gr.
Ríkissjóður greiðir bætur vegna tjóns á munum er einstaklingur veldur með athöfnum sínum ef hann:
1 . er að afplána refsivist í fangelsi,
2 . er handtekinn í þeim tilgangi að hann sæti gæsluvarðhaldsvist eða er í gæsluvarðhaldi,
3 . er vistaður á sjúkrahúsi gegn vilja sínum skv. 13. gr. lögræðislaga eða
4 . er vistaður á ríkisstofnun gegn vilja sínum skv. 22. gr. laga um vernd barna og ungmenna.
Bætur skulu greiddar fyrir tjón sem valdið er á umráðasvæði stofnunar eða meðan á dvöl utan hennar stendur að fengnu leyfi eða í tengslum við strok.
Í sérstökum tilvikum er heimilt að greiða bætur fyrir tjón á munum sem maður veldur hafi hann strokið frá sambærilegri stofnun og greinir í 1. mgr. í Danmörku, Finnlandi, Nor
5. gr.
Bætur samkvæmt lögum þessum skulu ekki greiddar:
1 . til stjórnvalda eða opinberra stofnana,
2 . þegar bæði tjónvaldur og tjónþoli voru, þegar brot var framið, um stundarsakir eða í stuttan tíma staddir hér á landi.
III. KAFLI
Skilyrði bótagreiðslu og fjárhæð bóta.
6. gr.
Það er skilyrði greiðslu bóta að brot, sem tjón er rakið til, hafi án ástæðulauss dráttar ver
Umsókn um bætur skal hafa borist bótanefnd innan tveggja ára frá því að brot var framið.
7. gr.
Bætur vegna einstaks verknaðar skulu ekki greiddar nemi þær lægri fjárhæð en 10.000 kr.
Fyrir tjón á munum skulu ekki greiddar hærri bætur en 500.000 kr.
Fyrir líkamstjón skulu ekki greiddar hærri bætur en 5.000.000 kr.
Fyrir miska skulu ekki greiddar hærri bætur en 1.000.000 kr.
Fyrir missi framfæranda skulu ekki greiddar hærri bætur en 3.000.000 kr.
Fjárhæðir samkvæmt þessari grein taka verðlagsbreytingum skv. 15. gr. skaðabótalaga.
8. gr.
Að öðru leyti en greinir í lögum þessum gilda við ákvörðun bóta almennar reglur um skaða
Bætur fyrir muni skv. 4. gr. má lækka eða fella niður hafi tjónþoli, af ásetningi eða gáleysi, aukið hættu á tjóni með því að láta hjá líða að gera venjulegar varúðarráðstafanir. Sama gildir hafi munir ekki verið vátryggðir, enda hafi almennt mátt ætlast til þess af tjónþola.
9. gr.
Greiða skal tjónþola bætur samkvæmt lögum þessum þótt ekki sé vitað hver tjónvaldur er, hann sé ósakhæfur eða finnist ekki.
10. gr.
Frá ákvarðaðri fjárhæð bóta skal draga greiðslur sem tjónþoli hefur fengið eða samið um að fá greiddar frá tjónvaldi, greiðslur sem falla undir almannatryggingar, laun í veikindum, lífeyr
Endurkröfur á hendur tjónþola skulu ekki greiddar.
11. gr.
Þegar bótakröfu hefur verið ráðið til lykta með dómi skal greiða bætur með þeirri fjárhæð sem ákveðin var í dóminum, sbr. þó ákvæði 7. gr., 2. mgr. 8. gr. og 1. mgr. 10. gr.
Í sérstökum tilvikum er bótanefnd heimilt að víkja frá ákvæðum 1. mgr., t.d. ef telja má með réttu að tjón tjónþola hafi ekki að fullu verið ljóst við meðferð málsins fyrir dómi.
Ákvæði 1. mgr. gildir ekki að því leyti sem tjónvaldur er talinn hafa viðurkennt kröfuna eða fjárhæð hennar undir rekstri máls.
12. gr.
Þegar tjónþoli hefur lagt fram beiðni um greiðslu bóta til bótanefndar og krafan er til með
IV. KAFLI
Bótanefnd.
13. gr.
Bótanefnd tekur ákvörðun um greiðslu bóta.
Í bótanefnd eiga sæti þrír menn sem dómsmálaráðherra skipar til fjögurra ára í senn. Ráð
Nefndarmenn og varamenn þeirra skulu fullnægja skilyrðum laga til að hljóta skipun í emb
Dómsmálaráðherra setur reglugerð um starfsháttu nefndarinnar.
14. gr.
Bótanefnd er heimilt að krefja tjónþola um hvers konar upplýsingar sem hún telur þörf á við meðferð umsóknar hans, þar á meðal er henni heimilt að kveðja tjónþola á fund nefndarinnar. Jafnframt er nefndinni heimilt að krefjast upplýsinga frá öðrum þeim er þekkja kunna til mála
Þegar um líkamstjón er að ræða getur nefndin óskað eftir því að tjónþoli láti lækni rannsaka sig. Nefndinni er heimilt að fá afrit úr sjúkraskrá tjónþola.
Nefndinni er heimilt að krefjast yfirheyrslna fyrir dómi.
Verði tjónþoli ekki innan tilskilins frests við óskum nefndarinnar um framlagningu tiltek
15. gr.
Kostnaður vegna meðferðar máls hjá bótanefnd, þar á meðal vegna rannsóknar sem um getur í 2. mgr. 14. gr., greiðist úr ríkissjóði.
Í sérstökum tilvikum, svo sem vegna efnahags umsækjanda, er nefndinni heimilt að ákveða að umsækjandi skuli að hluta til eða að öllu leyti fá greiddan kostnað sem hann hefur þurft að bera í tilefni málsins.
16. gr.
Ákvörðun bótanefndar er endanleg niðurstaða máls á stjórnsýslustigi.
17. gr.
Þegar umsækjandi hefur gefið rangar upplýsingar eða leynt atriðum sem þýðingu hafa við ákvörðun um greiðslu bóta er heimilt að endurkrefja tjónþola um þá fjárhæð sem hann hefur ranglega fengið með þeim hætti.
Enn fremur er heimilt að krefja tjónþola um endurgreiðslu bóta ef hann hefur síðar fengið tjón sitt bætt með öðrum hætti.
V. KAFLI
Gildistaka o.fl.
18. gr.
Lögreglu er skylt að leiðbeina tjónþola um rétt sinn til greiðslu bóta samkvæmt lögum þess
19. gr.
Greiði ríkissjóður bætur samkvæmt lögum þessum eignast hann rétt tjónþola gagnvart tjón
20. gr.
Lög þessi öðlast gildi 1. janúar 1996 og gilda um tjón sem leiðir af brotum sem framin voru 1. janúar 1993 og síðar.
Ákvæði til bráðabirgða.
Umsókn um bætur vegna tjóns sem leiðir af broti sem framið er fyrir 1. janúar 1996 skal hafa borist bótanefnd innan árs frá gildistöku laganna.
Athugasemdir við lagafrumvarp þetta.
I. Inngangur.
Hinn 6. maí 1993 samþykkti Alþingi þingsályktun um ríkisábyrgð á bótagreiðslum vegna grófra ofbeldisbrota. Ályktunin er svohljóðandi: „Alþingi ályktar að fela dómsmálaráðherra að skipa nefnd til þess að athuga hvort taka eigi upp það fyrirkomulag að ríkissjóður ábyrgist greiðslur dæmdra bóta vegna grófra ofbeldisbrota, svo sem kynferðisbrota.“
Sama ár var lagt fram á Alþingi tillaga til þingsályktunar um að styrkja stöðu brotaþola við meðferð kynferðisbrotamála. Tillagan var svohljóðandi: „Alþingi ályktar að fela dómsmálaráðherra að leggja fyrir Alþingi frumvarp til laga um breytingu á lögum nr. 19/1991, um meðferð opinberra mála, sem styrki stöðu brotaþola við meðferð kynferðisbrotamála.“ Þessari tillögu var vísað til ríkisstjórnarinnar.
Hinn 2. desember 1993 skipaði dómsmálaráðherra nefnd „til þess að athuga hvort taka eigi upp það fyrirkomulag að ríkissjóður ábyrgist greiðslur dæmdra bóta vegna kynferðisbrota eða annarra grófra ofbeldisbrota. Jafnframt verður nefndinni falið að athuga hvort setja eigi í lög reglur um nálgunarbann og enn fremur athuga hvort fórnarlamb geti átt betri aðgang að rann
Í nefndina voru skipuð Arnar Guðmundsson, skólastjóri Lögregluskóla ríkisins, Guðrún Jónsdóttir félagsráðgjafi, Ingibjörg Benediktsdóttir héraðsdómari, Jenný Baldursdóttir, starfs
Nefndin ákvað í upphafi að fjalla fyrst eingöngu um það hvort taka eigi upp það fyrirkomu
Eftir að hafa kynnt sér stöðu mála á hinum Norðurlöndunum um greiðslu ríkissjóðs á bótum vegna afbrota taldi nefndin að umboð sitt samkvæmt skipunarbréfi væri mjög þröngt, þ.e. að einungis væri miðað við dæmdar bætur og að miðað væri við kynferðisbrot og önnur gróf of
Á frumvarpi og greinargerð, sem nefndin samdi, hafa verið gerðar nokkrar minni háttar breytingar í dóms- og kirkjumálaráðuneytinu.
II. Almennar athugasemdir.
Markmið frumvarpsins er að styrkja stöðu brotaþola með þeim hætti að ríkissjóður greiði bætur fyrir líkamstjón og miska vegna tjóns sem leiðir af broti á almennum hegningarlögum, svo og fyrir tjón á munum sem leiðir af slíku broti, enda sé viðkomandi vistaður á stofnun ríkis
Bætur vegna tjóns, sem leiðir af broti á almennum hegningarlögum og tjónvaldur er dæmdur til að greiða tjónþola, eru í flestum tilvikum ekki raunveruleg verðmæti þar sem tjónþoli hefur í fæstum tilvikum möguleika á að greiða bæturnar og í mörgum tilvikum er ólíklegt að hann hafi í náinni framtíð möguleika til þess.
Meginákvæði frumvarpsins eru að ríkið greiðir bætur vegna líkamstjóns og miska sem leiðir af broti á almennum hegningarlögum. Almennt er það skilyrði að brotið sé framið innan lögsögu íslenska ríkisins. Verði afleiðing hins refsiverða verknaðar að brotaþoli andist skulu bætur greiddar vegna hæfilegs útfararkostnaðar og bætur vegna missis framfæranda. Frumvarpið gerir ráð fyrir að líkamstjón verði einnig bætt þegar það leiðir af aðstoð við lögreglu vegna handtöku, borgaralegrar handtöku eða því að afstýrt er refsiverðri háttsemi.
Þá gerir frumvarpið ráð fyrir að greiddar verði bætur fyrir tjón á munum sem leiðir af broti á almennum hegningarlögum, enda sé tjónvaldur í afplánun í fangelsi, handtekinn í þeim til
Það er almenn forsenda þess að bætur verði greiddar samkvæmt ákvæðum frumvarpsins að brotið hafi verið kært til lögreglu og að tjónþoli hafi gert kröfu um greiðslu bóta úr hendi tjón
Meginregla frumvarpsins er að tjónþoli eigi lögvarða kröfu til greiðslu bóta úr ríkissjóði. Það er einnig meginregla samkvæmt ákvæðum frumvarpsins að allar greiðslur sem tjónþoli fær sem bætur fyrir tjón sitt skuli koma til frádráttar þeim greiðslum sem hann á rétt á að ríkis
Almennt fjártjón skal ekki bætt samkvæmt ákvæðum frumvarpsins. Þannig verða ekki greiddar bætur fyrir tjón sem er afleiðing þjófnaðar, fjárdráttar, fjársvika eða annarra sambæri
Í frumvarpinu er lagt til að ákvörðun um greiðslu bóta samkvæmt ákvæðum þess verði tekin af sérstakri nefnd, bótanefnd. Miðað er við að nefndin ákveði hvort skilyrði bótagreiðslu séu til staðar og fjárhæð bóta. Þegar dómur hefur gengið um bótakröfuna er almennt miðað við að bætur verði greiddar í samræmi við niðurstöður hans.
Nefndin, sem samdi frumvarpið, hefur ekki reynt að meta hvaða útgjöld það hefur í för með sér fyrir ríkissjóð verði frumvarpið samþykkt sem lög. Á vegum nefndarinnar hefur verið tekið saman yfirlit um dæmdar bætur í málum sem dæmd voru í Héraðsdómi Reykjavíkur árin 1993 og 1994 og mundu falla undir ákvæði frumvarpsins. Sá listi er birtur sem fylgiskjal II með frum
Athugasemdir við einstakar greinar frumvarpsins.
Um 1. gr.
Í 1. málsl. 1. mgr. er lagt til að ríkissjóður greiði bætur vegna tjóns sem leiðir af broti á al
Í 2. málsl. 1. mgr. er undantekning frá þeirri meginreglu að brot, sem leiðir til tjóns, þurfi að hafa verið framið hér á landi. Í þessari málsgrein er lagt til að í sérstökum tilvikum verði heimilt að greiða bætur fyrir tjón sem leiðir af afbroti sem framið er utan íslenska ríkisins, enda sé tjónþoli búsettur á Íslandi eða íslenskur ríkisborgari. Í slíkum tilvikum á tjónþoli ekki lögvarða kröfu á hendur ríkissjóði um að hann greiði bætur, heldur er það heimilt í sérstökum tilvikum. Ætlast er til að þessi undantekningarregla verði túlkuð þröngt. Undir þetta ákvæði gæti m.a. fallið tilvik þar sem brot er framið um borð í íslensku skipi eða loftfari utan refsilög
Í 2. mgr. er lagt til að ákvæði frumvarpsins gildi um bætur fyrir líkamstjón sem leiðir af því að lögreglu er veitt aðstoð við handtöku þegar um borgaralega handtöku er að ræða eða því að refsiverðri háttsemi er afstýrt. Í þessum tilvikum er það ekki skilyrði að tjónið verði vegna brots á almennum hegningarlögum. Lagt er til að tjónþoli eigi í þessum tilvikum lögvarða kröfu á hendur ríkissjóði um greiðslu bóta.
Um 2. gr.
Í 1. mgr. er lagt til að ríkissjóður greiði bætur fyrir líkamstjón og fyrir tjón á fatnaði og öðr
Í 2. mgr. er lagt til að þegar tjónþoli andast vegna afleiðinga refsiverðs verknaðar skuli greiddar bætur vegna hæfilegs útfararkostnaðar og fyrir missi framfæranda eigi það við. Um út
Um 3. gr.
Lagt er til að bætur verði greiddar fyrir miska, nema þegar brot, sem leiðir til miskabóta
Um 4. gr.
Í 1. mgr. er lagt til að ríkissjóður greiði bætur vegna tjóns á munum sem einstaklingur veldur með athöfnum sínum þegar skilyrði 1.–4. tölul. eru til staðar. Gagnstætt því sem lagt er til um greiðslu bóta vegna muna skv. 1. mgr. 2. gr. er það ekki skilyrði hér að jafnframt hafi verið framið brot sem leiðir til líkamstjóns. Ekki er miðað við að ákvæði þetta gildi um fjártjón sem leiðir af þjófnaði, fjárdrætti eða sambærilegum brotum, heldur að bætur verði einungis greiddar fyrir tjón á viðkomandi mun. Afleitt tjón, svo sem vegna rekstrartaps o.s.frv., fellur ekki heldur undir ákvæðið. Bæði lögaðilar og einstaklingar eiga rétt á bótum samkvæmt ákvæðum greinar
Í 2. mgr. er lagt til að bætur verði greiddar vegna tjóns sem valdið er á umráðasvæði stofnun
Í 3. mgr. er lagt til að heimilt verði að greiða bætur fyrir tjón á munum sem menn valda sem strokið hafa frá sambærilegum stofnunum og greinir í 1. mgr. í Danmörku, Finnlandi, Noregi eða Svíþjóð. Í þessum tilvikum er ekki um lögvarða kröfu að ræða og bótagreiðsla kemur því einungis til að sérstakar ástæður mæli með því, t.d. að viðkomandi hafi þar verið að afplána ís
Um 5. gr.
Lagt er til að stjórnvöld eða opinberar stofnanir eigi ekki rétt á bótum samkvæmt ákvæðum frumvarpsins og að í sérstökum tilvikum eigi einstaklingar það ekki heldur, þ.e. þegar hvorki tjónvaldur né tjónþoli hafa nein sérstök tengsl við Ísland eða eru hér staddir um stundarsakir, t.d. sem ferðamenn. Með opinberum stofnunum er átt við stofnanir sem að verulegum hluta eða öllu leyti eru fjármagnaðar með framlögum úr ríkissjóði. Einkafyrirtæki falla ekki undir undan
Um 6. gr.
Í 1. mgr. er lagt til að það verði skilyrði þess að ríkissjóður greiði bætur að brot, sem leiðir til tjóns, hafi án ástæðulauss dráttar verið kært til lögreglu og að tjónþoli hafi gert kröfu til greiðslu skaðabóta úr hendi tjónvalds. Miðað er við að þetta eigi einnig við þótt ekki sé vitað hver tjónvaldur er, hann finnist ekki eða sé ósakhæfur. Þegar ekki er unnt að fjalla um bótakröfu í sakamáli, t.d. vegna þess að tjón liggur ekki fyrir þegar sakamálið er rekið fyrir dómi, refsi
Í 2. mgr. er lagt til að það verði skilyrði þess að ríkissjóður greiði bætur að umsókn um þær hafi borist bótanefnd innan tveggja ára frá því að brot var framið.
Um 7. gr.
Lagt til að ekki verði greiddar bætur þegar tjón vegna einstaks verknaðar nemur lægri fjár
Hámark fjárhæða er sett til að takmarka greiðslur úr ríkissjóði. Hvort setja eigi hámark bóta
Um 8. gr.
Í 1. mgr. er lagt til að almennar reglur um skaðabótaábyrgð tjónvalds gildi við ákvörðun bóta sé ekki annað tekið sérstaklega fram. Tilgangur ákvæðisins er m.a. að koma í veg fyrir lækkun eða niðurfellingu bóta í tilvikum þar sem tjónþoli hefur verið ögrandi eða farið á eða verið á stað þar sem af reynslu má telja sérstaka hættu á slagsmálum eða öðru ofbeldi. Bætur í slíkum tilvikum verður einungis hægt að lækka eða fella niður í samræmi við almennar reglur skaða
Í 2. mgr. er lögð til sérstök lækkunarregla varðandi tjón á munum þegar ekki eru gerðar venjulegar varúðarráðstafanir eða munir eru ekki vátryggðir, enda hafi almennt mátt ætlast til þess af tjónþola. Ákvæðið gildir einungis um tjón á munum sem bótaskyld eru skv. 4. gr. Ákvæðið á þannig ekki við um tjón á munum skv. 1. mgr. 2. gr. Sem dæmi um tjón, sem gætu fallið undir þetta ákvæði þar sem bætur eru lækkaðar eða felldar niður, má nefna töku bifreiðar sem stendur ólæst, ekki síst ef hún er á almennu bifreiðastæði, þjófnað á viðskiptabréfum sem varðveitt eru í heimahúsum, þjófnað úr íbúðarhúsi sem stendur mannlaust um lengri tíma án þess að gerðar hafi verið sérstakar varúðarráðstafanir, þjófnað á peningum í ólæstum skrifstof
Um 9. gr.
Lagt er til að bætur verði greiddar til tjónþola þótt ekki sé vitað hver tjónvaldur er, hann sé ósakhæfur eða finnist ekki. Þegar ekki er vitað hver tjónvaldur er eða hann finnst ekki verður bótanefnd að meta sjálfstætt hvort tjón er afleiðing af verknaði sem er refsiverður samkvæmt almennum hegningarlögum og þegar um tjón á munum er að ræða hvort tjónvaldur sé vistaður á stofnun sem tilgreind er í 4. gr. Ákvæði um að bætur greiðist þótt tjónvaldur sé ósakhæfur gildir hvort heldur hann er yngri en 15 ára eða ákvæði 15. gr. almennra hegningarlaga eiga við. Bætur verða ekki greiddar þegar hlutlægar refsileysisástæður eiga við, svo sem neyðarréttur, neyðarvörn eða samþykki. Það er skilyrði bóta að um ásetningsverknað hafi verið að ræða eða refsivert gáleysi, þannig að unnt yrði að refsa tjónvaldi ef hann væri sakhæfur. Auk þess þarf tjónvaldur, þótt hann sé ósakhæfur, að vera skaðabótaskyldur samkvæmt almennum reglum skaðabótaréttar. Krafa um að brot hafi verið kært til lögreglu gildir einnig í þessum tilvikum.
Um 10. gr.
Í 1. mgr. er lagt til að frá ákvarðaðri fjárhæð bóta skuli draga greiðslur sem tjónþoli hefur fengið eða samið um að fá greiddar frá tjónvaldi, greiðslur sem falla undir almannatryggingar, laun í veikindum, lífeyrisgreiðslur eða vátryggingabætur. Sama gildi um aðra fjárhagsaðstoð sem tjónþoli hafi fengið eða eigi rétt á vegna tjónsins. Ákvæði þessi eru að hluta til frávik frá ákvæðum skaðabótalaga, en samkvæmt þeim lögum koma sumar greiðslur frá þriðja manni til frádráttar bótum en aðrar ekki. Hér er lagt til að það verði meginregla að allar greiðslur frá þriðja aðila koma til frádráttar bótum. Ellilífeyrir og sambærilegar greiðslur koma þó ekki til frádráttar bótum þar sem slíkar greiðslur eru greiddar tjónþola óháð afleiðingum tjóns. Greiðsl
Í 2. mgr. er lagt til að bætur verði ekki greiddar til að greiða endurkröfu á hendur tjónþola. Í 2. mgr. 17. gr. skaðabótalaga er ákvæði um endurkröfu vinnuveitanda á hendur tjónþola vegna líkamstjóns og í 2. mgr. 19. gr. og 1. mgr. 22. gr. sömu laga eru ákvæði um endurkröfur vátrygg
Um 11. gr.
Í 1. mgr. er lagt til að þegar bótakröfu hefur verið ráðið til lykta með dómi verði bætur greiddar með þeirri fjárhæð sem ákveðin var í dóminum, með þeirri takmörkun þó að ekki verði greiddar hærri bætur en skv. 7. gr., og til frádráttar geta einnig komið aðrar greiðslur er draga skal frá bótum skv. 10. gr. Í þessu sambandi skiptir ekki máli hvort bótakrafan var dæmd í refsi
Í 2. mgr. er lagt til að bótanefnd geti í sérstökum tilvikum vikið frá ákvæðum um fjárhæð bóta sem dæmdar eru, t.d. þegar telja má með réttu að tjón tjónþola hafi ekki verið að fullu ljóst við meðferð málsins fyrir dómi. Þótt fjárhæðir bóta hafi tekið breytingum skv. 1. mgr. 15. gr. skaðabótalaga frá því dómur var kveðinn upp og þangað til bótanefnd afgreiðir beiðni um bætur er ekki gert ráð fyrir að þessari málsgrein verði beitt til að hækka dæmdar bætur þrátt fyrir ákvæði 2. mgr. 15. gr. skaðabótalaga.
Í 3. mgr. er lagt til að ákvæðið um að greiða bætur í samræmi við dóm, sbr. 1. mgr., gildi ekki að því leyti sem tjónvaldur er talinn hafa viðurkennt kröfuna eða fjárhæð hennar undir rekstri máls. Þetta á við um kröfur sem tjónvaldur mótmælir ekki eða þegar um er að ræða úti
Um 12. gr.
Lagt er til að bótanefnd geti frestað ákvörðun um greiðslu bóta þegar krafan er til meðferðar í dómsmáli á hendur tjónvaldi eða dæmd í héraði þar til endanlegur dómur liggur fyrir.
Um 13. gr.
Í 1. mgr. er lagt til að sérstök stjórnsýslunefnd, bótanefnd, taki ákvörðun um greiðslu bóta samkvæmt ákvæðum frumvarpsins. Bótanefnd getur í undantekningartilvikum ákveðið að greitt skuli upp í kröfu fyrir fram ef skilyrði greiðslu bóta eru talin vera fyrir hendi. Þegar dómur hefur verið kveðinn upp í refsimálinu er það ekki skilyrði bótagreiðslu samkvæmt ákvæðum frum
Í 2. og 3. mgr. er lagt til að í bótanefnd verði þrír menn og þrír til vara sem dómsmálaráð
Um 14. gr.
Í 1. mgr. er lagt til að heimilt verði að krefja tjónþola um hvers konar upplýsingar sem bóta
Í 2. mgr. er lagt til að bótanefnd geti óskað eftir því við tjónþola að hann gangist undir rann
Í 3. mgr. er lagt til að bótanefnd verði heimilt að krefjast yfirheyrslna fyrir dómi. Í XII. kafla laga um meðferð einkamála eru ákvæði um öflun sönnunargagna án þess að mál hafi verið höfð
Í 4. mgr. er lagt til að verði tjónþoli ekki innan tilskilins frests við óskum nefndarinnar um framlagningu tiltekinna upplýsinga og gagna sé henni heimilt að ljúka meðferð máls á grund
Um 15. gr.
Í 1. mgr. er lagt til að kostnaður af meðferð máls hjá bótanefnd, þar á meðal rannsóknum sem um getur í 2. mgr. 14. gr., greiðist úr ríkissjóði. Hér er átt við kostnað sem leiðir af ákvörðunum bótanefndar vegna rannsóknar eða meðferðar máls.
Í 2. mgr. er ákvæði um að í sérstökum tilvikum verði nefndinni heimilt að ákveða að um
Um 16. gr.
Lagt er til að ákvörðun bótanefndar sé endanleg niðurstaða máls á stjórnsýslustigi. Ákvarðanir nefndarinnar er hægt að bera undir dómstóla samkvæmt reglum um embætt
Um 17. gr.
Í 1. mgr. er lagt til að þegar umsækjandi hefur gefið rangar upplýsingar eða leynt at
Um 18. gr.
Lagt er til að lögreglu skuli skylt að leiðbeina tjónþola um rétt sinn til greiðslu bóta samkvæmt ákvæðum þess. Í þessu felst m.a. að lögreglu er skylt að vekja athygli tjón
Um 19. gr.
Lagt er til að ríkissjóður eignist kröfu á hendur tjónvaldi að því marki sem hann greið
Um 20. gr.
Lagt til að ákvæði frumvarpsins öðlist gildi 1. janúar 1996. Jafnframt er lagt til að ákvæði þess gildi um tjón sem leiðir af afbrotum sem framin voru 1. janúar 1993 og síð
Um ákvæði til bráðabirgða.
Í 2. mgr. 6. gr. frumvarpsins er ákvæði um að umsókn um bætur skuli hafa borist bótanefnd innan tveggja ára frá því að brot var framið. Hér er lögð til sú sérregla að þeg
Fylgiskjal I.
Fjöldi mála sem barst Rannsóknarlögreglu ríkisins árin 1993 og 1994
til rannsóknar vegna ofbeldisbrota.
REPRÓ 1 bls.
Fylgiskjal II.
Opinber mál, dæmd í Héraðsdómi Reykjavíkur árin 1993 og 1994,
þar sem krafa var gerð um bætur fyrir líkamstjón og miska.
Fylgiskjal III.
Fjármálaráðuneytið,
fjárlagaskrifstofa:
Umsögn um frumvarp til laga um greiðslu
ríkissjóðs á bótum til þolenda afbrota.
Tilgangur frumvarpsins er að styrkja stöðu brotaþola með þeim hætti að ríkissjóður greiði bætur fyrir líkamstjón og miska vegna tjóns sem leiðir af broti á almennum hegn
Það er mat fjármálaráðuneytisins að frumvarpið feli í sér 20–50 millj. kr. kostnaðar
Athygli er vakin á því að frumvarpið gildir um tjón sem leiðir af brotum sem fram