Ferill 163. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.

---

122. löggjafarþing 1997–98.
Þskj. 163 – 163. mál.

Frumvarp til laga

um breyting á lögum um stimpilgjald, nr. 36/1978, með síðari breytingum.

Flm.: Guðmundur Hallvarðsson, Árni R. Árnason,

Guðjón Guðmundsson, Kristján Pálsson.

1. gr.

    Við lögin bætist ákvæði til bráðabirgða, svohljóðandi:
    Heimilt er að fella niður stimpilgjöld af kaupsamningum, veðböndum og afsölum kaup skipa á árinu 1997.

2. gr.

    Lög þessi öðlast þegar gildi.

Greinargerð.

    Í 6. gr. fjárlaga hefur lengi tíðkast að veita fjármálaráðherra heimild til að fella niður stimpilgjöld sem stofnað er til í tengslum við kaup eða leigu á flugvélum. Sambærilegar heim ildir hafa ekki verið til staðar varðandi kaupskip. Íslenskar kaupskipaútgerðir og flugfélög eiga í sívaxandi samkeppni við erlenda aðila. Mismunun milli þessara flutningsaðila á al þjóðamarkaði hlýtur því að teljast vafasöm og í andstöðu við almenn jafnræðissjónarmið. Hér er lagt til að þessi mismunun verði leiðrétt þannig að við stimpilgjaldslögin bætist sérstakt ákvæði til bráðabirgða með heimild til að fella niður stimpilgjald í tengslum við kaup slíkra skipa á árinu 1998. Flutningsmenn telja eðlilegt að slíkt ákvæði verði síðan tekið inn í 6. gr. fjárlaga fyrir árið 1999.
    Kaupskipastóll Íslendinga samanstendur af 25 skipum sem eru í reglubundnum rekstri íslenskra útgerða. Þess utan er nokkur fjöldi erlendra kaupskipa í leigu íslenskra aðila um stundarsakir vegna ýmissa flutninga, t.d. á mjöli og lýsi.
    Af þeim 25 skipum sem fyrr er getið eiga íslenskar útgerðir 19 skip og eru aðeins fjögur þeirra skráð á Íslandi og sigla undir íslenskum fána.
    Framkvæmdastjóri Sambands íslenskra kaupskipaútgerða hefur lýst því yfir að ástæða þess að svo fá skip eru skráð undir íslenskum fána sé fyrst og fremst óeðlilega há skráningar gjöld hér á landi sem nemi milljónum króna á meðan kaupskipaútgerðir í Noregi greiði aðeins um sex þúsund íslenskra króna í gjald á hvert skip. Nauðsynlegt er að grípa í taumana og lækka stimpilgjöld hér á landi svo að um ókomin ár megi kaupskip undir íslenskum fána sjást sem víðast. Öflugur íslenskur kaupskipafloti er einn þáttur í sjálfstæði þjóðarinnar og því er rétt að stuðla að því að sem flest kaupskip í eigu íslenskra útgerða sigli undir íslenskum fána. Sem fyrr kemur fram eru 15 kaupskip í eigu íslenskrar kaupskipaútgerðar skráð erlendis. Nái þetta frumvarp fram að ganga má ætla að þau skip verði skráð á Íslandi. Í engu mundi ríkis sjóður verða af tekjum við samþykkt þessa frumvarps nema síður yrði, enda nánast engar skráningar á kaupskipum hér á landi hin síðari ár.
    Með kaupskipum er hér átt við skip sem notuð eru til flutnings á farmi gegn endurgjaldi en geta jafnframt flutt 12 farþega eða færri í samræmi við alþjóðlegar reglur, sbr. skilgrein ingu í 2. gr. laga nr. 35/1993, um eftirlit með skipum.



Fylgiskjal.

Skráning íslenskra kaupskipa erlendis.

Ríkið verður af 220 milljónum.

(Mbl. 23. janúar 1997.)

    Áætla má að ríkissjóður verði af allt að 220 milljónum króna vegna skráningar íslenskra kaupskipa erlendis. Skráningargjöld kaupskipa eru reiknuð út frá andvirði þeirra en gera má ráð fyrir því að skráningargjöld skips, sem siglir undir íslenskum fána, séu að meðaltali í kringum tíu milljónir króna.
    Af þeim 26 kaupskipum sem nú eru í rekstri íslenskra útgerða eru aðeins fjögur sem sigla undir íslenskum fána, þar af eru tvö skip í eigu olíufélaganna. Alls eru 18 skip í eigu útgerð anna en átta eru leiguskip. Andvirði skipanna er mjög mismunandi og eru verðminnstu skipin um 100 milljón króna virði en það verðmesta um 1.500 milljón króna virði. Þegar reiknuð eru gjöld vegna skráningar skipa hér á landi er tekið mið af verðmæti þeirra og samkvæmt heim ildum Morgunblaðsins væru skráningargjöld af hverju skipi um tíu milljónir króna.
    Samkvæmt reglum um nýskráningar skipa ber að greiða 0,26% af andvirði skips við skrán ingu þess. Ef skipið er í flokkunarfélagi, viðurkenndu af íslenskum stjórnvöldum, greiðir út gerð skipsins 60% af skráningargjaldinu. Árlegt gjald til Siglingamálastofnunnar eru 170 þúsund krónur á skip.

Stimpilgjöld stærsti hluti kostnaðar.
    Verulegur hluti kostnaðar við skráningu skipa hér á landi felst hins vegar í stimpilgjöldum. Í lögum um skráningu skipa segir að fyrir skip sem kemur til nýskráningar undan erlendum fána skuli greiða stimpilgjald af afsali, 0,4% af heildarverði skipsins. Sé skipið selt úr landi er útgerð þess einnig skylt að greiða sömu upphæð í stimpilgjald af afsali.
    Einnig ber að taka tillit til þess að í flestum tilvikum þurfa viðkomandi aðilar á verulegum lánafyrirgreiðslum að halda til kaupa á eignum af þessari stærðargráðu. Ef um nýbyggingu er að ræða má áætla að um 80% af verði skipsins séu tekin að láni. Af þeirri upphæð þarf lán takandinn að borga 1,5% í stimpilgjöld.

20 milljónir í gjöld.
    Allt byggist þetta á kaupverði skipsins. Sé tekið dæmi af nýju skipi Eimskipa, Brúarfossi, sem kom til landsins í sumar, þá kostaði það um 1,5 milljarða króna og er dýrasta kaupskip í eigu Íslendinga. Þá má gera ráð fyrir að skráningarkostnaður skipsins hafi numið 2,8 millj ónum króna. Ef miðað er við 80% lánsfjármögnun skipsins þarf útgerðin að greiða um 18 milljónir króna miðað við gefnar forsendur. Þá er ekki meðtalið stimpilgjald af afsali skipsins verði það selt úr landi, sem verður að teljast líklegur kostur þar sem eftirspurn eftir kaupskip um hér á landi er lítil sem engin.

Refsað fyrir að eiga skip.
    Í nágrannalöndunum eru skráningargjöld lægri en á Íslandi og í Noregi greiða útgerðir því sem nemur sex þúsund íslenskum krónum í gjald fyrir hvert skip, óháð stærð þess eða andvirði. Einar Hermannsson, hjá Sambandi íslenskra kaupskipaútgerða, segir þessi háu gjöld meðal annars hafa ýtt undir þá þróun að kaupskip hætti að sigla undir íslenskum fána. Hann segir að ef gjöldin væru lægri og vænlegra væri að gera út kaupskip hér á landi, mundu út gerðir nota eigin skip í hærra hlutfalli í stað leiguskipa. „Það má segja að mönnum sé bein línis refsað fyrir að vera með skip undir íslenskum fána. Svokallaður skráningarkostnaður er margþættur en það er ekki hægt að segja að siglingamálayfirvöld séu að innheimta óeðlilega háar upphæðir. Kostnaðurinn liggur fyrst og fremst í stimpilgjöldunum sem eru í raun skattur sem innheimtur er af fjármálaráðuneytinu. Við höfum ítrekað leitað til ráðuneytisins um niðurfellingu á þessum gjöldum í samræmi við það sem gerist í nágrannalöndunum. Það hefur hins vegar ekki fengið mikinn hljómgrunn,“ segir Einar.