Ferill 542. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.
122. löggjafarþing 1997–98.
Þskj. 927 – 542. mál.
Frumvarp til laga
um breyting á lögum nr. 34 17. júní 1944, um þjóðfána Íslendinga.
(Lagt fyrir Alþingi á 122. löggjafarþingi 1997–98.)
1. gr.
Tollgæslufáni er tjúgufáni með silfurlitu upphafstéi (T) í efra stangarreit miðjum.
2. gr.
Fáni forseta Íslands er hinn íslenski tjúgufáni, en í honum, þar sem armar krossmarksins mætast, skjaldarmerki Íslands og skjaldberar í hvítum, ferhyrndum reit.
3. gr.
a. Í stað orðanna „samkvæmt 2. gr.“ í 3. mgr. kemur: skv. 2. og 3. gr.
b. 4. mgr. fellur brott.
4. gr.
5. gr.
Nú rís ágreiningur um rétta notkun þjóðfánans og fer þá um rannsókn málsins að hætti opinberra mála, en forsætisráðuneytið sker úr um ágreininginn.
6. gr.
7. gr.
8. gr.
Lög þessi ná jafnframt, eftir því sem við á, til hvers konar skírskotana til eða eftirlíkinga af þjóðfánanum, svo sem áprentana og myndvarpana.
9. gr.
a. 4. mgr. orðast svo:
Heimilt er með leyfi forsætisráðuneytisins að nota fánann í vörumerki eða á söluvarning, umbúðir um eða auglýsingu á vöru eða þjónustu, enda sé starfsemi sú sem í hlut á að gæðum samkvæmt því sem ráðuneytið mælir fyrir með reglugerð og fánanum ekki óvirðing gerð. Óheimilt er að nota fánann í firmamerki.
b. Í stað orðsins „dómsmálaráðuneytisins“ í 5. mgr. kemur: forsætisráðuneytisins.
c. 6. mgr. orðast svo:
Óheimilt er að selja eða bjóða til sölu vörur af erlendum uppruna ef á þær eða umbúðir þeirra hefur verið sett mynd af íslenska fánanum.
10. gr.
Forsætisráðuneytið skal gefa út reglugerð um notkun og meðferð fánans.
11. gr.
Ákvæði til bráðabirgða.
Athugasemdir við lagafrumvarp þetta.
Frumvarp þetta var áður lagt fyrir Alþingi á 121. löggjafarþingi 1996–97, en varð ekki útrætt. Það er nú lagt fyrir Alþingi á ný í meginatriðum óbreytt, en við það hefur verið aukið nokkrum minni háttar breytingum. Þær koma annars vegar til vegna þess að sérákvæði um póst- og símafána eiga ekki við lengur, en hins vegar til að hnykkja á og styrkja reglur um meðferð mála vegna brota á lögunum. Er nánar gerð grein fyrir þessum breytingum í athugasemdum við einstakar greinar frumvarpsins, en að öðru leyti fer hér á eftir skýrsla nefndar þeirrar er forsætisráðherra skipaði til að endurskoða lög um þjóðfánann á útmánuðum 1995.
Saga íslenska fánans er samofin sjálfstæðisbaráttu þjóðarinnar. Framan af voru menn ekki á eitt sáttir um gerð fánans og lengi mun ekki hafa verið gerður greinarmunur á fána og skjaldarmerki.
Hinn 13. mars 1897 ritaði Einar skáld Benediktsson grein í blað sitt, Dagskrá, þar sem hann segir að þjóðlitir Íslands séu blátt og hvítt og að krossinn sé hið algengasta og hentugasta flaggmerki. Leggur hann til að fáni Íslands verði hvítur kross á bláum feldi.
Á fundi Stúdentafélags Reykjavíkur 27. desember 1906 sýndi Matthías Þórðarson, síðar þjóðminjavörður, fánahugmynd sína: hvítan kross á bláum feldi með rauðum krossi innan í hvíta krossinum. Áttu litirnir að tákna fjallablámann, ísinn og eldinn.
Fánatillaga Matthíasar sigraði að lokum, en á þessu stigi hölluðust menn miklu fremur að hugmynd Einars, bláum fána með hvítum krossi. Varð sú fánagerð vinsæl víða, ekki síst eftir að danskt herskip gerði árið 1913 upptækan slíkan fána sem var á kappróðrarbáti á Reykja
Að tillögu Hannesar Hafstein ráðherra var 22. nóvember 1913 gefinn út konungsúrskurður um að fyrir Ísland skyldi löggildur vera sérstakur fáni. Gerð hans skyldi ákveðin með nýjum konungsúrskurði þegar ráðherra Íslands hefði haft tök á að kynna sér óskir manna á Íslandi um það atriði. Hér var einungis um að ræða sérfána fyrir Ísland, þ.e. fána sem nota mætti á Íslandi og í íslenskri landhelgi.
Í næsta mánuði eða 30. desember 1913 skipaði svo ráðherra nefnd til þess að taka gerð fánans til rækilegrar íhugunar og koma fram með tillögur um lögun og lit hans.
Í nefnd þessa voru skipaðir Guðmundur Björnsson landlæknir, formaður, Matthías Þórðar
Fánanefndin skilaði yfirgripsmikilli skýrslu 1914. Gerðar voru tvær tillögur um liti fánans:
a. fáninn skyldi vera heiðblár með hvítum krossi og hárauðum krossi innan í hvíta krossinum, eða
b. hvítur með heiðbláum krossi og hvítri og blárri rönd utan beggja vegna.
Með tilvísun til konungsúrskurðarins frá 22. nóvember 1913 var gefinn út konungs
Þegar lýðveldisstofnunin var undirbúin var rætt um fánann. Ekki kom til breyting á gerð fánans, lögun og litum, heldur notkun hans og meðferð. Þá voru sett gildandi lög um þjóðfána Íslendinga sem voru fyrstu lögin sem nýkjörinn forseti Íslands, Sveinn Björnsson, staðfesti og var það gjört á Þingvelli 17. júní 1944. Voru lögin meðundirrituð af forsætisráðherra, dr. juris Birni Þórðarsyni. Sama dag var gefinn út forsetaúrskurður um fánadaga o.fl.
Hinn 22. júní 1987 skipaði Steingrímur Hermannsson forsætisráðherra nefnd til þess að endurskoða reglur varðandi íslenska fánann. Í nefndinni áttu sæti Guðmundur Benediktsson, ráðuneytisstjóri í forsætisráðuneyti, Baldur Möller, fyrrverandi ráðuneytisstjóri í dóms- og kirkjumálaráðuneyti, Pétur Thorsteinsson, fyrrverandi ráðuneytisstjóri í utanríkisráðuneyti, og Birgir Thorlacius, fyrrverandi ráðuneytisstjóri í forsætis- og menntamálaráðuneyti.
Nefnd þessi gerði ekki tillögu um breytingar á lögunum um þjóðfánann. Hins vegar lagði nefndin til að ákveða skyldi og auglýsa staðla um liti fánans. Samkvæmt þessu gaf forsætisráðuneytið út auglýsingu um liti íslenska fánans 23. janúar 1991. Jafnframt lagði nefndin til nokkrar breytingar á forsetaúrskurði um fánadaga sem staðfestar voru með nýjum forsetaúrskurði 23. janúar 1991. Nefndin samdi leiðbeiningar um meðferð fánans sem birtar voru í riti um fána Íslands o.fl. sem forsætisráðuneytið gaf út 1991.
Skipun nefndar.
Hinn 9. mars 1995 skipaði forsætisráðherra, Davíð Oddsson, nefnd til að endurskoða lög nr. 34/1944, um þjóðfána Íslendinga, einkum verndarákvæði þeirra í 12. gr., sem og önnur þau lagaákvæði sem sett hafa verið fánanum til verndar. Var þetta gert í samræmi við ályktun Alþingis frá 6. maí 1994 sem mælti fyrir um þessa nefndarskipun.
Nefndinni var einnig falið að gera tillögur að reglum um meðferð og notkun skjaldarmerkis Íslands — ríkisskjaldarmerkisins.
Í nefndinni áttu sæti Guðmundur Hallvarðsson alþingismaður, Haraldur Blöndal hæsta
Formaður nefndarinnar var Þorvaldur Garðar Kristjánsson og ritari Kristján Andri Stefánsson, deildarstjóri í forsætisráðuneyti.
Vinnubrögð.
Starf nefndarinnar hefur ekki einungis lotið að sjálfum lögunum um þjóðfánann heldur einnig að viðfangsefnum sem varða auglýsingu forsætisráðuneytisins 23. janúar 1991 um liti íslenska fánans og forsetaúrskurð 23. janúar 1991 um fánadaga og fánatíma, auk forseta
Nefndin hefur leitast við að vinna að verkefni sínu af kostgæfni. Gagna, heimilda og upplýsinga hefir verið aflað á ýmsa vegu. Saga fánans hefir verið skoðuð, svo sem umfjöllun Alþingis fyrr og síðar og skýrsla fánanefndar 1913. Til umráða hafa verið margháttuð gögn nefndarinnar sem forsætisráðherra skipaði 1987 til að endurskoða reglur varðandi fánann. Leitað hefur verið eftir ráðgjöf og áliti hjá þeim sem hafa til að bera sérfræðilega þekkingu og kunnáttu, einkum að því er varðar staðla til að tengja aukið frjálsræði til notkunar fánans við gæðastjórnun og umhverfisvernd, svo og til að velja nothæfan litastiga til að ákvarða fánalitina. Litið hefir verið á reglur og venjur sem tíðkast um notkun og meðferð þjóðfána og ríkisskjaldarmerkja í öðrum ríkjum, einkum annars staðar á Norðurlöndum. Hafðar hafa verið í huga venjur og starfshættir sem nú tíðkast hjá forsætisráðuneytinu fánanum til verndar. Nefndin hefur haldið marga fundi þar sem málin hafa verið skoðuð af gaumgæfni og ítarlega rædd.
Hér verður gerð grein fyrir þeim sjónarmiðum og viðhorfum sem liggja til grundvallar tillögum nefndarinnar er varða þjóðfánann.
Tillögur, sem nefndin gerir um skjaldarmerkið, eru settar fram í sérstöku frumvarpi til laga um skjaldarmerki Íslands.
Verkefni.
Þó að skipunarbréf nefndarinnar hljóði upp á endurskoðun laganna í heild er litið svo á að þar undir heyri ekki að breyta gerð fánans, hvorki að lögun né litum. Þá lítur nefndin svo á að ekki komi til mála að setja að formi til ný fánalög og fella úr gildi þau sem fyrir eru. Kemur þar til sögulegt gildi laga sem voru undirrituð á helgistund á Þingvelli við Öxará 17. dag júní
Endurskoðun slíkra laga einskorðast því við breytingar einar og þær óhjákvæmilegar. Slíku er fyrir að fara um nokkur atriði í lögunum auk þess sem nefndinni er sérstaklega falið að endurskoða verndarákvæði 12. gr. og þau lagaákvæði önnur sem sett hafa verið fánanum til verndar.
Verndarákvæði 12. gr. laganna.
Mælt var fyrir ályktun Alþingis um endurskoðun fánalaganna með skírskotun til þess að auka þyrfti frjálsræði um notkun fánans með sérstöku tilliti til markaðssetningar á íslenskri framleiðslu. Ekki getur orkað tvímælis að rétt sé að gera allt sem verða má til eflingar og fram
Með tilliti til þessa má í engu lina á hinu almenna ákvæði laganna um verndun fánans þar sem segir að enginn megi óvirða fánann, hvorki í orði né verki. Það ákvæði á að standa áfram að óheimilt sé að nota þjóðfánann sem einkamerki einstaklinga, félaga eða stofnana eða auðkennismerki á aðgöngumiðum, samskotamerkjum eða öðru þess háttar. Sömuleiðis skal óbreytt að stjórnmálaflokkum sé óheimilt að nota þjóðfánann í áróðursskyni við kosninga
Sérheimild til notkunar fánans.
Sérstaklega hafa verið tekin til endurskoðunar ákvæði 4. mgr. 12. gr. laganna þar sem segir að óheimilt sé að nota fánann í firmamerki, vörumerki eða á söluvarning, umbúðir um eða í auglýsingu á vörum. Hefur þá meginviðfangsefnið verið fólgið í því að leita leiða til að samræma annars vegar tillitið til helgi og virðingar við fánann og hins vegar notkun hans til markaðssetningar á vöru og þjónustu. Niðurstaðan hefur orðið sú að heimila beri þessa tilteknu notkun nema að því er varðar firmamerki.
Gert er ráð fyrir að þetta sé heimilt svo framarlega að framleiðslan eða þjónustan sem í hlut á fylgi ákveðnum íslenskum stöðlum um gæðastjórnun og stjórnun umhverfisáhrifa. Gæðastjórnun felur hins vegar í sér að stjórnendur fyrirtækja viðhafi vinnubrögð, starfsvenjur og stjórnunaraðferðir sem marka og framfylgja þeirri stefnu að tryggja gæði vöru og þjónustu. Stjórnun umhverfisáhrifa felur í sér að gætt sé umhverfisverndar og reksturinn sé svo vistvænn sem verða má. Þannig geta þeir notfært sér fánann til markaðssetningar sem fullnægja til
Staðlaráð Íslands hefur að leiðarljósi í starfi sínu að auka vöxt og nýsköpun í atvinnulífi landsmanna og bæta starfsskilyrði þess og vernd og öryggi neytenda. Með því að tengja notkun fánans til markaðssetningar við slíka starfsemi er stuðlað að eflingu íslensks atvinnu- og efnahagslífs.
Aðrar breytingar á lögunum.
Í lögum um þjóðfánann er mælt fyrir um fána hafnsögumanns. Slíkur fáni hefur ekki verið notaður og er ákvæði um hann úrelt. Fylgt er alþjóðareglum um merki hafnsögumanns. Því er lagt til að þetta ákvæði laganna verði fellt niður.
Í gildandi lögum er kveðið á um að engin merki önnur en þau sem tilgreind eru megi nota í þjóðfánanum. Hér er ekki tiltekið merkið í fána forseta Íslands samkvæmt forsetaúrskurði 8. júlí 1944. Er lagt til að bætt verði úr þeirri vangá með því að nefna merki forsetans með öðrum merkjum sem lögin heimila að séu í fánanum.
Samkvæmt lögunum skal með forsetaúrskurði kveða á um fánadaga og fánatíma. Þar sem nauðsyn krefur og gert er ráð fyrir að reglugerð verði sett um notkun og meðferð fánans þykir rétt til samræmis að þar verði mælt fyrir um fánadaga og fánatíma. Því er gerð tillaga um slíka breytingu.
Þá er í nokkrum tilvikum vísað til dómsmálaráðuneytisins í lögunum um þjóðfánann. Hér er um að ræða verkefni sem forsætisráðuneytið hefur nú með höndum, sbr. auglýsingu um staðfestingu forseta Íslands á reglugerð um Stjórnarráð Íslands, nr. 96/1969, 2. gr. Þykir því rétt að lögfesta þetta þannig að í stað dómsmálaráðuneytis komi forsætisráðuneyti. Gerðar eru tillögur um þessar breytingar sem þykja óhjákvæmilegar enda í samræmi við það sem hefur viðgengist í þessum efnum.
Í samkeppnislögum er lagt bann við að selja vörur af erlendum uppruna ef á þær eða umbúðir þeirra hefur verið sett mynd af íslenska fánanum. Þykir rétt að þetta sé í lögum um þjóðfánann sem annað er fánann varðar. Er gerð tillaga um að svo sé.
Engar aðrar breytingar gerir nefndin að tillögu sinni við sjálf lögin um þjóðfánann.
Auglýsing um liti fánans.
Mikilvægt er við gerð fánans að nákvæmni sé gætt í litum hans. Ber að hafa þá fánaliti sem fyrir er mælt. Það þýðir að litir fánans eiga ekki að vera breytilegir. Miklar brotalamir hafa verið í framkvæmd á þessari óhjákvæmilegu reglu.
Þetta kann að eiga sér rætur að einhverju leyti í þeim breytingum sem í tímans rás hafa orðið á orðalagi í fyrirmælum um liti fánans, sbr. konungsúrskurð 19. júní 1915, konungs
Það ræður af líkum að breytilegir fánalitir hafa ekki verið til sóma og raunar vanvirða við það þjóðartákn sem fáninn er. Ekki einungis hafa mismunandi litir í fánanum stungið almenning í augu heldur og stundum valdið hvimleiðum vanda, svo sem fyrir sendiherra Íslands víða um lönd. Svo rammt kvað að þessu að á fyrstu árum lýðveldisins tók forseti Íslands sig fram um að vekja athygli á vandanum og benda á leiðir til úrbóta. Það virðist hafa komið fyrir ekki. Lítið sem ekkert var löngum gert til úrbóta. Furðulegt má raunar heita að framkvæmdinni var jafnt ábótavant varðandi ríkisfánann og almenna fánann. Ættu þó að hafa verið hæg heimatökin hjá ríkisvaldinu að sjá svo um að fánarnir sem það sjálft notaði væru rétt til gerðir að lögum.
Skipulegar aðgerðir til að ráða bót á þessu ástandi komu ekki til fyrr en með fánanefndinni 1987. Nefnd þessi lagði til að hagnýtt yrði sérstök tækni sem nota mætti við gerð fánans. Litir fánans skyldu miðaðir við tiltekna litaformúlu til að leitast við að tryggja að hann verði ávallt í réttum litum. Samkvæmt þessu gaf forsætisráðuneytið út auglýsingu 23. janúar 1991 um liti íslenska fánans. Þar segir að litirnir miðist við svokallaðan Scotdic-litastiga. Þá voru litir fánans í fyrsta sinni tilgreindir í litastiga.
Reynslan af þessari skipan er sú að greining fánalitanna í þessari auglýsingu hefur ekki gagnast sem skyldi. Er þetta annars vegar vegna þess að Scotdic-litastiginn er lítt þekktur eða óþekktur hjá birgjum sem íslensk fyrirtæki í saumaskap og prentiðnaði skipta við og því virðist einsýnt að kerfið hentar ekki til þeirra nota sem það er ætlað. Hins vegar getur þetta litakerfi aðeins gagnast við litun á textíl. Að vísu má líta svo á að fánaliti þurfi ekki að skilgreina nema fyrir taudúka vegna þess að fánar til flöggunar verði ekki gerðir úr öðrum efnum. Fáni prentaður á blað eða varpað á skjá sé aðeins skírskotun eða eftirlíking af hinum raunverulega fána og því þurfi ekki að hirða um nákvæmni lita þegar svo háttar til. En með því að nú er lagt til að rýmka reglur um notkun fánans sérstaklega til markaðssetningar og nota hann þannig áprentaðan við framboð vöru og þjónustu er, þó að ekki sé af öðrum ástæðum, full þörf á og e.t.v. óverjandi annað en að hægt sé að skilgreina hann jafnframt í litastiga fyrir prentun.
Með tilliti til þessa þykir einsýnt að taka beri upp annan litastiga fyrir fánann en mælt er fyrir í auglýsingunni frá 1991. Er þá að velja milli ýmissa litastiga sem notaðir eru í þessu skyni.
Við val á litakerfi fyrir íslenska fánann eru nokkur atriði sem gera verður væntingar um. Litakerfi verður að fullnægja vissum kröfum. Skilgreining á litum þarf að vera skýr. Í litakerfinu á að vera hægt að lýsa litum fánans þannig að enginn vafi leiki á hvort litirnir séu innan ákveðinna, heimilaðra marka. Kerfið þarf að vera eins einfalt í notkun og kostur er án þess að fórnað sé kröfum um vel skilgreinda liti. Þá þarf litakerfið að vera vel þekkt á alþjóðlegum markaði. Er þetta nauðsynlegt til að tryggja aðgengi að réttum litum til nota við gerð fánans, hvort sem er úr textíl eða með prentun. Hægt þarf að vera að nota litakerfið til að lýsa litum á textíl, í prentun og á skjá. Til þess að þetta megi verða verður kerfið að vera þekkt og notað í öllum þessum greinum. Að auki þarf að vera rekjanlegt samræmi á milli lita frá einni notkunargrein til annarrar. Enn fremur er nauðsynlegt að hægt sé að nota kerfið á einfaldan hátt til þess að fylgjast með og ganga úr skugga um að litir á fánanum í notkun séu innan settra marka. Jafnframt þarf að tryggja að litir fánans séu innan leyfilegra marka í textílfánum þó að um mismunandi efni sé að ræða.
Svo vill til að við eftirgrennslan hefur komið í ljós að það litakerfi sem framleiðendur notast við og er þekktast hér á landi er svokallað Pantone-litakerfi. Þetta kerfi má nota alhliða, jafnt fyrir prentun sem textíl. Af þessum ástæðum hefur nefndin haft augastað sérstaklega á Pantone-kerfinu. Það hefur verið tekið til gagngerðrar yfirvegunar og sérstaklega metið hvernig það svarar þeim væntingum sem gera verður í þessum efnum. Eftir vandlega skoðun og ítarlega athugun er það mat nefndarinnar að Pantone-litakerfið fullnægi þeim kröfum sem gera verði til litakerfis fyrir íslenska fánann. Nefndin hefur notið ráðgjafar og sérfræðilegrar kunnáttu við þetta viðfangsefni frá Iðntæknistofnun Íslands og sérmenntuðum textílhönnuði.
Með frumvarpi þessu fylgir tillaga að auglýsingu um liti íslenska fánans.
Reglugerð um notkun og meðferð fánans.
Nefndin gerir tillögu að reglugerð um notkun og meðferð fánans. Kemur þar þegar til að nauðsyn ber til að útfæra hina veigamiklu breytingu sem frumvarpið felur í sér á 12. gr. fánalaganna.
Hins er svo að gæta að hvergi er að finna í heilsteyptu formi þær alþjóðavenjur um þjóðfána sem viðgangast og helgaðar eru af venju hér á landi. Þó er við að styðjast leiðbeiningar um meðferð fánans sem dóms- og kirkjumálaráðuneytið gaf út 1. desember 1965. Einnig er um þetta efni samantekt fánanefndarinnar frá 1987. Leiðbeiningar þessar hafa ekki verið teknar upp með formlegri stjórnvaldstilskipan, svo sem ákvæðin um fánadaga.
Í reglugerð þeirri sem lögð er til er að finna efni sem verið hefur á víð og dreif auk veigamikilla viðbóta sem ýmist eru allsendis nauðsynlegar eða rétt þykir að láta fylgja með.
Vegna þessa ræður af líkum að efni reglugerðarinnar er mjög misjafnt að vægi, allt frá ófrávíkjanlegum fyrirmælum til þess sem er í átt að leiðbeiningum eða tilmælum um æskilega meðferð og notkun fánans.
Með frumvarpi þessu fylgir tillaga að reglugerð um notkun og meðferð fánans.
Notkun fánans og virðing fyrir honum.
Á árinu 1944 samþykkti Alþingi ályktun þar sem lýst var yfir þeirri ósk og beint áskorun til landsmanna að efld sé og aukin notkun fánans og virðing fyrir honum sem tákni hins íslenska þjóðernis og fullveldis.
Þingsályktun þessi fól ríkisstjórninni að hvetja bæjarstjórnir, sýslunefndir og hreppsnefndir um allt land og félög og félagasamtök er vinna að menningar- og þjóðernismálum til þess að beita áhrifum sínum í þá átt að sem flest heimili, stofnanir og fyrirtæki eignuðust íslenska fána, kæmu sér upp fánastöngum og drægju íslenska fánann að hún á hátíðlegum stundum. Þetta gerðist í aðdraganda að stofnun lýðveldisins og hafði áhrif fyrir og eftir þann mikla viðburð. Eftir það er ekki vitað að unnið hafi verið markvisst eftir þingsályktun þessari. Samt er vilji Alþingis enn í fullu gildi. Naumast verður þó annað sagt en að á skorti að almenningur tileinki sér æskilega notkun fánans og virðingu fyrir honum sem sæmir.
Hér er því fullkomin ástæða til að taka til hendi en ekki verður komið við fyrirmælum heldur hvatningu. Hugarfarsbreyting þarf að koma til og er þá mest um vert til framtíðar litið að æsku landsins sé innrætt gildi fánans og virðing fyrir honum. Ber því auk þess að beita þeim ráðum, sem þingsályktunin gerir ráð fyrir, að efla sem mest skilning og tilfinningu fyrir fánanum í öllum grunnskólum landsins.
Nefndin telur að forsætisráðuneytið eigi að taka til sinna ráða í þessu efni þar sem fáni Íslands heyrir nú undir það ráðuneyti.
Athugasemdir við einstakar greinar frumvarpsins.
Um 1. gr.
Ákvæði um tollfánann er efnislega óbreytt.
Um 2. gr.
Jafnframt er fellt brott ákvæði 3. gr. um fána hafnsögumanns. Þar var svo mælt fyrir að sá fáni væri hinn almenni þjóðfáni með hvítum jöðrum á alla vegu jafnbreiðum krossunum.
Fáni þessi mun ekki hafa verið notaður á Íslandi. Almennt nota skip alþjóðamerkjafána til þess að kalla á leiðsögu- eða hafnsögumann og til að gefa til kynna að skip hafi hafnsögumann um borð. Hafnsögubátar nota alþjóðamerkjafánann til auðkennis frá öðrum skipum.
Um 3. gr.
Breyting í b-lið miðar að því að fella brott heimild til að nota póstfánann á slíkum skipum, sbr. þá breytingu sem 1. gr. frumvarpsins felur í sér.
Um 4. gr.
Um 5. gr.
Um 6. gr.
Um 7. gr.
Um 8. gr.
Um 9. gr.
Við þessari breytingu eru slegnir varnaglar. Leyfi forsætisráðuneytisins þarf að koma til svo að heimilt sé að nota fánann svo sem hér greinir. Það skilyrði er sett að sú starfsemi sem í hlut á fullnægi vissum gæðakröfum. Áréttað er ákvæði 1. mgr. 12. gr., um að eigi megi óvirða fánann, þannig að aukið frjálsræði breytir engu þar um. Gert er ráð fyrir að forsætisráðuneytið setji reglugerð sem kveði nánar á um þessi efni í framkvæmd.
5. mgr. er breytt til samræmis við reglugerð um Stjórnarráð Íslands.
Í c-lið er lagt til að núverandi ákvæði 6. mgr. um að dómsúrskurðar skuli aflað vegna brota á verndarákvæðunum falli brott, enda fer það hvorki saman við nútímastjórnarfar né önnur málsmeðferðarákvæði. Þess í stað er lagt til að ákvæði sambærilegt því sem er í 3. mgr. 29. gr. samkeppnislaga, nr. 8/1993, verði tekið upp í þessi lög og fellt brott úr samkeppnislögum, sbr. 11. gr. frumvarpsins.
Um 10. gr.
Um 11. gr.
Um ákvæði til bráðabirgða.
Fylgiskjal I.
Tillaga að auglýsingu um liti íslenska fánans.
Litir þjóðfána Íslendinga miðast við Pantone-litakerfið þannig:
Textíl.
Heiðblái liturinn: Pantone nr. 19-4056 TC
Mjallhvíti liturinn: Pantone nr. 11-0602 TC
Eldrauði liturinn: Pantone nr. 19-1663 TC
Prentun í sérlit.
Heiðblái liturinn: Pantone nr. 287
Mjallhvíti liturinn: Hvítt
Eldrauði liturinn: Pantone nr. 1795
Prentun í fjórlit.
Heiðblái liturinn: C: 100% M: 69% Y: 0% BK:11,5%
Mjallhvíti liturinn: C: 0% M: 0% Y: 0% BK: 0%
Eldrauði liturinn: C: 0% M: 94% Y: 100% BK: 0%
Skjár.
Heiðblái liturinn: C: 42% M: 45% Y: 0% BK:60%
Mjallhvíti liturinn: C: 0% M: 6% Y: 23% BK: 3%
Eldrauði liturinn: C: 0% M: 70% Y: 80% BK: 36%
Leyfileg frávik frá skilgreindum litum eru 2,5% samkvæmt Basic Colorimetric Display framsetningunni. Taka skal úr notkun fána ef einhver litur hans er utan leyfilegra marka.
Nánari upplýsingar um fánalitina veitir forsætisráðuneytið og erlendis sendiráð Íslands.
Fáninn í réttum litum og hlutföllum skal vera til sýnis í Þjóðminjasafni Íslands og hjá lögreglustjórum landsins.
Ákvæði þessi eru sett skv. 13. gr., sbr. 9. gr. laga nr. 34 17. júní 1944, um þjóðfána Íslendinga.
Auglýsing um liti íslenska fánans 23. janúar 1991 er hér með felld úr gildi.
Skýringar við auglýsingu þessa.
Hér eru litir fánans tilgreindir í textíl, prentun og á skjá. Textíllitir eru grunnviðmiðun fyrir liti fánans en samsvarandi afleiddir litir í prentun og á skjá eru fundnir samkvæmt forskrift sem Pantone Color Drive forrit gefur um samsvörun lita. Prentlitir fánans eru gefnir upp bæði fyrir prentun í sérlit og í fjórlit vegna þess að þær prentaðferðir eru notaðar jöfnum höndum og því eru fánalitirnir settir fram á báða vegu. Í prentun í sérlit eru Pantone-númer ekki notuð fyrir mjallhvíta litinn þar sem gert er ráð fyrir að prentað sé á hvítan bakgrunn.
Tilvísun er í númer fyrir hvern lit. Þessi númer vísa til lita sem samsvara fánanum eins og hann er ákveðinn í fánalögunum og á mynd sem var birt með fylgiskjali þeirra í Stjórnar
Í 2. mgr. er kveðið á um leyfileg frávik frá hinum tilgreindu litum fánans í 1. mgr. Kemur það til af því að gera verður ráð fyrir að blæbrigði geti orðið á lit fánans. Vegna mismunandi þéttleika í vefnaði getur áferð orðið misglansandi. Einnig taka efni misvel við lit og af þeim ástæðum geta einnig komið fram blæbrigði. Hafa þarf og í huga að fánar upplitast með tíð og tíma. Með því að hjá blæbrigðum verður ekki komist er viðfangsefnið að setja takmörk fyrir því hvað litir fánans megi bregða mikið út frá hinum rétt tilgreindu. Er slíkt gert erlendis þar sem vandað er til verka við gerð þjóðfána.
Leyfileg frávik frá skilgreindum litum til notkunar í fána eru ákveðin 2,5% frá uppgefnu litanúmeri. Nota skal CMC-jöfnu við útreikninga. Litur er þá mældur í litmæli og niðurstöður settar fram með „Basic Colorimetric Display“ aðferðinni sem samanstendur af töflu með upplýsingum um niðurstöður mælinga á sýni og viðmiðunarsýni, ásamt upplýsingum um tækjastillingar og litamun. Auk þess er sýnt á grafi hver afstaða sýnisins er í litrúminu í samanburði við viðmiðunarsýni. Lagt er til að efni, sem keypt er inn og ætlað til notkunar í fána, sé mælt á þennan hátt áður en framleiðsla á fánum úr því hefst. Þessi aðferð er kunn innan þeirra iðngreina sem málið varða og eiga því birgjar og framleiðendur að geta nýtt sér þessa tækni.
Með þessum viðbúnaði má meta hvort fánar eru réttir að lit eða notkun þeirra heimil. Þeir fánar, sem eru með einhvern lit utan leyfilegra marka, eru ólöglegir og taka skal þá úr notkun. Þetta ákvæði á við fána sem koma til eftir að reglur þessar eru settar. Til að framfylgja reglum um fánaliti skiptir meginmáli að séð sé um að taudúkar, sem framleiðendur og birgjar hafa á boðstólum til fánagerðar, séu í tilskildum litum og eigi séu fánar til sölu nema rétt gerðir.
Fyrirmæli um skjáliti fánans geta einungis átt við um tölvuunnar myndir, svo sem í upplýsingakerfum.
Í 3. mgr. er kveðið á um að forsætisráðuneytið og sendiráðin veiti nánari upplýsingar um fánalitina. Hér er meðal annars átt við að forsætisráðuneytið gefi út og hafi á reiðum höndum sýnishorn af litum fánans jafnframt skilagóðri lýsingu á meðferð og hagnýtingu Pantone Color Drive forrits og Basic Colorimetric Display aðferðarinnar.
Ekki gerist þörf á að skýra 4.–6. mgr.
Fylgiskjal II.
Tillaga að reglugerð
um notkun og meðferð þjóðfána Íslendinga.
I.
Hinn almenni þjóðfáni.
Heimild til að nota fánann.
1. gr.
Fánann má nota við öll hátíðleg tækifæri, jafnt þau sem tengjast einkalífi sem önnur, eða á sorgarstundum.
Fánastengur og fánastærð.
2. gr.
3. gr.
Fáni dreginn á stöng.
4. gr.
Fánadagar.
5. gr.
1. Fæðingardag forseta Íslands.
2. Nýársdag.
3. Föstudaginn langa.
4. Páskadag.
5. Sumardaginn fyrsta.
6. 1. maí.
7. Hvítasunnudag.
8. Sjómannadaginn.
9. 17. júní.
10. 1. desember.
11. Jóladag.
Alla framangreinda daga skal draga fánann að hún nema föstudaginn langa, þá í hálfa stöng.
6. gr.
Fánatími.
7. gr.
Ef flaggað er við útisamkomu, opinbera athöfn, jarðarför eða minningarathöfn má fáni vera uppi lengur en til sólarlags eða svo lengi sem athöfn varir, en þó aldrei lengur en til miðnættis.
Fáni í hálfa stöng.
8. gr.
Við jarðarfarir skal fáninn dreginn að hún þegar greftrun er lokið og skal hann blakta þar til kvölds til virðingar við hinn látna.
Fáni á líkkistu.
9. gr.
Fánahylling.
10. gr.
Fari fánahylling fram undir berum himni er fáninn dreginn að hún. Fari hylling fram innan húss er æskilegt að fáninn sé borinn inn á stöng sem komið verði fyrir á hyllingarstað.
Þjóðfáninn með sérfánum.
11. gr.
12. gr.
Íslenski fáninn með öðrum þjóðfánum.
13. gr.
Í röð þjóðfána skal íslenski fáninn vera lengst til vinstri séð frá áhorfanda þegar komið er að fánastað en öðrum þjóðfánum raðað til hægri frá honum í stafrófsröð íslenskra heita hlutaðeigandi ríkja.
Sé þjóðfánum hvirfilraðað má íslenski fáninn vera í miðju milli hinna fánanna.
14. gr.
15. gr.
Ekki má raða sérfánum eða einkennismerkjum, hvort heldur einkaaðila eða opinberra aðila, inn á milli þjóðfána. Slíkir fánar skulu hafðir í röðum eða þyrpingum aðskildum frá þjóðfánum.
16. gr.
Séu íslenski fáninn og erlendur þjóðfáni hengdir á vegg á stöngum sem liggja í kross skal íslenski fáninn vera til vinstri séð frá áhorfanda og stöng hans yfir stöng hins fánans.
Reglur fánanum til verndar.
17. gr.
Engin merki má hafa í fánanum nema heimiluð séu í hinum sérstöku ríkisfánum.
Sýnishorn af réttum litum og hlutföllum fánans skulu vera til sýnis þar sem forsætis
Bannað er að hafa á boðstólum, selja eða leigja aðra fána en þá sem gerðir eru með réttum litum og hlutföllum reita og krossa. Óheimilt er að nota fána sem ekki eru gerðir í samræmi við sýnishorn þau er greinir í 3. mgr. Óheimilt er og að draga á stöng fána sem er upplitaður, óhreinn, trosnaður eða skemmdur að öðru leyti og ber jafnan að lagfæra hann strax, að öðrum kosti skal hann ónýttur með því að brenna hann. Má gera slíka fána upptæka ef notaðir eru á stöng eða sýndir á almannafæri utan eða innan húss.
Óheimilt er að nota fánann sem einkamerki einstaklinga, félaga eða stofnana eða auðkennismerki á aðgöngumiðum, samskotamerkjum eða sams konar skilríkjum.
Óheimilt er einstökum stjórnmálaflokkum að nota fánann í áróðursskyni við kosninga
Óheimilt er að nota fánann í firmamerki.
Óheimilt er að selja eða bjóða til sölu vörur af erlendum uppruna ef á þær eða umbúðir þeirra hefur verið sett mynd af íslenska fánanum.
Ýmis meðferð fánans.
18. gr.
Sé fáni hengdur á vegg skal hann liggja slétt við vegginn og minni reiturinn vera ofan til eða lengst til vinstri frá sjónarhorni áhorfanda.
Eigi má nota fánann til að sveipa með honum styttu eða annan hlut og enginn má nota hann sem klæði á sjálfan sig eða hlífðarfat, borðdúk eða gólfábreiðu.
Þegar um burðarfána er að ræða, þ.e. þjóðfána á burðarstöng, má naglfesta jaðar hans á stöngina.
Brjóta skal fánann saman í þrennt að endilöngu og síðan leggja hann saman í þríhyrnu eða vefja hann upp þannig að eingöngu blái liturinn snúi út. Fáninn skal ávallt geymdur á öruggum stað. Fáni, sem hefir blotnað, skal eigi brotinn saman til geymslu fyrr en hann hefur þornað.
Sérheimild til notkunar fánans.
19. gr.
Með umsókn um slíka heimild skal fylgja yfirlýsing umsækjanda um að rekstur, framleiðsla eða þjónusta sem í hlut á fylgi tilteknum íslenskum stöðlum um gæðastjórnun og stjórnun umhverfisáhrifa.
Ef ráðuneytið metur umsóknina fullnægjandi heimilar það íslenskum lögaðila, fyrirtæki eða einstaklingi þá notkun fánans sem sótt er um.
20. gr.
Fánar á skipum og bátum.
21. gr.
22. gr.
23. gr.
24. gr.
25. gr.
26. gr.
Skip það, sem frumkvæði á, dregur sinn fána niður með hægum og jöfnum hraða þannig að neðri jaðar fánans nemi við borðstokk eða, ef um rá er að ræða, við þrjár til fjórar fánabreiddir undir ráarenda. Í þessari stöðu er svo beðið með fánann þar til skipið, sem heilsað er, hefur svarað kveðjunni til fullnustu.
Það skip svarar kveðjunni með því að draga sinn fána niður með hægum og jöfnum hraða þannig að neðri jaðar fánans nemi við borðstokk eða, ef um rá er að ræða, við þrjár til fjórar fánabreiddir undir ráarenda og án tafar aftur upp.
Skipið sem frumkvæði átti lýkur nú kveðjunni með því að draga sinn fána að hún með hægum og jöfnum hraða.
II.
Ríkisfáninn (tjúgufáninn).
27. gr.
28. gr.
Forsætisráðuneytið getur heimilað stofnun ríkisins, þó að ekki fari með stjórnsýslu, að flagga með ríkisfánanum ef slík notkun styðst við venju.
29. gr.
Þótt hús sé eign ríkisins eða ríkisstofnana má ekki nota ríkisfánann á því ef leigt er að mestu leyti eða öllu einstaklingum, einkafyrirtækjum eða einkastofnunum. Hins vegar má nota ríkisfánann á húsi sem er í einkaeign ef ríkið eða ríkisstofnanir hafa húsið á leigu að öllu eða mestu leyti til sinna þarfa.
30. gr.
31. gr.
32. gr.
33. gr.
Ef ríkið tekur skip á leigu vegna stjórnsýslu, svo sem strandgæslu eða annarrar löggæslu, má nota ríkisfánann.
III.
Ýmis ákvæði.
Smáfánar og fánaveifur.
34. gr.
35. gr.
Fulltrúar utanríkisráðuneytisins erlendis, sendiherrar og ræðismenn mega nota ríkisfánann á bifreiðar sínar.
36. gr.
Rísi ágreiningur um gerð eða notkun á fánaveifum, fánaborðum eða öðrum fánamerkjum skal leita leiðbeiningar forsætisráðuneytisins.
Mynd og merki með fánanum.
37. gr.
Hlutverk forsætisráðuneytisins.
38. gr.
Ráðuneytið sér um að almenningur hafi jafnan greiðan aðgang að reglum og fyrirmælum um rétta gerð fánans, notkun hans og meðferð.
Rísi ágreiningur um rétta notkun þjóðfánans sker forsætisráðuneytið úr.
Forsætisráðuneytið setur frekari reglur um notkun og meðferð fánans svo sem þörf kann að krefja.
Verkefni löggæslunnar.
39. gr.
Viðurlög.
40. gr.
41. gr.
42. gr.
Skýringar við einstakar greinar.
Um 1. gr.
Um 2. gr.
Um 3. gr.
Um 4. gr.
Um 5. gr.
Um 6. gr.
Um 7. gr.
Um 8.–9. gr.
Um 10. gr.
Um 11. gr.
Um 12. gr.
Um 13. gr.
Um 14. gr.
Um 15. gr.
Þá er hér svo mælt fyrir að ekki megi raða á milli þjóðfána öðrum fánum, hvorki opinberra aðila né einkaaðila. Mælt er fyrir um hvernig fyrir skuli komið slíkum fánum sem kunna að vera á vettvangi.
Um 16. gr.
Þá er hér að finna leiðbeiningu um hvernig með skuli fara í tilteknu tilfelli þegar saman fara íslenski fáninn og erlendur þjóðfáni.
Um 17. gr.
Í 1. mgr. er að finna hina almennu reglu að enginn megi óvirða fánann, hvorki í orði né verki, sbr. 12. gr. laganna.
Í 2. mgr. er lagt bann við að hafa í fánanum önnur merki en þau sem heimiluð eru í hinum sérstöku ríkisfánum, þ.e. póst- og símafána og tollgæslufána, sbr. 4. gr. laganna.
Með 3. mgr. er mælt fyrir um sýnishorn af réttum litum og hlutföllum fánans. Framkvæmd og umsjón þessa er fengin forsætisráðuneyti og lögreglustjórum landsins, sbr. 9. gr. laganna.
Samkvæmt 4. mgr. er bannað að hafa á boðstólum til sölu eða leigu aðra fána en þá sem eru réttir að formi og litum, sbr. 9. gr. laganna. Sömuleiðis er óheimilt hvorutveggja að nota fána sem ekki er rétt til búinn svo og fána sem er úr sér genginn. Eftirlit með þessu er í höndum lögreglu og heimild til að gera fána upptækan ef út af settum reglum er brugðið, sbr. 10. gr. laganna.
Í 5. mgr. er að finna óbreytta 2. mgr. 12. gr. laganna. Kveðið er á um að óheimilt sé að nota fánann sem einkamerki einstaklinga, félaga eða stofnana eða auðkennismerki á aðgöngumiðum, samskotamerkjum eða sams konar skilríkjum. Eðlilegt er að heimfæra undir sams konar skilríki t.d. nafnspjöld og bréfsefni. Hins vegar gegnir öðru máli um notkun fánans sem ekki er í hagsmunaskyni eða af stærilæti en líta má heldur á sem virðingarvott í einhverju formi við það þjóðartákn sem fáninn er. Þannig verður þetta bann ekki heimfært upp á fánann í barmmerkjum sem menn bera eða á límmiðum á bifreiðum svo að eitthvað sjálfsagt sé nefnt. Bannið getur ekki heldur átt við notkun fánans til auðkennis á íslenskum mönnum og munum á alþjóðamótum, fundum, íþróttaviðburðum og vöru- og listsýningum né í prentuðum heimildum til að aðskilja það sem íslenskt er frá hinu erlenda.
Í 6. mgr. er tekin upp óbreytt 3. mgr. 12. gr. laganna um að óheimilt sé einstökum stjórnmálaflokkum að nota þjóðfánann í áróðursskyni við kosningaundirbúning eða kosn
Samkvæmt 7. mgr. má ekki nota fánann í firmamerki. Hér er óbreytt það sem verið hefur þó að breyting verði í þessu efni með vörumerki enda ólíku saman að jafna.
Í 8. mgr. er lagt bann við að selja erlenda vöru merkta fánanum. Er þetta nýtt ákvæði sem ætlað er samkvæmt frumvarpi því sem fram er lagt að komi í 7. mgr. 12. gr. laganna.
Um 18. gr.
Um 19. gr.
Í 1. mgr. er heimilað að nota fánann í vörumerki eða á söluvarning, umbúðir um eða í auglýsingu á vöru eða þjónustu með skilyrðum. Enginn má nota sér þessa heimild nema með leyfi forsætisráðuneytisins. Sú krafa er gerð að fánanum sé ekki óvirðing gerð. Er þá ekki einungis átt við að sómi sé að vöru og þjónustu sem í hlut á heldur og að notkun fánans sé smekkleg svo sem að því er varðar staðsetningu og stærð hans á umbúðum.
Í 2. mgr. er kveðið á um hvernig varið skuli umsókn til forsætisráðuneytisins um heimild skv. 1. mgr. Með umsókn skal vera yfirlýsing umsækjanda um að rekstur, framleiðsla eða þjónusta sem um ræðir fylgi tilteknum íslenskum stöðlum um gæðastjórnun og stjórnun umhverfisáhrifa.
Þeir sem leita eftir heimild til þessarar notkunar fánans eiga hér greiða leið. Staðlar eru til frjálsra afnota. Hægt er að snúa sér til Staðlaráðs Íslands þar sem er að fá allar upplýsingar um staðla og lýsingar á hinum einstöku stöðlum sem velja má úr eftir því sem við á um þá starfsemi sem í hlut á. Hér er ekki átt við gæðastaðla eða staðla um gæði tiltekinnar vöru eða þjónustu heldur gæðastjórnunarstaðla — gæðakerfi eða umhverfisstjórn. Gæðastjórnunar
Þegar umsækjandi leggur fram yfirlýsingu um að hann fylgi tilteknum gæðastjórnunarstaðli rekur forsætisráðuneyti ekki nauður til að gera sérstaka könnun á gæðum þeirrar vöru eða þjónustu sem í hlut á. Gæðastjórnunarstaðall á að vera trygging fyrir gæðum. Ráðuneytið á að geta tekið umsækjanda á orðinu. Enginn ábyrgur maður gerir sér leik að því að fá heimild til að nota fánann á röngum forsendum. Of mikið er í húfi. Slíkt fæli í sér refsingu og afturköllun leyfisins og væri það ekki góð markaðssetning. Annað mál er ef ráðuneytið sér einhverja meinbugi eða annmarka á umsókn um notkun fánans, þá er málið athugað eftir því sem efni standa til.
Heimildin til að nota fánann þarf ekki að vera bundin við tiltekinn staðal ef fylgt er jafngildum reglum. Hér er átt við rekstur sem lýtur ströngu gæðamati, svo sem er um fisk- og landbúnaðarafurðir, eða fylgir sambærilegu stjórnkerfi sem er þá gerð grein fyrir. Slíkir aðilar þyrftu ekki að tiltaka ákveðna staðla sem þeir fylgdu. Svo er og um þá sem hafa fengið sérstaka gæðaviðurkenningu, hvort sem er frá Vottun hf. eða öðru viðurkenndu vott
Ákvæði 3. mgr. þarfnast ekki skýringar.
Um 20. gr.
Um 21. gr.
Um 22. gr.
Um 23. gr.
Um 24. gr.
Um 25. gr.
Um 26. gr.
Um 27. gr.
Um 28. gr.
Í 2. mgr. er fjallað um þær stofnanir ríkisins aðrar en stjórnsýslustofnanir sem venja hefur skapast um að noti ríkisfánann. Forsætisráðuneytið getur heimilað þeim stofnunum að nota áfram ríkisfánann. Hér er átt við stofnanir svo sem Háskóla Íslands, Þjóðleikhúsið og Þjóðminjasafnið, svo að eitthvað sé nefnt. Ekki er þó gert ráð fyrir að slíkar stofnanir þurfi að sækja um leyfi fyrir ríkisfánanum heldur sé það framvegis heimilt sem hingað til hefur viðgengist ef forsætisráðuneytið lætur kyrrt liggja. Hins vegar má ráðuneytið ekki heimila neinum notkun ríkisfánans sem ekki fæst við stjórnsýslu ríkisins og ekki hefur haft að venju að nota ríkisfánann.
Um 29. gr.
Sérákvæði er um heimili eða embættisskrifstofu fulltrúa utanríkisráðuneytisins erlendis.
Um 30. gr.
Um 31. gr.
Um 32. gr.
Um 33. gr.
Um 34.–36. gr.
Um 37. gr.
Um 38. gr.
2. mgr. mælir fyrir um að forsætisráðuneytið veiti upplýsingar um gerð, notkun og meðferð fánans. Er þá gert ráð fyrir að lög, auglýsing um liti og reglugerð séu höfð aðgengileg fyrir allan almenning og gerðar aðrar þær ráðstafanir sem þörf er á, sbr. 9. gr. laganna.
3. mgr. er um úrskurðarvald forsætisráðuneytisins, sbr. 8. gr. laganna.
4. mgr. gerir ráð fyrir að reglugerðin sé til endurskoðunar hvenær sem tilefni er til eða gefnar út sérstakar leiðbeiningar um einstök atriði sem ástæða gæti þótt til.
Um 39. gr.
Um 40. gr.
Um 41. gr.
Um 42. gr.
Fylgiskjal III.
Fjármálaráðuneyti,
fjárlagaskrifstofa:
Umsögn um frumvarp til laga um breyting á
lögum nr. 34 17. júní 1944, um þjóðfána Íslendinga.
Með frumvarpi þessu er lagt til að gerðar verði nokkrar breytingar á lögum um þjóðfána Íslendinga. Helsta breytingin er þess efnis að notkun fánans er endurskilgreind og leyft verður að nota hann til markaðssetningar undir vissum skilgreindum kringumstæðum. Þá er í tilllögu að reglugerð lagt til að litir fánans verði skilgreindir eftir öðru litakerfi en til þessa hefur tíðkast.
Ekki verður séð að samþykkt frumvarps þessa hafi kostnað í för með sér fyrir ríkissjóð.
