Ferill 619. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.
122. löggjafarþing 1997–98.
Þskj. 1050 – 619. mál.
Frumvarp til laga
um breyting á tollalögum, nr. 55/1987, með síðari breytingum.
(Lagt fyrir Alþingi á 122. löggjafarþingi 1997–98.)
1. gr.
a. Í stað orðanna „sbr. viðauka II við lög þessi“ í skilgreiningu orðsins Tollabinding kemur: sbr. viðauka IIA og IIB við lög þessi. Einnig hámark tolla samkvæmt ráðherrayfirlýsingu um viðskipti með vörur á sviði upplýsingatækni, sem undirrituð var í Singapore 13. desember 1996, sbr. viðauka IIC við lög þessi.
b. Orðin „Póst- og símamálastofnunarinnar eða annað sambærilegt gagnaflutningsnet“ í skilgreiningu orðsins Gagnaflutningsnet falla brott.
2. gr.
3. gr.
4. gr.
a. 4. málsl. 1. mgr. orðast svo: Ábyrgð umboðsaðila eða rekstraraðila frísvæðis eða tollvörugeymslu fellur þó niður hafi aðflutningsgjöld verið skuldfærð á innflytjanda eða viðtakanda vöru hjá tollstjóra, nema umboðs- eða rekstraraðili hafi ekki haft heimild frá innflytjanda eða viðtakanda til skuldfærslunnar eða ef umboðs- eða rekstraraðili vissi eða mátti vita að upplýsingar sem veittar voru í tengslum við tollafgreiðslu væru rangar eða ófullnægjandi.
b. Í stað tilvísunarinnar „17. gr.“ í 3. málsl. 2. mgr. kemur: 16. gr.
c. Orðin „enda ábyrgist umboðsaðilar og innflytjendur eða viðtakendur vara in solidum greiðslu aðflutningsgjalda“ í 3. málsl. 3. mgr. falla brott.
d. 6. mgr. orðast svo:
Þeir sem koma fram gagnvart tollyfirvöldum vegna SMT-tollafgreiðslu skulu varðveita öll tölvutæk gögn er varða tollafgreiðsluna. Þeir skulu halda fullkomna skrá eða gagna
e. 7. mgr. orðast svo:
Ef innflytjandi eða viðtakandi vöru er bókhaldsskyldur skal hann varðveita skrifleg gögn er varða innflutning og tollafgreiðslu í samræmi við ákvæði bókhaldslaga, nr. 145/1994, og fyrirmæli sett samkvæmt þeim lögum. Ef innflytjandi eða viðtakandi vöru er ekki bókhaldsskyldur skulu tollstjóra afhent öll skrifleg gögn er snerta tollmeðferð vöru.
f. Í stað orðsins „póststofnunar“ í 9. mgr. kemur: póstþjónustuaðila.
5. gr.
6. gr.
7. gr.
Fjármálaráðherra skipar yfirtollverði, aðaldeildarstjóra og deildarstjóra til fimm ára í senn. Tollstjóri skipar aðra tollverði og ræður aðra starfsmenn við embætti sitt, sbr. 39. gr.
8. gr.
Um kærur til ríkistollanefndar og störf hennar fer eftir ákvæðum 101. og 102. gr.
9. gr.
Skipun tollvarða og ráðning tollstarfsmanna.
Tollstjórum og ríkistollstjóra er heimilt að setja mann tímabundið til starfa sem tollvörð vegna orlofstöku, veikinda- eða slysaforfalla eða tímabundinna leyfa tollvarða. Jafnframt er tollstjóra og ríkistollstjóra heimilt að setja mann tímabundið til starfa sem tollvörð meðan tekin er ákvörðun um hvort rétt sé að skipa tollvörð að fullu skv. 1. mgr. eða meðan hann stundar nám við tollskólann.
10. gr.
11. gr.
12. gr.
13. gr.
14. gr.
a. Á eftir orðunum „Innflytjandi getur skotið endurákvörðun ríkistollstjóra skv. 35. gr.“ í 1. mgr. kemur: úrskurði tollstjóra um endurákvörðun skv. 99. gr.
b. 2. mgr. orðast svo:
Ríkistollstjóri getur kært úrskurð tollstjóra um endurákvörðun skv. 99. gr., úrskurð tollstjóra skv. 100. gr. og ákvörðun tollstjóra skv. 142. gr. til ríkistollanefndar innan sama frests og greindur er í 1. mgr.
c. Við 5. mgr. bætist nýr málsliður sem orðast svo: Úrskurðir nefndarinnar skulu rökstuddir þannig að aðilar megi sjá á hvaða kæruatriðum og heimildum tollflokkun, tollverð eða álagning sé byggð.
d. 11. mgr. fellur brott.
15. gr.
16. gr.
Ábyrgð á greiðslu aðflutningsgjalda hvílir á innflytjanda eða viðtakanda vöru.
Nú kemur annar en innflytjandi eða viðtakandi vöru fram gagnvart tollyfirvöldum vegna tollmeðferðar vöru og ber hann þá ásamt innflytjanda in solidum ábyrgð á greiðslu aðflutningsgjalda. Ábyrgð umboðsmanns fellur brott hafi aðflutningsgjöld verið skuldfærð á inn
17. gr.
18. gr.
a. 5. málsl. 2. mgr. fellur brott.
b. Við greinina bætist ný málsgrein sem verður 4. mgr. og orðast svo:
Sé útflytjandi framleiðsluvara annar en framleiðandi þeirra skal auk upprunavottorðs útflytjanda liggja fyrir yfirlýsing framleiðanda sem staðfesti að framleiðsluvörurnar uppfylli skilyrði um fríðindameðferð samkvæmt fríverslunar- eða milliríkjasamningi sem Ísland er aðili að.
19. gr.
(Viðauki IIC 14 síður myndaðar.)
20. gr.
Athugasemdir við lagafrumvarp þetta.
Í frumvarpi þessu er lagt til að lögfestur verði sem viðauki við tollalög listi sem tilgreinir tilteknar vörur á sviði upplýsingatækni sem tollur falli niður af og óheimilt verði að leggja tolla á. Þar er um að ræða vörur sem tollar skyldu falla niður af samkvæmt ráðherrayfirlýsingu sem gerð var í Singapore 13. desember 1996, um viðskipti með vörur á sviði upplýsingatækni. Auk þess eru lagðar til breytingar á ákvæðum tollalaga er kveða á um solidariska ábyrgð flutn
I. Niðurfelling tolla og tollabindingar á vörur á sviði upplýsingatækni.
Á ráðherraráðstefnu í Singapore í desembermánuði 1996 gerðust 28 ríki Alþjóðaviðskipta
Í framhaldi af gerð yfirlýsingarinnar fóru fram samningaviðræður á milli aðila hennar um nánari útfærslu hennar. Hvert ríki fyrir sig lagði síðan fram skuldbindingaskrá yfir þær vörur sem féllu undir ákvæði yfirlýsingarinnar og tollar skyldu afnumdir af. Á listanum sem var lagður fram af Íslands hálfu eru vörur sem tilgreindar eru í lista sem lagt er til að verði hluti af viðauka II við tollalög og beri heitið viðauki IIC. Þar er að mestu leyti um að ræða vörur sem engir tollar eru á í dag.
Vörur sem tollar falla niður af og óheimilt verður að leggja á tolla samkvæmt yfirlýsingunni eru meðal annars tæki og búnaður fyrir sjálfvirka gagnameðferð, þar á meðal óáteknir miðlar (segulbönd, myndbönd og diskar), hálfleiðarar og samrásir, hugbúnaður, rafmyndasímtæki, hljóðnemar og hátalarar, símsvarar, svo og fjarskiptabúnaður .
Ráðherrayfirlýsingin frá Singapore er pólitísk viljayfirlýsing og sem slík ekki bindandi að þjóðarrétti fyrir aðila hennar. Hún verður fyrst skuldbindandi við afhendingu sérstakrar skuldbindingaskrár til Alþjóðaviðskiptastofnunarinnar yfir þær vörur sem tollar verða felldir brott af og óheimilt verður að leggja tolla á. Íslensk stjórnvöld hafa eins og áður segir þegar afhent stofnuninni slíka skrá, þó með fyrirvara um samþykki Alþingis á breytingunum. Þar er um að ræða vörur sem tilgreindar eru í viðauka við frumvarp þetta og gert er ráð fyrir að verði viðauki IIC við tollalög. Verði frumvarpið að lögum verður íslenska ríkið þar með skuldbundið til niðurfellingar tolla af þeim vörum sem þar eru tilgreindar og jafnframt verður óheimilt að leggja á þær tolla og önnur gjöld í skilningi GATT-samningsins á ný.
Fæstar þeirra vara sem falla undir ákvæði ráðherrayfirlýsingarinnar bera tolla nú og hefur Ísland reyndar þegar skuldbundið sig til að leggja ekki tolla á margar þeirra. Þó eru tilteknar vörur sem falla undir yfirlýsinguna sem bera tolla nú og tollar munu því falla niður af. Þar ber helst að nefna rafmyndasímtæki, hljóðnema og hátalara, símsvara og óátekna miðla, þ.e. segulbönd, myndbönd og diska.
Í yfirlýsingunni er gert ráð fyrir að afnám tolla eigi sér stað í fjórum jöfnum skrefum fram til ársins 2000, en þó er hvatt til örara afnáms tolla. Í frumvarpi þessu er lagt til að tollar verði felldir niður frá og með þeim tíma er ákvæði frumvarpsins öðlast lagagildi og þannig komið til móts við viljayfirlýsingu um örara afnám tolla. Í þessu sambandi ber að hafa í huga að skammur tími er þar til tollar eiga að hafa fallið niður að fullu og að lækkun tollabindinga á þegar að hafa komið til framkvæmda að hluta. Þá bera fæstar þær vörur sem falla undir ákvæði yfirlýsingarinnar nokkra tolla í dag.
Erfitt er að áætla hvert árlegt tekjutap ríkissjóðs verði við niðurfellingu tolla þar sem niðurfellingin nær í mörgum tilvikum eingöngu til hluta af þeim vörum sem falla undir einstök tollskrárnúmer og kallar því á nýja uppskiptingu tollskrárnúmera. Í heild má þó ætla að tekjutapið verði vart meira en 25 millj. kr. á ári. Á móti kemur að afnám tolla af þessum vörum auðveldar útflutning á ýmsum vörum á sviði upplýsingatækni sem framleiddar eru hérlendis.
II. Solidarisk ábyrgð umboðsaðila eða rekstraraðila frísvæðis eða tollvörugeymslu.
Á síðasta ári var gerð sú breyting á tölvukerfi tollyfirvalda að aðilum sem heimild hafa til þess að koma fram fyrir hönd innflytjenda við tollafgreiðslu, t.d. flutningsmiðlunum, hraðflutningsfyrirtækjum og rekstraraðilum tollvörugeymslna og frísvæða, var gert kleift að skuldfæra aðflutningsgjöld beint á þá innflytjendur sem njóta greiðslufrests á aðflutn
Telja verður að sú ríka ábyrgð sem lögð er á þá aðila sem koma fram fyrir hönd innflytjenda gagnvart tollyfirvöldum sé of víðtæk, meðal annars í ljósi umræddra breytinga á tölvukerfi og tollafgreiðsluháttum. Verður ekki séð að rök séu til þess að aðila, sem annast í atvinnuskyni tollmeðferð vara fyrir innflytjendur, verði gert að greiða aðflutningsgjöld innflytjenda sem öðlast hafa greiðslufrest á aðflutningsgjöldum í þeim tilvikum er innflytjandi greiðir ekki áfallin gjöld á gjalddaga. Af þeim sökum er lagt til að ábyrgð umboðsaðila falli brott við skuldfærslu aðflutningsgjalda á innflytjanda. Þó er gert ráð fyrir að ábyrgð umboðsmanns falli ekki brott í þeim tilvikum er umboðs- eða rekstraraðili hefur ekki haft heimild frá innflytjanda til skuldfærslunnar eða ef umboðs- eða rekstraraðili vissi eða mátti vita að upplýsingar sem veittar voru við tollafgreiðslu væru rangar eða ófullnægjandi.
III. Aðrar breytingar.
b. Endurákvörðun aðflutningsgjalda: Lagt er til að málsmeðferðarákvæði laganna verði gerð skýrari þannig að ótvírætt verði að endurákvörðun tollyfirvalda, þ.e. ríkistollstjóra og tollstjóra, verði kæranleg beint til ríkistollanefndar án þess að fyrst verði að kæra hana til viðkomandi tollyfirvalds.
c. Geymsluskylda gagna: Lagt er til að dregið verði úr skyldu þeirra aðila sem annast tollafgreiðslu fyrir hönd innflytjenda til að varðveita gögn. Þannig takmarkist geymsluskylda þessara aðila við tölvutæk gögn varðandi SMT-tollafgreiðslur. Önnur gögn verði hins vegar varðveitt hjá innflytjendum eða viðtakendum sem eru bókhaldsskyldir, í samræmi við ákvæði bókhaldslaga, en hjá tollyfirvöldum ef innflytjandi eða viðtakandi er ekki bókhaldsskyldur.
d. Annað: Lagðar eru til smávægilegar breytingar á orðalagi einstakra ákvæða tollalaga til samræmis við breytingar sem orðið hafa á póststarfsemi hér á landi á undanförnum árum. Þá eru lagðar til smávægilegar orðalagsbreytingar á einstökum ákvæðum sem miða að því að auðvelda framkvæmd laganna, gera ákvæði þeirra skýrari og leiðrétta ónákvæmt orðalag.
Athugasemdir við einstakar greinar frumvarpsins.
Um 1. gr.
Um 2. gr.
Um 3. gr.
Um 4. gr.
Í b-lið er leiðrétt röng tilvísun greinarinnar í lagaákvæði.
Í d- og e-liðum er lagt til að dregið verði úr kröfum sem gerðar eru um varðveislu á gögnum til þeirra sem koma fram gagnvart innflytjanda vegna tollafgreiðslu. Þessum aðilum er samkvæmt gildandi lögum gert að varðveita í bókhaldi sínu öll gögn sem snerta tollmeðferð vara og sendinga, hvort sem þau eru skrifleg eður ei. Lagt er til að skylda þessara aðila til varðveislu gagna takmarkist við tölvutæk gögn er varða SMT-tollafgreiðslu. Hins vegar verði innflytjanda eða viðtakanda sem er bókhaldsskyldur gert að varðveita öll skrifleg gögn sem varða innflutning og tollafgreiðslu. Sé innflytjandi eða viðtakandi vöru ekki bókhaldsskyldur er gert ráð fyrir því að tollstjóra verði afhent öll skrifleg gögn sem snerta tollmeðferð vöru.
Orðalagsbreyting sem lögð er til í f-lið þarfnast ekki skýringa.
Um 5., 7. og 9. gr.
Helsta breytingin sem lögð er til í þessum ákvæðum frumvarpsins er sú að að ríkistollstjóri og tollstjórar, í stað fjármálaráðherra, skipi tollverði við embætti sín. Þó er gert ráð fyrir að fjármálaráðherra skipi áfram yfirtollverði, aðaldeildarstjóra og deildarstjóra. Í 22. gr. laga nr. 70/1996, um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins, er kveðið á um að tollverðir teljist embættismenn. Þeir skulu því, skv. 1. mgr. 23. gr. laganna, skipaðir í embætti til fimm ára í senn. Ekki er kveðið á um það í lögunum að þeir skuli skipaðir af fjármálaráðherra, eins og tíðkast hefur, heldur kveða lögin á um að stjórnvald skipi í embætti. Það fyrirkomulag að ráðherra skipi tollverði þykir óþarflega þungt í vöfum og er því breyting þessi lögð til. Þessi tilhögun er í samræmi við það vinnuréttarsamband sem er á milli tollstjóra og þeirra tollvarða sem starfa í umboði hans. Tilfærslur milli starfa innan embættisins verða einnig mun auðveldari, auk þess sem breytingin er í samræmi við þá stefnu ríkisins sem mótuð var með lögum um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins, að færa ákvörðunarvald um kjör starfs
Eins og áður segir eru tollverðir lögum samkvæmt embættismenn og skulu samkvæmt því skipaðir til fimm ára í senn. Hins vegar er ekki ljóst af gildandi lögum hvernig haga skuli ráðningarmálum þegar tollverðir eru til reynslu fyrstu mánuðina í starfi, við forföll eða áður en starfsmaður lýkur tollskólanum. Atriði sem þessi valda vandkvæðum í framkvæmd. Æskilegt er að hægt verði að setja mann í starf tollvarðar tímabundið í tilteknum tilvikum áður en hann fær fulla skipun til fimm ára. Af þessum sökum er lagt til að tollstjórum og ríkistollstjóra verði heimilt að setja menn tímabundið til starfa sem tollverði meðan tekin er ákvörðun um hvort rétt sé að skipa þá að fullu á meðan þeir stunda nám við tollskólann, svo og vegna orlofstöku, veikinda- eða slysaforfalla eða tímabundinna leyfa tollvarða.
Um 6. gr.
Um 8. gr.
Um 10. gr.
Um 11. gr.
Um 12. og 13. gr.
Um 14. gr.
Í c- og d-liðum er lögð til breyting á orðalagi 5. mgr. ákvæðisins og brottfall 11. mgr. þess. Skýringin er sú að þessar málsgreinar eru nánast samhljóða og virðist sem láðst hafi að fella brott 11. mgr. við breytingu þá er gerð var á lagagreininni með 27. gr. laga nr. 69/1996.
Um 15. gr.
Um 16. gr.
Í núgildandi 1. mgr. 111. gr. kemur fram að ábyrgð á greiðslu aðflutningsgjalda hvíli á þeim sem kemur fram gagnvart tollyfirvöldum. Í 2. mgr. er síðan tekið fram að sé innflytjandi eða viðtakandi annar aðili en sá sem kemur fram gagnvart tollyfirvöldum ábyrgist þeir in solidum greiðslu aðflutningsgjalda.
Lagt er til að þess í stað verði kveðið á um þá meginreglu að innflytjandi, eða eftir atvikum viðtakandi vöru, beri ábyrgð á greiðslu aðflutningsgjalda. Komi annar en innflytjandi eða viðtakandi vöru fram gagnvart tollyfirvöldum við tollmeðferð beri sá aðili þó ásamt inn
Um 17. gr.
Um 18. gr.
Um 19. gr.
20. gr.
Fylgiskjal.
Fjármálaráðuneyti,
fjárlagaskrifstofa:
Umsögn um frumvarp til laga um breyting á tollalögum,
nr. 55/1987, með síðari breytingum.
Í frumvarpinu eru lagðar til ýmsar breytingar á ákvæðum tollalaga nr. 55/1987. Megin
Ekki er gert ráð fyrir að breytingar þessar hafi áhrif á útgjöld ríkissjóðs.
