Ferill 201. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: Word Perfect.
122. löggjafarþing 1997–98.
Þskj. 1063 – 201. mál.
Nefndarálit
um frv. til l. um loftferðir.
Frá meiri hluta samgöngunefndar.
Nefndin hefur fjallað um málið og fengið á sinn fund Ragnhildi Hjaltadóttur skrifstofu
Umsagnir bárust nefndinni frá Félagi íslenskra atvinnuflugmanna, Flugfreyjufélagi Íslands, Flugleiðum hf., Flugmálastjórn Íslands, flugráði, Landsbjörg, rannsóknarnefnd flug
Með frumvarpinu er lagt til að lögfest verði hér á landi ný loftferðalög sem leysi af hólmi gildandi lög um loftferðir, nr. 34/1964, lög um loftferðir, nr. 32/1929, og lög nr. 119/1950, um stjórn flugmála. Íslensku loftferðalögin hafa þjónað hlutverki sínu með ágætum á gildistíma sínum. Þau hafa hins vegar ekki fylgt þeim miklu breytingum sem hafa orðið í flugmálum undanfarna þrjá áratugi. Tækniþróun flugsins er hröð og alþjóðlegt lagaumhverfi tekur miklum breytingum. Starfsemi af því tagi sem lög um loftferðir ná til er að umtalsverðu leyti alþjóðleg. Því er brýnt að laga íslenska löggjöf að þessu leyti að nýjum veruleika.
Breytingar þær sem felast í frumvarpinu eru margs konar. Rétt er að geta í stuttu máli nokkurra en vísa að öðru leyti til greinargerðar frumvarpsins. Fyrst skal nefna breytingu sem lögð er til á skaðabóta- og tryggingarákvæðum í tengslum við loftferðir, sbr. X. og XI. kafla frumvarpsins. Bótamark hefur verið stórhækkað, auk þess sem ábyrgð flytjanda hefur verið aukin, allt til samræmis við þróun undanfarinna ára. Fullyrða má að þessar breytingar feli í sér mikla réttarbót fyrir farþega. Í breytingunum felst að ákvæði íslenskra laga verða að
Samgöngunefnd hefur fjallað ítarlega um málið, farið yfir umsagnir og hlýtt á athuga
Meiri hlutinn leggur til að frumvarpið verði samþykkt með breytingum sem lagðar eru til í sérstöku þingskjali. Þær eru eftirfarandi:
1. Lagt er til að í 6. gr. verði orðalaginu „sjálfstæð stofnun“ breytt í „sérstök stofnun“. Nefndinni bárust athugasemdir frá Páli Hreinssyni, dósent við lagadeild Háskóla Íslands, þar sem hann rekur muninn á sjálfstæðum stofnunum og sérstökum stofnunum. Stjórnvaldsákvörðunum sjálfstæðra stofnana verður ekki skotið til ráðherra til endur
2. Þær breytingar sem lagðar eru til í frumvarpinu varðandi stöðu flugráðs, sbr. 8. gr., eru í samræmi við stefnu síðari ára um að fækka stjórnum opinberra stofnana. Beint stjórn
3. Lagt er til að felld verði út vísan til númers og ártals laga í 9. gr. frumvarpsins. Meiri hlutinn álítur að laganúmer eigi einungis að tilgreina í lagatexta í undantekningartil
4. Á 20. gr. er lögð til breyting til að leggja áherslu á það hlutverk sem stjórnunarkerfi flugrekandans og viðurkenndar viðhaldsstöðvar gegna í viðhaldi flugvéla. Í sambandi við þetta skal bent á að viðhald flugvéla er oft og tíðum í höndum þriðja aðila, sérstakra viðhaldsstöðva. Hvað varðar ákvæði d-liðar 20. gr. þykir rétt að taka fram að gengið er út frá því að stjórnvaldskröfur um mengunarvarnir séu í samræmi við þær alþjóða
5. Lögð er til breyting á 21. gr. sem felur það eitt í sér að hnykkja á því að Flugmálastjórn er heimilt að láta framkvæma úttektir og skoðanir eftir því sem þörf krefur til að geta sinnt eftirlitsskyldu sinni.
6. Breytingartillaga við a-lið 1. mgr. 24. gr. felur í sér að kveðið er á um með ítarlegri hætti hvaða skilyrði þarf að uppfylla til að viðhalda gildi lofthæfisskírteinis. Textinn endurspeglar það verklag sem nú tíðkast þar sem skoðun er aðeins hluti af við
7. Lagt er til að við 26. gr. bætist ný málsgrein sem heimili Flugmálastjórn að veita undanþágur frá ákvæðum IV. kafla um lofthæfi þegar nauðsynlegt þykir að prófa kosti loftfars eða ef um aðrar sérstakar aðstæður er að ræða. Upp geta komið þau tilvik að loftfar hafi ekki fengið viðurkennt lofthæfi og einhverjar prófanir þurfi að gera áður en ákvörðun verður tekin um að veita því lofthæfi. Slíkt verður í sumum tilfellum ekki gert án prufu
8. Í breytingartillögu við 30. gr. leggur meiri hlutinn til að kveðið verði skýrt á um að það er umráðandi loftfars hverju sinni sem er ábyrgur fyrir því að ákvæði um áhöfn séu haldin.
9. Lagt er til að orðið „flugumferðarstjóri“ í 1. mgr. 37. gr. falli brott þar sem kveðið er á um þessi sömu atriði gagnvart flugumferðarstjórum í 74. gr. Ekki er hér um að ræða efnislega breytingu heldur samræmingu á texta frumvarpsins.
10. Breytingartillaga við 1. mgr. 41. gr. lýtur að því að flugstjóri geti ekki ábyrgst annað lofthæfi en ferðbundið lofthæfi. Flugstjóri hefur það ekki á valdi sínu að sjá um lofthæfi almennt heldur getur hann einungis yfirfarið þau atriði er lúta að ferðbundnu lofthæfi. Lofthæfi loftfars er skilgreint sem tæknilegt lofthæfi, ferðbundið lofthæfi og formlegt lofthæfi. Tæknilegt lofthæfi felur í sér að loftfar sé hannað samkvæmt viðeigandi stöðl
11. Breytingartillaga við 44. gr. skýrir sig sjálf. Vart verður um sekan mann að ræða fyrr en dómur er genginn.
12. Lagt er til að í ákvæðum 47. gr. verði skylda lögð á aðra flugverja sambærileg við skyldu flugstjóra samkvæmt ákvæðinu. Það skal þó tekið fram að skylda annarra flug
13. Lögð er til breyting á skipan öryggisnefndar skv. 2. mgr. 52. gr. Breytingartillagan miðar að því að tryggja að einungis annar fulltrúi flugverja skuli vera flugliði en hinn fulltrúinn verður úr hópi annarra flugverja.
14. Lagðar eru til orðalagsbreytingar á 57. gr.
15. Lagt er til að við 70. gr. bætist tvær nýjar málsgreinar sem snúa að flugvernd. Tilgangur breytinganna er fyrst og fremst sá að skjóta lagastoð undir heimild til leitar á mönnum og í farangri í flugstöðvum en einnig að árétta skyldur Íslands á sviði flugverndar.
16. Þær breytingar sem lagðar eru til á 1. mgr. 71. gr. eru tvíþættar. Annars vegar er tiltekið að gjöld þau sem heimta megi skuli vera til að standa undir kostnaði við rekstur flug
17. Lögð er til orðalagsbreyting á 2. mgr. 75. gr. Samgönguráðherra hefur áfram heimild til að fela öðrum en ríkisstofnunum flugumferðarþjónustuna.
18. Orðalagsbreyting er lögð til á 78. gr.
19. Þær breytingar sem lagðar eru til á 82. gr. eru ekki efnisbreytingar. Orðalagið „í samræmi við gildandi reglugerðir“ felur í sér þau atriði sem lagt er til að felld verði brott þannig að í raun er einungis verið að gera greinina skýrari. Þær reglugerðir sem hér um ræðir eru m.a. reglugerðir sem stafa af tilskipunum og reglugerðum Evrópska efnahags
20. Þær breytingar sem lagðar eru til á 83. gr. eru í samræmi við gildandi rétt. Flugrekstrarleyfi eru nú veitt um ótiltekinn tíma, sbr. tilskipanir sem gilda á Evrópska efnahags
21. Í breytingartillögum við 125. gr. er annars vegar leiðrétt innsláttarvilla sem varð til við undirbúning frumvarpsins, þ.e. vísað er til 93. gr. í stað 91. gr. Hins vegar er hnykkt á því að undanþáguheimildin verði meðal annars notuð til að bregðast við þeim breyt
22. Lagt er til að skyldan til vátryggingar loftfars skv. 1. mgr. 131. gr. verði lögð á umráðanda loftfars hverju sinni. Meiri hlutinn telur eðlilegast að flugrekandinn, umráðandinn, skuli sjá um að taka og halda við vátryggingu. Í þessu sambandi má nefna að einungis fá skráðra loftfara í flutningaflugi á Íslandi eru í eigu íslenskra aðila og framkvæmdin gæti orðið erfið ef skyldan hvíldi á eigandanum. Í raun er það flugrekandinn sem sér um tryggingamál loftfara. Þá er lagt til að við 131. gr. bætist ný málsgrein, sem verði 5. mgr., sem skyldi eigendur kennslu- og einkaflugvéla til að taka og viðhalda slysatrygg
23. Meiri hlutinn leggur til breytingar á stjórn leitarstarfs skv. 2. mgr. 132. gr. þegar flugslys hefur orðið. Talið er eðlilegast að Flugmálastjórn stjórni leitarstarfi fram til þess að slysstaður finnst því að enginn aðili er betur til þess búinn að staðsetja flugvélina og stjórna leit á því stigi. Þegar leitarstaður er fundinn taki lögreglustjóri í viðkomandi um
24. Við 136. gr. er lagt til að bætist ný málsgrein sem veiti Flugmálastjórn heimild til þess að leggja á dagsektir sinni handhafar leyfa og skírteina samkvæmt lögunum ekki laga
25. Lögð er til orðalagsbreyting á 139. gr. sem miðar að því að treysta frekar gjaldtökuheimild í þágu flugöryggis og flugsamgangna. Um er að ræða þjónustugjöld sem nauð
26. Sú breyting, sem lögð er til á 140. gr., stafar af því að meiri hlutinn telur það vera óþarft að skylda alla handhafa skírteina til að vera áskrifendur að upplýsingabréfi Flugmála
27. Á 1. mgr. 143. gr. er lögð til sú breyting að bráðabirgðasviptingu starfsréttinda megi alltaf bera undir dómstóla þegar í stað. Frumvarpið gerir ráð fyrir að einungis sé heimilt að bera sviptingu réttinda sem standi lengur en fjórar vikur undir dómstóla en slíkt telur meiri hlutinn stríða gegn réttaröryggi viðkomandi og vera í andstöðu við meginsjónar
28. Breytingar þær, sem lagðar eru til á ákvæði til bráðabirgða I, eru í samræmi við þær breytingar sem gerðar voru á ákvæði 8. gr. um flugráð.
29. Þá er lagt til að í ákvæði til bráðabirgða III verði kveðið á um að vátryggingar, sem lögboðnar eru skv. XI. kafla frumvarpsins, skuli komnar í gildi innan þriggja mánaða frá gildistöku laganna. Er með því einnig horft til þess að gildistakan frestist ekki fram á næsta vetur.
Alþingi, 27. mars 1998.
Einar K. Guðfinnsson,
form., frsm.
Magnús Stefánsson.
Kristján Pálsson.
Egill Jónsson.
Stefán Guðmundsson.
Árni Johnsen.