Ferill 600. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.


127. löggjafarþing 2001–2002.
Þskj. 946  —  600. mál.




Frumvarp til laga



um breytingu á lögum nr. 84/1997, um búnaðargjald, með síðari breytingum.

(Lagt fyrir Alþingi á 127. löggjafarþingi 2001–2002.)


1. gr.

    Við 2. gr. laganna bætast tveir nýir málsliðir sem hljóða svo: Annist framleiðandi sjálfur vinnslu og/eða sölu afurða sinna, eða annar aðili í hans nafni, er framleiðanda heimilt að draga frá stofni til búnaðargjalds kostnað/virðisauka af þeirri starfsemi samkvæmt matsreglum ríkisskattstjóra. Enn fremur er heimilt að draga frá stofni til búnaðargjalds kaupverð lífdýra, sem keypt eru til áframeldis til framleiðslu búfjárafurða.

2. gr.

    3. mgr. 3. gr. laganna orðast svo:
    Á framtali til búnaðargjalds ber gjaldskyldum aðilum að sundurliða gjaldstofn sinn eftir búgreinum samkvæmt skilgreiningu í reglugerð sem ráðherra setur. Enn fremur skal sundurgreina gjaldstofn eftir starfsstöðvum ef aðsetur þeirra er annað en lögheimili framleiðanda og á starfssvæði annars búnaðarsambands, sem þá skal tilgreint.

3. gr.

    Í stað „2,65%“ í 1. mgr. 4. gr. laganna kemur: 2,55%.
    

4. gr.

    Lög þessi öðlast þegar gildi. Ákvæði 1. og 2. gr. koma til framkvæmda við álagningu búnaðargjalds á árinu 2003 vegna búvöruframleiðslu á árinu 2002. Ákvæði 3. gr. kemur til framkvæmda við ákvörðun fyrirframgreiðslu á árinu 2002.

Athugasemdir við lagafrumvarp þetta.


    Frumvarp þetta er lagt fram í þeim tilgangi að gera nauðsynlegar breytingar á lögum nr. 84/1997, um búnaðargjald, með síðari breytingum sem lögfest voru með lögum frá Alþingi 26. maí 1997, í þeim tilgangi að tryggja að búnaðargjald greiðist eingöngu af framleiðslu en ekki af öðrum þáttum, t.d. heildsöluverði. Jafnframt er gert ráð fyrir að búnaðargjald reiknist aðeins einu sinni af sömu framleiðslu. Samkvæmt frumvarpinu er gert ráð fyrir að ef framleiðandi annast sjálfur vinnslu og/eða sölu afurða sinna eða annar aðili í hans nafni sé framleiðanda heimilt að draga frá stofni til búnaðargjalds kostnað/virðisauka af þeirri starfsemi svo og kaupverð lífdýra sem keypt eru til áframeldis til framleiðslu búfjárafurða. Einnig er í frumvarpinu gert ráð fyrir að framleiðendum verði gert skylt að sundurgreina framleiðslu sína eftir starfsstöðvum ef aðsetur þeirra er annað en lögheimili framleiðandans og á starfssvæði annars búnaðarsambands. Þá er í frumvarpinu gert ráð fyrir að innheimtuhlutfalli fyrirframgreiðslu sé breytt á þann veg að það verði jafnt skatthlutfalli búnaðargjaldsins. Loks er í frumvarpinu að finna ákvæði um gildistöku þess við innheimtu fyrirframgreiðslu og við álagningu gjaldsins. Í framkvæmd hefur í einhverjum tilvikum orðið misbrestur á að búnaðargjald sé eingöngu lagt á framleiðslu í samræmi við tilgang laganna. Einnig hefur þess orðið vart að í einstökum búgreinum sé búnaðargjald lagt á sömu framleiðslueiningar oftar en einu sinni. Sú skylda sem lögð er á framleiðendur að sundurgreina framleiðslu sína við uppgjör til búnaðargjalds er byggð á því að nokkur dæmi eru um að framleiðendur reki starfsstöðvar á fleiri stöðum en einum og njóti þjónustu viðkomandi búnaðarsambands á hverjum stað. Eðlilegt þykir að greiðsla búnaðargjalds fari fram á sama starfssvæði og framleiðslan. Breyting á innheimtuhlutfalli búnaðargjalds í fyrirframgreiðslu til samræmis við skatthlutfall er í frumvarpinu tilkomin vegna þess að skatthlutfallið var lækkað með lögum nr. 112/1999, um breytingar á lögum vegna niðurlagningar Framleiðsluráðs landbúnaðarins, án þess að innheimtuhlutfalli fyrirframgreiðslu væri breytt með sama hætti. Gildistökuákvæði frumvarpsins skýrir sig að mestu sjálft.

Athugasemdir við einstakar greinar frumvarpsins.


Um 1. gr.

    Greinin tekur af öll tvímæli um, að vinnsla og/eða heildsala búvöru myndar ekki stofn til búnaðargjalds, hvort sem hún fer fram heima á búinu eða annar aðili fer með hana í umboði framleiðandans. Framkvæmdin hefur hins vegar verið misjöfn til þessa vegna mismunandi túlkunar á 2. mgr. 3. gr. laganna og mismunandi fyrirkomulags í afurðasölu. T.d. háttar þannig til með garðyrkjuafurðir að meiri hluti þeirra er seldur í umboðssölu hjá afurðafyrirtækjum. Bændur fá þá afreikning, sem sýnir heildsöluverð, en síðan er dregin frá söluþóknun, u.þ.b. 20%. Heildsöluverðið myndar síðan stofn til búnaðargjalds vegna þessa fyrirkomulags. Slík gjaldtaka er ekki tilgangur laganna og er ekki í samræmi við gjaldtöku af mjólk og kjöti, þar sem framleiðendaverðið myndar gjaldstofninn. Þar sem framleiðendur annast vinnslu eða heildsölu afurða sjálfir liggja oft ekki fyrir skýrar upplýsingar um sundurgreiningu verðmyndunar. Því er hér lagt til að farin verði sú leið að ríkisskattstjóri setji matsreglur um hámarksfjárhæð vegna vinnslu og/eða sölu afurða sem komið getur til frádráttar við ákvörðun stofns til búnaðargjalds. Við ákvörðun þeirrar fjárhæðar skal ríkisskattstjóri taka mið af markaðsverði viðkomandi þjónustu hverju sinni. Jafnframt er í greininni kveðið á um að kaup lífdýra skuli ekki mynda stofn til búnaðargjalds þegar um er að ræða áframeldi til framleiðslu búvara. Vegna mismunandi framleiðsluskipulags í eggja- og kjúklingabúskap er misjafnt hve þungt búnaðargjaldið vegur í kostnaði einstakra framleiðenda. Nokkrir smærri eggjaframleiðendur hafa þann hátt á að kaupa fullvaxta hænuunga, tilbúna til varps, af búi sem sérhæfir sig í uppeldinu og kaupir sjálft dagsgamla unga af enn öðrum framleiðanda. Þar sem búnaðargjald leggst á sölu unganna í bæði skiptin þýðir þetta uppsöfnun, sem nemur um 1,70 kr./kg (u.þ.b. 1% af eggjaverði til framleiðenda) sem hefur leitt til hærri gjaldheimtu af smærri framleiðendum en þeim stærri sem annast allt uppeldi sjálfir. Dæmi eru um það í fleiri búgreinum að sérhæfing á mismunandi stigum framleiðslunnar valdi sams konar mismunun við álagningu búnaðargjalds. Ekki þykir rétt að fyrirkomulag álagningar búnaðargjalds hafi áhrif á þróunina að þessu leyti, og því er lagt til að kaupandi geti dregið frá stofni til búnaðargjalds kaupverð lífdýra sem keypt eru til áframeldis til búvöruframleiðslu.

Um 2. gr.

    Hér er lagt til að framleiðendum sem hafa starfsstöðvar víðar en á lögheimili sínu og á starfssvæðum tveggja eða fleiri búnaðarsambanda verði gert skylt að sundurgreina framleiðslu sína og búnaðargjald eftir starfsstöðvum. Dæmi eru um að fyrirtæki í alifugla- og svínarækt reki bú (starfsstöðvar) á fleiri en einum stað og jafnvel þannig að stór hluti starfseminnar fari fram á starfssvæði annars búnaðarsambands en þess sem starfar þar sem viðkomandi fyrirtæki á lögheimili. Með þeirri breytingu sem hér er lögð til verður búnaðargjald sundurgreint eftir starfsstöðvum þannig að hvert búnaðarsamband nýtur tekna af þeim starfsstöðvum sem eru á starfssvæði þess, enda gert ráð fyrir að þessar stöðvar njóti þjónustu viðkomandi búnaðarsambanda.

Um 3. gr.

    Hér er gert ráð fyrir að innheimtuhlutfalli fyrirframgreiðslu búnaðargjalds verði breytt á þann veg að það verði jafnt skatthlutfalli búnaðargjaldsins. Samkvæmt gildandi lögum er innheimtuhlutfallið 2,65% og því hærra en skatthlutfallið sem er 2,55%. Skatthlutfallið var 2,65% en var lækkað í 2,55% með lögum nr. 112/1999, um breytingar á lögum vegna niðurlagningar Framleiðsluráðs landbúnaðarins. Innheimtuhlutfallið var hins vegar ekki lækkað með þeim lögum. Eðlilegt þykir að innheimtuhlutfallið sé ekki hærra en skatthlutfallið og því er hér lagt til að þessi breyting verði gerð á gildandi lögum.

Um 4. gr.

    Hér er lagt til að lögin öðlist þegar gildi. Jafnframt er lagt til að ákvæði 1. og 2. gr. komi til framkvæmda við álagningu búnaðargjalds á árinu 2003 vegna búvöruframleiðslu á árinu 2002 og að ákvæði 3. gr. komi til framkvæmda við ákvörðun fyrirframgreiðslu á árinu 2002. Um búnaðargjald af búvöruframleiðslu fyrir þann tíma fer hins vegar eftir eldri lögum eða ákvæðum laganna eins og þau eru nú.



Fylgiskjal.


Fjármálaráðuneyti,
fjárlagaskrifstofa:


Umsögn um frumvarp til laga um breytingu á lögum nr. 84/1997,
um búnaðargjald, með síðari breytingum.

    Tilgangur frumvarpsins er að taka af öll tvímæli um hvernig stofn búnaðargjalds er reiknaður og samræma innheimtuna við lög og reglur sem þegar eru í gildi.
    Verði frumvarpið óbreytt að lögum verður ekki séð að það hafi aukinn kostnað í för með sér fyrir ríkissjóð.