Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect. Ferill 349. máls.
131. löggjafarþing 2004–2005.
Þskj. 395 — 349. mál.
um breytingu á lögum um Kennaraháskóla Íslands, nr. 137/1997, með síðari breytingum.
Í forsendum frumvarps til fjárlaga fyrir árið 2005 eru kynnt áform um að hækka skrásetningargjöld í ríkisháskólum úr 32.500 kr. í 45.000 kr. Er það í samræmi við óskir ríkisháskólanna og við það miðað að fjárhæð skrásetningargjaldanna renni óskipt til þeirra. Ekki er gert ráð fyrir því í forsendum fjárlagafrumvarpsins að innheimta gjaldanna komi til frádráttar fjárveitingum til ríkisháskólanna á fjárlögum.
Í athugasemdum við frumvarpið sem varð að lögum nr. 137/1997, um Kennaraháskóla Íslands, sagði að ákvæði um skrásetningargjaldið væri sambærilegt öðrum slíkum lagaákvæðum, svo sem ákvæði um efnisgjald í framhaldsskólalögum og ákvæði um skrásetningargjald í lögum um Háskóla Íslands.
Eftir að lögin frá 1997 um Kennaraháskóla Íslands tóku gildi voru samþykkt lög um Háskóla Íslands, nr. 41/1999 og lög um Háskólann á Akureyri, nr. 40/1999, þar sem mun skýrar var kveðið á um það en áður til hvaða kostnaðar og þjónustuþátta skráningargjaldinu var ætlað að ná. Var skráningargjaldinu þannig ætlað að mæta kostnaði af margvíslegri þjónustu sem stúdentum yrði veitt á námstímanum. Í áliti umboðsmanns Alþingis í máli nr. 3805/2003, sem varðaði gjaldtöku vegna inntökuprófa í læknadeild Háskóla Íslands, var bent á að af gildandi lögum um Háskóla Íslands eða lögskýringargögnum yrði ekki ráið að skráningargjaldið lyti beinlínis sömu lögmálum og þjónustugjald. Þannig kæmi fram í athugasemdum við frumvarpið er varð að lögum nr. 41/1999, um Háskóla Íslands, að gjaldið kæmi til endurskoðunar við afgreiðslu fjárlaga ár hvert. Þá segi þar að gjaldið sé bókkfært hjá yfirstjórn háskólans í samræmi við fjárlög og standi undir hluta kostnaðar við háskólastarfið. Þar megi sem dæmi nefna margvíslega þjónustu sem stúdentum sé veitt á námstímanum utan formlegra kennslustunda, svo sem skráningu þeirra í námskeið og próf, varðveislu upplýsinga um námsferil þeirra, upplýsingar um námsferil sem sendar séu stúdentum þrisvar á hverju háskólaári, auglýsingu og miðlun upplýsinga vegna skráningar, skipulag kennslu og prófa, kennsluskrá, stúdentaskírteini og þjónustu nemendaskrár, skrifstofu kennslusviðs, deildarskrifstofa, alþjóðaskrifstofu, upplýsingastofu um nám erlendis, námsráðgjafar og bókasafns, og afnot af tölvupósti og prenturum háskólans. Bendir umboðsmaður á að löggjafinn hafi ákveðið að nemendur greiði við skráningu til náms sérstakt gjald sem sæti breytingum við afgreiðslu fjárlaga ár hvert.
Skráningargjaldi nemenda í Kennaraháskóla Íslands er ætlað að mæta kostnaði við sambærilega þætti og í Háskóla Íslands, sbr. framangreint, og sama gildir um Háskólann á Akureyri. Í fylgiskjali I með frumvarpi þessu er að finna yfirlit frá Kennaraháskólanum yfir þá þjónustu sem gjaldinu er ætlað að ná til.
Ákvæði gildandi laga um skrásetningargjaldið er skýrt að því marki að ljóst er til hverra það nær og fjárhæðin er einnig ljós. Þegar fjárhæð gjalds er fastákveðin með þessum hætti og gjaldskylda er að öðru leyti skýr er að öðru jöfnu ekki ástæða til að gera greinarmun á því, hvort um skatt eða þjónustugjald er að ræða. Hins vegar verður að gera kröfu til þess að skýrar gangi fram í lögunum sjálfum hversu oft gjaldið er kræft og á hvaða tímabilum. Sem skattlagningarheimild væri svigrúm stjórnvalda til að hafa áhrif á þessi atriði meira en kröfur til slíkra heimilda leyfa, og með því að fastbinda fjárhæðina verður ekki úr lögunum lesið hvaða kostnaðarliðum gjaldinu er ætlað að mæta ef litið er á það sem þjónustugjald. Af þeim sökum er sérstaklega brýnt að skilgreint sé með ótvíræðum hætti í lögunum sjálfum hvenær gjaldið er kræft, þ.e. bæði hversu oft og á hvaða tímabilum. Er hið síðarnefnda sérstaklega brýnt vegna þess álags sem lögin heimila að lagt sé á gjaldið utan auglýstra skrásetningartímabila. Því gerir 1. gr. frumvarpsins ráð fyrir því að skýrt verði kveðið á um í 2. mgr. 4. gr. laganna að skrásetningargjaldið nái til heils skólaárs. Skólaárið telst frá 1. ágúst til jafnlengdar næsta ár. Kennsluárið skiptist í haustmissiri, vormissiri og sumarönn. Í framkvæmd hefur skrásetningargjaldið í Kennaraháskóla Íslands ætíð verið miðað við 12 mánaða tímabil og ef nemendur stunda nám einungis hluta af því tímabili greiða þeir skrásetningargjaldið hlutfallslega í samræmi við það. Við það er miðað í frumvarpi þessu.
Lagt er til að frumvarp þetta, verði það að lögum, öðlist gildi 1. janúar 2005 í samræmi við gildistökudag fjárlaga 2005.
Fylgiskjal I.
Fylgiskjal II.
Fjármálaráðuneyti,
fjárlagaskrifstofa:
131. löggjafarþing 2004–2005.
Þskj. 395 — 349. mál.
Frumvarp til laga
um breytingu á lögum um Kennaraháskóla Íslands, nr. 137/1997, með síðari breytingum.
(Lagt fyrir Alþingi á 131. löggjafarþingi 2004–2005.)
1. gr.
2. gr.
Athugasemdir við lagafrumvarp þetta.
Í forsendum frumvarps til fjárlaga fyrir árið 2005 eru kynnt áform um að hækka skrásetningargjöld í ríkisháskólum úr 32.500 kr. í 45.000 kr. Er það í samræmi við óskir ríkisháskólanna og við það miðað að fjárhæð skrásetningargjaldanna renni óskipt til þeirra. Ekki er gert ráð fyrir því í forsendum fjárlagafrumvarpsins að innheimta gjaldanna komi til frádráttar fjárveitingum til ríkisháskólanna á fjárlögum.
Í athugasemdum við frumvarpið sem varð að lögum nr. 137/1997, um Kennaraháskóla Íslands, sagði að ákvæði um skrásetningargjaldið væri sambærilegt öðrum slíkum lagaákvæðum, svo sem ákvæði um efnisgjald í framhaldsskólalögum og ákvæði um skrásetningargjald í lögum um Háskóla Íslands.
Eftir að lögin frá 1997 um Kennaraháskóla Íslands tóku gildi voru samþykkt lög um Háskóla Íslands, nr. 41/1999 og lög um Háskólann á Akureyri, nr. 40/1999, þar sem mun skýrar var kveðið á um það en áður til hvaða kostnaðar og þjónustuþátta skráningargjaldinu var ætlað að ná. Var skráningargjaldinu þannig ætlað að mæta kostnaði af margvíslegri þjónustu sem stúdentum yrði veitt á námstímanum. Í áliti umboðsmanns Alþingis í máli nr. 3805/2003, sem varðaði gjaldtöku vegna inntökuprófa í læknadeild Háskóla Íslands, var bent á að af gildandi lögum um Háskóla Íslands eða lögskýringargögnum yrði ekki ráið að skráningargjaldið lyti beinlínis sömu lögmálum og þjónustugjald. Þannig kæmi fram í athugasemdum við frumvarpið er varð að lögum nr. 41/1999, um Háskóla Íslands, að gjaldið kæmi til endurskoðunar við afgreiðslu fjárlaga ár hvert. Þá segi þar að gjaldið sé bókkfært hjá yfirstjórn háskólans í samræmi við fjárlög og standi undir hluta kostnaðar við háskólastarfið. Þar megi sem dæmi nefna margvíslega þjónustu sem stúdentum sé veitt á námstímanum utan formlegra kennslustunda, svo sem skráningu þeirra í námskeið og próf, varðveislu upplýsinga um námsferil þeirra, upplýsingar um námsferil sem sendar séu stúdentum þrisvar á hverju háskólaári, auglýsingu og miðlun upplýsinga vegna skráningar, skipulag kennslu og prófa, kennsluskrá, stúdentaskírteini og þjónustu nemendaskrár, skrifstofu kennslusviðs, deildarskrifstofa, alþjóðaskrifstofu, upplýsingastofu um nám erlendis, námsráðgjafar og bókasafns, og afnot af tölvupósti og prenturum háskólans. Bendir umboðsmaður á að löggjafinn hafi ákveðið að nemendur greiði við skráningu til náms sérstakt gjald sem sæti breytingum við afgreiðslu fjárlaga ár hvert.
Skráningargjaldi nemenda í Kennaraháskóla Íslands er ætlað að mæta kostnaði við sambærilega þætti og í Háskóla Íslands, sbr. framangreint, og sama gildir um Háskólann á Akureyri. Í fylgiskjali I með frumvarpi þessu er að finna yfirlit frá Kennaraháskólanum yfir þá þjónustu sem gjaldinu er ætlað að ná til.
Ákvæði gildandi laga um skrásetningargjaldið er skýrt að því marki að ljóst er til hverra það nær og fjárhæðin er einnig ljós. Þegar fjárhæð gjalds er fastákveðin með þessum hætti og gjaldskylda er að öðru leyti skýr er að öðru jöfnu ekki ástæða til að gera greinarmun á því, hvort um skatt eða þjónustugjald er að ræða. Hins vegar verður að gera kröfu til þess að skýrar gangi fram í lögunum sjálfum hversu oft gjaldið er kræft og á hvaða tímabilum. Sem skattlagningarheimild væri svigrúm stjórnvalda til að hafa áhrif á þessi atriði meira en kröfur til slíkra heimilda leyfa, og með því að fastbinda fjárhæðina verður ekki úr lögunum lesið hvaða kostnaðarliðum gjaldinu er ætlað að mæta ef litið er á það sem þjónustugjald. Af þeim sökum er sérstaklega brýnt að skilgreint sé með ótvíræðum hætti í lögunum sjálfum hvenær gjaldið er kræft, þ.e. bæði hversu oft og á hvaða tímabilum. Er hið síðarnefnda sérstaklega brýnt vegna þess álags sem lögin heimila að lagt sé á gjaldið utan auglýstra skrásetningartímabila. Því gerir 1. gr. frumvarpsins ráð fyrir því að skýrt verði kveðið á um í 2. mgr. 4. gr. laganna að skrásetningargjaldið nái til heils skólaárs. Skólaárið telst frá 1. ágúst til jafnlengdar næsta ár. Kennsluárið skiptist í haustmissiri, vormissiri og sumarönn. Í framkvæmd hefur skrásetningargjaldið í Kennaraháskóla Íslands ætíð verið miðað við 12 mánaða tímabil og ef nemendur stunda nám einungis hluta af því tímabili greiða þeir skrásetningargjaldið hlutfallslega í samræmi við það. Við það er miðað í frumvarpi þessu.
Lagt er til að frumvarp þetta, verði það að lögum, öðlist gildi 1. janúar 2005 í samræmi við gildistökudag fjárlaga 2005.
Fylgiskjal I.
Áætlaður kostnaður vegna skrásetningar og þjónustu við stúdenta í
Kennaraháskóla Íslands skólaárið 2004–2005 sem ekki telst til kennslu.
Miðað er við 2.300 skráða nemendur.
| Kostnaður á nemanda |
Heildarkostnaður, verðlag 2004 | |
| Nemendaskrá, launakostnaður | 9.191 | 21.140.000 |
| Þróun nemendakerfis | 1.087 | 2.500.000 |
| Annar kostnaður við nemendaskrá | 1.409 | 3.240.000 |
| Auglýsingar um nám | 261 | 600.000 |
| Kennsluskrá, bæklingar og póstur | 1.043 | 2.400.000 |
| Námsráðgjöf og kynningar | 3.235 | 7.440.000 |
| Samtals nemendaskráning | 16.226 | 37.320.000 |
| Vinna við mat á umsóknum um nám (inntökunefndir o.fl.) | 435 | 1.000.000 |
| Prófstjórn og prófgæsla | 2.609 | 6.000.000 |
| Prófdómarar | 209 | 480.000 |
| Prófgögn | 209 | 480.000 |
| Samtals kostnaður við próf | 3.461 | 6.960.000 |
| Alþjóðafulltrúi og upplýsingar um nám erlendis | 2.191 | 5.040.000 |
| Aðgangur að tölvubúnaði, netum og kerfisþjónustu | 7.304 | 16.800.000 |
| Aðgangur að bókasafni | 5.217 | 12.000.000 |
| Ljósrituð námsgögn til nemenda | 835 | 1.920.000 |
| Samtals ýmis þjónusta við nemendur | 15.548 | 35.760.000 |
| Samtals skilgreindur kostnaður KHÍ | 35.235 | 80.040.000 |
| 12% álag vegna húsnæðis og yfirstjórnar | 4.146 | 9.535.200 |
| Samtals KHÍ | 39.381 | 89.575.200 |
| Hluti stúdentaráðs samkvæmt samningi um verkefni | 5.800 | 13.920.000 |
| Samtals | 45.181 | 103.495.200 |
Fylgiskjal II.
Fjármálaráðuneyti,
fjárlagaskrifstofa:
Umsögn um frumvarp til laga um breytingu á lögum um Kennaraháskóla Íslands,
nr. 137/1997, með síðari breytingum.
