139. löggjafarþing 2010–2011.
Þskj. 1733 — 703. mál.
Frumvarp til laga
um verslun með áfengi og tóbak.
(Eftir 2. umr., 10. júní.)
I. KAFLI
Gildissvið, markmið og yfirstjórn.
1. gr.
Gildissvið.
Lög þessi taka ekki til skipa og flugvéla sem koma í landhelgi og hafa innan borðs áfengi eða tóbak sem hluta af tollfrjálsum forða ef með þann varning er farið samkvæmt sérákvæðum laga.
Ráðherra er heimilt að setja sérreglur um innflutning ferðamanna og áhafna skipa og flugvéla á áfengi og tóbaki.
2. gr.
Markmið.
a. að skilgreina umgjörð um smásölu áfengis og heildsölu tóbaks sem byggist á bættri lýðheilsu og samfélagslegri ábyrgð,
b. að takmarka og stýra aðgengi að áfengi og tóbaki og draga þannig úr skaðlegum áhrifum áfengis- og tóbaksneyslu,
c. að vernda ungt fólk gegn neyslu áfengis og tóbaks og takmarka framboð á óæskilegum vörum.
3. gr.
Yfirstjórn.
II. KAFLI
Stjórnsýsla.
4. gr.
Áfengis- og tóbaksverslun ríkisins.
ÁTVR skal haga starfsemi sinni í samræmi við áfengislög, tóbaksvarnalög og stefnu stjórnvalda á hverjum tíma.
Starfsemi ÁTVR skal miðuð við að hún sé sem hagkvæmust og afli tekna sem nægi til að greiða rekstrarkostnað og skila hæfilegum arði til ríkissjóðs, m.a. með tilliti til þeirra eigna sem eru bundnar í rekstri stofnunarinnar.
5. gr.
Forstjóri Áfengis- og tóbaksverslunar ríkisins.
Forstjóri fer með stjórn stofnunarinnar, ber ábyrgð á daglegum rekstri og ræður aðra starfsmenn. Forstjóri ber ábyrgð á gerð ársskýrslu um rekstur og starfsemi ÁTVR og skal kynna hana fyrir ráðherra árlega.
6. gr.
Verkefni Áfengis- og tóbaksverslunar ríkisins.
a. Innkaup á áfengi til smásölu og tóbaki til heildsölu.
b. Birgðahald og dreifing á áfengi til áfengisverslana.
c. Rekstur áfengisverslana og þjónusta við viðskiptavini.
d. Birgðahald, heildsala og dreifing á tóbaki.
e. Að tryggja að allt tóbak sé merkt samkvæmt lögum um tóbaksvarnir.
f. Álagning og innheimta tóbaksgjalds.
g. Önnur verkefni sem tengjast smásölu á áfengi og heildsölu á tóbaki.
III. KAFLI
Um Áfengis- og tóbaksverslun ríkisins.
7. gr.
Einkaleyfi Áfengis- og tóbaksverslunar ríkisins.
ÁTVR hefur einkaleyfi til að selja tóbak innan lands í heildsölu. Um smásölu tóbaks fer eftir ákvæðum laga um tóbaksvarnir.
8. gr.
Tóbaksgjald og merkingar tóbaks.
ÁTVR skal tryggja að allt tóbak flutt inn frá útlöndum eða framleitt hér á landi sem ætlað er til sölu sé merkt.
9. gr.
Verðlagning á áfengi og tóbaki.
Álagning ÁTVR á áfengi með 22% eða lægra hlutfall af vínanda að rúmmáli skal vera 18% en álagning áfengis með meira en 22% hlutfall af vínanda að rúmmáli skal vera 12%. Um ákvörðun á áfengisinnihaldi vísast til laga um gjald af áfengi og tóbaki.
Heildsöluálagning ÁTVR á tóbak skal vera 18%.
Álagning ÁTVR á áfengi og tóbak leggst á verð vöru að viðbættum öllum gjöldum nema virðisaukaskatti.
ÁTVR er heimilt að innheimta gjald af birgjum vegna kostnaðar sem leiðir af töku nýrrar áfengrar vöru til sölu. Skal gjaldið eingöngu standa straum af þeim kostnaði sem til fellur vegna skráningar, könnunar og annarra nauðsynlegra ráðstafana af hálfu ÁTVR við að taka nýja vöru til sölu.
ÁTVR er heimilt að innheimta gjald af birgjum sem leiðir af merkingu á tóbaksvörum. Skal gjaldið eingöngu standa straum af þeim kostnaði sem til fellur vegna merkingarinnar. Um merkingar tóbaks fer eftir ákvæðum laga um tóbaksvarnir.
10. gr.
Áfengisverslanir.
11. gr.
Vöruval.
Reglurnar skulu miða að því að tryggja vöruúrval með hliðsjón af eftirspurn kaupenda, jafnframt því að tryggja framleiðendum og birgjum áfengis möguleika á að koma vörum í sölu í áfengisverslunum.
ÁTVR skal leitast við að innkaup séu í samræmi við alþjóðasáttmála.
ÁTVR er heimilt að hafna vörum sem innihalda gildishlaðnar eða ómálefnalegar upplýsingar eða gefa til kynna að áfengi auki líkamlega, andlega, félagslega eða kynferðislega getu, særa blygðunarkennd eða brjóta á annan hátt í bága við almennt velsæmi, m.a. með skírskotun til ofbeldis, trúar, ólöglegra fíkniefna, stjórnmálaskoðana, mismununar og refsiverðrar háttsemi.
ÁTVR er heimilt að hafna vöru sem er keimlík annarri vöru á almennum markaði.
ÁTVR er heimilt að hafna vöru sem inniheldur koffein og önnur örvandi efni.
12. gr.
Þjónusta og upplýsingar.
ÁTVR skal veita viðskiptavinum sínum ítarlegar upplýsingar um þá vöru sem er á boðstólum, allt eftir því sem samrýmist lögum þessum, áfengislögum og öðrum lagafyrirmælum og reglum á hverjum tíma. Upplýsingarnar eiga að fela í sér almenna fræðslu um áfengi, uppruna þess, meðferð og notkun. Einnig á ÁTVR að standa fyrir eða veita upplýsingar um mögulega skaðsemi vörunnar og þá áhættu sem getur fylgt neyslu áfengis og tóbaks.
13. gr.
Samfélagsleg ábyrgð.
Þegar ástæða er til að ætla að kaupandi hafi ekki náð aldri til að kaupa áfengi samkvæmt áfengislögum skal ÁTVR ávallt láta hlutaðeigandi sanna aldur sinn með því að sýna skilríki með mynd eða á annan fullnægjandi hátt.
ÁTVR er heimilt að neita að selja eða afhenda áfengi ef viðkomandi er áberandi ölvaður.
IV. KAFLI
Önnur ákvæði.
14. gr.
Haldlagning áfengis.
15. gr.
Kæruheimild.
16. gr.
Reglugerðarheimild.
17. gr.
Gildistaka.
Við gildistöku laga þessara falla úr gildi lög nr. 63/1969, um verslun með áfengi og tóbak, með síðari breytingum.