Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect. Ferill 195. máls.
Þingskjal 198 — 195. mál.
Ábyrgðasjóður launa skal gefa lögmætri stofnun sem ábyrgist greiðslur á kröfum launamanna í bú vinnuveitanda í öðru aðildarríki að samningnum um Evrópska efnahagssvæðið, í Sviss eða í Færeyjum allar nauðsynlegar upplýsingar sem sjóðurinn kann að hafa vegna krafna hlutaðeigandi launamanna í bú vinnuveitanda.
Eftirlitsstofnun EFTA hefur gert athugasemdir við innleiðingu á 9. gr. og 1. mgr. 10. gr. tilskipunar 2008/94/EB, um vernd til handa launþegum verði vinnuveitandi gjaldþrota (e. Directive 2008/94/EC on the protection of employees in the event of the insolvency of their employer) hér á landi. Þar sem lögum nr. 88/2003, um Ábyrgðasjóð launa, með síðari breytingum, var meðal annars ætlað að innleiða eldri tilskipanir um sama efni þykir nauðsynlegt að leggja til breytingar á framangreindum lögum í því skyni að koma til móts við fyrrnefndar athugasemdir Eftirlitsstofnunar EFTA.
Athugasemdir Eftirlitsstofnunar EFTA lúta annars vegar að því hvernig fara skuli með kröfur launamanna gjaldþrota vinnuveitanda sem hefur haft viðvarandi starfsemi í fleiri en einu aðildarríki innan Evrópska efnahagssvæðisins. Hins vegar hefur Eftirlitsstofnun EFTA gert athugasemdir við að í lögum um Ábyrgðasjóð launa sé ekki sérstaklega kveðið á um miðlun upplýsinga til lögbærra stofnana sem ábyrgjast greiðslur launakrafna launamanna gjaldþrota vinnuveitanda í öðrum aðildarríkjum að samningnum um Evrópska efnahagssvæðið eins og tilskipunin geri ráð fyrir. Í ljósi framangreinds er frumvarp þetta því lagt fram í því skyni að tryggja fullnægjandi innleiðingu á umræddri tilskipun.
Við gerð frumvarps þessa hafði velferðarráðuneytið samráð við Alþýðusamband Íslands, Bandalag háskólamanna, Bandalag starfsmanna ríkis og bæja, Kennarasamband Íslands, starfsmannaskrifstofu fjármálaráðuneytisins, Samband íslenskra sveitarfélaga, Samtök atvinnulífsins og Vinnumálastofnun.
Enn fremur telur Eftirlitsstofnun EFTA það óheimilt samkvæmt samningnum um Evrópska efnahagssvæðið að setja það skilyrði að sjóðurinn ábyrgist eingöngu þær kröfur sem njóti ekki ábyrgðar í öðrum ríkjum. Er því jafnframt í ákvæði þessu gert ráð fyrir að orðin „enda njóti kröfur þeirra ekki ábyrgðar í öðru ríki“ í 1. mgr. 2. gr. laganna falli brott. Ekki er þó gert ráð fyrir að launamenn geti fengið kröfur sínar bættar í tveimur ríkjum og er því gert ráð fyrir að við ákvörðun um ábyrgð sjóðsins í slíkum tilvikum sé kannað hvort áður hafi verið teknar ákvarðanir vegna sömu krafna launamanna í öðrum aðildarríkjum, sbr. 3. mgr. 9. gr. tilskipunarinnar um vernd til handa launþegum verði vinnuveitandi gjaldþrota.
Fylgiskjal.
Fjármála- og efnahagsráðuneyti,
fjárlagaskrifstofa:
Í fyrsta lagi er lagt til að fellt verði út skilyrði um að vinnuveitandi hafi staðfestu í fleiru en einu ríki en þess í stað verði nægjanlegt að vinnuveitandi hafi staðfestu í einu aðildarríki að EES samningnum, Sviss og Færeyjum og hafi síðar jafnframt haft viðvarandi starfsemi í öðru aðildarríki þar sem starfsfólk á vegum hans starfar. Skilgreiningin á vinnuveitendum þar sem launþegar gætu átt kröfur í Ábyrgðasjóð launa verður því víðtækari með samþykkt frumvarpsins. Fyrirtæki sem munu bætast við eru þau sem hafa staðfestu í aðildarríki að EES samningnum en reka starfsemi hér á landi. Slíkt er algengara í ríkjum þar sem vinnuveitandi hefur staðfestu í aðildarríki að EES samningnum en rekur einnig starfsemi yfir landamæri hjá nágrannaríki. Ljóst er að slíkt rekstrarform er sjaldgæft hjá eyríkjum eins og Íslandi og því mun launþegum sem eiga kröfur í Ábyrgðasjóð launa að öllum líkindum ekki fjölga mikið við lagabreytinguna. Engar forsendur liggja fyrir til að meta nákvæmlega hver sú fjölgun gæti orðið en það má nefna að enn hefur ekki reynt á núverandi ákvæði laganna. Áætlað er að kostnaður vegna gjaldþrots erlends fyrirtækis hér á landi gæti numið rúmum 5 m.kr. miðað við meðalgreiðslur úr Ábyrgðasjóði launa á árinu 2011 og meðalfjölda starfsmanna erlendra fyrirtækja með starfsemi á Íslandi. Útgjöld vegna gjaldþrots erlends fyrirtækis eru því að jafnaði lítil samanborin við heildarútgjöld ríkissjóðs vegna Ábyrgðasjóðs launa í fjárlögum 2012 sem nema 1.774 m.kr.
Í öðru lagi er lögð aukin skylda á Ábyrgðasjóð launa um upplýsingagjöf vegna krafna launafólks í bú gjaldþrota vinnuveitenda. Ekki er gert ráð fyrir að þessi breyting muni leiða til aukinna útgjalda fyrir ríkissjóð.
Verði frumvarpið að lögum er gert ráð fyrir að það muni hafa óveruleg áhrif á útgjöld ríkissjóðs. Launþegum sem eiga kröfur í Ábyrgðasjóð launa mun að öllum líkindum ekki fjölga mikið en þeim þyrfti að fjölga verulega áður en til þess kæmi að hækka þyrfti fjárheimild til Ábyrgðasjóðs launa.
Þingskjal 198 — 195. mál.
Frumvarp til laga
um breytingu á lögum nr. 88/2003, um Ábyrgðasjóð launa,
með síðari breytingum (viðvarandi starfsemi í fleiri
en einu ríki og miðlun upplýsinga).
(Lagt fyrir Alþingi á 141. löggjafarþingi 2012–2013.)
1. gr.
2. gr.
Ábyrgðasjóður launa skal gefa lögmætri stofnun sem ábyrgist greiðslur á kröfum launamanna í bú vinnuveitanda í öðru aðildarríki að samningnum um Evrópska efnahagssvæðið, í Sviss eða í Færeyjum allar nauðsynlegar upplýsingar sem sjóðurinn kann að hafa vegna krafna hlutaðeigandi launamanna í bú vinnuveitanda.
3. gr.
Athugasemdir við lagafrumvarp þetta.
Eftirlitsstofnun EFTA hefur gert athugasemdir við innleiðingu á 9. gr. og 1. mgr. 10. gr. tilskipunar 2008/94/EB, um vernd til handa launþegum verði vinnuveitandi gjaldþrota (e. Directive 2008/94/EC on the protection of employees in the event of the insolvency of their employer) hér á landi. Þar sem lögum nr. 88/2003, um Ábyrgðasjóð launa, með síðari breytingum, var meðal annars ætlað að innleiða eldri tilskipanir um sama efni þykir nauðsynlegt að leggja til breytingar á framangreindum lögum í því skyni að koma til móts við fyrrnefndar athugasemdir Eftirlitsstofnunar EFTA.
Athugasemdir Eftirlitsstofnunar EFTA lúta annars vegar að því hvernig fara skuli með kröfur launamanna gjaldþrota vinnuveitanda sem hefur haft viðvarandi starfsemi í fleiri en einu aðildarríki innan Evrópska efnahagssvæðisins. Hins vegar hefur Eftirlitsstofnun EFTA gert athugasemdir við að í lögum um Ábyrgðasjóð launa sé ekki sérstaklega kveðið á um miðlun upplýsinga til lögbærra stofnana sem ábyrgjast greiðslur launakrafna launamanna gjaldþrota vinnuveitanda í öðrum aðildarríkjum að samningnum um Evrópska efnahagssvæðið eins og tilskipunin geri ráð fyrir. Í ljósi framangreinds er frumvarp þetta því lagt fram í því skyni að tryggja fullnægjandi innleiðingu á umræddri tilskipun.
Við gerð frumvarps þessa hafði velferðarráðuneytið samráð við Alþýðusamband Íslands, Bandalag háskólamanna, Bandalag starfsmanna ríkis og bæja, Kennarasamband Íslands, starfsmannaskrifstofu fjármálaráðuneytisins, Samband íslenskra sveitarfélaga, Samtök atvinnulífsins og Vinnumálastofnun.
Athugasemdir við einstakar greinar frumvarpsins.
Um 1. gr.
Enn fremur telur Eftirlitsstofnun EFTA það óheimilt samkvæmt samningnum um Evrópska efnahagssvæðið að setja það skilyrði að sjóðurinn ábyrgist eingöngu þær kröfur sem njóti ekki ábyrgðar í öðrum ríkjum. Er því jafnframt í ákvæði þessu gert ráð fyrir að orðin „enda njóti kröfur þeirra ekki ábyrgðar í öðru ríki“ í 1. mgr. 2. gr. laganna falli brott. Ekki er þó gert ráð fyrir að launamenn geti fengið kröfur sínar bættar í tveimur ríkjum og er því gert ráð fyrir að við ákvörðun um ábyrgð sjóðsins í slíkum tilvikum sé kannað hvort áður hafi verið teknar ákvarðanir vegna sömu krafna launamanna í öðrum aðildarríkjum, sbr. 3. mgr. 9. gr. tilskipunarinnar um vernd til handa launþegum verði vinnuveitandi gjaldþrota.
Um 2. gr.
Um 3. gr.
Fylgiskjal.
Fjármála- og efnahagsráðuneyti,
fjárlagaskrifstofa:
Umsögn um frumvarp til laga um breytingu á lögum nr. 88/2003, um Ábyrgðasjóð launa, með síðari breytingum (viðvarandi starfsemi í fleiri en einu ríki og miðlun upplýsinga).
Í fyrsta lagi er lagt til að fellt verði út skilyrði um að vinnuveitandi hafi staðfestu í fleiru en einu ríki en þess í stað verði nægjanlegt að vinnuveitandi hafi staðfestu í einu aðildarríki að EES samningnum, Sviss og Færeyjum og hafi síðar jafnframt haft viðvarandi starfsemi í öðru aðildarríki þar sem starfsfólk á vegum hans starfar. Skilgreiningin á vinnuveitendum þar sem launþegar gætu átt kröfur í Ábyrgðasjóð launa verður því víðtækari með samþykkt frumvarpsins. Fyrirtæki sem munu bætast við eru þau sem hafa staðfestu í aðildarríki að EES samningnum en reka starfsemi hér á landi. Slíkt er algengara í ríkjum þar sem vinnuveitandi hefur staðfestu í aðildarríki að EES samningnum en rekur einnig starfsemi yfir landamæri hjá nágrannaríki. Ljóst er að slíkt rekstrarform er sjaldgæft hjá eyríkjum eins og Íslandi og því mun launþegum sem eiga kröfur í Ábyrgðasjóð launa að öllum líkindum ekki fjölga mikið við lagabreytinguna. Engar forsendur liggja fyrir til að meta nákvæmlega hver sú fjölgun gæti orðið en það má nefna að enn hefur ekki reynt á núverandi ákvæði laganna. Áætlað er að kostnaður vegna gjaldþrots erlends fyrirtækis hér á landi gæti numið rúmum 5 m.kr. miðað við meðalgreiðslur úr Ábyrgðasjóði launa á árinu 2011 og meðalfjölda starfsmanna erlendra fyrirtækja með starfsemi á Íslandi. Útgjöld vegna gjaldþrots erlends fyrirtækis eru því að jafnaði lítil samanborin við heildarútgjöld ríkissjóðs vegna Ábyrgðasjóðs launa í fjárlögum 2012 sem nema 1.774 m.kr.
Í öðru lagi er lögð aukin skylda á Ábyrgðasjóð launa um upplýsingagjöf vegna krafna launafólks í bú gjaldþrota vinnuveitenda. Ekki er gert ráð fyrir að þessi breyting muni leiða til aukinna útgjalda fyrir ríkissjóð.
Verði frumvarpið að lögum er gert ráð fyrir að það muni hafa óveruleg áhrif á útgjöld ríkissjóðs. Launþegum sem eiga kröfur í Ábyrgðasjóð launa mun að öllum líkindum ekki fjölga mikið en þeim þyrfti að fjölga verulega áður en til þess kæmi að hækka þyrfti fjárheimild til Ábyrgðasjóðs launa.
