Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect. Ferill 476. máls.
141. löggjafarþing 2012–2013.
Prentað upp.

Þingskjal 821  —  476. mál.
Meiri hluti.

2. umræða.


Nefndarálit með breytingartillögu



um frumvarp til laga um breytingu á lögum nr. 61/2012, um breytingu á barnalögum, nr. 76/2003, með síðari breytingum (frestun gildistöku o.fl.).

Frá meiri hluta velferðarnefndar.


    Nefndin hefur fjallað um málið og fengið á sinn fund Jóhönnu Gunnarsdóttur frá innanríkisráðuneyti og Hrefnu Friðriksdóttur, lektor við Háskóla Íslands.
    Með frumvarpinu eru annars vegar lagðar til efnisbreytingar á lögum nr. 61/2012, um breytingu á barnalögum, nr. 76/2003, og hins vegar er lagt til að gildistöku laganna verði frestað til 1. júlí 2013. Í efnisbreytingunum felst að ráðgjöf og sáttameðferð taki einnig til lögheimilis- og aðfararmála eins og frumvarpi því sem varð að lögum nr. 61/2012 var breytt í meðförum Alþingis.
    Nefndin hefur fengið minnisblað frá innanríkisráðuneytinu þar sem fjallað er um ástæður þess að lagt er til að gildistöku laganna verði frestað, sem og hvernig vinnu muni verða háttað við undirbúning að gildistöku laganna eftir áramót. Kemur þar fram að þar sem lögin hafi verið samþykkt í júní hafi undirbúningur að gildistöku þeirra ekki hafist fyrr en í lok ágúst vegna sumarleyfa. Síðan þá hafi verið haldnir vinnufundir til að leita leiða til að framkvæma sáttameðferð á sem árangursríkastan hátt um allt land. Við þá vinnu hafa komið fram ýmis sjónarmið sem tekin verða til nánari skoðunar. Þá kemur einnig fram að lagaákvæðin um sáttameðferð eru mjög opin og krefjast því mikillar undirbúningsvinnu. Jafnframt er gert ráð fyrir því að hún geti mótast í meðförum sýslumanna en aðstæður sýslumanna, t.d. varðandi málafjölda, kunna að ráða miklu um hvernig sáttameðferðinni verður hagað hjá einstökum sýslumönnum, t.d. varðandi vinnuframlag og ráðningarform sérfræðinga í málefnum barna og sáttameðferð. Þá kemur fram að gert sé ráð fyrir 30 millj. kr. fjárveitingu til sáttameðferðar á næsta ári sem ráðuneytið telji að sé nægilegt fjármagn fyrir framkvæmd sáttameðferðar í hálft ár. Ekki fékkst hærri fjárheimild fyrir verkefninu á næsta fjárlagaári vegna aðhalds í ríkisfjármálum eins og fram kemur í athugasemdum við frumvarpið. Meiri hlutinn telur að erfitt sé að áætla kostnað við sáttamiðlun og vandkvæðum bundið að leggja mat á það hvort þær 30 millj. kr. sem veittar eru til verkefnisins dugi jafnvel þó að lögin tækju gildi fyrr en frumvarpið kveður á um.
    Fyrir nefndinni kom fram að erfitt væri að fresta gildistöku einstakra ákvæða laganna en annarra ekki þar sem slík framkvæmd væri bæði lagatæknilega flókin og til þess fallin að skapa réttaróvissu. Einnig er vert að benda á að það er mat sérfræðinga að útilokað sé að útfæra slíka ráðstöfun svo vel megi fara, erfitt sé til að mynda að aðgreina dómaraheimild og ráðgjöf og sáttameðferð þar sem ráðgjöf og sátt er forsenda þess að dæmd sé sameiginleg forsjá. Þótt heimildarákvæði sé um sáttameðferð í núgildandi lögum er það ekki nógu afgerandi til að byggja dóm um sameiginlega forsjá á. Meiri hlutinn telur brýnt að kapp sé lagt á að ljúka þeirri undirbúningsvinnu sem nauðsynlegt er að fram fari hjá sýslumannsembættum og öðrum þeim er málið varða en telur þó mikilvægt að lögin taki gildi sem fyrst og bendir í því samhengi á að nú þegar eru sex mánuðir liðnir frá samþykkt umræddra breytinga. Í ljósi þessa telur meiri hlutinn rétt að stytta frest þann sem gerður er á gildistökuákvæði laganna og leggur til breytingartillögu þess efnis.
    Þegar lögin voru samþykkt á Alþingi hafði innanríkisráðuneytið rúmlega sex mánuði til að undirbúa gildistökuna en nefna má að málið var lagt fram á Alþingi 17. nóvember 2011. Meiri hlutinn telur að í lögunum felist miklar réttarbætur eins og ráða má af nefndaráliti nefndarinnar frá síðasta þingi (140. löggjafarþing, þskj. 1427). Það er því meiri hlutanum erfitt að samþykkja tillögu til frestunar á gildistöku þeirra en eins og málum er nú háttað telur hann óhjákvæmilegt að fresta gildistökunni en leggur þó til að frestunin verði styttri en gert er ráð fyrir í frumvarpinu, þ.e. að lögin taki gildi 1. apríl 2013. Meiri hlutinn leggur á það ríka áherslu að næstu þrír mánuðir verði nýttir vel til undirbúnings að gildistöku laganna og minnir á að aukið fjármagn getur þurft í verkefnið vegna þeirra þriggja mánaða sem bætt er við gildistíma laganna.
    Meiri hlutinn leggur til að frumvarpið verði samþykkt með eftirfarandi

BREYTINGU:

    Í stað orðanna „1. júlí 2013“ í 4. gr. komi: 1. apríl 2013.

Alþingi, 20. desember 2012.



Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,


form.


Jónína Rós Guðmundsdóttir,


frsm.


Kristján L. Möller.



Þuríður Backman.


Árni Þór Sigurðsson.