Ferill 113. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.


147. löggjafarþing 2017–2018.
Þingskjal 113  —  113. mál.




Frumvarp til laga


um breytingu á lögum um útlendinga,
nr. 80/2016 (málsmeðferðartími).


Flm.: Katrín Jakobsdóttir, Birgitta Jónsdóttir, Sigurður Ingi Jóhannsson, Benedikt Jóhannesson, Óttarr Proppé, Logi Einarsson.


1. gr.


    Við lögin bætast tvö ný ákvæði til bráðabirgða, svohljóðandi:

    a. (I.)
    Þrátt fyrir 2. málsl. 2. mgr. 36. gr. skal miða við 9 mánuði í stað 12 mánaða ef um barn er að ræða og umsókn þess um alþjóðlega vernd barst fyrst íslenskum stjórnvöldum fyrir gildistöku laga þessara, enda hafi umsækjandi ekki þegar yfirgefið landið.
    Umsækjandi sem öðlast rétt samkvæmt ákvæði þessu getur innan fjórtán daga frá gildistöku laga þessara farið fram á endurupptöku á úrskurði kærunefndar útlendingamála um að umsókn skuli ekki tekin til efnismeðferðar. Fari umsækjandi ekki fram á endurupptöku innan þess frests skal úrskurðurinn standa. Umsækjanda skal ekki gert að yfirgefa landið innan þess frests eða á meðan á meðferð endurupptökumáls stendur.

    b. (II.)
    Þrátt fyrir 1. málsl. 2. mgr. 74. gr. skal miða við 15 mánuði í stað 18 mánaða ef um barn er að ræða og umsókn þess um alþjóðlega vernd barst fyrst íslenskum stjórnvöldum fyrir gildistöku laga þessara, enda hafi umsækjandi ekki þegar yfirgefið landið.
    Umsækjandi sem öðlast rétt samkvæmt ákvæði þessu getur innan fjórtán daga frá gildistöku laga þessara farið fram á endurupptöku á úrskurði kærunefndar útlendingamála um að umsókn skuli synjað. Fari umsækjandi ekki fram á endurupptöku innan þess frests skal úrskurðurinn standa. Umsækjanda skal ekki gert að yfirgefa landið innan þess frests eða á meðan á meðferð endurupptökumáls stendur.

2. gr.


    Lög þessi öðlast þegar gildi.

Greinargerð.

    Með frumvarpinu eru lagðar til tvenns konar breytingar til bráðabirgða á lögum um útlendinga, nr. 80/2016, sem taka til barna sem sótt hafa um alþjóðlega vernd hérlendis fyrir gildistöku laganna og hafa ekki þegar yfirgefið landið.
    Annars vegar er lagt til að frestur í 2. málsl. 2. mgr. 36. gr. laganna verði styttur úr tólf mánuðum í níu. Í því felst að hafi meira en níu mánuðir liðið frá því að umsókn barns um alþjóðlega vernd barst fyrst íslenskum stjórnvöldum skuli almennt taka hana til efnislegrar meðferðar. Jafnframt væri þá almennt eðlilegt að taka til efnislegrar meðferðar umsókn foreldra sem fara með forsjá barnsins, og eftir atvikum systkina, á grundvelli 1. málsl. 2. mgr. 36. gr. laganna.
    Hins vegar er lagt til að frestur í 1. málsl. 2. mgr. 74. gr. laganna verði styttur úr átján mánuðum í fimmtán. Í því felst að heimilt verður að veita barni sem sótt hefur um alþjóðlega vernd og ekki fengið niðurstöðu í máli sínu á stjórnsýslustigi innan fimmtán mánaða frá því að það sótti fyrst um alþjóðlega vernd hér á landi dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, að uppfylltum öðrum skilyrðum. Jafnframt væri þá almennt eðlilegt að veita foreldrum sem fara með forsjá barnsins, og eftir atvikum systkinum, dvalarleyfi á grundvelli 1. mgr. 74. gr. laganna til að tryggja einingu fjölskyldunnar, að uppfylltum öðrum skilyrðum.
    Ætla má að kærunefnd útlendingamála hafi við gildistöku laganna þegar fellt úrskurði um að synja um efnismeðferð eða dvalarleyfi í tilvikum einhverra barna sem 1. mgr. a-liðar 1. gr. og 1. mgr. b-liðar 1. gr. frumvarpsins taka til en börnin þó ekki enn yfirgefið landið. Með 2. mgr. a-liðar 1. gr. og 2. mgr. b-liðar 1. gr. frumvarpsins er þeim tryggður réttur til endurupptöku á málum sínum. Veittur er tveggja vikna frestur frá gildistöku laganna til að fara fram á endurupptöku. Nýti barn ekki heimildina innan frestsins stendur úrskurður kærunefndarinnar sem fæli almennt í sér að barninu yrði gert að yfirgefa landið. Barni skal ekki gert að yfirgefa landið innan frestsins eða á meðan á meðferð endurupptökumáls stendur. Jafnframt væri almennt eðlilegt að gera heldur ekki foreldrum sem fara með forsjá barnsins, eða eftir atvikum systkinum, að yfirgefa landið.
    Áréttaður skal sá vilji löggjafans að ávallt skuli taka til efnislegrar meðferðar umsóknir um alþjóðlega vernd ef umsækjandi er í sérstaklega viðkvæmri stöðu, sbr. 6. tölul. 3. gr. laga um útlendinga, líkt og fram kom í athugasemdum við 2. mgr. 36. gr. frumvarps þess sem varð að gildandi lögum um útlendinga.
    Lagt er til að breytingarnar taki að sinni aðeins til umsókna sem borist hafa fyrir gildistöku laganna. Segja má að með því móti gefist níu mánaða svigrúm frá gildistöku laganna til að ákveða æskilegt framhald enda væri það fyrst níu mánuðum eftir gildistöku sem breytingar af þessu tagi gætu haft bein áhrif á umsóknir sem berast eftir gildistöku. Að mati flutningsmanna er eðlilegt að veita slíkt svigrúm svo að unnt verði að meta betur áhrif breytinganna og nýtt þing geti tekið afstöðu til þess hvernig æskilegt sé að málinu verði fram haldið.