Ferill 324. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.


149. löggjafarþing 2018–2019.
Prentað upp.

Þingskjal 1378  —  324. mál.
Leiðrétt mynd.




Svar


mennta- og menningarmálaráðherra við fyrirspurn frá Margréti Tryggvadóttur um brottfall nema í framhaldsskólum.


    Fyrirspurnin hljóðar svo:
    Hvernig skiptist brottfall nema í framhaldsskólum undanfarin tíu ár eftir skólum, kyni og aldri?

    Í þessu svari eru gefnar upplýsingar um þrenns konar gerðir brotthvarfs tíu ár aftur í tímann eftir því sem upplýsingar leyfa, þ.e.: I. Árgangsbrotthvarf sem er kyngreint og nær yfir tíu ára tímabil, þ.e. árgangana 2003–2012, en ekki er hægt að sundurgreina það eftir skólum. II. Árlegt brotthvarf nýnema, en ráðuneytið hefur skilgreint það til að auðvelda skólum og skólayfirvöldum að fylgjast með þróun brotthvarfs m.a. eftir skólum og nemendahópum. Tölur liggja fyrir um árlegt brotthvarf nýnema á átta ára tímabili sem eru nýnemaárgangar 2010–2017 sundurgreindir eftir framhaldsskólum og eru þær birtar hér. Ætlunin er að það taki síðar til fleiri nemendahópa en nýnema og verði kyngreint. III. Snemmbært brotthvarf sem er ekki greint eftir framhaldsskólum og tekur mið af aldursbilinu 18–24 ára. Jafnframt eru gefnar upp niðurstöður um IV. hlutfall ungs fólks, 18–24 ára, sem er hvorki í vinnu né í námi/starfsþjálfun, fimm ár aftur í tímann.

I. Árgangsbrotthvarf.
    Hagstofan birtir svokallað árgangsbrotthvarf, í fyrirspurn nefnt brottfall (e. cohort rate), sem mælir námsframvindu innritunarárgangs eftir ákveðið tímabil, t.d. fjórum, sex og sjö árum eftir fyrstu innritun í framhaldsskóla. Birtar eru upplýsingar um hversu stór hluti hefur horfið frá námi (er ekki í námi og ekki útskrifaðir), er enn í námi og útskrifaðir (sjá fylgiskjal 1). Til útskrifaðra teljast þeir sem hafa verið brautskráðir úr námi á framhaldsskólastigi sem er a.m.k. tvö ár að lengd (alþjóðlegur menntunarflokkur ISCED 3). Til brotthvarfs teljast þeir sem eru ekki útskrifaðir og ekki í námi. Þar sem nemendur geta lokið námi frá öðrum framhaldsskóla en þeir hófu nám í er árgangsbrotthvarf ekki skilgreint eftir framhaldsskólum. Hagstofan hefur ekki enn birt tölur um brotthvarf sex og sjö árum eftir innritun fyrir nemendur sem innrituðust árið 2011 og 2012.
    Í fylgiskjali 1 má sjá kyngreint fjögurra ára brotthvarf nemenda sem hófu nám á tíu ára tímabili frá árinu 2003 til og með 2012. Þar sést að árgangsbrotthvarf þessara nemenda hefur verið nokkuð stöðugt þannig að 27% nemenda hefur horfið brott úr námi fjórum árum eftir að þeir hófu nám. Jafnframt að 31% drengja hefur horfið brott frá námi á þeim tíma og tæp 23% stúlkna (sjá töflu 1).

Mynd 1: Árgangsbrotthvarf fjórum árum eftir innritun.



Hér er efni sem sést aðeins í pdf-skjalinu.



Tafla 1: Árgangsbrotthvarf fjórum árum eftir innritun.


Ár Alls % Karlar % Konur %
2003 30 35 25
2004 28 31 24
2005 26 30 22
2006 27 31 24
2007 25 29 21
2008 26 30 22
2009 28 32 24
2010 26 31 20
2011 27 32 23
2012 26 30 22
Meðaltal 26,9 31,1 22,7

II. Árlegt brotthvarf nýnema.
    Ráðuneytið hefur nýlega skilgreint og hafið að reikna árlegt brotthvarf nýnema og er lagt til grundvallar hvort nemandi er skráður í framhaldsskóla næsta haust eftir að hann hóf nám í framhaldsskóla. Í töflu 2 og á mynd 2 má sjá niðurstöður sl. átta ára og er niðurstaðan kyngreind síðustu þrjú skólaárin. Þar má sjá að árlegt brotthvarf nýnema er oftast í kringum 7% frá skólaárinu 2010–2011 til skólaársins 2017–2018. Það má einnig sjá að árlegt brotthvarf flöktir nokkuð. Til samanburðar má nefna að í svipuðum útreikningum frá Hagstofu Íslands frá 2004 fyrir skólaárið 2002–2003 mældist árlegt brotthvarf nýnema 11,5%.


Mynd 2: Árlegt brotthvarf nýnema 2010–2017.



Hér er efni sem sést aðeins í pdf-skjalinu.



Tafla 2: Árlegt brotthvarf nýnema 2010–2017.


Skólaár Kyn Árlegt brotthvarf Stærð nýnemaárgangs
2010–2011 6,50% 4051
2011–2012 7,00% 3934
2012–2013 7,20% 4129
2013–2014 7,00% 3782
2014–2015 7,50% 4053
2015–2016 6,20% 3995
Karlar 6,50% 1955
Konur 5,90% 2040
2016–2017 7,30% 4083
Karlar 8,10% 2050
Konur 6,60% 2033
2017–2018 6,40% 3980
Karlar 7,60% 2015
Konur 5,20% 1965

    Fyrirvarar/útskýringar við töflu 2:
     *      Fyrir öll skólaárin er athugað hvort nemandi sé skráður í framhaldsskólanám í Innu, gagnagrunni framhaldsskólanna, eða í vinnustaðanámi samkvæmt námssamningi.
     *      Einnig er leiðrétt fyrir þá sem eru erlendis í skiptinámi á vegum AFS. Mögulegt er að skiptinemar annarra samtaka hafi farið til útlanda í skiptinám og gætu mögulega talist til brotthvarfshópsins. AFS eru stærstu skiptinemasamtökin á Íslandi.

    Í fylgiskjali 2 má sjá árlegt brotthvarf nýnema eftir framhaldsskólum síðustu átta ár. Mikilvægt er að hafa í huga að margir þættir hafa áhrif á hættu á brotthvarfi. Þessir þættir eru t.d. námsárangur, hegðun, líðan, viðhorf og skuldbinding til náms, bakgrunnur, stuðningur fjölskyldu, utanumhald skóla o.fl. Þegar nýnemabrotthvarf er skoðað eftir framhaldsskólum verður að hafa í huga að nemendahópurinn er mjög misjafn milli framhaldsskóla.

III. Snemmbært brotthvarf.
    Snemmbært brotthvarf (e. status rate, early school leaving) er skilgreint á eftirfarandi hátt: Hlutfall mannfjöldans á aldrinum 18–24 ára sem hefur ekki lokið prófi á framhaldsskólastigi sem er a.m.k. tvö ár að lengd, þ.e. er með grunnmenntun eða lægri menntun (alþjóðlegur menntunarflokkur ISCED 0, 1, eða 2) og er ekki skráð í nám eða starfsþjálfun. Snemmbært brotthvarf er því hvorki greint eftir framhaldsskólum né aldri. Á mynd 3 og í töflu 3 má sjá snemmbært brotthvarf á Íslandi síðustu 10 ár.

Mynd 3: Snemmbært brotthvarf 2008–2017.


Hér er efni sem sést aðeins í pdf-skjalinu.



Tafla 3: Snemmbært brotthvarf 2008–2017; Hlutfall %.

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Alls 24,4 21,3 22,6 19,7 20,1 20,5 19,1 18,8 19,8 17,8
Karlar 26,2 25,1 26,0 22,2 23,6 24,4 24,4 24,9 23,6 22,5
Konur 22,4 17,4 19,0 17,1 16,5 16,4 13,6 12,4 15,6 12,7

IV. Hlutfall ungs fólks sem er hvorki í vinnu né í námi/starfsþjálfun.
    Nokkuð skyld mæling en eðlisólík hinum sem tengjast brotthvarfi ungs fólks frá námi er svokölluð NEET-mæling (neither in Employment nor in Education or Training), en það er hlutfall ungs fólks (aldur 18–24 ára) sem er hvorki í vinnu né í námi eða starfsþjálfun/starfsmenntun. Í nefnara er allur mannfjöldinn á aldursbilinu. Í teljara er sá hluti hans sem er hvorki í vinnu né í námi eða starfsþjálfun/starfsmenntun. Athugið að í teljara eru ekki einungis þeir sem eru atvinnulausir heldur allir óvirkir á vinnumarkaði af öðrum sökum en að vera í námi eða starfsmenntun. Mynd 4a og tafla 4a sýna þróunina á tímabilinu 2013–2017.

Mynd 4a: Hlutfall 18–24 ára sem er hvorki í vinnu né í námi/starfsþjálfun (NEET) 2013–2017.



Hér er efni sem sést aðeins í pdf-skjalinu.



Tafla 4a: Hlutfall 18–24 ára sem er hvorki í vinnu né í námi/starfsþjálfun (NEET) 2013–2017; hlutfall %.


2013 2014 2015 2016 2017
Allir 6,6 6,9 5,6 4,5 4,1
Karlar 8,2 7,3 7,2 4,7 4,5
Konur 4,8 6,6 3,8 4,2 3,7

    Við samanburð á hlutfalli ungs fólks sem er hvorki í vinnu né í námi/starfsþjálfun (NEET) milli Norðurlandanna árið 2017 má sjá að langlægsta hlutfallið er á Íslandi (sjá mynd 5 og töflu 5).

Mynd 4b: Hlutfall 20–34 ára sem er hvorki í vinnu né í námi/starfsþjálfun (NEET) 2017.



Hér er efni sem sést aðeins í pdf-skjalinu.



Tafla 4b: Hlutfall 20–34 ára sem er hvorki í vinnu né í námi/starfsþjálfun (NEET) 2017.


Land % árið 2017
Noregur 9,8
Svíþjóð 7,8
Finnland 14,5
Danmörk 11,8
Ísland 4,9




Fylgiskjal I.


Árgangsbrotthvarf (e. cohort rate).
     *      Mælir námsframvindu innritunarárgangs eftir ákveðið tímabil, t.d. fjórum, sex og sjö árum eftir fyrstu innritun í framhaldsskóla, þ.e. hversu stór hluti hefur horfið frá námi (er ekki í námi og ekki útskrifaður), er enn í námi og útskrifaður. Til útskrifaðra teljast þeir sem hafa verið brautskráðir úr námi á framhaldsskólastigi sem er a.m.k. tvö ár að lengd (alþjóðlegur menntunarflokkur ISCED 3). Til brotthvarfs teljast þeir sem eru ekki útskrifaðir og ekki í námi.
     *      Árgangsbrotthvarf er hvorki skilgreint eftir framhaldsskólum né aldri.
     *      Hagstofa Íslands heldur utan um útreikninga og birtingu á árgangsbrotthvarfi og er tafla 5 unnin úr upplýsingum frá Hagstofunni.

Tafla 5: Yfirlit yfir hlutfall brautskráðra, nemenda enn í námi og árgangsbrotthvarf, fjórum, sex og sjö árum eftir innritun árið 2003 til og með ársins 2012.


Innritun Staða Alls % Karlar % Konur %
2003 2007
Brautskráðir alls 44 36 52
Árgangsbrotthvarf 30 35 25
Enn í námi 26 29 23
2009
Brautskráðir alls 58 51 65
Árgangsbrotthvarf 28 34 23
Enn í námi 14 15 12
2010
Brautskráðir alls 62 56 68
Árgangsbrotthvarf 28 34 23
Enn í námi 10 11 9
2004 2008
Brautskráðir alls 45 38 52
Árgangsbrotthvarf 28 31 24
Enn í námi 28 31 24
2010
Brautskráðir alls 58 52 64
Árgangsbrotthvarf 30 34 25
Enn í námi 12 13 11
2011
Brautskráðir alls 61 55 67
Árgangsbrotthvarf 27 33 22
Enn í námi 11 12 11
2005 2009
Brautskráðir alls 47 40 53
Árgangsbrotthvarf 26 30 22
Enn í námi 28 30 25
2011
Brautskráðir alls 60 55 65
Árgangsbrotthvarf 27 31 23
Enn í námi 13 15 12
2012
Brautskráðir alls 64 58 69
Árgangsbrotthvarf 27 32 22
Enn í námi 9 10 9
2006 2010
Brautskráðir alls 47 39 54
Árgangsbrotthvarf 27 31 24
Enn í námi 26 30 23
2012
Brautskráðir alls 60 53 66
Árgangsbrotthvarf 28 32 23
Enn í námi 13 15 11
2013
Brautskráðir alls 63 57 69
Árgangsbrotthvarf 28 33 23
Enn í námi 9 11 8
2007 2011
Brautskráðir alls 48 42 55
Árgangs brotthvarf 25 29 21
Enn í námi 27 29 24
2013
Brautskráðir alls 61 54 68
Árgangs brotthvarf 29 35 22
Enn í námi 11 11 10
2014
Brautskráðir alls 63 57 70
Árgangs brotthvarf 29 34 23
Enn í námi 8 9 7
2008 2012
Brautskráðir alls 50 42 58
Árgangs brotthvarf 26 30 22
Enn í námi 24 28 20
2014
Brautskráðir alls 62 55 68
Árgangs brotthvarf 28 32 23
Enn í námi 11 13 9
2015
Brautskráðir alls 64 59 70
Árgangs brotthvarf 28 33 23
Enn í námi 8 8 7
2009 2013
Brautskráðir alls 49 41 57
Árgangs brotthvarf 28 32 24
Enn í námi 23 27 19
2015
Brautskráðir alls 60 53 67
Árgangs brotthvarf 29 35 24
Enn í námi 10 12 9
2016
Brautskráðir alls 63 56 70
Árgangs brotthvarf 29 35 24
Enn í námi 8 9 7
2010 2014
Brautskráðir alls 51 41 61
Árgangs brotthvarf 26 31 20
Enn í námi 24 28 19
2016
Brautskráðir alls 62 53 72
Árgangs brotthvarf 29 36 21
Enn í námi 9 11 7
2017
Brautskráðir alls .. .. ..
Árgangs brotthvarf .. .. ..
Enn í námi .. .. ..
2011 2015
Brautskráðir alls 51 43 59
Árgangs brotthvarf 27 32 23
Enn í námi 22 25 18
2017
Brautskráðir alls .. .. ..
Árgangs brotthvarf .. .. ..
Enn í námi .. .. ..
2018
Brautskráðir alls .. .. ..
Árgangs brotthvarf .. .. ..
Enn í námi .. .. ..
2012 2016
Brautskráðir alls 52 45 60
Árgangs brotthvarf 26 30 22
Enn í námi 22 25 18
2018
Brautskráðir alls .. .. ..
Árgangsbrotthvarf .. .. ..
Enn í námi .. .. ..
2019
Brautskráðir alls .. .. ..
Árgangsbrotthvarf .. .. ..
Enn í námi .. .. ..
.. Gögn ekki birt hjá Hagstofu.

Fylgiskjal II.


Árlegt brotthvarf nýnema eftir framhaldsskólum.
     *      Brotthvarf úr framhaldsskóla á einu skólaári, þ.e. sá hluti nemenda í aðalskóla við byrjun skólaárs sem hættir í þeim skóla án þess að útskrifast og fór ekki í annan skóla.
     *      Mennta- og menningarmálaráðuneyti hefur nýlega hafið útreikninga og skilgreiningu. Hefur ekki birst opinberlega.

    Í töflu 6 má sjá átta ára greiningu á árlegu brotthvarfi nýnema eftir framhaldsskólum. Fyrir hvern framhaldsskóla er gefin upp árleg brotthvarfstala nýnema og fjöldi nýnema sem hófu nám við skólann um haustið viðkomandi ár samkvæmt innritunargögnum.
    Við túlkun á árlegu brotthvarfi er mikilvægt að hafa í huga að samsetning nemendahópa í framhaldsskólum er ólík. Í sumum þeirra er einsleitur nemendahópur en í öðrum eru hóparnir fjölbreyttari. Þessi munur er mun meiri en t.d. milli grunnskóla. Það er því viðbúið að munur á brotthvarfi milli skóla geti verið umtalsverður. Sem dæmi útskýra einkunnir nýnemahópa úr grunnskóla u.þ.b. helming af breytileika árlegs nýnemabrotthvarfs milli framhaldsskóla (nýnemaárgangur 2015–16: R2=0,535). Ráðuneytið hvetur því til varfærni þegar brotthvarf á milli skóla er skoðað og túlkað. Fjölmargir þættir hafa áhrif á brotthvarf nemenda úr framhaldsskólum og beinn samanburður á milli skóla út frá brotthvarfstölum gefur ekki einn og sér rétta mynd af starfsemi skólans.

Mynd 6a: Árlegt nýnemabrotthvarf 2010–2017 eftir framhaldsskólum.



Hér er efni sem sést aðeins í pdf-skjalinu.




Tafla 6a: Árlegt nýnemabrotthvarf 2010–2017 eftir framhaldsskólum.



Hér er efni sem sést aðeins í pdf-skjalinu.




Mynd 6b: Árlegt nýnemabrotthvarf 2010–2017 eftir framhaldsskólum.



Hér er efni sem sést aðeins í pdf-skjalinu.




Tafla 6b: Árlegt nýnemabrotthvarf 2010–2017 eftir framhaldsskólum.



Hér er efni sem sést aðeins í pdf-skjalinu.