Ferill 586. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.
150. löggjafarþing 2019–2020.
Þingskjal 1186 — 586. mál.
Svar
heilbrigðisráðherra við fyrirspurn frá Ingu Sæland um ótímabær dauðsföll.
1. Hve margir hafa látist hér á landi vegna afstýranlegra orsaka, þ.e. atvika sem hefði mátt koma í veg fyrir, á ári hverju sl. 10 ár?
Tölur um dánartíðni og dánarmein byggjast á dánarmeinaskrá sem embætti landlæknis ber lögum samkvæmt að halda. Skráin byggist á dánarvottorðum þar sem tilgreindir eru sjúkdómar, áverkar og kringumstæður sem valdið hafa dauða einstaklinga með lögheimili á Íslandi. Eru dánarmein skráð skv. 10. útgáfu alþjóðlegrar tölfræðiflokkunar sjúkdóma og skyldra heilbrigðisvandamála, ICD-10. Nýjustu tölur ná yfir árið 2018 en nýjar tölur úr dánarmeinaskrá eru jafnan gefnar út á vormánuðum hvers árs.
Unnt er að flokka dánarmein með ýmsum hætti. Efnahags- og framfarastofnunin (e. OECD), framkvæmdastjórn Evrópusambandsins (e. European Commission) og Hagstofa Evrópusambandsins (e. EUROSTAT) hafa gefið út ítarlega skilgreiningu á því hvaða ICD-10 sjúkdómsgreiningar falla undir ótímabær dauðsföll. Þar er ótímabærum dauðsföllum skipt í tvennt og eru þessar skilgreiningar hafðar til hliðsjónar hér, annars vegar afstýranlegar dánarorsakir (e. preventable mortality) og hins vegar læknanlegar dánarorsakir (e. treatable mortality).
Afstýranlegar dánarorsakir eru skilgreindar sem dánarorsakir vegna heilbrigðisvanda hjá fólki sem er yngra en 75 ára sem mögulega hefði mátt koma í veg fyrir, t.d. með öflugu lýðheilsustarfi og heilsugæsluþjónustu.
Upplýsingar í eftirfarandi töflu koma frá embætti landlæknis og sýna fjölda afstýranlegra dánarorsaka á ári hverju síðastliðin tíu ár:
Hér er efni sem sést aðeins í pdf-skjalinu.
2. Hversu margir hafa látist hér á landi vegna læknanlegra orsaka, þ.e. sjúkdóma sem undir eðlilegum kringumstæðum hefði mátt meðhöndla, á ári hverju sl. 10 ár?
Læknanlegar dánarorsakir eru skilgreindar sem dánarorsakir vegna sjúkdóma hjá fólki sem er yngra en 75 ára sem mögulega hefði mátt meðhöndla með öflugri og skilvirkri heilbrigðisþjónustu.
Upplýsingar í eftirfarandi töflu koma frá embætti landlæknis og sýna fjölda læknanlegra dánarorsaka, á ári hverju síðastliðin tíu ár:
Hér er efni sem sést aðeins í pdf-skjalinu.
3. Hversu margir hafa látist vegna læknamistaka á ári hverju sl. 10 ár?
Læknamistök falla undir ICD-10 kóðana Y60-Y69 – Óhappatilvik meðan á lyflæknisfræðilegri og handlæknisfræðilegri meðferð stendur. Á árunum 2009–2018 lést einn einstaklingur vegna óhappatilviks í læknismeðferð.
4. Hvaða dánarorsakir hafa valdið þessum dauðsföllum, flokkað eftir tegund og fjölda á ári hverju sl. 10 ár?
Í eftirfarandi töflu má sjá upplýsingar um afstýranlegar dánarorsakir síðastliðin tíu ár, greint eftir sjúkdómum eða ytri orsökum:
Hér er efni sem sést aðeins í pdf-skjalinu.
Í eftirfarandi töflu má sjá upplýsingar um læknanlegar dánarorsakir síðastliðin tíu ár, greint eftir sjúkdómum eða ytri orsökum:
Hér er efni sem sést aðeins í pdf-skjalinu.
