Ferill 373. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.
151. löggjafarþing 2020–2021.
Þingskjal 1239 — 373. mál.
Frumvarp til laga
um breytingu á lögum er varða rannsókn og saksókn skattalagabrota (tvöföld refsing, málsmeðferð).
(Eftir 2. umræðu, 15. apríl.)
I. KAFLI
Breyting á lögum um tekjuskatt, nr. 90/2003.
1. gr.
a. Í stað orðanna „Ráðherra skipar skattrannsóknarstjóra ríkisins“ í 1. málsl. kemur: Ríkisskattstjóri skipar skattrannsóknarstjóra.
b. Á eftir 1. málsl. kemur nýr málsliður, svohljóðandi: Ber hann faglega og stjórnunarlega ábyrgð á rekstri sérstakrar einingar innan Skattsins sem fer með rannsókn skattalagabrota, ákvörðun sekta í umboði ríkisskattstjóra og önnur verkefni sem ríkisskattstjóri felur honum.
c. Fyrirsögn á undan greininni orðast svo: Skattrannsóknarstjóri.
2. gr.
3. gr.
Vakni grunur um að skattsvik eða refsiverð brot á lögum um bókhald eða ársreikninga hafi verið framin fer skattrannsóknarstjóri með meðferð málsins og getur lokið því með ákvörðun sektar eða með því að vísa því til meðferðar lögreglu, sbr. 2. mgr. 121. gr.
4. gr.
a. Í stað orðanna „við embætti skattrannsóknarstjóra ríkisins“ í 1. málsl. kemur: hjá skattrannsóknarstjóra.
b. Í stað orðanna „embættis skattrannsóknarstjóra ríkisins“ í 2. málsl. kemur: skattrannsóknarstjóra.
5. gr.
a. Við 1. mgr. bætist: nema máli sé vísað til meðferðar hjá lögreglu. Skattrannsóknarstjóri getur tekið mál eða tiltekna þætti þess til rannsóknar að beiðni lögreglu.
b. Við 2. mgr. bætist: eftir fyrirmælum ríkissaksóknara, sbr. 121. gr.
c. Í stað orðanna „ríkisskattstjóra og aðilum“ í 3. mgr. kemur: aðilum.
d. Fyrirsögn á undan greininni orðast svo: Skattrannsóknir.
6. gr.
a. Orðin „og skattrannsóknarstjóri“ í 1. málsl. falla brott.
b. Í stað orðanna „krefja framangreinda aðila“ í 2. málsl. kemur: krefjast.
7. gr.
8. gr.
Ef máli er vísað til lögreglu verður ekki lagt á álag skv. 108. gr. meðan mál er til rannsóknar eða saksóknar.
Telji héraðssaksóknari ekki tilefni til að ljúka rannsókn máls eða felli hann mál niður að hluta til eða öllu leyti skal hann endursenda málið til ríkisskattstjóra. Getur ríkisskattstjóri þá lagt á álag skv. 108. gr. óháð því hvort endurákvörðun skv. 96. gr., sbr. 97. gr., hafi þegar farið fram.
Gefi héraðssaksóknari út ákæru sem leiðir til sýknu eða sakfellingar með endanlegum dómi verður álag ekki lagt á vegna þeirra ákæruatriða sem þar komu fram. Sýkna vegna kröfu um refsingu kemur þó ekki í veg fyrir endurákvörðun skatta og opinberra gjalda skv. 97. gr.
Lögregla getur ákveðið að mál sem er til rannsóknar vegna skattalagabrots skuli endursent til skattyfirvalda til meðferðar og ákvörðunar ef ekki eru talin fyrir hendi skilyrði fyrir útgáfu ákæru vegna meintrar refsiverðrar háttsemi.
9. gr.
a. 2. málsl. 1. mgr. fellur brott.
b. Orðin „og skal þá skattur af álagi dragast frá sektarfjárhæð skv. 108. gr.“ í 1. málsl. 2. mgr. falla brott.
c. 2. málsl. 4. mgr. fellur brott.
10. gr.
Skattrannsóknarstjóri leggur á sektir skv. 109. gr. nema máli sé vísað til meðferðar hjá lögreglu samkvæmt fyrirmælum ríkissaksóknara skv. 121. gr. Skjóta má ákvörðun skattrannsóknarstjóra um sektir til yfirskattanefndar. Skattrannsóknarstjóri kemur fram af hálfu hins opinbera fyrir nefndinni við meðferð málsins. Um meðferð mála hjá yfirskattanefnd fer eftir lögum um yfirskattanefnd, nr. 30/1992. Úrskurðir yfirskattanefndar um sektir eru fullnaðarúrskurðir á stjórnsýslustigi.
Við ákvörðun sektar skal skattrannsóknarstjóri hafa hliðsjón af eðli og umfangi brota. Sektir geta numið frá 100 þús. kr. til 100 millj. kr. Sektarákvörðun samkvæmt ákvæði þessu skal lokið innan sex mánaða frá því að rannsókn skattrannsóknarstjóra lauk.
Skattrannsóknarstjóra er heimilt að ákvarða sekt lægri en lágmark sektar skv. 109. gr. ef málsatvik eða aðstæður skattaðila mæla sérstaklega með því, svo sem ef skattaðili hefur leiðrétt skattskil sín, enda hafi verið staðin skil á verulegum hluta skattfjárhæðar eða málsbætur eru miklar.
Senda skal ríkissaksóknara skrá yfir mál sem lokið er samkvæmt þessu ákvæði. Telji ríkissaksóknari að saklaus maður hafi verið látinn gangast undir sektarákvörðun skv. 2. mgr. eða málalok hafi verið fjarstæð að öðru leyti getur hann borið málið undir dómara til ónýtingar ákvörðun skattrannsóknarstjóra.
Skattrannsóknarstjóri getur vísað máli til rannsóknar lögreglu af sjálfsdáðum.
Skattakröfu má hafa uppi og dæma í sakamáli vegna brota á lögunum.
Sektir fyrir brot gegn lögum þessum renna í ríkissjóð.
Vararefsing fylgir ekki sektarákvörðun skattrannsóknarstjóra. Um innheimtu sekta gilda sömu reglur og um skatta samkvæmt lögum þessum, þar á meðal um lögtaksrétt.
Sök skv. 109. gr. fyrnist á sex árum miðað við upphaf rannsóknar á vegum skattrannsóknarstjóra, enda verði ekki óeðlilegar tafir á rannsókn máls eða ákvörðun refsingar. Þó fyrnist sök skv. 109. gr. vegna tekna og eigna í lágskattaríkjum á tíu árum.
11. gr.
Ríkissaksóknari setur nánari fyrirmæli um hvaða málum skuli vísað til rannsóknar lögreglu. Ákvörðun um hvort vísa beri máli til rannsóknar lögreglu í samræmi við fyrirmæli ríkissaksóknara er ekki kæranleg. Ríkissaksóknari getur gefið skattrannsóknarstjóra fyrirmæli um að vísa einstökum málum til lögreglu sem honum er skylt að hlíta.
II. KAFLI
Breyting á lögum um staðgreiðslu opinberra gjalda, nr. 45/1987.
12. gr.
13. gr.
14. gr.
15. gr.
Ef máli er vísað til meðferðar hjá lögreglu verður ekki lagt á álag skv. 30. gr. meðan mál er til rannsóknar eða saksóknar.
Telji héraðssaksóknari ekki tilefni til að ljúka rannsókn máls eða felli hann mál niður að hluta til eða að öllu leyti skal hann endursenda málið til ríkisskattstjóra. Getur ríkisskattstjóri þá lagt á álag skv. 30. gr. óháð því hvort endurákvörðun eftir ákvæðum laga þessara hafi þegar farið fram.
Gefi héraðssaksóknari út ákæru sem leiðir til sýknu eða sakfellingar með endanlegum dómi verður álag ekki lagt á vegna þeirra ákæruatriða sem þar komu fram. Sýkna kemur þó ekki í veg fyrir endurákvörðun skatta og gjalda samkvæmt ákvæðum laga þessara.
Lögregla getur ákveðið að mál sem er til rannsóknar vegna skattalagabrots skuli endursent til skattyfirvalda til meðferðar og ákvörðunar ef ekki eru talin fyrir hendi skilyrði fyrir útgáfu ákæru vegna meintrar refsiverðrar háttsemi.
16. gr.
a. 1. mgr. orðast svo:
Skattrannsóknarstjóri leggur á sektir skv. 30. gr. nema máli sé vísað til meðferðar hjá lögreglu, sbr. 5. mgr. Skjóta má ákvörðun skattrannsóknarstjóra til yfirskattanefndar og kemur hann fram af hálfu hins opinbera fyrir nefndinni við meðferð málsins. Um meðferð mála hjá yfirskattanefnd fer eftir lögum um yfirskattanefnd. Úrskurðir yfirskattanefndar um sektir eru fullnaðarúrskurðir og fylgir þeim ekki vararefsing.
b. 2. mgr. orðast svo:
Við ákvörðun sektar skattrannsóknarstjóra skal hafa hliðsjón af eðli og umfangi brota. Sektir geta numið frá 100 þús. kr. til 100 millj. kr. Sektarákvörðun samkvæmt ákvæði þessu skal lokið innan sex mánaða frá því að rannsókn skattrannsóknarstjóra lauk.
c. Á eftir 2. mgr. kemur ný málsgrein, svohljóðandi:
Skattrannsóknarstjóra er heimilt að ákvarða sekt lægri en lágmark sektar skv. 30. gr. ef málsatvik eða aðstæður skattaðila mæla sérstaklega með því, svo sem ef skattaðili hefur leiðrétt skattskil sín, enda hafi verið staðin skil á verulegum hluta skattfjárhæðar eða málsbætur eru miklar.
d. Orðin „svo og eftir ósk sakbornings ef hann vill ekki hlíta því að mál hans verði afgreitt af yfirskattanefnd skv. 1. mgr.“ í 4. mgr. falla brott.
III. KAFLI
Breyting á lögum um staðgreiðslu skatts á fjármagnstekjur, nr. 94/1996.
17. gr.
a. 2. mgr. fellur brott.
b. Fyrirsögn á undan greininni orðast svo: Ríkisskattstjóri.
18. gr.
19. gr.
20. gr.
21. gr.
22. gr.
a. Í stað 1. og 2. málsl. 1. mgr. koma þrír nýir málsliðir, svohljóðandi: Skattrannsóknarstjóri leggur á sektir skv. 19. gr. nema máli sé vísað til meðferðar hjá lögreglu samkvæmt fyrirmælum ríkissaksóknara, sbr. 5. mgr. Skjóta má ákvörðun skattrannsóknarstjóra um sektir til yfirskattanefndar og kemur hann fram af hálfu hins opinbera fyrir nefndinni við meðferð málsins. Um meðferð mála hjá yfirskattanefnd fer eftir lögum um yfirskattanefnd.
b. Í stað 1.–4. málsl. 2. mgr. koma þrír nýir málsliðir, svohljóðandi: Við sektarákvörðun eftir 1. mgr. er skattrannsóknarstjóra heimilt að gefa aðila kost á að ljúka refsimeðferð máls með því að greiða sekt til ríkissjóðs. Við ákvörðun sektar skal hafa hliðsjón af eðli og umfangi brota. Sektir geta numið frá 100 þús. kr. til 100 millj. kr.
c. Á eftir 2. mgr. kemur ný málsgrein, svohljóðandi:
Skattrannsóknarstjóra er heimilt að ákvarða sekt lægri en lágmark sektar skv. 19. gr. ef málsatvik eða aðstæður skattaðila mæla sérstaklega með því, svo sem ef skattaðili hefur leiðrétt skattskil sín, enda hafi verið staðin skil á verulegum hluta skattfjárhæðar eða málsbætur eru miklar.
d. Í stað 2. málsl. 4. mgr. koma tveir nýir málsliðir, svohljóðandi: Skattrannsóknarstjóri vísar til hans málum í samræmi við fyrirmæli ríkissaksóknara um rannsókn og saksókn vegna skattalagabrota. Hann getur jafnframt vísað máli til meðferðar hjá lögreglu af sjálfsdáðum.
e. Í stað orðanna „sekta, er yfirskattanefnd úrskurðar“ í 2. málsl. 6. mgr. kemur: þeirra.
f. Í stað orðanna „skattrannsóknarstjóra ríkisins eða Rannsóknarlögreglu ríkisins“ í 1. málsl. 7. mgr. kemur: skattrannsóknarstjóra eða héraðssaksóknara.
IV. KAFLI
Breyting á lögum um yfirskattanefnd, nr. 30/1992.
23. gr.
24. gr.
25. gr.
a. Við 1. málsl. bætist: eða því hafi lokið með sektarákvörðun skattrannsóknarstjóra.
b. Orðið „ríkisins“ í 3. málsl. fellur brott.
c. Á eftir orðinu „sekta“ í 3. málsl. kemur: og þegar ákvörðun sekta hefur verið kærð.
V. KAFLI
Breyting á lögum um innheimtu opinberra skatta og gjalda, nr. 150/2019.
26. gr.
VI. KAFLI
Breyting á lögum um virðisaukaskatt, nr. 50/1988.
27. gr.
28. gr.
a. Í stað orðanna „við embætti skattrannsóknarstjóra ríkisins“ í 3. málsl. 6. mgr. kemur: hjá skattrannsóknarstjóra.
b. Í stað orðanna „skal hann tilkynna það skattrannsóknarstjóra ríkisins sem ákveður um framhald málsins“ í 7. mgr. kemur: fer skattrannsóknarstjóri með meðferð málsins og getur lokið því með ákvörðun sektar.
29. gr.
Ef máli er vísað til meðferðar hjá lögreglu verður ekki lagt á álag skv. 1. og 2. mgr. 27. gr. meðan mál er til rannsóknar eða saksóknar.
Telji héraðssaksóknari ekki tilefni til að ljúka rannsókn máls eða felli hann mál niður að hluta til eða öllu leyti skal hann endursenda málið til ríkisskattstjóra. Getur ríkisskattstjóri þá lagt á álag skv. 1. og 2. mgr. 27. gr. óháð því hvort endurákvörðun skv. 26. gr. hafi þegar farið fram.
Gefi héraðssaksóknari út ákæru sem leiðir til sýknu eða sakfellingar með endanlegum dómi verður álag ekki lagt á vegna þeirra ákæruatriða sem þar komu fram. Sýkna vegna kröfu um refsingu kemur þó ekki í veg fyrir endurákvörðun virðisaukaskatts skv. 26. gr.
Lögregla getur ákveðið að mál sem er til rannsóknar vegna skattalagabrots skuli endursent til skattyfirvalda til meðferðar og ákvörðunar ef ekki eru talin fyrir hendi skilyrði fyrir útgáfu ákæru vegna meintrar refsiverðrar háttsemi.
30. gr.
31. gr.
32. gr.
a. Í stað 1.–3. málsl. 1. mgr. koma fimm nýir málsliðir, svohljóðandi: Skattrannsóknarstjóri leggur á sektir skv. 40. gr. nema máli sé vísað til meðferðar hjá lögreglu skv. 4. mgr. Við meðferð málsins hjá skattrannsóknarstjóra skal gæta ákvæða laga um tekjuskatt, eftir því sem við á, og veita sakborningi kost á að taka til varna. Skjóta má ákvörðun skattrannsóknarstjóra um sektir til yfirskattanefndar. Skattrannsóknarstjóri kemur fram af hálfu hins opinbera fyrir nefndinni við meðferð málsins. Um meðferð mála hjá yfirskattanefnd fer eftir lögum um yfirskattanefnd.
b. Í stað orðanna „Þrátt fyrir ákvæði 1. mgr. er skattrannsóknarstjóra ríkisins eða löglærðum fulltrúa hans“ í 1. málsl. 2. mgr. kemur: Við ákvörðun sektar skv. 1. mgr. er skattrannsóknarstjóra.
c. Í stað fjárhæðarinnar „6 millj. kr.“ í 3. málsl. 2. mgr. kemur: 100 millj. kr.
d. 4. málsl. 2. mgr. fellur brott.
e. Á eftir 2. mgr. kemur ný málsgrein, svohljóðandi:
Skattrannsóknarstjóra er heimilt að ákvarða sekt lægri en lágmark sektar skv. 40. gr. ef málsatvik eða aðstæður skattaðila mæla sérstaklega með því, svo sem ef skattaðili hefur leiðrétt skattskil sín, enda hafi verið staðin skil á verulegum hluta skattfjárhæðar eða málsbætur eru miklar.
f. 4. mgr. orðast svo:
Skattrannsóknarstjóri getur vísað máli til rannsóknar lögreglu af sjálfsdáðum eða í samræmi við fyrirmæli ríkissaksóknara um rannsókn og saksókn vegna skattalagabrota.
g. Orðin „er yfirskattanefnd úrskurðar“ í 2. málsl. 6. mgr. falla brott.
VII. KAFLI
Breyting á lögum um ársreikninga, nr. 3/2006.
33. gr.
a. Í stað orðanna „skattrannsóknarstjóri ríkisins“ í 2. málsl. 1. mgr. og 2. málsl. 2. mgr. og orðanna „skattrannsóknarstjóra ríkisins“ í 3. mgr. kemur: skattrannsóknarstjóri; og: skattrannsóknarstjóra.
b. Í stað orðanna „svo og eftir ósk sökunautar ef hann vill ekki hlíta því að málið verði fengið yfirskattanefnd til úrlausnar“ í 3. málsl. 1. mgr. og 2. málsl. 2. mgr. kemur: eða ef hann telur að málið falli undir fyrirmæli ríkissaksóknara um rannsókn og saksókn vegna skattalagabrota.
c. Í stað orðanna ,,Yfirskattanefnd úrskurðar“ í 1. málsl. 2. mgr. kemur: Skattrannsóknarstjóri úrskurðar um.
VIII. KAFLI
Breyting á lögum um bókhald, nr. 145/1994.
34. gr.
a. Í stað orðanna „Skattrannsóknarstjóri ríkisins“ í 2. málsl. 1. mgr. og 2. málsl. 2. mgr. og orðanna „skattrannsóknarstjóra ríkisins“ í 4. mgr. kemur: Skattrannsóknarstjóri; og: skattrannsóknarstjóra.
b. Í stað orðanna „rannsóknarlögreglu af sjálfsdáðum, svo og eftir ósk sökunauts, ef hann vill eigi hlíta því að málið verði fengið yfirskattanefnd til úrlausnar“ í 2. málsl. 1. mgr. kemur: héraðssaksóknara af sjálfsdáðum eða telji hann að málið falli undir fyrirmæli ríkissaksóknara um rannsókn og saksókn vegna skattalagabrota.
c. Í stað orðanna ,,Yfirskattanefnd úrskurðar“ í 1. málsl. 2. mgr. kemur: Skattrannsóknarstjóri úrskurðar um.
IX. KAFLI
Breyting á lögum um erfðafjárskatt, nr. 14/2004.
35. gr.
36. gr.
X. KAFLI
Breyting á lögum um olíugjald og kílómetragjald, nr. 87/2004.
37. gr.
Hafi ríkisskattstjóri grun um skattsvik eða að refsiverð brot á lögum um bókhald hafi verið framin felur hann skattrannsóknarstjóra að ákveða um framhald málsins sem getur lokið með ákvörðun sektar. Máli getur þó lokið án þess að það sé falið skattrannsóknarstjóra enda sé einvörðungu um að ræða brot er varðar refsingu skv. 4. eða 5. mgr. 19. gr., sbr. 4. mgr. 20. gr.
38. gr.
a. Í stað orðanna „Yfirskattanefnd úrskurðar“ í 1. málsl. 1. mgr. kemur: Skattrannsóknarstjóri leggur á.
b. Á eftir 1. málsl. 1. mgr. kemur nýr málsliður, svohljóðandi: Skjóta má ákvörðun skattrannsóknarstjóra um sektir til yfirskattanefndar og kemur hann fram af hálfu hins opinbera fyrir nefndinni við meðferð málsins.
c. 3. málsl. 1. mgr. fellur brott.
d. 2. mgr. orðast svo:
Skattrannsóknarstjóri getur vísað máli til rannsóknar lögreglu af sjálfsdáðum.
e. Orðið „ríkisins“ í 1. málsl. 3. mgr. og 1. málsl. 4. mgr. fellur brott.
f. Í stað orðanna „skattrannsóknarstjóra ríkisins eða ríkislögreglustjóra“ í 8. mgr. kemur: skattrannsóknarstjóra eða héraðssaksóknara.
XI. KAFLI
Breyting á lögum um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins, nr. 70/1996.
39. gr.
XII. KAFLI
Breyting á lögum um skattlagningu á kolvetnisvinnslu, nr. 109/2011.
40. gr.
XIII. KAFLI
Breyting á lögum um vinnslu persónuupplýsinga í löggæslutilgangi, nr. 75/2019.
41. gr.
42. gr.
Ríkisskattstjóri skal taka við öllum óloknum málum skattrannsóknarstjóra ríkisins á hvaða stigi sem þau kunna að standa þegar lög þessi öðlast gildi. Þannig skal ríkisskattstjóri taka við öllum rannsóknum, sektarákvörðunum, kærumálum, erindum, fyrirspurnum og öðrum þeim málum þar sem skattrannsóknarstjóri ríkisins hefur ekki lokið málsmeðferð samkvæmt þeim lögum sem honum er falin framkvæmd á við sameiningu embættanna. Jafnframt færist búnaður og ráðstöfunarréttur á þeim bankareikningum sem skattrannsóknarstjóri ríkisins nýtir í tengslum við starfsemi sína yfir til ríkisskattstjóra.
Ákvæði til bráðabirgða.
Við gildistöku laga þessara verða embætti skattrannsóknarstjóra ríkisins og ríkisskattstjóra sameinuð. Ekki er gert ráð fyrir að embættið skattrannsóknarstjóri ríkisins skv. 10. tölul. 1. mgr. 22. gr. laga um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins, nr. 70/1996, eða almenn störf verði lögð niður heldur flytjist þau til ríkisskattstjóra við sameininguna.