Ferill 431. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.

---

153. löggjafarþing 2022–2023.

Prentað upp.

Þingskjal 496  —  431. mál.

Tillaga til þingsályktunar

um útboð á rekstri opinbera hlutafélagsins Isavia á flugstöð Keflavíkurflugvallar.

Flm.: Friðjón R. Friðjónsson, Berglind Ósk Guðmundsdóttir, Hildur Sverrisdóttir, Björgvin Jóhannesson, Arnar Þór Jónsson.

    Alþingi ályktar að fela fjármála- og efnahagsráðherra að gera nauðsynlegar ráðstafanir svo að bjóða megi út rekstur, viðhald og uppbyggingu Isavia ohf. á Flugstöð Leifs Eiríkssonar, þ.m.t. rekstur verslana með tollfrjálsar vörur á flugvallarsvæðinu, starfsemi sem er í beinum tengslum við flugrekstur, rekstur flugvalla og flugstöðvar og aðra starfsemi sem nauðsynlegt er að sé innan haftasvæðis flugverndar.

Greinargerð.

    Markmið tillögu þessarar er að fagaðilum verði falinn rekstur Flugstöðvar Leifs Eiríkssonar á Keflavíkurflugvelli. Mælst er til þess að fjármála- og efnahagsráðherra nýti þá heimild er felst í 2. málsl. 2. mgr. 4. gr. laga nr. 76/2008, um stofnun opinbers hlutafélags um rekstur Keflavíkurflugvallar o.fl., og heimilar því félagi sem stofnað var með samþykkt laganna, Isavia ohf., að gera hvers konar samninga við aðra aðila til að ná tilgangi sínum á sem hagkvæmastan hátt. Verði Keflavíkurflugvöllur rekinn með blönduðu rekstrarfyrirkomulagi væri hægt að auka samkeppnishæfni flugvallarins í þágu neytenda.
    Keflavíkurflugvöllur gegnir þýðingarmiklu hlutverki hér á landi. Um hann ferðast nær allir þeir erlendu ferðamenn sem heimsækja Ísland. Þrátt fyrir þetta segir í samkeppnismati OECD á íslenskri ferðaþjónustu og byggingariðnaði frá 2020 að Keflavíkurflugvöllur sé einn óhagkvæmasti og dýrasti flugvöllur í Evrópu, jafnvel í samanburði við flugvelli af sömu stærð sem taka á móti svipuðum fjölda farþega og starfræktir eru við sambærilegar veðurfarsaðstæður. Í samkeppnismatinu kemur enn fremur fram að rekstur opinbera hlutafélagsins Isavia sé sá óhagkvæmasti í samanburði við rekstur allra annarra flugrekstraraðila í Evrópu. Líkur séu á að núgildandi regluverk og fyrirkomulag eignarhalds á flugvöllum hérlendis stuðli að þessari niðurstöðu.
    Á meðal þess sem lagt er til í mati OECD er að skoðaðar séu leiðir til að auka hvata Isavia á Keflavíkurflugvelli til að draga úr kostnaði og auka samkeppnishæfni. Mögulegar leiðir gætu t.d. verið breytt skipan eignarhalds eða rekstur með útboði á rekstri flugvallarins. Er þessi þingsályktunartillaga fyrsta skrefið í þá átt.
    Í mati OECD er vísað til skýrslunnar Airport Benchmarking Report 2019 þar sem fram kom að Isavia sé með minnstu samkeppnishæfni reiknað út frá kostnaði (e. Least cost-competitive) allra rekstraraðila flugvalla í Evrópu.
    Þá er rétt að minnast á álit Samkeppniseftirlitsins frá því í janúar 2022 þar sem eftirlitið sagði háttsemi Isavia á síðustu árum vekja áleitnar spurningar um hvernig ríkisfyrirtækið nálgast samkeppni og samkeppnismál. Eftirlitið beindi til ráðherra tilmælum sem miða að því að skapa heilbrigða umgjörð um starfsemi á Keflavíkurflugvelli, draga úr óhagkvæmni rekstrar hans og efla ferðaþjónustu.
    Fjárþörf Isavia verður mikil á næstu árum og vafamál er hvort réttlætanlegt sé að nota almannafé í áhætturekstur líkt og rekstur flugstöðvar. Árið 2021 var nýtt hlutafé upp á fjóra milljarða kr. greitt úr ríkissjóði til Isavia. Fram kemur í ársskýrslu Ríkisendurskoðunar frá 2021 að félagið telji sig þurfa að lágmarki 12–18 milljarða kr. í nýju hlutafé á næstu tveimur árum til að standa undir nauðsynlegum fjárfestingum.
    Vakin er athygli á því að tillaga þessi miðar ekki að því að rekstur, viðhald og uppbygging Keflavíkurflugvallar sjálfs sem borgaralegs flugvallar verði boðinn út, né heldur hagnýting flugvallarsvæðisins í þágu öryggis- og varnartengdrar starfsemi og þjóðlegra skuldbindinga ríkisins. Er hér einungis um að ræða rekstur Flugstöðvar Leifs Eiríkssonar.