Ferill 527. máls. Aðrar útgáfur af skjalinu: PDF - Word Perfect.
153. löggjafarþing 2022–2023.
Þingskjal 934 — 527. mál.
Svar
matvælaráðherra við fyrirspurn frá Guðbrandi Einarssyni um úthlutun tollkvóta á matvörum.
1. Hversu miklu magni tollkvóta á matvörum frá öðrum löndum var úthlutað til framleiðenda á sömu eða sambærilegum vörum á tímabilinu frá janúar 2017 til dagsins í dag?
Ráðherra úthlutar ár hvert tollkvótum fyrir kjöt, osta, blóm, plöntur og unnar kjötvörur samkvæmt viðskiptasamningum og öðrum alþjóðlegum skuldbindingum. Um er að ræða tollkvóta vegna aðildarsamnings Íslands að Alþjóðaviðskiptastofnuninni (WTO), að Fríverslunarsamtökum Evrópu (EFTA), en einnig samkvæmt fríverslunarsamningum Íslands við Evrópusambandið (ESB), Bretland og Noreg.
Ráðuneytið birtir niðurstöður allra úthlutana á tollkvótum á vef Stjórnarráðsins, þar sem má sjá úthlutun til umsækjenda eða tilboðsgjafa eftir vörutegund og magni. Ráðuneytið heldur hins vegar ekki upplýsingar um starfsemi eða framleiðslu einstakra aðila sem fá úthlutaðan tollkvóta. Í svari þessu er því stuðst við ÍSAT, atvinnugreinaflokkun Hagstofu Íslands. Framleiðendur á sömu eða sambærilegum vörum eru skilgreindir sem fyrirtæki sem flokkuð eru í deildir 01 og 10 samkvæmt ÍSAT2008. Lýsing á deild 01 er „Ræktun nytjajurta og búfjárrækt, veiðar og tengd þjónustustarfsemi“ og á deild 10 „Matvælaframleiðsla“. Í meðfylgjandi töflu má sjá upplýsingar um úthlutaðan tollkvóta eftir gildistíma hans og úthlutun framleiðenda.
| Úthlutun ESB tollkvóta eftir árum, úthlutun til framleiðenda skv. skilgreiningu | ||||||||
| í kg - ártal á við um gildistíma tollkvóta | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 (jan-jún) | |
| Nautakjöt |
Úthlutað, alls
|
50.000 | 199.333 | 398.000 | 547.000 | 696.000 | 696.000 | 348.000 |
| í vöruliðum 0201 og 0202 | Úthlutað til framleiðenda | 8.000 | 10.000 | 86.308 | 20.252 | 28.000 | 152.000 | 35.000 |
| % til framleiðenda | 16% | 5% | 22% | 4% | 4% | 22% | 10% | |
| Svínakjöt |
Úthlutað, alls
|
100.000 | 366.667 | 700.000 | 700.000 | 700.000 | 700.000 | 350.000 |
| í vörulið 0203 | Úthlutað til framleiðenda | 6.000 | 56.000 | 255.000 | 157.000 | 150.000 | 408.000 | 0 |
| % til framleiðenda | 6% | 15% | 36% | 22% | 21% | 58% | 0% | |
| Alifuglakjöt | Úthlutað, alls | 100.000 | 418.667 | 856.000 | 856.000 | 856.000 | 856.000 | 428.000 |
| í vörulið 0207 | Úthlutað til framleiðenda | 0 | 0 | 217.988 | 184.000 | 71.500 | 198.000 | 0 |
| % til framleiðenda | 0% | 0% | 25% | 21% | 8% | 23% | 0% | |
| Alifuglakjöt* | Úthlutað, alls | 0 | 0 | 200.000 | 200.000 | 200.000 | 200.000 | 100.000 |
| í vörulið ex0207 | Úthlutað til framleiðenda | 0 | 0 | 12.000 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| * lífrænt og lausagöngu | % til framleiðenda | – | – | 6% | 0% | 0% | 0% | 0% |
| Reykt, þurrkað og saltað kjöt | Úthlutað, alls | 25.000 | 83.333 | 100.000 | 100.000 | 100.000 | 100.000 | 50.000 |
| í vörulið 0210 | Úthlutað til framleiðenda | 0 | 0 | 0 | 7.000 | 14.400 | 29.622 | 0 |
| % til framleiðenda | 0% | 0% | 0% | 7% | 14% | 30% | 0% | |
| Ostur | Úthlutað, alls | 40.000 | 130.000 | 230.000 | 305.000 | 380.000 | 380.000 | 190.000 |
| í vörulið 0406 | Úthlutað til framleiðenda | 7.000 | 20.000 | 20.000 | 17.000 | 33.000 | 15.000 | 10.000 |
| % til framleiðenda | 18% | 15% | 9% | 6% | 9% | 4% | 5% | |
| Ostur * | Úthlutað, alls | 9.996 | 56.667 | 130.000 | 185.000 | 230.000 | 230.000 | 115.500 |
| í vörulið 0406 | Úthlutað til framleiðenda | 0 | 5.500 | 9.750 | 42.750 | 60.300 | 44.350 | 18.750 |
| * upprunamerk.; hlutkesti | % til framleiðenda | 0% | 10% | 8% | 23% | 26% | 19% | 16% |
| Pylsur o.þ.h. | Úthlutað, alls | 25.000 | 116.667 | 216.604 | 250.000 | 250.000 | 250.000 | 125.000 |
| í vörulið 1601 | Úthlutað til framleiðenda | 0 | 0 | 15.000 | 21.246 | 0 | 8.489 | 0 |
| % til framleiðenda | 0% | 0% | 7% | 8% | 0% | 3% | 0% | |
| Unnar kjötvörur | Úthlutað, alls | 25.000 | 130.000 | 290.000 | 400.000 | 400.000 | 400.000 | 200.000 |
| í vörulið 1602 | Úthlutað til framleiðenda | 0 | 0 | 7.000 | 0 | 0 | 0 | 10.000 |
| % til framleiðenda | 0% | 0% | 2% | 0% | 0% | 0% | 5% | |
| Samtals | Úthlutum tollkvóta, alls | 374.996 | 1.501.334 | 3.120.604 | 3.543.000 | 3.812.000 | 3.812.000 | 1.906.500 |
| Úthlutum tollkvóta alls | 11.000 | 91.500 | 623.046 | 449.248 | 357.200 | 855.461 | 73.750 | |
| % af heildartollkvóta | 3% | 6% | 20% | 13% | 9% | 22% | 4% | |
| Úthlutun WTO tollkvóta eftir árum, úthlutun til framleiðenda skv. skilgreiningu |
||||||||
| í kg - tímabil á við gildistíma tollkvóta | jan–jún 2017 |
júl 2017– jún 2018
|
júl 2018– jún 2019 | júl 2019– jún 2020 | júl 2020– jún 2021 | júl 2021– jún 2022 | júl 2022– jún 2023 | |
| Nautakjöt | Úthlutað, alls | 47.500 | 95.000 | 95.000 | 95.000 | 95.000 | 95.000 | 95.000 |
| í vöruliðum 0201, 0202 og 0210 | Úthlutað til framleiðenda | 0 | 2.000 | 0 | 0 | 0 | 0 | 65.000 |
| % til framleiðenda | 0% | 2% | 0% | 0% | 0% | 0% | 68% | |
| Svínakjöt | Úthlutað, alls | 32.000 | 64.000 | 64.000 | 64.000 | 64.000 | 64.000 | 64.000 |
| í vöruliðum 0203 og 0210 | Úthlutað til framleiðenda | 0 | 17.300 | 0 | 0 | 0 | 1.667 | 0 |
| % til framleiðenda | 0% | 27% | 0% | 0% | 0% | 3% | 0% | |
| Kinda- eða geitakjöt | Úthlutað, alls | 172.500 | 345.000 | 345.000 | 345.000 | 345.000 | 345.000 | 345.000 |
| í vöruliðum 0204 og 0210 | Úthlutað til framleiðenda | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| % til framleiðenda | 0% | 0% | 0% | 0% | 0% | 0% | 0% | |
| Kjöt af alifuglum | Úthlutað, alls | 29.500 | 59.000 | 59.000 | 59.000 | 59.000 | 59.000 | 59.000 |
| í vörulið 0207 | Úthlutað til framleiðenda | 0 | 0 | 12.000 | 0 | 0 | 33.500 | 0 |
| % til framleiðenda | 0% | 0% | 20% | 0% | 0% | 57% | 0% | |
| Smjör og önnur fita | Úthlutað, alls | 26.500 | 53.000 | 53.000 | 53.000 | 53.000 | 53.000 | 53.000 |
| í vörulið 0405 | Úthlutað til framleiðenda | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| % til framleiðenda | 0% | 0% | 0% | 0% | 0% | 0% | 0% | |
| Ostur eða ystingur | Úthlutað, alls | 59.500 | 119.000 | 119.000 | 119.000 | 119.000 | 119.000 | 119.000 |
| í vörulið 0406 | Úthlutað til framleiðenda | 15.000 | 1.200 | 0 | 20.000 | 10.000 | 909 | 0 |
| % til framleiðenda | 25% | 1% | 0% | 17% | 8% | 1% | 0% | |
| Egg og eggjaafurðir | Úthlutað, alls | 38.000 | 76.000 | 76.000 | 76.000 | 76.000 | 76.000 | 76.000 |
| í vöruliðum 0407 og 0408 | Úthlutað til framleiðenda | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| % til framleiðenda | 0% | 0% | 0% | 0% | 0% | 0% | 0% | |
| Unnar kjötvörur | Úthlutað, alls | 43.000 | 86.000 | 86.000 | 86.000 | 86.000 | 86.000 | 86.000 |
| í vörulið 1602 | Úthlutað til framleiðenda | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| % til framleiðenda | 0% | 0% | 0% | 0% | 0% | 0% | 0% | |
| Samtals | Úthlutum tollkvóta, alls | 448.500 | 897.000 | 897.000 | 897.000 | 897.000 | 897.000 | 897.000 |
| Úthlutum tollkvóta alls | 15.000 | 20.500 | 12.000 | 20.000 | 10.000 | 36.076 | 65.000 | |
| % af heildartollkvóta | 3% | 2% | 1% | 2% | 1% | 4% | 7% | |
| Úthlutun tollkvóta fyrir innflutning frá Bretlandi eftir árum, úthlutun til framleiðenda skv. skilgreiningu | ||||
| í kg - tímabil á við gildistíma tollkvóta | 2021 | 2022 | 2023 | |
| Ostur | Úthlutað, alls | 19.000 | 19.000 | 19.000 |
| í vörulið 0406 | Úthlutað til framleiðenda | 3.000 | 0 | 4.000 |
| % til framleiðenda | 16% | 0% | 21% | |
| Ostur * | Úthlutað, alls | 11.000 | 11.000 | 11.000 |
| í vörulið 0406 | Úthlutað til framleiðenda | 3.000 | 2.750 | 3.300 |
| * upprunamerktur ostur; hlutkesti | % til framleiðenda | 27% | 25% | 30% |
| Unnar kjötvörur | Úthlutað, alls | 18.400 | 18.400 | 18.400 |
| í vörulið 1602 | Úthlutað til framleiðenda | 0 | 0 | 0 |
| % til framleiðenda | 0% | 0% | 0% | |
| Samtals | Úthlutum tollkvóta, alls | 48.400 | 48.400 | 48.400 |
| Úthlutum tollkvóta alls | 6.000 | 2.750 | 7.300 | |
| % af heildartollkvóta | 12% | 6% | 15% | |
Þá var úthlutað 8.000 kg af tollkvóta fyrir osta til framleiðenda af EFTA tollkvótum sem giltu frá júlí 2017 til júní 2018. Samanlagður tollkvóti fyrir osta á sama tímabili var 15.000 kg. Einnig var úthlutað til framleiðenda af tollkvótum fyrir smurosta frá Noregi alls 5.000 kg árið 2018 og 8.185 kg árið 2023. Samanlagður árlegur tollkvóti er 13.000 kg.
Öðrum tollkvótum sem úthlutað er, einkum til innflutnings á blómum og plöntum, hefur ekki verið úthlutað til framleiðenda.
2. Hvert var hlutfall nýtingar á þeim tollkvóta?
Matvælaráðuneytið hefur ekki upplýsingar um nýtingu tollkvóta en Skatturinn fer með eftirlit og skráningu á nýtingu tollkvóta. Samkvæmt forsetaúrskurði um skiptingu stjórnarmálefna milli ráðuneyta í Stjórnarráði Íslands frá 1. febrúar 2022 ber fjármála- og efnahagsráðuneytið ábyrgð á starfsemi Skattsins, tollum og tollgæslu. Í skýrslu Ríkisendurskoðunar frá febrúar 2022 um tollframkvæmd vegna landbúnaðarafurða er m.a. fjallað um fyrirkomulag við skráningu á nýtingu tollkvóta. Í skýrslunni kemur fram að Ríkisendurskoðun telji mikilvægt að rafvæðingu ferilsins um stjórnun og nýtingu tollkvóta verði lokið, þ.e. að ferlið verði þannig úr garði gert að kerfi Skattsins og ráðuneytisins tali saman og geri óþörf svokölluð úthlutunarbréf á pappírsformi þar sem nýting tollkvóta er skráð. Matvælaráðuneytið og Skatturinn hafa unnið að því að ljúka rafvæðingu ferilsins og er sú vinna vel á veg komin. Stefnt er að því að þessar lausnir verði komnar í gagnið á árinu 2023.
