skipulagslög.
Frú forseti. Loksins er komið að því að mæla fyrir nefndaráliti um frumvarp til nýrra skipulagslaga. Málið hefur verið í meðförum þingsins í mörg ár enda flókið og viðamikið og ótal mörg tæknileg og lagaleg álitamál sem taka hefur þurft til athugunar. Engu að síður hefur náðst samhljóða niðurstaða í umhverfisnefnd um það nefndarálit sem hér liggur fyrir um að afgreiða þetta mál til þingsins og það verður að teljast allverulegur áfangi, ekki síst í ljósi forsögunnar. Ég vísa til nefndarálitsins á þskj. 1464, tímans vegna mun ég ekki lesa það frá orði til orðs en ég geri grein fyrir helstu álitamálum sem nefndin hefur tekið til umfjöllunar.
Fjölmargir umsagnaraðilar hafa komið á fund nefndarinnar. Of langt mál væri að telja þá alla upp en þeir hafa verið úr hópi fagaðila, sveitarstjórna, opinberra stofnana o.s.frv. og ég vísa til upptalningar sem fram kemur á þingskjalinu.
Frumvarp þetta er lagt fram samhliða frumvarpi til laga um mannvirki og frumvarpi til laga um breytingu á lögum um brunavarnir. Frumvörpin voru síðast lögð fram á 135. þingi og eru nú lögð fram nokkuð breytt þar sem m.a. hefur verið tekið tillit til vinnu umhverfisnefndar á 135. þingi. Nefndin sendi málin tvisvar út til umsagnar og í síðara skiptið sumarið 2008 með drögum að breytingartillögum og nefndaráliti til skýringar. Málin náðu þó ekki fram að ganga á því þingi. Frumvarpinu er ásamt frumvarpi til laga um mannvirki ætlað að leysa af hólmi skipulags- og byggingarlög, nr. 73/1997, og er stefnt að því að greina milli skipulagsmála og mannvirkjamála. Markmið frumvarpsins er að auka gæði skipulags og tryggja að hagsmunaaðilar geti komið athugasemdum sínum á framfæri við viðkomandi sveitarfélög. Í frumvarpinu eru skýrari fyrirmæli um samráð og kynningu við gerð skipulagsáætlana en í núgildandi lögum. Helstu nýmæli frumvarpsins felast í þessu aukna samráði og kynningu gagnvart almenningi og opinberum aðilum við gerð skipulagsáætlana, auk þess sem frumvarpinu er ætlað að auka skilvirkni og sveigjanleika við skipulagsgerð. Þá er kynnt ný stefnumörkun ríkisins við skipulagsgerð, svokölluð landsskipulagsstefna sem leysir af hólmi fyrri tillögur um landsskipulag.
Frumvarpið var rætt samhliða frumvörpum til laga um mannvirki og brunavarnir. Þau atriði þessa máls sem hlutu hvað mesta umfjöllun í nefndinni voru landsskipulagsstefna, kostnaður við gerð skipulagsáætlana, gjaldtökuákvæði frumvarpsins, staðfesting skipulags og tímafrestir því tengdir, úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála, svæðisskipulag, gildistími deiliskipulags, deiliskipulag í þegar byggðum hverfum og takmarkanir á bótaskyldu sveitarfélaga vegna breytinga á gildandi deiliskipulagi.
En fyrst eru nokkur orð um skilgreiningar. Í 2. gr. frumvarpsins er að finna skilgreiningar til skýringar á texta þess. Nefndin ræddi sérstaklega hugtökin landslag og sjálfbær þróun sem ekki eru skilgreind í frumvarpinu. Nefndin telur mikilvægt að þessi hugtök séu skilgreind og leggur því til breytingar þess efnis. Við skilgreiningu á sjálfbærri þróun er notast við sambærilega skilgreiningu og er í lögum um erfðabreyttar lífverur sem afgreidd voru á þinginu fyrr í sumar og er það gert til að gæta lagasamræmis. Sú skilgreining byggist á 1. meginreglu Ríó-yfirlýsingarinnar frá 1992. Skilgreining landslags er að hluta fengin úr landslagssáttmála Evrópu sem stendur til að innleiða á Íslandi. Fyrir nefndinni var hreyft þeim sjónarmiðum að mikilvægt væri að markmið laganna samkvæmt e-lið væri ekki einungis að tryggja faglegan undirbúning mannvirkjagerðar við gerð skipulagsáætlana varðandi útlit bygginga og form og aðgengi fyrir alla heldur jafnframt frágengi. Nefndin bendir á að almenn skýring á aðgengi felur m.a. í sér að fólk komist inn og út og því sé frágengi falið í hugtakinu, samanber skýringu í athugasemdum við 1. gr. frumvarps til laga um mannvirki þar sem segir að með aðgengi sé átt við að fólk sem á við fötlun eða veikindi að stríða geti með öruggum hætti komist inn og út úr mannvirkjum, jafnvel við óvenjulegar aðstæður, eins og bruna.
Þá leggur nefndin til að bætt verði við 3. gr. frumvarpsins skilgreiningu á hugtökunum aðgengi fyrir alla og algild hönnun. Skýringar á hugtökunum eru byggðar á þýðingu félags- og tryggingamálaráðuneytisins úr samningi Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks sem undirritaður var af Íslands hálfu 30. mars 2007 og unnið er að lögfestingu á í félags- og tryggingamálaráðuneyti.
Nefndin leggur að auki til nokkrar frekari breytingar á hugtökum, m.a. til leiðréttingar og til að gæta samræmis við önnur ákvæði frumvarpsins.
Þá er það skipulagsvald á sendiráðssvæðum. Á fundum nefndarinnar komu fram sjónarmið þess efnis að tryggja yrði að skýrt væri kveðið á um hvernig væri háttað skipulagsvaldi og málsmeðferð á sendiráðssvæðum. Fyrir liggur úrskurður úrskurðarnefndar um skipulags- og byggingarmál, nr. 60/2005, þar sem úrskurðarnefndin telur sig ekki hafa lögsögu um rétt eða skyldur sendiráðs. Nefndin áréttar mikilvægi þess að í lögum komi fram hvaða málsmeðferðarreglur gilda á sendiráðssvæðum. Nefndin telur þetta álitamál þó þurfa frekari skoðunar við og ekki vera þess eðlis að það hamli því að frumvarpið nái fram að ganga þótt þetta sé óútkljáð. Því beinir nefndin því til umhverfisráðuneytis að vinna að samningu reglna hér um í samstarfi við hlutaðeigandi ráðuneyti.
Nefndin ræddi ítarlega um svæðisskipulag og þær aðstæður sem kunna að koma upp ef ekki næst sátt um svæðisskipulag enda tekur slíkt skipulag ekki gildi fyrr en allar hlutaðeigandi sveitarstjórnir hafa samþykkt það. Fyrir nefndinni komu fram sjónarmið þess efnis að brýnt væri að setja málsmeðferðarreglur til að unnt væri að ná niðurstöðu um svæðisskipulag. Skipulagsvaldið er í höndum sveitarfélaga og er einungis framseljanlegt í samræmi við ákvæði laga eins og fram kemur í 6. gr. frumvarpsins. Þar er þó skýrt kveðið á um að fullnaðarvald til samþykktar svæðisskipulagi verði ekki framselt og svæðisskipulag sé því ávallt háð samþykki sveitarstjórnar. Nefndin telur mikilvægt að virða sjálfsákvörðunarrétt sveitarfélaga og leggur því ekki til reglur þess efnis að meiri hluti geti þvingað fram úrlausn í óþökk eins eða fleiri sveitarfélaga eða að ráðherra verði falið úrskurðarvald nái svæðisskipulagsnefnd ekki niðurstöðu. Við áréttum þó mikilvægi þess að sátt náist um svæðisskipulag og beinum því til ráðuneytis að fylgjast með framvindu mála og skoða í samráði við sveitarfélögin hvernig bæta megi ákvæði varðandi málsmeðferð svæðisskipulags til að tryggja að þau nái fram markmiði sínu.
Í ákvæði til bráðabirgða III er kveðið á um að svæðisskipulagsnefndir sem nú eru starfræktar skuli starfa þar til nýjum nefndum hefur verið komið á fót í samræmi við lögin. Leggur nefndin til þá breytingu að séu hlutaðeigandi sveitarfélög samþykk því geti þær svæðisskipulagsnefndir sem starfa við gildistöku laganna lokið vinnu sinni.
Í III. kafla frumvarpsins er fjallað um landsskipulagsstefnu en henni er ætlað að samþætta áætlanir opinberra aðila um samgöngur, byggðamál, náttúruvernd, orkunýtingu og aðra málaflokka sem varða landnotkun. Nefndin áréttar að hér er ekki um tæmandi talningu að ræða og mundu hér falla undir til að mynda áætlanir um flutningskerfi raforku og fjarskiptastefna, svo fátt eitt sé nefnt. Í 10. gr. er kveðið á um að sveitarfélög skuli taka mið af landsskipulagsstefnu við gerð skipulagsáætlana sinna eða breytinga á þeim. Mikilvægt er að samræmis sé gætt í skipulagsgerð en jafnframt að skipulagsvald sveitarfélaga sé virt. Því leggur umhverfisnefnd til þá breytingu á ákvæðinu að telji sveitarstjórn að ekki beri að taka mið af samþykktri landsskipulagsstefnu við gerð skipulagsáætlana geri hún rökstudda grein fyrir því. Rökstuðningurinn fylgi svo með skipulagstillögu þegar hún er send Skipulagsstofnun í samræmi við 32. og 36. gr.
Skipulagsstofnun er ætlað viðamikið hlutverk við mótun og eftirlit landsskipulags, bæði í gildandi lögum um umhverfismat og þessu frumvarpi. Þannig hefur stofnunin bæði tillögugerðina sjálfa í sínum höndum, samkvæmt þessu frumvarpi, en einnig eftirlitshlutverk og úrskurðarvald samkvæmt gildandi lögum um umhverfismat. Þetta taldi nefndin ekki samræmast bestu stjórnsýsluháttum svo nefndin leggur til þá breytingu að ráðherra verði gert að skipa hverju sinni tímabundna verkefnisstjórn til að vinna tillögu að landsskipulagsstefnu og að í hana verði skipaðir 5–7 fulltrúar í samræmi við reglugerð sem ráðherra setur.
Þá eru það skipulagsskylda og skipulagsmörk sveitarfélaga sem fengu nokkra umræðu í nefndinni. Í 12. gr. frumvarpsins er kveðið á um skipulagsskyldu og m.a. taldir upp nokkrir þeirra þátta sem marka skal stefnu um í skipulagsáætlunum. Nefndin áréttar að ekki er um tæmandi talningu að ræða en telur þó mikilvægt að í upptalningu sé getið um landslag og náttúruvá þannig að jafnframt verði skylt að marka stefnu varðandi þá þætti.
Nefndin ræddi nokkuð mörk sveitarfélaga til hafsins og skipulagslögsögu þeirra en mörkin miðast við netlög. Ljóst er þó að sveitarfélög hafa hagsmuna að gæta af framkvæmdum undan landi þó að þær séu utan netlaga. Með lögum nr. 166/2008 var lögum um leit, rannsóknir og vinnslu kolvetnis, nr. 13/2001, breytt og var þá m.a. færð í lög sú regla að áður en Orkustofnun veitir leyfi til leitar að kolvetni skuli stofnunin leita umsagnar viðeigandi sveitarfélaga ef sótt er um leyfi á svæði sem er innan einnar sjómílu frá netlögum. Í lögum nr. 71/2008, um fiskeldi, er kveðið á um sambærilegan umsagnarrétt við skiptingu fiskeldissvæða og veitingu leyfa til fiskeldis. Nefndin áréttar að sveitarfélög hafa ríkra hagsmuna að gæta og telur mikilvægt að þessi umsagnarréttur sé til staðar í þeim lögum sem kveða á um framkvæmdaleyfi þannig að samræmi verði við allar leyfisveitingar sem kveðið er á um í sérlögum. Því er lögð til sú breyting á 13. gr. frumvarpsins að sé framkvæmdaleyfi gefið út á svæði sem er innan einnar sjómílu frá netlögum skuli leyfisveitandi leita umsagnar viðeigandi sveitarfélaga áður en leyfið er veitt. Þá hefur nefndin rætt um að leggja til sambærilega breytingu við frumvarp til laga um mannvirki vegna útgáfu byggingarleyfa.
Í 13.–15. gr. frumvarpsins er að finna ákvæði um framkvæmdaleyfi. Nefndinni voru kynnt sjónarmið þess efnis að betur færi á því að setja þessi ákvæði í mannvirkjalög og tryggja jafnframt eftirlit með framkvæmdaleyfisskyldum framkvæmdum þar sem nokkur misbrestur hefur verið á því. Í gildandi skipulags- og mannvirkjalögum eru framkvæmdir sem ekki eru háðar byggingarleyfi háðar framkvæmdaleyfi. Ekki er hróflað við því fyrirkomulagi með fyrirliggjandi frumvörpum til skipulagslaga og laga um mannvirki. Mannvirki eru þannig ekki háð framkvæmdaleyfi og því vandséð að slík leyfi eigi heima í þeirri löggjöf. Skipulagsfrumvarpið tekur aftur á móti á skipulagi við nýtingu lands og landgæða hvort sem er undir mannvirki eða annað. Leggur nefndin ekki til breytingu á þessu.
Nefndin ræddi jafnframt gildistíma framkvæmdaleyfa og hvenær framkvæmd teldist hafin í skilningi laganna og hvenær hún teldist stöðvuð enda mikilvægt að ekki væri hægt að hefja framkvæmdir eða halda þeim áfram að nýju í skilningi laganna með málamyndagjörningi og stöðva þær svo til þess að láta tímafresti ákvæðisins byrja að líða að nýju. Í frumvarpi til laga um mannvirki er í sambærilegu ákvæði um gildistíma byggingarleyfis regla þess efnis að kveða skuli á um það í reglugerð hvenær talið er að byggingarframkvæmdir séu hafnar. Telur nefndin mikilvægt að sambærileg regla sé í ákvæðum um framkvæmdaleyfi og leggur til breytingu á því til samræmis við 46. gr. þar sem kveðið er á um reglugerðir. Í 4. mgr. 15. gr. er kveðið á um að hafi framkvæmd stöðvast í tvö ár geti sveitarstjórn að tillögu skipulagsnefndar með sex mánaða fyrirvara lagt dagsektir á framkvæmdaleyfishafa. Telur nefndin sex mánuði of langan tíma í þessu tilfelli og leggur til að hann verði styttur í þrjá mánuði en áréttar jafnframt að um heimildarákvæði er að ræða.
Í V. kafla frumvarpsins er fjallað um gjaldtöku vegna skipulags- og framkvæmdaleyfa. Í nefndinni var nokkuð rætt um álagningu skipulagsgjalds sem er innheimt þegar bygging hefur verið virt til brunabóta. Á fundum nefndarinnar var fyrirkomulag gjaldtökunnar gagnrýnt þar sem það geti leitt til þess að skipulagsgjaldið leggist ekki á byggjanda fasteignar heldur kaupendur hennar. Nefndin telur rétt að breyta þessu svo skipulagsgjaldið sé greitt fyrr í ferlinu og reiknist í hlutfalli við nýtingarrétt á lóðinni þannig að greitt verði í samræmi við byggingarrétt á lóðinni, óháð því hvort hann er nýttur eða ekki. Nefndin bendir þó á að tryggja þarf að breytingin feli ekki jafnframt í sér breytingu á fjárhæð skipulagsgjalds sem innheimt er og telur að skoða þurfi útfærslu ákvæðisins betur. Bendir nefndin í þessu samhengi á að enn er nokkur tími til gildistöku og því beinum við þeim tilmælum til umhverfisráðuneytis að það vinni breytingu á skipulagsgjaldinu áður en til gildistökunnar kemur. Í 17. gr. er jafnframt kveðið á um að gjaldið myndi lögveð í eigninni sem gangi framar öllum veðkröfum sem á henni hvíla. Nefndin leggur til breytingar á þessu til samræmis við almennar reglur veðréttar þannig að lögveð gangi framar öllum samnings- og aðfararveðum og yngri lögveðum.
Þeim sjónarmiðum var komið á framfæri við nefndina að skoða þyrfti hvort gætt væri jafnræðis með sveitarfélögum þegar kæmi að greiðslu kostnaðar vegna skipulagsvinnu, samanber 18. gr. frumvarpsins, þar sem sveitarfélög fengju mismikið greitt úr Skipulagssjóði eftir því hvernig þau höguðu skipulagsvinnu sinni. Nefndin beinir því til ráðuneytisins að fara ítarlega yfir þessi mál og skoða hvort breytinga sé þörf.
Í 19. gr. frumvarpsins er kveðið á um bílastæðagjald. Nefndin leggur til þá breytingu að gjaldinu fylgi lögveð í eigninni líkt og er með skipulagsgjald. Þá var þeim sjónarmiðum hreyft fyrir nefndinni að ákvæði 28.3 í byggingarreglugerð frá 1998 hefði ekki nægilega stoð í lögum. Í ákvæðinu er kveðið á um að bílastæðagjald verði ekki endurgreitt þótt byggingarleyfi falli úr gildi eða sé fellt úr gildi ef liðið er meira en eitt ár frá greiðslu þess, jafnframt að hið sama gildi ef notkun húss er breytt þannig að kröfur um fjölda bílastæða vegna þess séu minni en voru vegna fyrri notkunar. Ljóst er að sveitarstjórnir hafa oft þegar ráðstafað gjaldinu til að mæta fyrirhugaðri bílastæðaþörf og því nauðsynlegt að setja tímamörk á endurgreiðslukröfu gjaldsins. Nefndin telur ár vera hæfilegt í þessu tilviki, enda er það m.a. til samræmis við gildistíma byggingarleyfis þar sem í 14. gr. frumvarps til laga um mannvirki er kveðið á um að byggingarleyfi falli úr gildi hafi byggingarframkvæmdir ekki hafist innan 12 mánaða frá útgáfu þess.
Nefndin ræddi ítarlega gjaldtöku fyrir skipulagsvinnu og telur sterk rök hníga að því að sá sem verður til þess að vinna þarf nýtt eða breytt skipulag greiði fyrir slíka vinnu. Vinna af því tagi er oft tímafrek og kostnaðarsöm og mikilvægt að sveitarstjórnir geti sett gjaldskrá og innheimt útlagðan kostnað. Greiðsla eftir gjaldskrá vegna skipulagsvinnu felur þó ekki í sér ígildi afgreiðslu á skipulagi — og þetta er rétt að árétta — enda fer um hana samkvæmt öðrum ákvæðum. Nefndin leggur því til breytingu til samræmis við frumvarpið eins og það var lagt fram á 135. þingi.
Ég sé að tíminn hleypur frá mér, frú forseti. Ég er ekki nema hálfnuð með nefndarálitið þannig að nú þarf ég að fara hratt yfir sögu. Rétt er að vekja athygli á því að samkvæmt 38. gr. frumvarpsins getur landeigandi eða framkvæmdaraðili, að fenginni heimild sveitarstjórnar, unnið tillögu að nýju eða breyttu deiliskipulagi á sinn kostnað. Þeim sjónarmiðum var hreyft fyrir nefndinni að óeðlilegt væri að landeigandinn eða framkvæmdaraðilinn væri gerandi í þessu enda mundi hann þá stýra slíkri vinnu. Eðlilegra væri að hann gæti óskað eftir slíkri skipulagsvinnu og að hún yrði þá gerð af sveitarstjórn sem fer með skipulagsvaldið, í samræmi við önnur ákvæði laganna. Nefndin leggur til breytingu þessu til samræmis.
Við fjölluðum um auglýsingu skipulagstillagna og athugasemdir við tillögur og urðum ásátt um að þarna þyrfti að gæta samræmis eins og nánar er kveðið á um nefndarálitinu.
Við ræddum einnig nokkuð ítarlega fullnaðarvald til að staðfesta aðal- og svæðisskipulagstillögur en samkvæmt frumvarpinu er það vald hjá ráðherra. Þetta fyrirkomulag hefur verið gagnrýnt talsvert af umsagnaraðilum og gestum nefndarinnar enda felur það í sér að ekki er unnt að kæra staðfestingu þessara skipulagslaga til æðra stjórnvalds. Í frumvarpi því sem lagt var fram á 135. þingi var vald til að staðfesta tillögurnar hjá Skipulagsstofnun, en teldi stofnunin að synja bæri staðfestingunni skyldi hún senda tillöguna og rökstuðning sinn til ráðherra sem hefði þá fullnaðarvald um staðfestingu eða synjun að fenginni umsögn sveitarstjórnar. Nefndin telur rétt að breyta fyrirkomulaginu í fyrra horf og í samræmi við frumvarpið eins og það var lagt fram á 135. þingi.
Við ræddum einnig um rammahluta aðalskipulags og þá ekki síður um deiliskipulag og hverfisskipulag, sérstaklega þegar um er að ræða deiliskipulag í þegar byggðum hverfum. Fyrir nefndina komu sjónarmið þess efnis að slíkt skipulag geti reynst illa í grónum hverfum og nauðsynlegt væri að koma á hverfisskipulagi sem gerði sveitarstjórn kleift að víkja frá kröfum um framsetningu sem gerðar eru til deiliskipulagsáætlana í nýrri byggð og leggja frekar áherslu á almennar reglur um yfirbragð og varðveislugildi byggðarinnar auk almennra rammaskilmála. Þessar reglur væri hægt að setja í samvinnu við íbúa, auk þess sem unnt yrði að skilgreina afmörkuð þróunarsvæði. Nefndin telur að um mjög athyglisverða hugmynd sé að ræða sem geti flýtt skipulagsferlinu og henti mun betur fyrir eldri hverfahluta sveitarfélaga. Í slíku hverfisskipulagi þyrfti þannig ekki að uppfylla sömu kröfur og í áætlunum um nýja byggð varðandi byggingarreiti, byggingarlínur, kótasetningu o.fl. heldur væri unnt að setja almennar reglur um yfirbragð byggða og tengja meiri áherslu á kortlagningu byggðarinnar og athugun á sérkennum hennar og þar með setja almenna rammaskilmála um breytingu á eldra húsnæði. Nefndin leggur því til breytingu á 37. gr. þessu til samræmis og að frekari reglur um hverfaskipulag verði settar í reglugerð.
Fram kom í máli umsagnaraðila að gera þyrfti heildarúttekt á hlutlægri bótareglu enda væri mikilvægt að tryggja að ekki stofnaðist réttur lóðarhafa til skaðabóta ef sveitarfélag ákvæði að endurskoða gildandi skilmála á því svæði sem lóð hans stæði á. Nefndin leggur til breytingar á 35. gr. í samræmi við þær umræður sem þarna áttu sér stað um þetta efni.
Í 42. gr. er kveðið á um að sveitarfélög skuli senda Skipulagsstofnun deiliskipulag. Í umsögnum voru reifuð sjónarmið þess efnis að ekki bæri að skylda sveitarstjórnir til að senda Skipulagsstofnun deiliskipulag til yfirferðar, heldur væri nægilegt að senda það henni til kynningar og varðveislu. Nefndin áréttar að skipulagsmál snúast um velferð og öryggi borgara og því er hér um mikilvægt gæðaeftirlit að ræða. Skipulagsstofnun er jafnframt ætlað að halda gagnagrunn fyrir deiliskipulög ásamt því að vera sveitarfélögum innan handar við gerð þeirra. Nefndin áréttar að þótt sveitarfélögum sé skylt að senda Skipulagsstofnun afrit deiliskipulags ber þeim ekki skylda til að fara eftir þeim athugasemdum sem stofnunin gerir. Þó telur nefndin rétt að sveitarfélög geri rökstudda grein fyrir ástæðum sínum ef ekki er farið að athugasemdum.
Þá var nefndinni gerð grein fyrir því að nokkur misbrestur hefði orðið á því að sveitarfélög samþykktu formlega deiliskipulag í sveitarstjórn eða birtu auglýsingu um samþykkt þess í B-deild Stjórnartíðinda . Nefndin ræddi það og gerir grein fyrir því í nefndarálitinu og eins því hvernig með skuli farið þegar gerð er breyting á samþykktu deiliskipulagi.
Við fjölluðum um úrskurðarnefnd skipulags- og byggingarmála. Við höfum tekið undir þau sjónarmið í nefndaráliti að sex mánuðir séu langur afgreiðslutími nefndarinnar og teljum rétt að umhverfisráðuneytið leiti leiða, í samvinnu við úrskurðarnefnd, til að anna þeim málafjölda sem til hennar er vísað og standa við lögbundna úrskurðarfresti mála.
Við fjölluðum einnig um að í 53. gr. frumvarpsins er kveðið á um að Skipulagsstofnun geti stöðvað framkvæmdir á kostnað sveitarfélags sinni það ekki skyldu sinni til að stöðva framkvæmdir. Nefndin telur að hér sé um óþarflega mikið inngrip í stjórnsýslu sveitarfélaga að ræða. Sinni sveitarfélag ekki lögbundinni skyldu geta aðilar leitað réttar síns eftir öðrum lögbundnum leiðum. Nefndin leggur því til að málsgreinin falli brott og gerir að auki breytingar á 1. og 2. mgr. til leiðréttingar og samræmis við önnur ákvæði.
Nefndin fjallaði um mál þetta samhliða frumvörpum til laga um mannvirki, eins og fyrr segir, og til laga um breytingu á lögum um brunavarnir. Nefndin náði þó ekki að ljúka umfjöllun sinni um þau mál, þ.e. mannvirki og brunavarnir, en ljóst er að verði frumvarp þetta samþykkt geta þau lög ekki tekið gildi fyrr en Alþingi samþykkir frumvarp til laga um mannvirki, enda er frumvörpunum ætlað að leysa af hólmi ein skipulags- og byggingarlög, nr. 73/1997. Frumvarp um brunavarnir er svo nátengt frumvarpi til laga um mannvirki þar sem Byggingarstofnun er í frumvarpi um mannvirki ætlað stórt hlutverk og lagt til í brunavarnafrumvarpinu að Brunamálastofnun verði lögð niður en verkefni hennar færð til hinnar nýju Byggingarstofnunar. Frumvörpin þrjú eru því öll nátengd og ljóst að verði þau ekki öll samþykkt mun ný löggjöf á sviði skipulagsmála, mannvirkjamála og brunamála ekki taka gildi. Nefndin beinir því til ráðherra að leggja sem fyrst á næsta þingi fram frumvörp að nýju til laga um mannvirki og til laga um breytingu á lögum um brunavarnir svo unnt verði að ljúka afgreiðslu málanna áður en til gildistöku nýrra skipulagslaga kemur. Brýnt er að setja ný lög á þessu sviði og hefur nefndin fullan hug á að vinna vel og örugglega þótt ekki hafi unnist tími til þess á yfirstandandi þingi.
Nefndin leggur til að málið verði samþykkt með breytingum sem gerð er grein fyrir hér að framan og lagðar eru til á sérstöku þingskjali. Undir þetta nefndarálit sem ég hef nú stiklað á rita Ólína Þorvarðardóttir, Anna Margrét Guðjónsdóttir, Birgir Ármannsson, Þuríður Backman, Mörður Árnason, Gunnar Bragi Sveinsson, Ólafur Þór Gunnarsson, Kristján Þór Júlíusson og Þór Saari.
Ég vil að lokum, frú forseti, fá að færa hér fram þakkir mínar til hv. umhverfisnefndar fyrir þá miklu vinnu sem nefndarmenn lögðu á sig svo þetta mál næði fram að ganga og þann ríka samstarfsvilja sem fram hefur komið af hálfu nefndarmanna allra stjórnmálaflokka í þessu flókna og viðamikla máli. Sérstakar þakkir vil ég færa ritara nefndarinnar, Hildi Evu Sigurðardóttur, fyrir frábært vinnuframlag undir miklu álagi.
Að svo mæltu legg ég málið hér fram en óska eftir því vegna nokkurra frágangsatriða, frú forseti, að málinu verði vísað til nefndarinnar milli 2. og 3. umr.
