139. löggjafarþing — 110. fundur,  12. apr. 2011.

stofnun vestnorræns sögu- og samfélagsseturs.

478. mál
[23:30]
Horfa

Flm. (Ólína Þorvarðardóttir) (Sf):

Frú forseti. Ég mæli fyrir tillögu til þingsályktunar um stofnun vestnorræns sögu- og samfélagsseturs þar sem Alþingi ályktar að skora á ríkisstjórnina að leita leiða í fjárlögum til að styðja við stofnun vestnorræns sögu- og samfélagsseturs. Þessi tillaga er lögð fram á grundvelli ályktunar Vestnorræna ráðsins frá því í ágúst síðastliðnum sem haldin var í Tasiilaq á Grænlandi.

Hópur sagnfræðinga frá Íslandi, Færeyjum og Grænlandi hefur um nokkurt skeið unnið að því að rannsaka og skrifa sögu Vestur-Norðurlanda að tillögu og frumkvæði Vestnorræna ráðsins. Nú styttist í að verkefninu ljúki en sagnfræðingarnir hafa lagt til að vinnunni verði fram haldið og henni verði fylgt eftir með stofnun „Vestnorræns sögu- og samfélagsseturs“ svo sem lýst er á eftir.

Lögþing Færeyja hefur á nýliðnu ári veitt 200 þús. danskar krónur til Háskóla Færeyja til að hrinda hugmyndinni í framkvæmd og styðji Grænland og Ísland verkefnið með álíka upphæð gæti setrið hafið starfsemi sína innan skamms.

Markmiðið með vestnorrænu sögu- og samfélagssetri er að stunda rannsóknir, kennslu á háskólastigi og miðlun á rannsóknarniðurstöðum á sviðum sem tengjast svæðinu. Rannsóknir fara fram í háskólum, þjóðskjalasöfnum, söfnum og öðrum viðeigandi stofnunum. Setrinu er ætlað að stýra samvinnunni og kennaraskiptum á milli landanna og bjóða háskólum og stofnunum upp á fyrirlestra og námskeið í vestnorrænum fræðum. Rannsóknarniðurstöðunum yrði miðlað í formi útgáfu fréttabréfa og annarrar útgáfustarfsemi, kennslubókum sem og með sýningum í söfnum vestnorrænu ríkjanna þriggja.

Tilgangurinn er að styrkja menningartengsl milli Vestur-Norðurlanda, að stuðla að framgangi rannsókna á vestnorrænni sögu, samfélagi og menningu, að miðla upplýsingum til barna, ungmenna og almennings um Vestur-Norðurlönd í nútíð og þátíð, að safna og geyma þekkingu um Vestur-Norðurlönd og nærsvæði þeirra og að stuðla að viðgangi þekkingarstarfsemi á svæðinu. Helstu þátttakendur eru háskólar og aðrar menntastofnanir, söfn, þjóðskjalasöfn og aðrar rannsóknastofnanir og áætlað er að meginstarfsemi setursins verði rannsóknir, kennsla og miðlun upplýsinga, að setrið hafi frumkvæði að og umsjón með rannsóknarverkefnum, kennslu og annarri miðlun, að það skipuleggi ráðstefnur, námskeið og fyrirlestra og haldi úti heimasíðu sem innihaldi m.a. fréttabréf og almennar upplýsingar um sögu, menningu og samfélag Vestur-Norðurlanda svo fátt sé talið.

Gert er ráð fyrir að fjármögnun setursins verði með fjárframlögum frá vestnorrænu ríkjunum þremur. Grunnfjármögnun verði laun til forstöðumanns, skrifstofa, heimasíða, þar með taldar þýðingar, ferðakostnaður fyrir forstöðumann og stjórnarmeðlimi og kostnaður í tengslum við kennsludvalir. Verkefni setursins fjármagnist af norrænum og öðrum sjóðum. Gert er ráð fyrir að samvirknisáhrif stofnunar setursins verði m.a. sterkt vestnorrænt svæði með aukinni samvinnu, aukinn skilningur á lífsskilyrðum á Vestur-Norðurlöndum, samfelldara samstarf og aukin áhrif í norrænu samstarfi og betri þekking og skilningur hjá utanaðkomandi á sögu, menningu og samfélagi Vestur-Norðurlanda.

Ég legg til, frú forseti, að tillögunni verði vísað til utanríkismálanefndar.