tímabundnar endurgreiðslur vegna kvikmyndagerðar á Íslandi.

Frú forseti. Ég mæli fyrir frumvarpi til laga um breytingu á lögum nr. 43/1999, um tímabundnar endurgreiðslur vegna kvikmyndagerðar á Íslandi, með síðari breytingum.

Með frumvarpinu eru lagðar til breytingar á lögum um tímabundnar endurgreiðslur vegna kvikmyndagerðar hér á landi. Markmið þeirra breytinga sem lagðar eru til í frumvarpinu eru í fyrsta lagi að tryggja áframhaldandi stuðning vegna þess að þessi lög renna sitt skeið á enda nú um áramótin. Það er vilji okkar að þetta kerfi verði áfram enda hefur það gefist vel. Með þessu frumvarpi er verið að tryggja að svo megi verða eða til ársins 2017, þ.e. næstu fimm árin.

Í megindráttum viðhöldum við núgildandi kerfi sem menn þekkja til að það verði hér áfram við lýði næstu fimm árin. Enn fremur eru með frumvarpinu lagðar til breytingar sem miða að því að gera núgildandi kerfi skilvirkara og jafna enn frekar samkeppnisstöðu íslensks kvikmyndaiðnaðar gagnvart sambærilegri starfsemi í öðrum ríkjum. Þá er með frumvarpinu lagt til að eftirlitsheimildir stjórnvalda með endurgreiðslunum verði auknar. Þannig er t.d. lagt til að nefnd sem annast endurgreiðslur samkvæmt lögunum geti í því skyni að staðreyna kostnaðaruppgjör óskað eftir viðeigandi upplýsingum frá skattyfirvöldum og óskað eftir aðgangi að bókhaldsgögnum félagsins.

Mörg ríki innan EES hafa líkt og Íslendingar tekið upp í landsrétt sérstakar reglur um styrki vegna kvikmyndaframleiðslu og því er svo farið að kvikmyndaframleiðsla nýtur ríkisstuðnings í mörgum ríkjum Evrópu. Það er meðal annars vegna þessa sem nauðsynlegt er að frumvarp þetta nái fram að ganga því að að óbreyttu falla endurgreiðslur vegna kvikmyndagerðar hér á landi niður um áramótin.

Þær breytingar sem hér um ræðir eru háðar samþykki Eftirlitsstofnunar EFTA í samræmi við EES-samninginn þar sem kerfið felur í sér ríkisaðstoð. Við gerð frumvarpsins var haft samráð við ESA og bíða breytingartillögur frumvarpsins samþykkis þeirra en ekki er heimilt í samræmi við málsmeðferðarreglur ESA að veita vilyrði fyrir endurgreiðslu framleiðslukostnaðar fyrr en endanlegt samþykki stofnunarinnar liggur fyrir.

Gildandi endurgreiðslukerfi var komið á árið 1999 og hefur það því verið við lýði í um það bil 11 ár óbreytt nema að því leyti að endurgreiðsluhlutfallið hefur hækkað frá 12% upphaflega upp í 14% og síðan á árinu 2009 fór það upp í 20%. Reynsla stjórnvalda af þessu fyrirkomulagi hefur almennt verið jákvæð. Fyrirkomulag endurgreiðslna er með þeim hætti að útborganir falla aðeins til eftir að framleiðslu verkefna er lokið og fjárhagslegt uppgjör hefur farið fram. Þá hefur þegar verið staðið skil á sköttum og skyldum vegna starfseminnar en uppgjörsupplýsingar úr nýlegum verkefnum benda til þess að endurgreiðslan sé lægri en nemur skatttekjum ríkisins af einstaka verkefnum.

Virðulegi forseti. Svo að ég fari örstutt yfir þetta ágæta kerfi okkar og hverju það hefur skilað á undanförnum árum þá byggir kerfið á því að iðnaðarráðuneytið veitir framleiðanda efnisvilyrði fyrir endurgreiðslu gegn því að gild umsókn hafi verið send til ráðuneytisins. Þegar framleiðslu er lokið sendir framleiðandi staðfestingu á að skilyrði laganna hafi verið uppfyllt og þá eru 20% af framleiðslukostnaði verkefnisins endurgreidd. Í lögunum er gert ráð fyrir að fresta megi greiðslu ef fjárheimildir eru ekki til staðar en þó er skylt að standa við þau vilyrði sem gefin hafa verið.

Virðulegi forseti. Þegar við tökum saman hvernig þessar endurgreiðslur hafa verið á undanförnum árum sést vel hversu breytilegar þær geta verið og mun ég skila ítarlegri úttekt á því með þessu frumvarpi til atvinnuveganefndar. Ef við tökum dæmi þá kom á árinu 2005 kúfur í innlendri kvikmyndaframleiðslu en árið eftir var aðeins lokið við tvö innlend verkefni. Árið 2005 var því frekar stórt og það stærsta í sögu þessa verkefnis ef frá er talið árið í ár sem ætlar að verða það allra stærsta.

Á þessu ári má sjá skýr merki um mikla aukningu í kvikmyndagerð. Í lok septembermánaðar höfðu 315 milljónir verið endurgreiddar og miðað við þær upplýsingar sem ráðuneytið hefur aflað er útlit fyrir að þær skuldbindingar sem koma til greiðslu á síðasta ársfjórðungi geti numið um 400 millj. kr. til viðbótar. Skýringar á þessari aukningu á árinu eru tvíþættar. Annars vegar er um að ræða mikla fjölgun innlendra verkefna þar sem framleiðendur hafa verið að ljúka mörgum verkefnum sem hafa tafist í vinnslu vegna vandkvæða við fjármögnun eftir hrunið hér á landi árið 2008. Það sést glöggt þegar samanburður er gerður að árið 2008 voru lítil umsvif og undanfarin tvö ár eru í lægri kantinum. Það má því segja að á árinu 2011 hafi snjóhengja fallið í innlendum verkefnum í þessu samhengi, en þau voru uppsöfnuð. Hins vegar er um að ræða verulega aukningu erlendra verkefna miðað við fyrri ár. Á árinu 2011 er útlit fyrir að endurgreiðslur vegna erlendra verkefna nemi rúmum 200 millj. kr. sem er hærri fjárhæð en nokkru sinni frá því að endurgreiðslur hófust í þessu kerfi og tífalt hærri fjárhæð en árið áður.

Horfurnar fyrir árið 2012 eru þær að aðeins er útlit fyrir að tvö til þrjú innlend kvikmyndaverkefni verði í framleiðslu og að fjárhæð endurgreiðslna vegna þeirra dragist því verulega saman milli ára. Hins vegar er áhugi erlendra framleiðenda að aukast og er von til þess að þeirra þáttur haldi áfram að vaxa líkt og gerðist á þessu ári. Sem dæmi má nefna að umsókn hefur verið skilað vegna sjónvarpsþáttarins Game of Thrones, eins og menn hafa heyrt getið um í fjölmiðlum, sem var tekinn upp í desember og mun að öllu óbreyttu kalla á endurgreiðslu upp á 40 millj. kr. í janúar á næsta ári.

Virðulegi forseti. Ég tel að þessi mikla aukning hér á landi í erlendum verkefnum á þessi sviði séu áhrif hækkunar endurgreiðslunnar úr 14% í 20% sem núverandi ríkisstjórn stóð fyrir á vordögum 2009.

Virðulegi forseti. Til að menn átti sig á því hvað býr að baki þessum upphæðum eru þessar endurgreiðslur hlutfall af ákveðinni veltu verkefnanna innan lands. Sem dæmi er um að ræða, miðað við spár okkar á því hvað fellur til núna á síðasta ársfjórðungi ársins 2011, endurgreiðslur upp á 352 millj. kr. en að baki þeim eru tæplega 2,5 milljarðar í umfangi innan lands. Þetta eru gríðarlega góðar fréttir fyrir okkur Íslendinga, fyrir íslenskt efnahagslíf, fyrir íslenska kvikmyndagerð yfirleitt og íslenska menningu hinnar skapandi greinar. Á bak við þá upphæð sem kemur inn í fjárlög er því gríðarleg velta.

Virðulegi forseti. Ég ætla að taka dæmi um eitt verkefni af því að við höfum verið spurð og þar að auki hefur fjárlagaskrifstofa fjármálaráðuneytisins haldið því fram í umsögn, sem er ein sú merkilegasta sem ég hef nokkurn tíma séð með frumvarpi og hef ég setið á þingi alllengi, en kostnaðarumsögnin er ekkert annað en pólitík þar sem áralöng andstaða við þetta kerfi kemur fram, og dylgjað er með það aftur og aftur að ekki komi inn tekjur fyrir þessum 20% inn í ríkissjóð heldur fari meira út en komi inn.

Vegna þessa óskuðum við eftir raundæmi um það hvernig eitt slíkt verkefni hefur komið út hér á landi. Leikstjórinn Ridley Scott kom með verkefnið til landsins nú í sumar og var tekin kvikmynd við rætur Heklu og við Dettifoss. Umsókn í endurgreiðslukerfið barst iðnaðarráðuneytinu í júní sl. ásamt fullnægjandi fylgigögnum. Verkið kom því inn á árinu en ekki var hægt að gera ráð fyrir því í áætlunum ársins í ár vegna þess skamma fyrirvara sem á innkomu verkefnisins var. Voru starfsmenn innlends framleiðslufélags sem stofnað var vegna verkefnisins um 230 á meðan á tökum stóð hér á landi. Þessir aðilar fengu dagpeninga, verktakagreiðslur og laun sem voru að fullu skattlögð á Íslandi. Launagreiðslur námu gróflega um 150 millj. kr. Auk þess var keypt þjónusta og önnur umsvif fyrir um 550 millj. kr. sem bókfærð voru sem framleiðslukostnaður innlends framleiðslufélags. Gróflega metið er fjárhæð staðgreiðslu, tryggingagjalds og óendurkræfs virðisaukaskatts um 150 millj. kr. Það er fjárhæð sem innlenda framleiðslufélagið hefur þegar staðið skil á til ríkisins vegna verkefnisins. Að óbreyttu má gera ráð fyrir að um 100 millj. kr. komi til endurgreiðslu vegna þessa verkefnis og komi til útborgunar snemma á árinu 2012 til innlenda framleiðslufélagsins sem sótti um endurgreiðsluna vegna þessa verkefnis. Má áætla að velta félagsins vegna verkefnisins hafi numið rúmlega 700 millj. kr., beinar greiðslur til ríkisins voru um 150 milljónir og til baka vegna 20%-endurgreiðslunnar fara 100 milljónir. Fullyrðingin í kostnaðarmati fjármálaráðuneytisins á því ekki við rök að styðjast samkvæmt þessari samantekt.

Virðulegi forseti. Það þarf líka að koma fram að starfsmenn erlends framleiðslufélags sem voru á launaskrá erlendis voru um 250 en þeir starfsmenn fengu auk þess dagpeninga sem námu um 30 millj. kr. og má gera ráð fyrir því að þeir hafi ráðstafað þeim að verulegu leyti hérlendis. Þá eru ótalin ýmis margfeldisáhrif svo sem launakostnaður og umsvif ýmissa birgja og þjónustusala sem voru viðriðnir verkefnið.

Virðulegi forseti. Ég tek með þetta dæmi vegna þeirrar umræðu sem hefur skapast sökum umsagnar fjárlagaskrifstofu fjármálaráðuneytisins um kvikmyndagerð og þessar endurgreiðslur. Það er ekkert launungarmál að þar hefur verið andstaða við þetta kerfi meira og minna frá því að ég fór að fylgjast með því. En þeir eiga ekki að vera í atvinnupólitík, þeir eiga að gefa upp staðreyndir. Í kostnaðarmati eins og því sem fylgir þessu frumvarpi hefði það sem ég var að fara yfir hér áðan átt að koma fram af þeirra hálfu en ekki órökstuddar dylgjur og fullyrðingar.

Virðulegi forseti. Ég ætla að fara í gegnum þetta kostnaðarmat og svara ákveðnum þáttum sem þar koma fram. Í fyrsta lagi segir þar, með leyfi forseta:

„Upphaflegur tilgangur laganna var að beita tímabundnum aðgerðum til að auka áhuga erlendra kvikmyndafyrirtækja á starfsemi hér á landi og laða að erlenda aðila til að framleiða kvikmyndir eða sjónvarpsefni hér á landi.“

Aftur drep ég niður þessu tengdu: „Reyndin hefur verið að hlutdeild innlendra framleiðenda í framleiðslustyrkjunum sem veittir hafa verið til þessa er um 85%.“

Síðan segja þeir: „Lögin virðast því ekki hafa náð þessu markmiði og virðist reynslan því ekki gefa tilefni til þess að þau verði framlengd í þeim tilgangi.“

Virðulegi forseti. Það er rétt að þetta styrkjakerfi er til þess fallið að laða erlend kvikmyndaverkefni til landsins og án þess mundu þau efnahagslegu umsvif sem slíkum verkefnum fylgja ekki verða og mundu án vafa dragast verulega saman. Hins vegar er því hvergi í markmiðssetningu laganna haldið fram að þeim sé einvörðungu beint til erlendra verkefna eins og má skilja af orðalagi í kostnaðarmatinu. Raunar var slíkt óheimilt samkvæmt evrópskum ríkisstyrkjareglum en heimilt að styrkja verkefni sem ekki eru bundin við þjóðerni. Þá er líka, virðulegi forseti, vandséð hvernig megi halda því fram að lögin hafi ekki náð markmiði sínu þegar innlend atvinnustarfsemi á sviði kvikmynda- og sjónvarpsframleiðslu hefur eflst verulega m.a. með tilstuðlan laganna.

Ég verð að drepa niður á öðrum stað í kostnaðarmatinu sem er ekkert annað en pólitísk skoðun einstaklinga á þessu kerfi, sem ég tel að þeir ættu betur að láta okkur þingmönnum það eftir. Þar segir, með leyfi forseta:

„Þess var vænst að tekjur ríkissjóðs af veltu sem erlendir kvikmyndaframleiðendur kynnu að færa til landsins gætu vegið upp útgjöldin við styrkina. Úttekt sem gerð var á þessu var byggð á 12% endurgreiðslu framleiðslukostnaðar. Hins vegar má telja vafasamara að tekjur ríkisins af innfluttri viðbótarveltu frá erlendum aðilum svari til útgjalda við núverandi 20% endurgreiðsluhlutfall.“

Ég fór yfir dæmi af verkefni hér áðan, virðulegi forseti, sem sýnir að þetta er ekki rétt fullyrðing, hún er bara ekki rétt. Þess vegna finnst mér með hreinum ólíkindum hvernig menn geta komist að slíkri niðurstöðu. Ég leyfi mér að efast um allar forsendur þessa kostnaðarmats miðað við þennan veikleika í því.

Virðulegi forseti. Mikilvægt er að hafa í huga að fjármögnun kvikmyndaverkefna hefur í auknum mæli snúist um alþjóðleg og stór verkefni íslenskra fyrirtækja á þessu sviði sem eru sjaldnast einvörðungu fjármögnuð af innlendum aðilum. Þess vegna er ekki hægt að greina svo skýrt á milli innlendra og erlendra verkefna. Um það get ég tekið dæmi af hinni glæsilegu teiknimynd Þór sem nýverið var frumsýnd og fékk verulegt eiginfjárframlag erlendis frá, enda er verkefnið að mig minnir írskt, þýskt og íslenskt, og eiginfjárframlag vegna Latabæjarverkefnisins er nú komið í hendur erlendra aðila ásamt eignarhaldinu. Þá sækja kvikmyndir að jafnaði í erlenda sjóði og koma með það fjármagn til landsins. Vert er að nefna minnisblað, sem ég mun skila inn til hv. atvinnuveganefndar með þessu frumvarpi, frá Ágústi Einarssyni prófessor. Hann hefur gert mjög viðamikla úttekt á stöðu kvikmyndagerðar hér á landi og skrifaði nýverið um hana bók, þar sem kemur fram að erfitt sé orðið að greina á milli innlendra og erlendra verkefna hér á landi enda sé fjármögnun kvikmynda í miklu meiri mæli fjölþjóðleg en áður. Sjóðir Evrópusambandsins, Media, og Evrópuráðsins, Eurimages, hafi til að mynda undanfarin ár styrkt kvikmyndagerð hérlendis um álíka fjárhæð og nemur endurgreiðslunum á kostnaði og eru þau framlög langt umfram það sem Íslendingar leggja til þessara sjóða.

Þessi mikla þátttaka í fjármögnun erlendis frá undirstrikar mikilvægi kvikmyndaiðnaðarins, virðulegi forseti, í gjaldeyrisöflun þjóðarinnar. Þar af leiðandi er ekki sjálfgefið að gera skýran greinarmun á innlendum og erlendum verkefnum þegar kemur að efnahagslegum áhrifum þeirra. Úttektin sem vísað er til í áðurnefndri tilvitnun í kostnaðarmatið var gerð af Hagfræðistofnun árið 2004. Sú úttekt setti fram almennan grundvöll fyrir efnahagslegum áhrifum laganna sem á þeim tíma miðuðu við 12% endurgreiðslu og tók m.a. inn í myndina margfeldisáhrif þessa styrkjakerfis. Ekkert í þeirri vinnu bendir með skýrum hætti til þess að efri mörk styrkja sem skiluðu ríkinu efnahagslegum ábata liggi undir 20%, ekki neitt.

Virðulegi forseti. Ég tel gríðarlegan veikleika liggja að baki þessu kostnaðarmati og að menn hafi verið of uppteknir af að sýna andstöðu sína gegn kerfinu fremur en reyna að komast til botns í þessum málum. Upplýsingar um einstök verkefni benda þvert á móti til þess að þótt verulegur nettóafgangur geti verið á stöðu ríkisins við 12% endurgreiðslu geti líka verið um afgang að ræða við 20% þótt það sé ekki endilega markmið laganna sjálfra heldur að byggja upp iðnaðinn.

Á enn öðrum stað ætla ég líka að drepa niður í kostnaðarmatinu. Víða er hægt að koma við. Þar segir að telja megi vafasamt að ríkisstyrkt innlend framleiðsla sjónvarpsefnis og kvikmynda skili ríkissjóði tekjum að ráði umfram það sem ella væri og sem vegi að marki upp kostnaðinn við styrkina. Ég var búin að svara þessu, frú forseti. Í matinu segir áfram:

„Bæði má ætla að starfsemin og sú velta sem í henni felst ætti að miklu leyti að geta farið fram án styrkja vegna eftirspurnar samfélagsins eftir efninu og einnig að annars væri hluti þeirra sem að þessu hafa starfað að sinna störfum í öðrum atvinnugreinum sem greiði álíka skatta og skyldur.“

Hér er því haldið fram að ef endurgreiðslukerfisins nyti ekki við mundi umsvif í kvikmyndagerð ekki dragast saman og verkefnin yrðu fjármögnuð með öðrum hætti. Hér þarf að greina milli innlendra og erlendra verkefna. Það má ganga út frá því að erlend verkefni mundu nánast alfarið falla niður ef hætt yrði við þetta endurgreiðslukerfi. Á árinu 2011 nema þau í veltu fyrir íslenskt efnahagslíf ríflega 1 milljarði kr. sem ekki hefði komið til að öðrum kosti. Í tilfelli innlendrar framleiðslu er þessi samanburður villandi að því leyti að ekki er tekið tillit til þess hvernig kvikmyndverkefni eru fjármögnuð, þ.e. að þau sæki stærstan hluta fjármagns í styrki sem koma að verulegu leyti erlendis frá. Fjármögnun þessara verkefna með aukinni markaðseftirspurn og eiginfjárframlagi eins og vísað er til er því fremur langsótt.

Í minnisblaði Ágústs Einarssonar kemur fram að ársverk í kvikmyndaiðnaði eru 750 og árleg velta um 10,5 milljarðar. Endurgreiðslukerfið hefur trúlega þar margfeldisáhrif frekar en hægt verði að fella það niður og veltan verði óbreytt eins og haldið er fram í kostnaðarmatinu. Halda menn það í alvöru? Það er líka merkilegt að slengja slíku fram án þess að rökstyðja það. En það sem mér þykir verst í þessu er að menn skuli leyfa sér að segja „að annars væri hluti þeirra sem að þessu hafa starfað [þ.e. í kvikmyndagerð] að sinna störfum í öðrum atvinnugreinum sem greiði álíka skatta og skyldur“. Hvað þýðir þessi setning? Er fjárlagaskrifstofan í kostnaðarmati farin að segja við fólk í kvikmyndagerð að það eigi að finna sér eitthvað annað að gera, fara að starfa við eitthvað annað? Ég verð bara að segja að ég hef aldrei vitað annað eins. Mér finnst þetta kostnaðarmat fyrir neðan allar hellur. Það er okkar alþingismanna að fjalla um málið og taka ákvarðanir um það með hvaða hætti við viljum styðja við íslenskt atvinnulíf. En yfir slíku í kostnaðarmati, virðulegi forseti, á ég ekki til eitt aukatekið orð.

Annars staðar verð ég að bera niður líka. Þar kemur fram að það kunni „að vekja upp spurningar um sjálfbærni slíkra verkefna“, eins og segir orðrétt í kostnaðarmatinu og held ég áfram að vitna í matið, með leyfi forseta:

„… og um mismunun gagnvart margvíslegum öðrum atvinnugreinum, t.d. hugbúnaðargerð eða laxeldi svo dæmi séu tekin. Tilgangurinn með slíkum sértækum styrkjum af hálfu ríkisins hlýtur því ávallt að þurfa að byggjast á gildum rökum og vandaðri úttekt á árangri eða ábata.“

Virðulegi forseti. Atvinnugreinin starfar á bæði viðskiptalegum forsendum og á sviði lista og menningar þar sem ríkisstyrkir eru almennt með öðrum hætti en í beinum samkeppnisrekstri. Stuðningur við viðskiptahlið og fjármögnun greinarinnar hefur átt þátt í að byggja upp þessa öflugu atvinnugrein með 750 ársverkum og 10,5 milljarða kr. ársveltu. Samanburður við beina ríkisstyrki til annarra greina í beinum samkeppnisrekstri virðist hvorki taka inn í myndina eðli atvinnugreinarinnar né fyrirkomulag þessara mála í nágrannalöndum okkar.

Ég vil minna á, virðulegi forseti, að sitjandi ríkisstjórn hefur tekið þá ákvörðun að styðja við atvinnulíf á Íslandi á breiðum grunni. Við höfum búið til verkfæri eins og Allir vinna sem þýðir í raun og veru nákvæmlega það sama og það sem hér er á ferðinni þar sem verið er að styðja við verkefni og hvetja til að farið sé í verkefni sem ella hefðu ekki orðið.

Annað verkefni, annað tæki, hefur líka verið skapað sem eru svokölluð nýsköpunarlög og fela það í sér að örva rannsóknir og þróun innan fyrirtækja. Það er ekki langt síðan við fengum að vita að þaðan hefði tæplega hálfur milljarður farið til baka til fyrirtækja í nýsköpun á þessu ári í gegnum skattkerfið. Munurinn er einfaldlega sá að í þessu endurgreiðslukerfi er farið í gegnum fjárlögin vegna þess að það er greitt eftir á þegar skattauppgjör og annað slíkt hefur farið fram en í hinum kerfunum tveimur, Allir vinna og nýsköpunarlögunum, er verið að gera þetta um leið og skattauppgjör fer fram. Sá er munurinn, virðulegi forseti. Markmiðið er það sama, þ.e. að örva atvinnulíf á breiðum grunni með ívilnunum.

Virðulegi forseti. Ég gæti haldið hér langt mál til viðbótar um þetta en ég ætla að láta staðar numið og nota síðustu mínútur mínar í ræðustóli til að fara yfir aðra þætti kostnaðarmatsins þar sem fjallað er um að farið hafi verið umfram fjárheimildir á árinu 2011. Þar segir að nú liggi fyrir að á árinu 2011 hafi iðnaðarráðuneytið greitt út framleiðslustyrki sem séu verulega umfram fjárheimildir. Því er til að svara að greiðslur iðnaðarráðuneytisins á árinu 2011 vegna endurgreiðslu framleiðslukostnaðar kvikmynda og sjónvarpsefnis nema um 320 millj. kr. Fjárheimild ársins 2011 ásamt yfirfærðri stöðu frá árinu áður nam 200 millj. kr. og í fjáraukalögum sem nú hafa verið samþykkt á Alþingi var samþykkt heimild að upphæð 120 millj. kr. Greiðslustaða ríkisins vegna þessa verkefnis er því innan fjárheimilda. En það er rétt að staðan innan ársins fór tímabundið umfram heimildir. Þar var um mistök að ræða. Greiðslur voru hins vegar stöðvaðar strax og það kom upp og fjármálaráðuneytinu var gert viðvart og óskað eftir viðbótarfjárheimild til að bregðast við. Staða ársins 2011 er því sú að greiðslur námu um 320 millj. kr. og fjárheimildir einnig.

Í þessu frumvarpi, virðulegi forseti, er haldið áfram með þá reglu að séu fjárheimildir ekki fyrir hendi og fáist ekki sé hægt að fresta útgreiðslu. Iðnaðarráðuneytið getur ekki frestað vilyrðum eða tekið upp einhvers konar dynti í þeim efnum eða valið verkefni inn í kerfið eftir smekk. Ráðuneytið fylgir bara lögum um hvernig það á nákvæmlega að gerast. Hins vegar getum við frestað útgreiðslum yfir á næsta ár og svo verður áfram. Að því leytinu til höfum við ákveðna stjórn á því með hvaða hætti þessar greiðslur fara fram þannig að ekki þurfi að vera mikil óvissa fyrir ríkissjóð.

Virðulegi forseti. Í kostnaðarmatinu er sagt:

„Þannig eru horfur á að skuldbindingar ríkissjóðs vegna framleiðslustyrkja í kvikmyndaiðnaði árið 2011 stefni í að verða um 700 millj. kr. eða nálægt því að vera 450% hærri en fjárveiting fjárlaga ársins.“

Hér þarf að huga að því hvaða tölur er verið að bera saman. Ef litið er til greiðslugetu ríkisins á árinu 2011 verða 320 millj. kr. greiddar út. Það er í samræmi við samþykktar fjárheimildir. Ef litið er til umsvifa þeirra verkefna sem gætu komið til greiðslu er besta mat á þessum tímapunkti um 650–700 millj. kr. á árinu 2011 sem er veruleg aukning frá fyrri árum. Þarna er um að ræða eins og ég nefndi áðan snjóhengju sem skapaðist vegna aukinna umsvifa í greininni en ekki er útlit fyrir að verði viðvarandi. Hlutfallið 450% er þannig fengið með því að bera saman lægstu mögulegu heimild ársins, þ.e. 150 millj. kr., án yfirfærðrar stöðu sem vitað var að yrði yfirfærð frá árinu á undan við hæstu mögulegu veltu sem ekki stóð til að greiða út. Þetta hlutfall eitt og sér vísar í mikil umsvif í greininni en ekki greiðsluskyldu ríkisins innan ársins. Hins vegar er ljóst að ef á að halda þessu kerfi áfram þarf ríkið að vera reiðubúið að standa við skuldbindingar sínar. Í því tilliti þarf að líta til þess að þegar skuldbindingarnar koma til greiðslu er fjármögnun og framleiðslu verkefna að fullu lokið og efnahagslegra áhrifa þeirra í atvinnulífinu hefur þegar gætt og eru að fullu komin fram. Það þýðir að aukin velta hefur þegar skilað ríkinu auknum tekjum sem eru m.a. til komnar vegna þessa kerfis.

Í kostnaðarmatinu að lokum, virðulegi forseti, segir:

„Þannig er árlega tekin áhætta af því að erlendir kvikmyndaframleiðendur kynnu að færa til landsins stór verkefni með mikilli veltu sem gætu krafist talsverðra fjárframlaga úr ríkissjóði umfram tekjur þótt þjóðarbúið geti vissulega notið góðs af því.“ — Skilur einhver þessa setningu?

Það er alveg ljóst að aukið umfang kvikmyndaframleiðslu t.d. á þessu ári var ekki fyrir séð. Um var að ræða mörg verkefni sem höfðu verið í undirbúningi frá því fyrir hrun og voru fullgerð sem skapaði greiðsluskuldbindingu á móti útgefnum vilyrðum. Hins vegar er alveg ljóst að færri verkefni koma á næsta ári. Endurgreiðslur vegna erlendra verkefna koma aðeins til eftir að staðið hefur verið skil á sköttum og skyldum hérlendis vegna þeirra og því má efast um að slík verkefni falli undir það að vera óhagstæð röskun í íslensku efnahagslífi og ríkisfjármálum.

Virðulegi forseti Ég fór yfir það áðan, eitt verkefni frá Bandaríkjunum sem kom óvænt inn í landið í júní í sumar var með 750 millj. kr. veltu, 150 millj. kr. voru greiddar í skatta og gjöld og af þeim ætlum við að greiða um 100 millj. kr. til baka. Þetta er gríðarleg röskun fyrir þá sem lifa í excel-veröldinni, en fyrir okkur hin sem viljum fá hreyfingu á samfélagið, sem viljum atvinnusköpun (Forseti hringir.) á breiðum grunni er þetta jákvæð röskun og við lítum á (Forseti hringir.) það sem innspýtingu en ekki áfall eins og sumir virðast gera.

Að þessu sögðu, virðulegi forseti, legg ég til að þetta mál fari til atvinnuveganefndar (Forseti hringir.) til frekari skoðunar.