bókasafnalög.

Virðulegi forseti. Ég mæli fyrir nefndaráliti með breytingartillögu um frumvarp til bókasafnalaga, þar sem við leggjum til nokkrar breytingar sem eru lagatæknilegs eðlis og leggjum til að frumvarpið verði samþykkt með eftirfarandi breytingu:

„1. Við 4. mgr. 7. gr.

a. 2. málsl. falli brott.

b. Orðin „þ.m.t. í sjálfstæðri leit upplýsinga“ í 3. málsl. falli brott.

2. Á eftir orðunum „sem glatast“ í 1. málslið 3. efnismgr. 24. gr. komi: eða skemmist.“

Með frumvarpinu er lagt til að sett verði heildarlöggjöf um starfsemi almenningsbókasafna, skólabókasafna og Blindrabókasafns Íslands. Fram kom við yfirferð málsins að það var svo sannarlega tilefni til þess og var fróðlegt að fara í gegnum þessa starfsemi, bæði sem lýtur að hinni hefðbundnu bókasafnsstarfsemi eins og við öll þekkjum svo vel til og eins þeirrar þróunar sem er hvað varðar varðveislu og útgáfu á rafrænu efni. Stafrænn búnaður til að lesa rafræn skjöl breytist nokkuð ört og erfitt að sjá inn í framtíðina hvernig við náum að halda utan um varðveislu á öllum þeim rafrænu gögnum. Þá erum við ekki síst að tala um fréttamiðlun og alla samfélagsmiðlana, þ.e. hvernig varðveisla verður á því efni sem er einungis skrifað og gefið út á netmiðlum, hvernig okkur tekst að varðveita alla þá miklu útgáfu sem þar fer fram eftir því sem búnaður til lesturs og afritunar breytist með tímanum.

Það var mjög fróðlegt að fara í gegnum þá umræðu og margar athyglisverðar spurningar sem vöknuðu. En um leið eru felld niður lög um almenningsbókasöfn, sem og ákvæði um bókasöfn í sjúkrahúsum, dvalarheimilum aldraðra og í fangahúsum. Einnig er kveðið á um að stofnaður verði bókasafnasjóður sem hafi það að markmiði að efla starfsemi bókasafna með því að styrkja rannsóknir og þróunar- og samstarfsverkefni í greininni. Þá er lagt til að stofnað verði bókasafnaráð sem verði ráðherra og stjórnvöldum til ráðgjafar og vinni meðal annars að stefnumótun um starfsemi bókasafna. Þá er gert ráð fyrir skýrum heimildum til gjaldtöku vegna útlána, þjónustu, dagsekta og bóta.

Eins og ég nefndi komu fram við meðferð málsins athugasemdir um að nauðsynlegt væri að bókasafnaráð gæti tekið upp mál að eigin frumkvæði. Nefndin vill í þessu sambandi benda á að hlutverk ráðsins á að vera ráðgefandi um málefni bókasafna, og er það meðal annars í samræmi við hlutverk safnaráðs um málefni safna samkvæmt safnalögum.

Rætt var um áhrif þess að felld eru út ákvæði um bókasöfn í áðurnefndum stofnunum og jafnframt áréttað að allir landsmenn skuli eiga kost á að njóta þjónustu almenningsbókasafna. Nefndin tekur undir þau sjónarmið sem fram komu um að miklar breytingar hafa átt sér stað í skipulagi og starfsemi slíkra stofnana og einnig hafa möguleikar til afþreyingar stóraukist og breyst mjög á örfáum liðnum árum. Eigi að síður áréttar nefndin mikilvægi þessarar þjónustu en samkvæmt frumvarpinu verður hún hluti af almanna- og grunnþjónustu sveitarfélaga en með ákvæðinu er verið að mæla skýrar fyrir um skyldur sveitarfélaganna við bókasöfnin.

Í 11. gr. er kveðið á um starfsfólk og búnað bókasafna. Þar er tekið fram að forstöðumaður bókasafns skuli hafa lokið prófi í bókasafns- og upplýsingafræði, sé þess kostur að ráða mann með slíka menntun til starfans. Við meðferð málsins kom fram nokkur gagnrýni á að ekki væri kveðið á um skyldu sveitarstjórna til að ráða forstöðumann sem lokið hefði prófi í faginu. Nefndin tekur undir þau sjónarmið að vissu leyti en bendir á að líta verði á að slíkt geti verið íþyngjandi fyrir fámennari sveitarfélög og einnig verði að horfa til þess að bókasöfn geta verið ólík að stærð og umfangi. Það þurfi því að vera ákveðið svigrúm til staðar þegar kemur að ráðningunni en augljóslega er verið að vísa til þess að sé þess nokkur kostur sé einstaklingur ráðinn með þar til gerða menntun, eins og ég nefndi áðan. Því leggjum við til að ákvæðið verði óbreytt. Einnig var bent á samræmi 11. gr. frumvarpsins við 16. gr. þar sem kveðið er á um forstöðumann Hljóðbókasafns Íslands, en þar var bent á mikilvægi þess að forstöðumaður hefði lokið prófi í bókasafns- og upplýsingafræði, og að starfsfólkið hefði sérmenntun sem hæfði safninu. Nefndin bendir á að um sambærileg starfsgengisskilyrði forstöðumanns er að ræða og gilda um forstöðumann í lögum um Náttúruminjasafn Íslands og lögum um Þjóðminjasafn Íslands.

Við leggjum til áðurtaldar breytingar sem ég nefndi hérna í upphafi, sem eru lagatæknilegs eðlis.

Hv. þingmenn Siv Friðleifsdóttir og Tryggvi Þór Herbertsson voru fjarverandi við afgreiðslu málsins.

Undir nefndarálitið rita auk mín hv. þingmenn Skúli Helgason, Þráinn Bertelsson, Guðfríður Lilja Grétarsdóttir, Þorgerður K. Gunnarsdóttir, Sigmundur Ernir Rúnarsson og Birgitta Jónsdóttir.