skaðsemisábyrgð.
Hæstv. forseti. Ég mæli fyrir nefndaráliti með breytingartillögu um frumvarp er lagt hefur verið fram á Alþingi um breytingu á lögum um skaðsemisábyrgð, með síðari breytingum. Þetta frumvarp felur í fyrsta lagi í sér að lagt er til að dreifingaraðili beri ekki ábyrgð beint gagnvart tjónþola og síðari dreifingaraðilum, þ.e. hlutlæga ábyrgð, heldur beri hann ábyrgð á tjóni sem rakið er til sakar eða vanrækslu af hálfu framleiðanda eða fyrri dreifingaraðila í aðfangakeðjunni.
Í öðru lagi er lagt til í frumvarpinu að lögum um skaðsemisábyrgð verði einungis beitt ef tjón sem hlýst af ágalla á vöru er að lágmarki 500 evrur eða samsvarandi fjárhæð í íslenskum krónum. Við setjum sem sagt ákveðið lágmark.
Í þriðja lagi er lagt til að viðmið fjárhæða í Evrópureikningseiningu verði felld niður en í staðinn verði vísað í fjárhæðir í evrum.
Nefndin hefur fjallað um þetta mál og fengið á fund sinn gesti sem tilgreindir eru í nefndarálitinu. Umsagnir bárust frá ASÍ og Neytendastofu. Tilgangur laga um skaðsemisábyrgð er sá að veita neytendum bótarétt vegna líkamstjóns eða skemmda á munum er hljótast af vöru sem er framleidd eða dreift í atvinnuskyni. Þetta er tilgangur laganna. Skaðsemisábyrgð hefur verið skilgreind þannig að hún er sú ábyrgð sem framleiðandi og dreifingaraðili vöru bera á tjóni á öðrum hlut eða líkamstjóni sem hlýst af venjulegri notkun vörunnar og stafar af ágalla á henni.
Við meðferð frumvarpsins í nefndinni komu fram þau sjónarmið að ákvæði þess gengi of langt við að draga úr neytendavernd, þ.e. með því að fella niður hlutlæga ábyrgð dreifingaraðila í öllum tilvikum. Nefndin fjallaði um þetta á nokkrum fundum og tók undir þessi sjónarmið. Því leggjum við til ákveðna breytingu á frumvarpinu.
Í 4. mgr. 4. gr. laganna segir að þegar tjónþoli getur ekki komist að því hver hefur búið til vöru sem framleidd er hér á landi eða flutt vöru til landsins skal sérhver dreifingaraðili hennar teljast framleiðandi.
Við rekjum í nefndarálitinu danskt mál þar sem komist var að þeirri niðurstöðu að 10. gr. dönsku laganna um skaðsemisábyrgð, sem lagði hlutlæga ábyrgð á dreifingaraðila, bryti í bága við tilskipun 85/374/EBE. Nefndin bendir á að í dómnum kom fram að tilskipunin mælti fyrir um allsherjarsamræmingu, þ.e. að aðildarríkin gætu ekki gert strangari eða vægari kröfur í landslögum en þær sem koma fram í viðeigandi EES-gerð. Þetta er grundvallaratriði í dómnum. Við endurskoðun dönsku laganna var því lagt til grundvallar að ekki yrði gengið lengra í að takmarka ábyrgð dreifingaraðila, og þar með að draga úr neytendavernd, en leyfilegt væri samkvæmt Evrópuréttinum.
Í því ljósi leggjum við til þá breytingu á 3. gr. frumvarpsins að skaðsemisábyrgð dreifingaraðila skuli byggjast á sakarlíkindareglunni en hún felur í sér að tjónvaldur eða sá er ber ábyrgð á honum hefur sönnunarbyrði fyrir því að háttsemi sú er tjóni olli hafi ekki verið saknæm. Á grundvelli sakarlíkindareglunnar yrði dreifingaraðili að sýna fram á að orsök ágalla sé ekki af hans völdum og við lítum þannig á að það sé í rauninni það sem stendur dreifingaraðila nærri að gera. Við teljum að við séum ekki með þessu að ganga gegn tilskipuninni og bendum á að tjónþoli verður eftir sem áður að sanna tjón sitt, sanna ágalla á vöru og orsakatengslin milli tjónsins og gallans.
Við leggjum því til að frumvarpið verði samþykkt með þeirri breytingu að 3. gr. frumvarpsins orðist svo, með leyfi forseta:
„10. gr. laganna orðist svo:
Dreifingaraðili ber ábyrgð á skaðsemistjóni skv. 2. gr. nema hann sýni fram á að tjónið verði ekki rakið til sakar hans eða vanrækslu.
Dreifingaraðili ber ábyrgð beint gagnvart tjónþola og síðari dreifingaraðilum á tjóni sem fellur undir ákvæði 2. gr. að svo miklu leyti sem tjónið verður rakið til sakar eða vanrækslu af hálfu framleiðanda eða fyrri dreifingaraðila í aðfangakeðjunni.“
Nefndin var samstiga í þessu máli. Mig langar að þakka nefndarmönnum fyrir gott samstarf.
Undir þetta nefndarálit skrifa sú sem hér stendur, Páll Valur Björnsson, varaformaður nefndarinnar, Hjálmar Bogi Hafliðason, Elsa Lára Arnardóttir, Guðbjartur Hannesson, Helgi Hrafn Gunnarsson, Jóhanna María Sigmundsdóttir, Svandís Svavarsdóttir og Vilhjálmur Árnason.
