144. löggjafarþing — 5. fundur,  15. sept. 2014.

fjárhagslegar tryggingarráðstafanir.

4. mál
[17:02]
Horfa

innanríkisráðherra (Hanna Birna Kristjánsdóttir) (S):

Virðulegur forseti. Ég mæli fyrir frumvarpi til laga um breyting á lögum nr. 46/2005, um fjárhagslegar tryggingarráðstafanir, en frumvarpið felur að mestu leyti í sér innleiðingu á EES-tilskipun. Frumvarp þetta var flutt af þeirri sem hér stendur á 143. löggjafarþingi, fyrr á þessu ári, en fékk ekki afgreiðslu þingsins fyrir þinglok.

Meginþættir frumvarpsins eru tvenns konar. Annars vegar felur það í sér að skuldakröfur verði nú innleiddar sem tryggingarráðstafanir samkvæmt lögum um fjárhagslegar tryggingarráðstafanir og hins vegar þrengri skilgreiningu á hugtakinu fjármálagerningur í lögunum.

Breytingarnar felast í innleiðingu á efni tilskipunar Evrópuþingsins og ráðsins frá 6. maí en með þeirri tilskipun var skapað samræmt lagaumhverfi fyrir notkun fjárhagslegra tryggingarráðstafana yfir landamæri. Þá voru flest formskilyrði sem venjulega fylgdu tryggingarráðstöfunum afnumin. Markmiðið var að stuðla að opnari og hagkvæmari fjármagnsmörkuðum og stöðugleika fjármálakerfisins og efla þannig frelsi í þjónustu og fjármagnsflutningum á sameiginlega markaðnum fyrir fjármálaþjónustu. Fjárhagslegar tryggingarráðstafanir felast í tvíhliða samningum um veðsetningu eða framsal verðbréfa eða reiðufjár til tryggingar fjárhagslegum skuldbindingum. Gert er ráð fyrir því að aðilar að slíkum samningum séu einkum stofnanir á fjármálamarkaði.

Sú breyting sem gerð var með fyrrnefndri tilskipun er fyrst og fremst sú að tryggingarráðstafanir samkvæmt tilskipuninni ná nú einnig yfir skuldakröfur. Í tilskipuninni er skuldakrafa skilgreind sem peningakrafa á grundvelli samnings þar sem lánastofnun veitir fyrirgreiðslu í formi láns. Talið er að notkun á skuldakröfum muni fjölga tiltækum tryggingum og að meiri samhæfing á þessu sviði muni leiða til jafnari samkeppnisskilyrða lánastofnana í öllum aðildarríkjunum. Jafnframt er tekið fram í aðfaraorðum tilskipunarinnar að neytendur og lánþegar mundu hagnast á því að notkun skuldakrafna yrði auðvelduð þar sem það gæti að lokum leitt til meiri samkeppni og greiðari aðgangs að lánsfé.

Með frumvarpinu er sem fyrr segir einnig lagt til að skilgreiningu á hugtakinu fjármálagerningur í lögum um fjárhagslegar tryggingarráðstafanir verði breytt til samræmis við tilskipunina. Í núgildandi lögum er vísað til skilgreiningar eldri laga um verðbréfaviðskipti, en þau voru felld úr gildi árið 2007 með nýjum lögum um verðbréfaviðskipti og skilgreiningu á fjármálagerningi um leið breytt umtalsvert. Því er lagt til að skilgreining tilskipunarinnar verði tekin upp í lögin. Með þessari breytingu verður skilgreiningin þrengri en í gildandi lögum, en mestu skiptir þó að óframseljanlegar afleiður verða þá ekki sérstaklega tilgreindar sem fjármálagerningar samkvæmt lögunum.

Þá er lagt til að skilgreiningar á samningi um framsal eignarréttinda yfir fjárhagslegri tryggingu og samningi um veðsetningu á fjárhagslegri tryggingu verði víkkaðar út til samræmis við efni umræddrar tilskipunar.

Þar sem lagt er til í frumvarpinu að skuldakröfur bætist við sem tryggingarráðstafanir samkvæmt lögunum þarf að skilgreina skuldakröfur og bæta þeim við sem andlagi fjárhagslegra trygginga auk þess sem auka þarf við ákvæðið um fullnustuaðferðir svo þær taki einnig til skuldakrafna.

Með breytingartilskipuninni er aðildarríkjum veitt heimild til að takmarka skilgreininguna á skuldakröfum og undanþiggja tilteknar skuldakröfur. Lagt er til að nýta þessa heimild og undanþiggja neytendalán sem skuldakröfur samkvæmt lögum um fjárhagslegar tryggingarráðstafanir að undanskildum fasteignalánum og lánum sem eru undir ákveðinni fjárhæð.

Við gerð frumvarpsins var haft samráð við Seðlabanka Íslands, Samtök fjármálafyrirtækja, þáverandi efnahags- og viðskiptaráðuneyti og Fjármálaeftirlitið og tekið tillit til þeirra athugasemda sem bárust. Þá hefur nú verið tekið tillit til þeirra athugasemda sem gerðar voru við meðferð frumvarpsins í efnahags- og viðskiptanefnd á 143. löggjafarþingi.

Virðulegur forseti. Ég hef nú gert grein fyrir frumvarpinu og legg til að því verði að lokinni þessari umræðu vísað til nefndar.