145. löggjafarþing — 124. fundur,  2. júní 2016.

viðbótarsamningur við Norður-Atlantshafssamninginn um aðild Svartfjallalands (Montenegró).

788. mál
[14:08]
Horfa

Frsm. meiri hluta (Hanna Birna Kristjánsdóttir) (S):

Frú forseti. Ég mæli fyrir nefndaráliti frá meiri hluta utanríkismálanefndar um tillögu til þingsályktunar um staðfestingu viðbótarsamnings við Norður-Atlantshafssamninginn um aðild Svartfjallalands. Þetta mál hefur verið rætt hér og lagt fram af hæstv. utanríkisráðherra í síðustu viku.

Nefndin hefur fjallað um málið og fengið á sinn fund frá utanríkisráðuneytinu Jörund Valtýsson og Axel Nikulásson. Ekki var talin ástæða til að senda málið í hefðbundið umsagnarferli enda nokkuð ljóst hvernig þetta mál liggur fyrir.

Með þingsályktunartillögunni er leitað heimildar Alþingis til staðfestingar á viðbótarsamningi við Norður-Atlantshafssamninginn frá 4. apríl 1949 um aðild lýðveldisins Svartfjallalands sem gerður var í Brussel og undirritaður 19. maí síðastliðinn.

Samkvæmt ákvæðum samningsins öðlast hann gildi þegar allir aðilar Norður-Atlantshafssamningsins hafa tilkynnt ríkisstjórn Bandaríkjanna, sem er vörsluaðili samningsins, um staðfestingu sína á honum. Það ferli er nú í gangi á þjóðþingum aðildarríkja NATO. Í kjölfarið mun svo framkvæmdastjórn NATO bjóða ríkisstjórn hins nýja aðildarríkis að gerast aðili að Norður-Atlantshafssamningnum.

Svartfjallaland lýsti, eins og við á þessu þjóðþingi þekkjum ágætlega, yfir sjálfstæði 3. júní 2006 og varð Ísland fyrst til að viðurkenna hið nýja sjálfstæða ríki. Það er því viðeigandi að mati hv. utanríkismálanefndar að málið komi fram þegar liðin eru tíu ár frá því að þetta gerðist allt saman. Samstarf Svartfjallalands við NATO hófst sama ár og frá árinu 2009 hefur Svartfjallaland tekið þátt í svokallaðri aðgerðaáætlun Atlantshafsbandalagsins sem miðar að því að aðstoða umsóknarríki við undirbúning aðildar, en umsóknarríki þurfa að uppfylla ýmis pólitísk, efnahagsleg og hernaðarleg skilyrði áður en af henni getur orðið.

Í desember 2015 samþykktu svo utanríkisráðherrar Atlantshafsbandalagsins að bjóða Svartfjallalandi inngöngu í bandalagið, enda hefði ríkið þá uppfyllt skilyrði aðgerðaáætlunarinnar. Samningur um aðild var svo undirritaður eins og áður sagði í maí síðastliðnum. Ríkið mun sjálft líkt og hefðbundið er greiða kostnað við aðlögun eigin varna að samræmdu varnarkerfi bandalagsins og er ekki gert ráð fyrir að núverandi aðildarríki þurfi að bera nokkurn viðbótarkostnað af inngöngu Svartfjallalands.

Við þetta fjölgar aðildarríkjum bandalagsins úr 28 í 29 og hefur Atlantshafsbandalagið ávallt lagt áherslu á að stækkun þess leiði til aukins stöðugleika og öryggis í Evrópu og ýti enn frekar undir þá lýðræðisþróun sem þau ríki sem þar eiga aðild að telja mikilvæga.

Meiri hlutinn í hv. utanríkismálanefnd hefur eins og ég áður sagði fjallað um málið á tveimur fundum og samþykkt að leggja það fram óbreytt.

Hv. þm. Silja Dögg Gunnarsdóttir var fjarverandi við afgreiðslu málsins en ritar undir álit þetta samkvæmt heimild í 4. mgr. 18. gr. starfsreglna fyrir fastanefndir Alþingis.

Aðrir sem undir þetta rita eru sú sem hér stendur, Hanna Birna Kristjánsdóttir, og aðrir hv. þingmenn Karl Garðarsson, Vilhjálmur Bjarnason, Frosti Sigurjónsson, Elín Hirst, Óttarr Proppé, Silja Dögg Gunnarsdóttir og Össur Skarphéðinsson.

Fulltrúi Vinstri grænna í nefndinni skrifaði ekki undir álitið og skilar sérstöku minnihlutaáliti þar um.