almannatryggingar.
Frú forseti. Ég fór í andsvör áðan hreinlega vegna þess að ég var ekki alveg kunnugur öllum atvikum þessa máls. Núna eftir að hafa hlustað á umræðurnar og sömuleiðis átt ágæt samtöl frammi á gangi skil ég þetta aðeins betur og verð því eiginlega að taka svolítið undir það sem hefur komið fram, m.a. í máli hv. þm. Þórhildar Sunnu Ævarsdóttur, um að ekki sé mjög eðlilegt að lögum sé breytt afturvirkt, sem ég nefndi reyndar áðan en hún færði töluvert betri rök fyrir en ég. Hreinlega á þeim grunni að þegar lögum er breytt afturvirkt einu sinni og þegar hefð fyrir því skapast skapast líka sú hefð að halda því áfram. Eins og við vitum er ansi mikið af hefðum í þessu þingi og það er kannski ágætt að vera ekki að búa til neinar fleiri nýjar.
Þetta er eitt af vandamálunum. En svo er hitt: Það er augljóslega mjög nauðsynlegt að þetta verði lagfært hið snarasta enda ætla ég alls ekki að standa í vegi fyrir því. Þetta er kostnaður upp á heyrði ég 5 milljarða áðan. Það er rosalegur kostnaður. Ef það er fyrir þá tvo mánuði sem tæplega eru liðnir, þá er það mikill kostnaður yfir árið í heild. Auðvitað á að laga það.
Hitt er annað mál að það er forvitnilegt að hugsa til þess að ansi oft kemur það fyrir hjá stofnunum ríkisins, m.a. Tryggingastofnun og reyndar Lánasjóði íslenskra námsmanna ef út í það er farið og fleirum, að einhvers konar atriði eru greidd út umfram það sem á að greiða út. Þá eru viðtakendur þeirra peninga umsvifalaust, um leið og upp kemst um mistökin, látnir borga þá fjármuni til baka. Skiptir þá ekki máli hvort þeir sem fengu peninginn gerðu mistök eða stofnunin sjálf. Yfirleitt er það stofnunin sem gerir slík mistök. Engu að síður er sá sem fékk peningana látinn borga.
Hvers vegna gildir þetta ekki öfugt í þessu tilfelli þegar Alþingi gerir mistök, ráðuneytið gerir mistök, þegar í rauninni mjög margir sem komu að þessu ferli gerðu mistök? Af hverju getum við ekki í þetta eina skipti sætt okkur við að þessi mistök voru dýr, en þetta voru dýr mistök sem eru þess eðlis að réttarríkið er í raun undir? Það er þetta prinsipp, maður setur ekki afturvirk lög sem eru íþyngjandi fyrir fólk.
Ég held að ástæða sé til að ríkissjóður taki þennan skell, þó svo að mér lítist alls ekkert á það út frá sjónarmiðum um að minnka ríkisskuldir og þar fram eftir götunum. Enda er ekki eftirsóknarvert að ríkið skuldi meiri pening. En þetta er samt ákveðið prinsippmál. Við eigum ekki að breyta lögum afturvirkt. Kannski verður þetta bara áminning um að fara hægar og betur í mál til framtíðar og skoða og gera hlutina almennilega. Í lok dags eru það ekki einhver lögskýringargögn, einhver greinargerð með frumvarpi til laga, sem gilda heldur lagatextinn sjálfur. Það er hann sem gildir. Við verðum að sætta okkur við að ef ekki er vel gáð að honum þá verða stór mistök. Lagfærum lögin hratt og vel en við skulum ekki fórna réttarríkinu í millitíðinni.