almennar stjórnmálaumræður.

Frú forseti. Ég sat minn fyrsta þingfund á föstudaginn og á mínum öðrum degi á þingi ætla ég ekki að fara ofan í saumana á því sem hefur verið gert eða ekki gert á tímabilinu. Í staðinn langar mig að tala um stóru hlutina. Mig langar að tala um sóknarfæri okkar.

Það vill þannig til að nákvæmlega ári áður en ég tók sæti á þingi á föstudaginn, þann 26. maí 2016, útskrifaðist ég úr háskóla og stóð frammi fyrir því að ákveða mín næstu skref. Ég hafði verið í námi í Bandaríkjunum, átti ég að búa áfram þar? Eða annars staðar? Hvar þá?

Ég ákvað að koma heim. Mér þótti Ísland bjóða upp á betri lífsgæði en buðust annars staðar. Ég gat búið í borg en í nánd við ósnortna náttúru. Ég sá fram á að geta eignast börn án þess að þurfa að kveðja starfsframann. Ég sá fram á að óháð efnahag mínum gætu þessi framtíðarbörn fengið góða menntun og að aðgangur að heilbrigðiskerfi væri tryggður. Ég sá fram á að ég gæti búið innan hæfilegrar lengdar frá vinnu og unnið við áhugaverð störf en einnig átt líf þess utan. Ég sá fram á að geta búið í samfélagi sem var opið og leiðandi í jafnréttismálum.

Með þessu er ég ekki að segja að Ísland sé best í heimi. Það er ýmislegt sem má laga en við höfum tækifæri til að bjóða ungu fólki upp á góð lífsgæði. Þar liggur samkeppnishæfni okkar og að þessu verðum við að hlúa. Mín kynslóð býr við þá forréttindastöðu að heimurinn er okkur opinn. Vegna alþjóðlegra samninga eins og EES-samningsins hefur aldrei verið auðveldara fyrir okkur að læra, búa og vinna erlendis þar sem tækifærin eru óteljandi og veðrið betra. Hvort sem okkur líkar betur eða verr heldur alþjóðavæðingin áfram. Í Viðreisn höfum við talað fyrir því að óttast ekki þessa þróun, heldur taka þátt í henni og vera leiðandi. En á sama tíma og heimurinn minnkar fjölgar tækifærunum annars staðar og þá verðum við að tryggja samkeppnishæf lífskjör hér á landi. Við erum fámenn þjóð og því fylgja ákveðnar takmarkanir en þar liggur á sama tíma helsti styrkleiki okkar. Boðleiðir eru stuttar og það á ekki að vera flókið eða erfitt að koma sameiginlegri sýn okkar á samfélagið í framkvæmd.

Fyrir okkur sem ekki sitjum á þingi að staðaldri er þetta eitt af því sem kemur á óvart. Það er erfitt að skilja hvers vegna markmið sem jafnvel allir eru sammála um ná ekki fram að ganga, hvers vegna við týnumst í útfærslum og sjáum ekki skóginn fyrir trjánum.

Í meginatriðum eru Íslendingar sammála um þá samfélagsumgjörð sem við viljum hafa. Við viljum búa við félagslega velferð, fjölskylduvænt samfélag og við viljum jafnan aðgang að grunnstoðum samfélagsins. Á sama tíma vilja flestir hafa möguleika á að skara fram úr. Og þótt við séum ekki alltaf 100% sammála um leiðir hljótum að geta náð sátt á fleiri stöðum en á bak við landsliðin okkar í fótbolta og sammælst um að ná þessum markmiðum.

Við erum í samkeppni við heiminn og til að Ísland verði áhugaverður kostur fyrir ungt fólk þurfum við að vera leiðandi og marka okkur sérstöðu. Við þurfum að nýta efnahagsuppsveifluna sem leyfir okkur í fyrsta sinn í mörg ár að hugsa stærra. Við megum ekki takmarka okkur við að framkvæma eftir sérhagsmunum eða týna okkur í smáatriðum sem verður til þess að mál sem allir eru sammála um ná ekki fram að ganga.

Við þurfum að setja okkur markmið sem tryggja að atvinnulíf sé öflugt og nýsköpun þrífist og við þurfum að tryggja að fólk búi við efnahagslegt öryggi og stöðugleika. Þetta kemur ekki af sjálfu sér og ef við ætlum að vera samkeppnishæf þurfum við að tryggja þessa aðstöðu. Þótt þetta sé forsenda fjármögnunar er þetta ekki sérstaða okkar. Sérstaða okkar er fólgin í því ef við höldum rétt á spöðunum að við getum samhliða þessu boðið upp á góð lífskjör, mannlegt og skemmtilegt velferðarsamfélag þar sem efnahagur, uppruni og kyn ræður ekki tækifærum heldur hæfileikar. En það er ekki sjálfgefið heldur krefst vinnu og samstöðu.

Sóknarfæri okkar liggja í smæð okkar og stuttum boðleiðum til að sameinast um að skapa samfélag þar sem velferð er tryggð á sama tíma og fólk getur nýtt hæfileika sína á Íslandi í og skarað fram úr.

Frú forseti. Mig langar að ljúka þessu hér með því að skora á þingið að sameinast um að tryggja að Ísland bjóði upp á samkeppnishæf lífskjör til þess að líta til framtíðar og sameinast um stóru myndina.