störf þingsins.

Virðulegi forseti. Í Fréttablaðinu í morgun las ég frétt um fjögurra ára stúlku sem heitir Alex. Hún heitir Alex, henni var gefið það nafn. Það er fallegt nafn, ég þekki konu sem heitir Alex. En þessi unga stúlka má ekki heita Alex. Og af hverju má hún ekki heita Alex? Vegna þess að yfirvöld, Alþingi hefur einhvern veginn ákveðið það að það sé í verkahring yfirvalda að ákveða hvort hún megi heita það eða ekki.

Þetta er sem sé úrskurður mannanafnanefndar, þeirrar umdeildu nefndar — hún er réttilega umdeild enda fráleitt fyrirbæri — sem byggir vitaskuld úrskurði sína á lögum, lögum um mannanöfn sem eru ekki úrelt að mínu mati heldur bara óskapnaður sem átti aldrei að setja í lög til að byrja með.

Þau eru ekki barn síns tíma, ekki barn neins tíma. Mér finnst það segja sína sögu um það hvernig við Íslendingar höfum í gegnum tíðina litið á yfirvald. Að við höfum aldrei áttað okkur á því að einstaklingar séu á einhvern hátt hugsanlega frjálsir til að ráða jafn einföldu atriði í sínu lífi og nafni sínu.

Hvernig datt Íslendingum í hug að spyrja yfirvöld hvort þeir mættu heita nafni eins og Alex ef þeir eru af „röngu“ kyni? Hvernig datt okkur það í hug? Það er fráleitt, virðulegi forseti, og það sem er fráleitara er að fólki finnst það nokkurn veginn í lagi og tilgreinir hluti eins og réttindi barna, að börn hafi rétt á því að bera ekki fáránleg nöfn. Til þess eru barnaverndarlög, þeim mótmælir enginn. Til þess eru barnaverndarnefndir sem sjá um slíka hluti. Lög um mannanöfn voru ekki sett til að vernda börn heldur til að vernda hefðir, til að vernda þá kröfu ríkisins að stjórna því hvað fólk í þessu landi heitir, sem er fráleitt.

Ég vil að lokum minna á ágætt frumvarp sem lagt er fram af Viðreisn og fleirum sem ég vona að fari hér í gegn og muni gera þau lög um mannanöfn sem nú eru í gildi að sögulegu fyrirbæri sem enginn muni nokkurn tímann vilja endurtaka á frjálsri jörð.